Ihren. 3.
61. 61 . Ó*
pacifici fermonis fuavitate mitefcit. Sunt fomen- A principes mundi, redorefque tenebrarum, qui re
ta verborum ,func medicamenta cæleftium præ- in tuo p ed o re conantur opprimere, Se perfecuceptorum,
quibus omne nequitiæ virus aboletur. tionum fæva incus operantur, promitcentes re-
Sunt legis vincula quæ non adurant, fed magis gna terrarum, honores atque divitias , fi fragili
liberen?alligatosi eft malagma fpiricale,quo col- mente fuccumbas, Se obediendum eorum impelifa
animæ quædam membra folidentur. riis arbitreris. Ifti principes interdum gratis per-
3. Confideremus igitur quid fit vulnu s, quid fequuntur,interdum non gratis. Gratis eum per.
fupra vulnus. Principes pcrjecuti fitnt me gratis, vul- ièquuntur, apud quem nihil iuurn inveniunt, Se
nus eft. Exfrlto ego in verbis m s , ficut qui invenit eum fubjugare contendunt : non gratis perfefpolia
multa, fuper vulnus eft ; quia verbis Domi- quuntur eum, qui fe eorum dederit poteftati, Se
nicis vtilneris dura curantur. B in poffeifionem fæculi totus intraverit -, in. iiios
4 . InThrenis quoque Hieremix habes fub hac enim fibi jure dominatimi vindicant, acque ab iis
littera fcri^tuvn:Audifii opprobrium eorum,Domine, mercedem iniquitatis efflagitant.
omnia confila eorum adversum me, labia infiggenti
um mihi, dr meditationes eorum adversum me tota
die,fifiionem eorum,& refurreffionem eorum, vulnus
eft. Sed fubjecit : Adfiice in oculos eorum: redde illis
retributionem , Domine, ficundum opera manu um
ipfirum, fuper vulnus eft; quia vindicta plerum-
que folet dolorem vulneris mitigare. E t infra
7. Bene hoc martyr dicit,quöd injufte perfecu-
tionum tormenta fuftineat, qui nihil rapuerit,
nullum violentus opprefferit, nullius fanguinem
fuderit,d nullius thorum putaverit eile violan-
d um : qui nihil legibus debeat,Sc g raviora latro-
nam fuftinere cogatur fupplicia: qui loquatur
ju fta ,& non audiatur: qui loquatur plena ialudem
Hieremias ait : Gaude & latare.filia Idumaa, C tis> Se impugnecur, ut poifit dicere : Cum loquebar
qua habitas in Geth: (f* qui dem ad te pertranfibit Mis , impugnabant me gratis. Gratis Jgitur periecalix:
bibes,dr inebriaberis adhucfiup>£t vulnus eft;
calix enim Domini remiffio peccatorum eft, quo
fanguis effunditur,qui totius mundi peccata re-
demit. H ic calix inebriavit gentes ; ne proprii
meminiflent doloris.fed veterem oblivifcerentur
errorem. Bona igitur ebrietas fpiritalis, q u x turbare
nefeit corporis inceffiim, b levare mentis
novit veftigium. Bona ebrietas pocuh falutaris,
cutionem patitur ,qu i impugnatur fine crimine:
impugnatur ut noxius,cùm fit in tali confeffione
laudabilis : impugnatur quafi veneficus , quia in
nomine Domini gloriatur ; cùm pietas virtutum
omnium fundameiitum fit. Vere fruftra irnpu-
gnatur,qui apud impios & infidos impietatis ar-
ceflìtur, cùm fidei fit magifter.
8. Veruni is qui gratis impugnatur, fortis dequæ
moeftidam peccatricis abolet confcienrix, j ) bec efl~e & conftans. Quomodo ergo fubtexuit :
• 39 .______________ .a . . . « T J .1.1 C rm IT# X r. t o vti 4 e f f e i fi tinti e rr\v Ùf i / I rpnin'l t*/' 1 n .
