K » '
‘ i - / 7
* l l f oilencüt aüblo co : "Ñon tßvtßrum fe in tempora é - A
40. S i quis etiam in ted o eft pofitus, lioc eft,
fuperiora jam domus fuse , eminentiumque vir-
tutum culmen adfeendit, ad terrena mundi hu-
jus opera non recidat. N o v i enim tedum in quo tofue %.1.
R.haab illa typo m eretrix, myfterio Ecclefia ià-
cramentorum confortio populis copulata genti-
libus, exploratores quos Jefes direxit, abfcondit:
qui fi ad inferiora defeendiflent domus, ab ex-
ploratoribus qui ad corripiendos eos milfi fue-
rant, occidiftent, T ed um ergo fublimis eft mentis
Atmos, qua Pater fofitit in fuá pote f i ate.
35. Vidctis quo tendat qui Trinitatem negac
uni us poteftatis, ut fíe aliquid quod nefeiat Fi-
lìusj C u r enim celaret Filium proprium Pater ?
A u t enim invidix caufa nolumus aliis intimare
quod feimus, aut ne forte prodamur : fed nec in-
vidi in Patrem, nec proditoris in Filium iuipicip
cadit. Èrgo unius funt cognitionis ; quia unius
funt poteftatis. Deinde qui figna novit futuri
ju d ic ii, utique novit &c finem. E
ir. 14. 36. Quid enim eft quod nefeiat ille ficut fulgur
corufcans, eo quod lux,Dei Filius interna myfte-
a rii cxlcftis illuminet?a In illa, inquit, hora. Ergo
& horam novit : fed novit fibi, n e fd t mihi. Bene
autem caufam diluvii, & incendii,8t judicii de
ibidem. 39- noftris adferit prodiiTe peccatis ; quia D eus malum
non c re a v it, fed noftra fibi merita repere-
runt.
■$. 1 7 . Edebant enim & bibebant: uxores ducebant 3 ó* ^
nubebant.
37. Non quia conjugia damnentur, neque ut
alimenta damnentur -, cùm in illis iucceffiones, in
iftis natura: fubfidia finr5 alioquin de hoc mundo
eft exeiindiim : fed in omnibus modus quxriturj
i. Cor. 7, quidquid autem abundantius e f t , à malo eft. Sit
ì- aliquis confenfus ad tempus, ut vacemus oratio.
ni : fit aliqua inter follicitudines mundi,& intem-
perantix crápulas íbbrietas religionis, & inducía:
ciiftitatis. ]
38. Ergo quia propter improbos necefle eft
probi in hocfæculo contritionem cordis animx-
que patiantur, quo uberiorem mercedeìn acci-
Mattb. 14- piant in futurum, remediis inftruunturj ut qui
l6- in Judxa fu n t, fugiant in montes. Q u x e f t if ta
Judæa? N o v i enim & aliam Judxam fecundùm
pfal. 7j. i. fpiritum, non fecundum litteram : Nctus enim in
ludaa Deus. Quales autem ifti montes qui polline
metlim futuri cohibere jud ic ii, cùm fcriptum fit:
Tìfaì. ¿4.3. Tremor autem montes occupabitì Calum & terra tran-
Lue. a. 33- fihunt: quomodo terrarum portio manebit im-
munis,aut tueri me poterit, qux nec ipfafe fer-
vat ? Ubi igitur me ab ira ejus abfcondam, qui
pfal. 138. conturbar profundum maris ì'Siadjcendero in ca -
s- lum, ibi e f i: f i defeendero in infernum , adeft. N o n
ergo falli poteft qui ubique eft 3 fed piacari.
