9t 3 Sartóri Ambrofii
auguftæ, 8c circumfuíi toto orbe Romano v a li-A pitarent? Cùm vinum biberes,8c parricidium
dus quondam murus imperii, ficut paries incli-
natus ,auc maceries impulia collabor.
21. Sed efto, ad mortem me ufque appetierunt,
quæfierunt ad necem dicentes:Tollamus juftum,
tollamus mirericordem 5 quia gravis eft nobis
etiam ad videndum : fed eciam * exiftimationem
meam, caftimoniam meam iàuciandam faliis ca-
Iumniis putaverunt j hoc eft enim : Pretium meum
cogitaverunrrepellere;<\ma.* pretium noftrum pu.
d ic itiae ft, quæ nosièparatàpecudibus,AngeIisB
jungit. Pretium noftrum mifèricordia e f t , quæ
nos dum confertur inopibus , redimit à morte.
cogitares,quodillis poculis ianguinem tibiinnö.
centis infunderes ? I ta prorius alienus non iolum
ab imitatione, fed etiam a le&ione divina j ut non
tibi veniret in mentem veriiculus ille pfalmo-
rum : Tu veto homo unanimis, dux meus dr notus
meus, qui fimul me cum dulces capiebas cibos. Atque
ille alius, cujus meminitin Evangelio ipie dominus
Jefus : g u i e debut me cum panem > levabitfiuper
me calcaneum fuum.
24. g u id tibt factum Ephram; quid tibi faciam
Juda ? Plures reliquifti nobis proditionis tua: Sc
fraudis heredes * haic enim etiam ad p roditorem
Oft. 6.^
Pretium noftrum fides e f t , quæ omnes homines Judam poteft* per apoftrophen derivari. Prodigentili
errore Sc iervitute depreilos Chrifto ad.
quiiivit. Pretium noftrum bona exiftimatio eft j
quia uniufcuj ufque noftrum meritorum feries
aiftiinatur. Pretium noftrum munditiaatque fiin-
plicitas eft •, quia fcriptum e f t : Poffefiio pretiofiavir
mttndus; nihil enim pretiofius viro llmplici.Unde
difti vitam,' regnum, Dominum. Sed Jefus dominus
iemel in fe, frequenter in fervulis fuis pro-
ditur. guodenim uni hör um minimorum fe c iß is , ‘
mihi, inquit yfec/flis. T u commillbs tibi loculos
Sc pecunias pauperum fufcepifti ,ifte provincias
fibi creditas. T u apoftoii honorem, ille milicia;
Apoftolus quiere: Abundavit, inquit, in diviti is Q dignitatem, adminiftrationis Ínfulas. Numero
fimplicitatisfiua. Quid enim iimplicitate ditius :
qua; ficut bonus paterfamilias fatis fibi abundat,
Sc fuá puritate contenta, non quarrit alienum ,
nec abrodit -y ied.de ie ceteros fingit ? Innocens
enim credit omni verbo , nec fe in artes varias
Cxpe commutat 5 ficut aftutia qua; ut fit cau ta,
timet omnia, nec ie confiliis fuis cred it: verfat
fuas ipfafententias. Simplicitas autem timerenil
novit. H o c igitur genere pretium jufti repeliere
honores e ju s , ut crimen exaggerem. Convivii
violaftis uterque confortium : tu tarnen de con-
vivio ad prodirionem furrexifti, ifte ad necem ;
lioceft, tu, licet in fcelere, verecundior, qui ne-
gafti quod inferendam necem credideris Domino
quem prodebas, qui pretium refudiftij ne re-
fidere apud te merces parricidii videretur. Ifte
non iolum tenuit acceptam, verum etiam extorfit
non oblatam mercedem proditionis. Ifte non
tentaveruntj etfi poifit Sc illud intelligi, quia au- j ) iolum deceptus non eft alieno mendacio : fed ferum
ejusmanibusaccipiebant, corde intimo re-
pellebant, prardam tenentes, fidem negantes.
22. Unde Sc a i t : Cucurri infiti; eo quod fidem
quaireret, Sc invenire non poflet, deftitutusa fö-
c iis , a propriis derelictus. Sic dominumJefum
legimus in Evangelio Sc eiuriile , Sc fitfiTej cum
ciuriret fidem noftram, fitiret opera noftra,quie-
rere videretur aliena. A u t ut ad fitim corporis
referamus,quanta indignitate dicit: Cucurri in
fellit ilio , Se fefellit ut occideret. E t cùm ille
convivium recufàret,qui le videret eileperimen-
d um, ifte iacramentum obtulit -y ne qua periret
fibi cumulandi pars criminis. Poliremo fùperio-
ris proditoris pecunia profecit ad fèpulturam pe-
regrinorum : ifte fèpulturam integram fuo principi
denegavit.