PfA.ii.sjucunditatem
v itx infundit x te rn x . Ideo Scrip.
tura dicit: Et poculum tuuminebrians quampracla-
rum ejt!
q. Medicamentum igitur fuper vulnus eft ; quia
dominusjefus ipfe medicus, qui vulnera noftra
curavic, infundens vinum Se oleum, Se alligans
vulnera Adze illius, qui deicendens ab Hierufa-
lem , à latronibus vulneratus eft. Cav eat ergo
unufquifque ne defeendatab Hierufalem; pec-
Et à verbis tuts trepidavit cor meum?Trepidare in-
firmicatis eft , timoris atque formidinis. Sed eft
edam infirmitas ad iàlutermeft edam timor ianc-
torum. Timete Dominum fantfi ejus j Se : Beatus vir
qui timet Dominum. Qua ratione Beatus ? Quia in
mandatis ejus cupiet nimis. Pone ergo martyrem
in ter pericula conftitutum ; cùm inde immanitas
beftiarum ad incutiendum terrorem infremat :
aliunde ftridor candentium laminarum,& flamcatis
enim fuis unufquifque defcendit,& meritis E ma fornacis ardentis exxftuet : ex parte alia per-
adfeendit. Aut quia fragiles fumus ; qui defeen-
d i t , currat ad ilium Samaritanum , cuftodem
c coperis fui, cuftodem Legis Se gratize ; ut vulneri
fuo poifit invenire medicinam : qui alligatu-
ram verborum cxleftium fuper vulnus imponat,
Matth. 3.1. dicens : Vanitentiam agite i appropinquavit enim
regnum calorum. Bona alligatura ; q u x frad a ani-
ni£ tu x offa connedat, Se foliditate reparata, in
priftinas vires reformer, acdifciflbsartus fine ul-
la fibi cicatricis offenfione reftituat.
6 . D e Iitterx interpretatione fatis pro captu
noftrod idum puramus: adoriamur fandi P ro-
phetx verfus confiderare, quos Spiritu landò re-
tf.iSi. velante iubjecit. Principes perfecutifunt me gratis,
(fr a verbis tu is trepidavit cor meum. Si veterem re-
petamus hiftoriam,& Saul,& Abeflalon, Se multi
alienigenx principes fandum D avid periecuti
funt : ièdnemo potuit de eo triumphare. S u n t&
a. Ica cuncti tniT. acquò cdic vcc. Rorn. v e r o , qui. habitus in
terra Htis. Ec ceree h ic c i favee cexcus Hcbra-us , acque onines
verfiones, cxccpca L X X . Interp. hi enim vocem Htts , non adiri
iccunc, fed locum exhibenc in h x c -verba, n* Kst^ix-Saa. Uhi ytis :
ubi pro >o*i , quin Ambo iegeric y tif, non eft dubiuin.
b. Rom.cdit. cum parceniff. levare mentis non novit veftigium.
Melius alice cum reliquis mil omiccunt negacionénr.
c. Omncs edit, corf oris fu i. Gmnes miÌ. oferis f u i , duobus e x -
ceptis, inquibus ucrumque piarermiiTum eli.
d. MIT. bene m u lt i, nullum juftorum. Sed ea varictas indeprofonent
tradus gravium catenarum ; hinc carni-
fex cruentus adfiftat : pone, inquaih, circum-
ipedantem omnia piena iupplicii, deinde cogi-
tantem mandata divina,illum ignem perpetuum,
illudfine fine incendimi! perfidorum, illam pce-
n x recrudeicentis xrumnam ; trepidare corde,
ne dum przefentibus c e d it, perpetuis fe dedat
exitiis ; perturbari animo , aum futuri judicii
rhomphxam illam terribilem e quadam con-
p ipedus fui acie contuetùr. Nonne hanc trepida-
tionem fiducix viri conftantis xquabis ? In eum-
dem concurrit effedum confidentia cupientis
«eterna, Se divina trepidantis. Sit tamen rortior
ille quiiperat.-fit fortior qui przeiumit.
9. Utinam ego talis effe merear ; ut fi forte
perfecutor ingru erit, non confiderem fupplicio-
rum meorum acerbitates ; non metiar tormenta,
non pcenas; non cogitem ullius atrocitatem dofetìa
e f t , quod in quibufdam mil. v o x , nullius , ira dividcbacur ,
uc pofteriorcs liccera: voci fcqucnci adhaircrenc j unde in nonuul-
lis eciamnum legimus , nulli juftorum : quod cùm apcrcc vniofum
l i t , a lii proprio marce rcpofuetunr, nutium juftorum.
c. Sic mil. cómplùrcs : Alci auccm, & omnes edit, quadam
conffecius [ferie contucntur. Ucrumque non male. Quod vero e x -
" fequencer legunt : Nonne ad hanc trefulationem fi-
" eumdem concurrit ejfetlut
dem edic.
ducii viri conftantis
H inc Tane aur nullus , àu
quapropccr locum ex mll<
nulcum coufufusfenfus crui poterne;
;cilicuimiis.
