•'Ephef. i. U
Ÿ-4J.
f- 14*
I. Cor. I.
i8.
S- Augu
Mb, I. <w
ltd. Pel*
c»i- }■
I. Cor. 3
28.
■ÿw
a le vel aHWUerit v d teceperit, nifi D om i. A-nia mu^d ia gmise ftimw okmxlnrtd iishoed ü in
nnm prædicaverit, facramentis debec interefle
-cxleftibus. Qui aucem annulum h abet.,6c. Pa-
trem habet , Sc Fiiium , 6c Spiritum fan&um ;
quia fignavit nos Deus,cujus imago Chriftus:8c
dédit pignus Spiritum in cordibus noftris ; ut
iciamus hoc annuli iitius qui in manu datur,efle
fignaculum , quo cordis interiora, fadorumque
noftrorum minifteria fignantur. Ergo fignati fu-
• mus s ficut 6c legimus : CredentcsH inquit, fignati
quxrit : innocens agnum pro fe defiderat immolali.
Ideo 6C -fenior dicitur; eo quod cito aliquis
per invidiam confenefcat. Ideo Sc foris flat ; eo
quod malevolentia eum animi liventis excludat.
Ideo chorum Sc fymphoniamaudire non poteft,
b hoc e f t , non illa theatralis incentiva luxurix ,
. nec aulicorum concentus ionorum, fed plebis
concordiam concinentis, quae de peccatore fer-
vato dulcem refultet lx t it ix fuavitatem..
R I Spiri tu Un J 0. Bene autem carnem v ituli, B B 9 Conftitue mihi aliquem ex his qui fibi
-> ■. r . »a urn neccatis jufti videntur, qui trabem 111 . quia facer do talis eft v id im a , qux pro peccatis oculo fuo-.non vir
• fiebat.
233-1 Epulantem patrem inducit filius 5 ut
oftenderec quoniam paternus cibus eft falus
• noftra Sc Patris gaudium noftrorum redemtio
peccatorum eft. Et hie quidem fi ad Patrem re-
. fe ras , quia hoftiapro peccatis Filius e ft, delec-
. tatur Pater reditu peccatoris : fupra deledatur
Filius, inventa o v e 5 ut fcias quia una eft Patris
6c Filii
1 damento,
d en t, Se alieni feftucam vitii ferre non .poffunt.
Quomodo indignatur, quando alicui peccarum
la te n t i, Se diu indulgentiam deploranti venia
relaxatur ? Quomodo aures ejus fymphoniam
populi (piritualem ferre non poflunt ? H x c eft
enim fymphonia, quando concinit in Ecclefia
c diverforuiii àduum at:que virtutum, velut variarum
chordarum indiscreta concordia, pfal-
L u v c iu i i u v i ; u l iv-jiLo v i« .« I- • t t n. h
deleflatio una operano in Ecclefiæ fu n -C mus refpondetur,amenciicitur, Hæc elt lym-
» L x c a tu r autem o a te tj • I Phoni* 3uam fciyit & Paulus, & ideo ait : T U - ,.c
lam (p tri tu , pfaliam ó" mente. H x c de parabola
prxfenti putavimus effe tradanda.
239. N e c invidemusfi quis duos fratres iftos
vélit referre ad populos duos ; ut fît adolefcen-
tior populus ex gentibus tamquam Ifra e l,cu i
frater major beneficium paternx benedidionis
' Quìa filius perierat, dr inventus efl : mortms
fu e ra t, & revixit.
234. Ille périt qui fuit ; non enim poteft perire
qui no« fuit. Itaque gentes non funt, Chriftia-
nus elt, juxta quod fupra didum eft : <jhña elegit
Deus qua non funt ; ut qua funt, defirueret. Poteft
tarnen Se hìc in uno accipi fpecies generis huma,
ni... F
• Adam , Se in ilio omnes perierunt. Homo igitur
Se in ilio tornine qui perierat, reformatur : Se
ille ad fimilitudinem D e i fadus Se imaginem divina
in vi dit. Quod faciebant ju d æ i, éùin iquercren-
tur■ qukia- CCEiirri"ilus cum uentibus epularetur - Sc U1.IO d t .C ll/1 IUCV1W 1 . .. .V V;' (. . . p
t Adam Sc in illo fuimus omnes. P e r i i tD ^ eo heedum, mali odoris facrmcium requilierunt.
patientia Se magnanimitate reparatur. Quid
eft ergo : Eie ri t Deus qua non funt ; ut qua fu n t ,
defirueret? Id e ft, elegit populum gentium qui
. non erat -, ut deftrueret populum Judæorum.