2j. Ne c defuit quimanus lavaret dicens: in- 1
nocens fum ìi fianguine ]ufli hujus } in quo Ce Pila- J
f ili? hoc eft : Ego fitiebam, cùm alii mea vina £ tusnondiluit,fedinqiiinavit: Se implicavit,non
ructarent ; 8c ex ilio fuggeftu fublimis imperii
opuientiaque regali,ad extrema fitisplebeiaqua-
dam vilitate deduclus fum.
23. Et quia gra;cus habet '¿Jpttfm, quod lignificai
Se cucurri fingulariter, Se cucurrerunt plu-
raliter, poteft Se fic intelligi : Cucurrerunt in fiti
, quorum fauces arilu nimio fundendi mei ian-
guinis aruerunt. Sicut enim eft fitis fidei, ita Se
perfidiai. Sitim illam juftus fitit, qui a it: Sitivit
exuit. N am etsi nullum pondus in perditorum
judiciis, tarnen vinculum majus in confeffioni-
bus. Juftos enim non aliena abiblvit fententia
fed fua vita : injufti fe ipibs vehementius fuis vo-
cibus a llig an t, qui alios alligare non poilunt.
Tarnen ne huic quoque deefle confeffio propria
videretur,jura vit utpejeraret.*Lavit manus,eùm
Evangelium tangeret 5ne quid deeflet exemplo.
J-avitaqua manus,ut feeleratiusinquinaret inanima
mea ad te Deus. Iftam perfidi, quorum lin- p nocentis iànguine. * N e c Herodes defuit, cui algua
præ fiti aruit. Quam fitivit * ille qui inter
convivii dapesSe poculaconftitutus,innocentis
conviva; necem moliebatur Augufti ? Nonne tibi
videbatur, impie, cùm manducares, cædem pa-
rares, quod humana fub dentibus tuis offa cre-
*■ H o c atro c io r ca calomnia fuit , quod in confelTo eft apud
omnes hiftoricos Gratianum infigni caftitate omacum fuille.
Q u in imrno fuerc etiam qui nimiam cjus verecundiain repre*’-
henderent, quafi gerendis imperii rebus parum.commodam.
* . Pretium, liic dignitatem atque honorem figliar -, nam in fe -
quentibus etiam pro mercede accipitur. L X X . -¡rhluì rhZ Ttftlw
flX «ê’vAii'CKl'î» àxâirCicô$.
* . Hiscnccis Gratiani imperatorisadjundaapudnullum alium
e x antiquisreperi re eft,quam apud huncnoftrum. Orofiustantum
memorai ipliim , dum in Italiani cranfire meditare, tur , dolis cir-
cnmventum à Maximo t y ranno in tcrfe&um fuiire. Socrates, So-
zomcnus, Paulus Diac. & a lii referunt Andragathium quem ad
illuni perlèqucndum miièrat tyrannus, rumorem fparfiiTc quo
cjufdcmconjuxadvcntare ad cum diccrctur : Gratianum autem
ter Pilatus Ce placiturum credidit,fi captum prin-
cipem deftinailèt. Quid illud quoque dicam,
quod is quoque veftem dealbatam indutus eft ad
illudendum : poftea quoque regia yeftedonatus
eft admoriendumjne amifiile honorem debitum
fama hujufmcdi dcccptum ad letfticam , udì putabat, uxoriamac-
ccifilTc, acque ab Andragachio ex eadem cxfilientcfuiflc interem-
tum. Sozomenus tarnen facile cum Ambrofio poteft conciliari. I*
enim non flatim,fed haud multo poft trucidatimi fcribit : 5 ovMitf-
f i ì t , v x iisf*ttx.&ìi Quidquid lit Ambrolìo camquam tclli
tantum non oculato crcdendum eft.
*■ Apojlropht, latine Aver f io , figura qua ièrmonem à re propo*
fica ad alloquendum aliquem convcrcimus.
* . Obfcrvandum obiter quam antiqua lit ca conftietudo , qua
gravibus in caufis contarlo facroCimfto Evangelio jurxmus. v id e
■ Annot. H . V a lc lìi in lib . 6. Sozomcni cap. j0 .p a g . i 4 j .
* . Intellige Andragathium priufquam necem G raciano inferrct,
ut duccrctur ad Max imum, opcram dediiTc.
in Pfalmum LX I . E narratro.
videretur ? Nam etfi fcelere interiit , jus tarnen A ut eligeretnr Iirael : cæcatùs eft poftea Iífael
,c ò lia te fibi poteftatis etiam mortuus refervabat,
eorum ipiorum à quibus negabatur, vel minifte-
r io , vel adienfii.