39. Adeft itaque judicii dies : fi vis non com-
prehendf, quotidie time, quotidie fuge. Quæris
Efai. 4 o. quomodo fugias ? Adfcende in montem qui evange-
9‘ lizas Sion; ut excelforum vertice polfis eminere
3. Reg. i o . meritorum : Deus enim montium, & non Deus
*8- vailium eft. Adfcende eo ubi Chriftus fedet ad
pfal. 8 6. i . dexteram D e i , cujus Fundamenta in montibus
F fai. n 4. fan fits : & , Montes in circuita ejus. Mons tous
*• Paulus, mods tuus Petrus eft. Supra illorum fidem
mentis tu x locato veftigium. In lege Dei
atque hereditate fidei conftitutos judicii dies
non ad pcenam invenit, fed ad gloriam.
a. Rom. edit. De die autem & hora dixit Matthaus. Verum ca
mutatio non aliunde in veha eft , quam quod fuperiorem Lucìe
textum cùm rejecilfec poft verba infcrius polita, fed. ad gloriam,
alios textus omiftbsab Ambrofio fubftituerit, ad quos referti non
poterai ifta expofitio. Quod autem mox fubj icitùr , novit fibi ,
nefcit m ihi, referendum eft ad fiiperiora ilia , fed cur nolit dicere,
ofiendit. Qua}»opter hîcn on eft arquivocatio , fed metonymiie
Ipeciès qiià caula ab effe ¿lu denominatur ; quomodo Jiunc locum
edam ab Auguftino expofitum reperimus lib. Quarlt. 83. quæft.
officium , animxque faftigium 4 quo nuda
corporis operi tur infirmitas, Unde mihi videtur
etiam paralyticus ille idcirco elle iànàtus > quia
à quatuor jiivenibus demiflus è ted o eft ; quia
quátuor adminiculo virtutum, prudentix , for-
titudinis , temperantix, atque juftitisc ad pedes
Chrifti alta quàdam fe ratione fubjecit. NihiI
enim excelfius huhiilitate, qua: tamquam fupe-
rior nefcit extolli j quia nemo id affe&a t, quod
infra fe judicat.
41. Sed quoniam in judicio veriàmuf, rlon di-
grediamur á ted o j ne dum vaia qux in domo
fun t, auferre cupimus, capiamur. Non enim in
omni domo funt vafa aurea & argentea, ièd in
plerifque funt lignea: nec omnis domus piena j
funt enim & vacua:, quas novit propheta qui
dixit : £)uid faftum efi tibi,nunc, quia adfeendifii in Éfai. li. t.
domos vacuas ? Impleta efi civitas clamantium. Et
fubjecit : Omnes principes tui fugerunt, quicumque
in te vulnerati fu n t , & ad perfidiam de fide lapfi
)funt. Vulneratus eft Sabellius , vulneratus eft
Valentinus, vulneratus eft Arrius 3 in domo enim
vacua flint reperti.
4z. Vis domum videre plenam ? Sèquere P e- ah. 1.0. j.
trum,cùm efuriret ad domus fuperiora gradien-
tem : ibiagnovit myfterium Ecclefix congregan-
d x j ut gentilem populum non judicaret im-
mundum, quem * fides poflet ab omni mundare *
contagio. Vaia autem de luto funt : ergo vas
corpus eft. Et ideo cave ne defiderio corporis ,
: prxclara mentis ftudia derelinquas. Si Petrus
non accepit myfterium in inferioribns pofitus, tu
quemadmodum accipies ? Ille accepit, quia adfeendit,
utevangelizaret Dominum, paflìoneiù
corporis non timeret.
- 43. Ergo fihii itrteflo efi, non defeendat : di’ qui
in agro efi, non revertatur retro. Unde intelligam
quid fit a g e r , nifi ipie me doceatJefus,dicens:
Nemo mittens manum in aratrum, & refiiciens retro^ Lue:9. ¿i-
aptus efi regno calorum ? Otiofus in villa ie d e t ,
7 laboriofus in agro feminat : debilis ad focum ,
fortis ad aratrum. Bonus odor agri-, odor enim G en .ij.
Jacob odor agri pieni. Ager plenus eft florum, 17’
plenus eft frùiftuum diverforum. Ara igitur
agrum tuum , fi vis dirigi ad D e i regnum. F lo -
reat tibi bonorum ièges fcecunda meritorum. Sit
yitis abuhdans in lateribus domus tua, & novella Pfal. n i-
olivarum in circuita menfia tua. D ic a t anima tua }’
Chrifto , fertilitatis fux jam confcia, & feminata
16 o- Namque ibi à máximo ilio Dodi ore tradicur , nefeire Filium
fic dicium effe, quia facit nefeire homines, id eft, non prod it eis quod
inutiliter fcirent•
r * . N o n ita hie fides intelligenda , ut neceflitas bonorum ope-
I rum cxciudacur, quod fane ab Ambrofii dodlrina quam alienifti-
I. mum elle probe norunt , qui. in cjus le£tione non fune omnino
I peregrini : led ea lo ia ideó nominatile, quia falutis ac virtutum
omimrm eft fiindamentum , a t docet Sandlus nofter lib. 1 . De Cai»
& Abel, cap. $. num. z i . atque alibi.
f
Cant■ 7- t i.
ibid. /• Iìiatth.