1241 in Pfalmum C X V I I I . Expofitio. 1242
loris ; fed hæc omnia levia ducam ï trepidem au- A ni Pfalmos, inveni Proverb ia, inveni Ecclefiaftem
; ne Chriftus me neget,ne Chriftus excludat,
ne me repellat de concilio facerdotum, fi indi-
gnum eo collegio judicaverit-,videat magis licet
permorum corporalium terrore pcenarum, plus
tamen trepidantem futura judicia. Et fi dixerit
mihi -.Modica fid e i, quare dubitafii ? porriget tamen
' dexteram, Se infurgentis hujus fìeculi fludus
mole turbatum, fida mentis ftatione firmabit.
10. Sequitur verfus fccundus : Exfulto ego in vèrten,
inveni Cantica canticorum,inveni admira-
bilem confiliarium Chriftum,inveni Paulum pru-
dentem architedum 1 inveni fapientem audito*
rem populum Chriftianum,qui novit ea qux le-
guntur, audire 5 ille enim audit,qui ea q u x audir,
intelligit. Lex fpiritalis eft. N o n illam au d itju-
d*xus, qui audit còrporaliter : fed ilJe audit, qui
auditin fpiritu. Habent illi libros fed fenfum li*
brorum non habent. Habent prophetas, ied non
bis tuis, fìcut qui invenit [poli a multa. Bona igitur ß habent quem illi prophetaverunt. Quomodo
trepidano à verbis Dei,fi exfultationem generat;
qui enim trep id a ti verbis De i, poftea exfultat in
verbis Dei. Ergo qui habet in aula fua,corde videlicet
fuo, verba D e i , excludit fermones prin-
cipum à corde fuo : excludit timor timorem. Si
enim ingreffus quis balneas, folis deponit xftus,
6c calor excludit calorem : quanto magis divini
judicii terror hunc terrorem excludit liuma-
num: fervorem g ra tix íx cu la r is , gracize fervor
x te rn x >
11. Exfiiltat ergo qui habet v e rb um D e i; habet
enim fpolia multa, quxjudzcis abftulitrhabet
proftrati hoftis exuvias. bicuc David abftulit G o-
lize glzidium,& ipfius gladio caput ejus exiecuit:
fic verus Da vid humilis atque inanluetus dominus
Jefus, intelligibilis Golize caput armis ipfius
amputavit. Arma enim diaboli gentes erant: fide
autem gentium vulneratus caput quod habebat,
amifit. Detracta funt fpolia proftrato, vaia ejus
enim habent, quem non receperunt ? Ideo cum
Möyie Se Elia mihi ap p a ruit; quia ab illis recef-
fit. M ulta habet ip oü a, qui habet D e i Verbum.
Hab e t refurrectionem, habet juftitiam,virtuterfi
atque iapientiam, habet omniajquiain ipiö con-
ftant omnia. Hebrzei fpoliaverunt ^ g y p t io s , &
vafa eorum abftulerunt:Judxorum fpolia habet
populus Chriftianus,& totum habemits quodilli
habere fe nefeiebant. Illi aurum Se argentum ma-
C terialeabftulerunt,nosauriim mentisaccepimns,
nos adquifivimus cxleftis iermonis argentum.
13. Sequitur verfus tertius: Injufiitiam odio ha-
b ui, er abominatus fiem: legem autem tu am dilexi.
Merito odit injuftitiam, qui habet arma jufticize.
Hebrxus ciim haberet h x c arma, hoc eft,Legem
Se prophetas, murem abominabatur mortuum 5
quia Lex dicit: Omnis qui tetigerit mortuum immundus
eritj Se humanitatis fuprema negabatof-
ficia defundis-.fed L e g i non eit mortuus,nifi qui
Exod. i t .