16. Addebatur huic tanto feeleri pompa fera-
Jis ; nifi is qui inipatienter ifta deflebat, cognitis
.qua; parabantjgj, jufto commotus dolore increpropter
vocationem gentium ; & cæcati Ifrael
reliquia; iècundum eleclionem gratiæ falvæ fac-
tæ funt, poft quam, iìitravit gentium plenitudò.
Ita culpa Iirael profuit gentibus : fides gentiuin
liraelitem populum Iiberavit.
30. Effundite , inquit, cor am ilio corda vcHra.
pallet vifftorenriuperbum, tyrannis i l la , non re- Qui induit fidem, prius perfidiai« debet exuere,
gibus inferri lo lere .a Sic horrore flagitii territus evacuare cor fuum omni labe malitiæ 5 ut capax
depofuit teterrimi iceleris apparatum. N e c pe- fiat corejus gratiæ Ipiritalis. Ideoque Apoftotitor
igitur fepulturæ defuit , etfi Jofeph ille qui B lus ait : Renovamini fpiritu mentis vejlm. Cùm
juftus dicebatur, defuit. Sed longe Maximusfæ- enim effunditur vetus malitia,nova fumitur gravior
denegabat, quod iple Pilatus auferre non tia , qua unufquifque renovatur. D ic it ergo Fi-
W - 4.
potuit. In quo parricidie humanitas defuit, innocenti
tamen non defuit grada : & ad tempus
adfiimta patientia, * vindicta paululum compa.
rendinata eft.
27. Ideoque ait : Perumtamen Veo Jubjeóf'a ejl
anima mea ; quoniam ab ipfo ejl patientia mea-.
g u ia ipjè ejl Deus meus, dr falutaris meus ,fufceptor
lius D e i: Effundite cor am iüo Corda veßra j qina
feiebat Patrem eile didturum: Effundam de Spiri-
tu meoJuper omnem carnem. Eft etiam illa traditio',
ut cor noftrum videamur effundere, quando omnes
cogitationes alicui & voluntates noftri coiri.
dis aperimus.Ergo jademusin D eum cogitationes
noftras, nec aliquid eum latere credamus.
?neus, non emigrabo. H o c eft^ numquid fepultura C EfFundimus cor noftrum coram ip ío , ci\m dif.
corporis negara perpetuíe quietis manfioncm ceptationes exinanimus humanas.
•mihi abftulit? Habeo habitaculum meum in D o - 31. Verumtamen vani filii hominum : mendaces
mini tabernáculo,& in fancbo.monte ejusrequief filii hominum in Jlateris,ut decipiant. Si vani filii hocam.
Noii emigrabo humano feelere-quia Domi- minum, & mendaces filii hominum, poílunt non
■ni favore fiifceptus fum quia ñeque mors, ñeque
gladius, ñeque tribulatio á caritate Chrifti me
leparare poterunt. Non eniminnoceñs de taber-
iiaculis juftorilm,{éd peccatoremigrát. Migrant
Judie proditoris heredes, de quibus 8c fimilibus
vani eíTe filii De i ; qui non e x lànguine,ñeque ex
volúntate carnis,heqùe ex volúntate viri ¡ fed ex
D e o nàti funt. Nam filii hóminum videntur 'fibi
ponderare ¿equitatemSc gravitate feverioris ju-
dicii examinare juftitiam, k duri aliis, fibi remillì,
eorum merito dicitur : Commoti amoveantur filii D öperibüs in ìq u i, fermone cenfores. Unde Salo-
*]us, dr mendicént, epeiantur de habiiàculisfuis*
28. Quod bene Se ad dominum Jefum Chriftum
refertur, qui cùm defcendillet in terras, ut cru-
ciiìgeretur,ut fepeliretur ; non emigravit à Pa-
mfii.s7,9. tre , fed in Patre manfit. Traditus fum , dr non
egrediebar. N e c depofuit quod erac, fed relèrva-
vit : nec defivit elle in D e i forma, ièd perlèvera-
vit : non immutata per fufeeptionem corporis
De i gloria,fed manente , triumphum adquifivit *
mon ait : Execrabile Domino dupléx"pondasy drfiaterà
fa lla x non bona. In quo' fignificat eos1 qui rapinai
« inexplebili corde meditantur, & ibbrie-
tatem fronre prætendunt. Tales fcribæ judæo-
rúm funt, qui onera gravia aliis oblervantiæ du-
rioris impomint, non habentes rectum *jugúm
a'nimæfuæj led propenlà i ni quítate curvati : iplî
àutem íuorum refugi præceptorum funt. Inve-
nitur i'taqùe in avaricia támquam in radice viciob
■í.w. 14. potentiam non amiíit.Ünde iple ait : Amodo vide- E rum omnium-, quæ fit caput iniqui taris 8c foro es:
bitis filium hominis jedentem ad dexter am virtutis.