S‘
Celo/?• 3. 9-
Philip- }■
Ge».19.
i. 34-
Hier. t3-
f ÎJMatlh.
10
Cen. 4. 7,
D e i verbo,fpiritalibus quoque inarata cuìturis : A fìciiim Deo.Ergo ex uno ftrato (eft enim ftra'turrt
Veni,frater meus, exeamus in àgrum. Ille reipon«- infirmitatis humanx, quia fcriptum eft : Vnii/er- Pfal- s
deat : Introivi in hortum meum ,fioror mea/fon/a: fìtmfiratum ejus verfiafit in infirmiate ejus) unus 4‘
vindemiavi myrrham meam Q u x enim melior
relinquitur, alter adfumitur. Qui adfumitur,rai
quam fidei vindemia, qua refurredionis fru&us
pitur obviam Chrifto in aera •. qui autem relinquitur
reconditur, quä perpetux Ixtitix fons rigatur ?
, improbatur.
4 4 . Itaque cum refpicere prohibearis, multo
48. Dua molentes infiltrino. Senfus quidem eft
magis redire prohiberis, & tollere tunicam j
quod hi fignificari videantur, qui ex occultis
comperifti enim quod ei qui tunicam te petie-
alimenta quxrant, & inapertum ex interioribus
r it , remitiere debeas 8c pallium. Ergo ^ directus
proférant. Sed tarnen quid molant iftx dux muàd
D e i regnum ^opes & patHmonium non 're- B lieres, requirendum eft. N ifi forte quod legimus
quiras. N o v it & aliam Scriptura tunicam,de qua in Efaia : Si adferatis fimilaginem, vanum eft ^ ut Efai. x ij.
nos hortatur Apoftolus dicens: y t exfpoliantes ve- fimilago f it , q ux à molentibus offeratur. Difcutiamus
ergo qux molant, quid ve molant, quid ve
piftrinum fit. Et fortaile mundus iite piitrinum
eft , a in quo aptius reor quia humani corporis for- a
ma referatur, in quo anima noftra veluc quodam
carcere includitur corporali,panem, fi boni conterem
hominem eum aciibus ejus , induti novum,
fuperioris tunicam non requiramus erroris.Un
de & ilia ait : Notte exui me tunicam meam, quomodo
induar earn ? quòd non íblum renuntiare
peccatis , íed etiam memoriam omnem debeas
aétus fuperioris abolere. Denique Paulus fupe- fu la t, operatura cxleftem. In hoc ergo piftrino
riora oblivifeens, culpam e x u i t , poenitentiam vel Synagoga, vel anima obnoxia d e lid is , triti-
non omifit. Q cum molendo madefadum,& gravi humore cor-
45. Et ideo Dominus: Memores , inquit, efiote
uxoris Lot : q u x ideo quia refpexit retro, perdidic
naturx fux munus j retro enim Satanas, retro
Sodoma. Quapropterfuge intemperantiam, declinato
luxuriam. Et ut cognofcas quia non omnes
poifunt fugerein montem,recordare quia ille
qui ie à veteribus ftudiis non reflexit ( Sodomam
enim ante delegerat ) ideo evafit, quia pervenir
ad montem : illa qux infirmior fu it , quoniam ad
ruptum, non poteft interiora ab exterioribus fe-
pararej& ideo relinquitur, quia ejus fimilago di£
plicuit. A t vero iànéta Ecclefia, vel anima nullis
maculata contagiis delictorum,qux tale triticum
molet quod fojis x terni calore fit torridum,
quod Deus quemadmodum voluit, fic veftivit,
&. A ngeli ab omni piirgamentoruin labe mun-
darunt , bonam fimilaginem de penetralibus
hominum De o ofFerens, iàcrificii fui libamenta
pofteriora reipexit, nec mariti adjuta fuffragio, d commendai
ad montem pervenire potuit, fed remanfit. 49. N e c iòliim móìentes d u x , ied etiam ope-
... I » • r rv 1 rafntesduo e ru ntin a e ro uno, è quibusadfume-