36.
direpta; quia alligatus eft forcis. Vas diaboli caro j ) injuftus eft.Hæc eft immunditïa j ulti,quæ iniquierat
hominis peccatoris : ied pofteaquam in
Chriftum credidimus, caro noftra ccepit effe vas
ele&ionis ; ut habes de apoftolo Paulo , qui ad
gentes miffus eft,*di£tum a dominojefu ad Ana-
niam: fade, quoniam vas eleffionis mihi ¿/?.Merito
ergo vocatum nomen eft C h r ifti: Velociterfiolia
detrahe, a divide cito; quia priufquam- feiat puer vo-
care patrem aut matrem, accipiet virtutem Damafici,
■ (fr fpolia Samaria contraregdm Ajfyriorum.Ergo rex
\fly ‘
tas. Quid enim immundius, quam mentem, qua
nihil homini pretiofiuseft datum, turpibus com-
maculare criminibus, Se atrocibus efferare com-
mentis ? Quid illis prodeft quod mortuum ho-
minem viiere reformidant?cUtinam vita eorum
non pollueretappropinquancem, quorum mors
contaminare neminem poteft.Mors nemini noc
e t , utinam vita non nöceat. C o n t a g i u m enim
j ^ w colluvionis, confortium iniquitatis eit. Q iom o -
AÜyriorum, eorum feilicec quos vanos fuä per- £ do ergo contaminare poteft, qui iniqnvis eflejam
fidia fecerat,amifit fpolia quze cenebat. Et ut ite.
rum cognofcas, quia fpolia Chriftus à diabolo,
qux in Adam ille invaferat, vindicavit : b Se Sabain
viri excelfi ad dominum Jefiim a lligati vin-
culis tranfierunt, atque ipium adorare cospe-
runt,quia captivam duxit captivitatem.Ideo caput
ejus abftulit; u tip fe caput eilet corporis in-
teremti. Meritò nunc gentes toto orbe caput
regale circumferunt ; quia membra funt Chrifti.
non poteft; cum etiamfi fuic, tamen effe defivir?
Fuge ergo iniquitatem, ne te comprehendat.
Fuge injuftitiam, quze viventes adhuc mortuos
facir,
14. Sed nemo fugit iniquitatem, nifi qui diligit
x quitatem; Se ideo a i t : Legem tuam autem dilexi,
In lege zequitas eft,fi fpiricalem accipias Iegem,fi
confurgas cum C h r ifto , Se ibi altare facro-iänc-
tum illud czelefte confideres, non altare terre-
12.. Cognovifti de nationibus, cognofce etiam F num , quod hoitili depopulatione deftru&um
d e ju d x i s , quibus dominusjefus abftulit fpoli;
hoceft, regnum czelorum abftulit, Se dedit genti
facienti fructum ejus. Abftulit virtutem pañis, Se
virtutem aquze, prophetam,& admirabilem cón-
filiarium, &'prudentem arch ited um , Se fápien-
tem auditorem. lilis abftuIit,nobis dedit. Merito
exfulto ficut qui invenitfpolia multa. Sine labore
meo inveni fpolia quze non habebam. Inveni
*Heptateuchum,inveni Regnorum libros, inveni
prophetarum feripea, inveni EÍHram, invea.
N onnulli míT. cum texcu Hebr. & plerifcjue verfionibus,
cito pr&dare. Scci a lii magno numero , & cunét* edi,t. divide cito
quibufeum fa c iu n tL X X , apud quos lega s, tj-ías
b. Omnes edir. & Saba dona adduxit: viri.excelfi & c Sed vc-
iiimilc eft verba quse in mil. defunr, addita*fuilTe,ut allufio fierec
ad Pial. 7 1 . 10*. cùm forcead Efai
* . Per Heftateuchum inccllige pr:
alludacur.
7 . vec. Teftam. libros ;
eft. Si ilíam Hierufalem fpedes, quæ in cælo eft,
non iftam quæ à populo Judæorum frequentaba-
tur in terris, quæ propter incolarum perfidiam
à Romano exercitu triumphata,injedo flagravit
incendio. Si intuearis in ilium principem facerdotum,
de quo feriptum e ft :Habentes itaque ma- ;
gnum facerdotern egreßum de calis, Jefum F ilium Dei,
teneamus confçfionem fidelem : qui quotidie advo-
catus pro nobis eft apud Patrem; ut pro quibus
in diebus carnis fuæ miiericordi eft compaffus
ita tamen uc Indices ac Ruth unico libro comprehcndancur. Ete-
nim hunc i l l i tamquam partem aut appendiccm ab Hcbræis ad-
jungi lolitum docec Jolcph lib. 1 . contra Affioncm. Orígenes
Philoc. cap. 3, & a lii poft ipfos.
& Rom.vedit- quod etiam cum feque nibus
Vtinam vitia eorum non polluemlT.
omnes
belle coogruit. Edit, camcn
rent.
I l
IH
lid
ini
fil
I i i i “J