29. Unde convocatos gentium populos, &ad--
quifitos P a tr i, fuo fanguine 4 hortatur ad fidem
dicens : Sperate in eum omnes conventus plebis me*\
hoc eft, non folus Ifrael, fed omnes, inquic : nec
fola; reliquia;, fed etiam gentium plenitudò : nec
fohe gentes, fed Ifrael *, cùm enim intraverit ple-
nitudo gentium , tunc omnis Ifrael falvus eriri
Qiiis poteft divina, myfteria comprehendere ?
quam homo renuntians mundo, SC conlèpultus
Chrifto per baptifmatis iacramentum , qui fit
mortuus iæculo , declinare d ebet, atque defugere
. . . I I I I ■
32. Ìfoli te , in<]mtyfpeYare in iniqui tate, derapi- ■
nam nolite concupifcere : divi tia f i fìuant, noli te cor
apponere-. Vides quia adfluunt,non vides quia præ-
terfluunt^ Nudus es natus ,nudus moriturus es>.
Quid excipere quæris quod tecum auferre non
Quorum tanta multitudo e f t , ut jure Paulus mi- F poffis ? Fluenta funt quæ miraris : quomodo vc^-
• re tur , meritoque dixerix. \ X) altitudo divitiarum
fapicntì&dr fidenti a Dei / Repuliæ gentes funt-,
a. Ita cod. Rcg . unus. A lii & vcc. edit. Sic horr, te f^i ng„i
ficcitus. Rorn. Sic honorem fingitii,fic citus Sic. Neutrum fatis
commode. Attamen - valdc fulpicamur comrauncm vet. edit. ac
mir ledtionem emendandam clic hoc patito : fic horrore flagitii
excitus. Ceterum h ic de le iplb loqui Ambrofiìim palam faciline
non modo qua; in cjus vita de fccunda ipfius ad Maximum lega-
tione Paulinus tradit ; vcrum etiam qua: ipfemet SamShis epift.’
ad Valent. & in Ora t. de cjufdem Obicu fc r ip fit , ambigere nos
non patiuntur. Mirare interim cum fanéti v ir i conftantiam, qua
tyrannum fcrocicntem tanta cum liberiate còmpcfcuit : tum lum-
marn ejufdcm modeftiam > qua cum Jofephò julto fe negat clic
comparandum.- , . . . .
* . V indi età illa Gratiani per fumnuim feelus trucidati fic
peraéta eft. Occupaverat magnis cöpiis alpiüm angliftias comes
Andragathius. Has cùm divinitus obca’catus de ferivi il e t , Th e o -
dolìus cxcrcitum fuum licet multo inferiorem traducens Maximum
qui tamquam viétoria; fu * fpe&ator Aquilci* infederar, cotpit
atque occidit : quo compeito Andragathius in mare fc pr»cipiniunt,
fic tranlèunt Sc recedunt. Solus Jordanis
retrorfum converfuseft, *in quem defcendilli :
tem armatusdedit. Vide Orofium life. 7 . c a p . j j . & alios.
b- Ita -Rcg. mf. jam ante non fernetlaudaius. A lii autem, ac
édit. Duri aliis, remijjioferibus iniqui* , & c.
* . tugum in t rii tir. a fcapiis eft e x cujus extremis bina: lancès
pendent $ unde tranflata cft ha:c metaphora.
*■ Dcfcendimus omnes iti Jordanenicum Chrifto capite noftro,
cu j us contacius aquam non foium Jordanis, ièd omnino omnem
fanftificavic ; ut dignum regen'erationis noftra: fierce inftrumèn-
tum. Alioquin autem m ulti olim inipfo Jordane baptizari peropta-
bant j quemadmodum.de ianftisquibufdam in ipforum v itis legere
eli » ac de Conftantino M agno Hicronynuis ex Eufebio tradii.' Vi*
de Annotationein H . Valefii-in lib. 4- Eufebii de vita Conftan-
. tini in cap-. 6z. libi inter alia feitu digniflìma legitui & iltud ex
itinerario Antonini, quod cum hoc loco non parum habet aflìni-
tatis : Defcendit facerdos in fiume» , & horn nun ccefit benedàcre
aquam , inox fordanis cùm magno ritrita poft fe reyertitur ; & ft**
aqua fuperior in fe ufque dum baptifmus perfidiar : inferior àutem fu g
a i* mare.