I» ,U» «offe erunt duo in letto «no: «ms «dfume- tur unus Bonui femfnator ’„ i J on fupra vias
tur. & «Iter nktepfumr. femiflayerit, fed fupra aratura Se cultura f lu i t i ;
4 6. Bene no&em dixit,quia Antichriftus hora ut fruftum humilitate preffum, non jadatione
tenebrarum eft -, eo quod pe&oribus hominum difperfum terra multiplicet. Relinquitur autem
tenebras offundat^ cùm dicat iè efie Chriftum , ièminator zizaniorum, ex quibus refutabilis fiexfurgentibus
pieudo-prophetis qui adièrant milago conficitur. Qui fint autem ifti agricolx
nunc in defertis Jefium degere, ut v a g x errore difFerentes poiTumus reperire, fi advertamus qua
opinionis illudant : nunc in penetralibus, ut qui E ratione duos v ìi, hoc eft, duas mentes efie in no-
audierint, p rx c e lix nomine poteftatis artentur. bis Apoftolus dixerit; fortaiTe enim ideo , quia
Chriftus autem ficut fulgur coruicans per uni- altera exterioris eft hominis, qui corrumpitur,
verfum mundum luminis fui globos fpargit. Et altera interioris, qui per facramenta renovatur.
ideo nec in defertis v agatur, necaliquibus locis
clauditur j quia Calum & terram ego impleo, dicit
Dominus » ièd luce fulgoris fui fu lg e t, ut in illa
n od e refiirredionis gloriam videre poffimus.
Quid igitur fibi vult quód ait :
Duo in letta uno . 1. . dua molentes in fiflrino...
duo in agro :unus adfumetur, d* alter relinquetur.
47. Numquid iniquus Deus, ut pares ftudiis
& foderate v iv e n d i, atque indiferetos aduum
qualitate, meritorum remuneratione diicernat >
N o n ita eft , fed pro adibus hominis rernune-
rationis eft qualitas. N o n ergo merita hominum
copulx ufus ex xq ua t: nam & pater in filium, 8t
Et eo ille fortaiTe deterior,qui extollitur fruftra
inflatus mente carnis fu x , & non tenens caput j.
quia à domini noftri Jefu Chrifti iàlutarium prx-
ceptorum obfervatione declinar : ipie enim caput
omnium , qui au dor eft omnium. Alter eft
ille prxftabilior, qui humilitatem d iligit, fàpien-
F tiam q u x r it, mifericordiam nonomittit j bonus
feilieet feminator : Difierfit enim dedit pauperi- pfal. m.
bus fiufiitia ejus manet in aternum. H ic igitur fpi- 9«
ritalis e ft, ille carnalis. Nam ficut verbis Apofto-
licis comprehendimus illum extollentem fe tu- coiojf. z.
mido animo fedudorem mente carnis inflari : ita lS-
etiam làndum virum renovari ípiritu mentis
oftendimus, dicente eodem : Renovamini autem ephtf 4.
filius in patrem ftudio religionis iniurgunt ; quia fpiritu mentis vefira. Duas ergo mentes effe de.
non omnes quod adoriuntur, efficiunt : Sed qui
perfieveraverit in finem , hic fialvus erit. Turn deinde
non forenfe obfequium , fed interiorem
Dominus rimatur afFedum ; neque enim fi jufte
ofFeras, ÔC non jufte dividas, acceptum eft iacria.
monftrat: unam,qux mens carnis efficitur,vinda
peccato : alteram j qux ipiritui copulata, carnis
abjurat illecebras.
50. N e c folum du^ itientes, fed etiam dux leges
Ita omnes 111 (T. & edit, nifi quod illorum aliqui pro refera- J 1 tur > habent, reformatur. Unus, referatur. Edit, autem Rom. p ro , | j
in nobis fun t, quarum utramque nobis Apoll
quo aptius reor quia, ( vel quod uc edit ) repofuit, quod aptius
» I P
S I
1 1 1
If
11