235. Poteft Se de agente poenitentiam didum
ùderi ; quia non m oritu r, nifi qui aliquando
. _ *. : ______
Judxus heedum requirit , Chriftianus
agnum; Sc ideo illis Barabbäs. folvitur , nobis
agnus immolatur. Unde apud illos foetor eft criminum
, apud nos remiflio peccatorum, dulcis
in fp e , fuavis in frudu. Qui heedum q u x r it,
exfped at Antichriftum ,• Chriftus enim boni Ephef.;.%
odoris eft vidima.
240.d Queri etiam in heedo videtur ,.quia Ju- d
d x i ritum veteris facrificii perdiderunt: vel quia
vixit. Et. ideo crentes non moriuntur,fed mortux E nullius ianguis his profuit, ficut Chrifti fanguis
^ . ^,1 ■ n „ j ; J • r C/-/~laC.™> .n n n n n im r p r l im p r p p n e (iin iTm c n n r i l i r funt • etemm qui m Chnftum non c redidit, lem-
. per eft mortuus. Et gentes quidem cum credide-
r in t , per gratiam vivificantur: qui vero lapfus
. fu e r it, per peenitentiam revivifeit.
2 3 6 . Sequitur locus, u t remittendis poft peeni-
tentiam debeamus favere peccatis;ne dum ve-
n ix alterius invidemus, ipfi eam non mereamur
,a Domino. Quis enim tu es qui D omino contra-
Ecclefix ; non enim redimere eos iànguis potuit
prophetarum. Impudens autem Se fimilis illius
pharifxi juftificantis fe arroganti prece, qui pu-
tabat quod numquam prxterierit mandatum
Dei,c|flia Legem fervabat in litteris. Impius,qui
accufabat fratrem quod cum meretricibus pa-
ternam fubftantiam prodegiiTet, cùm debuerit
advertere quia libi didum eft : Meretrices ejr pu- aiatth.
’ -Ct — lili»!... 1 . , . I
dicas ne c u iv e lit, culpam relaxet ; óùm tu cui p Uuxm.frMtlmtms mregnum cxlorum.
volueris, ignof—e as ? V1 - u il t ro g a r•i , vu1l _t ob_ il -e rc.—ra ri , _ . - C — m i F P m 1*1 c n p r P v r l i i / i ! :
. Si omnium 3 uftitia, ubi Dei gratia ? Quis tu e s ,
qui invideas Deo? .
237. E t ideo notatur hic frater* ufque adeo ut
de villa venire dicatur, hoc eft , terrenis operi-
bus occupatus * ignorans qux funt fpiritus D e i :
ut denique numquam pro fe vel heedum quera-
tur occifum ; non enim prò invidia, fed pro ve-
Pauci mff. ac Gill* in margine. Epatante patri tnducitttr fi~
\ lius. Idem in corp. cum reliquis ir.iT. arque omnibus edit. Epatan
t cm patrem indited filius ; nifi quod Rom. vocem filius, amandavit.
b. Rom. edit, hoc eft . non plebis concordiam concinentis , qua de
peccatore falvato dtdccm refultet Unti a fuavitatem : fed theatralis illa
incentiva lussuria, vel aulicorum concensus fonorum Non fatis H
modèj huiusnàmque locx idem ienlus e i t , ac 11 legererur : Non
lire chorum & fymphoniam, qui chorus & fymphonia
fìcantfomitem atquc in centiva luxurix , fed concordiam
:. Porro per voces aulicorum fonorum , non videmur in-
- plebi;
,li< cndi fo n i, q u i Jiunt in aulis , hoc e l i , in regum palatiis :
241. Stat autem foris , nec excluditur : fed f- »8.
non ingreditur,ignorans voluntatem De i de vo-
catione gentium, fervus jam fadus ex filio ; ier- nhan-is-
vus enim nefcit quid dominus agat. Ubi cogno- IJ-
vit invidet , Se torquetur Ecclefix bonis , 6c
foris ftat. Foris enim Iirael audit chorum Se
fymphoniam : fed irafcitur quia hie concinit
plebis gratia, Se coniona populi jubilatio, Sed
fed potius i{a d ici "¿oti r%t d v \ S i, ä tibiis feu fillulis.
c. I ta miT. fcptejn probavoris notx. A lii vero & edit, diver fa -
rum atatum atque virtutum: utrumque non male. At oblervandum
obiter non pauca h ie dici ah Ambrofio , quibus novatianorum in
peccatores rcfipifcentes crudelitas peritringi vidcatur.
d- MiT. aliquot cum edit. G ill, in marg. ac Rom. in textu. g « *
res. Reliqui cod. atque edit. Sjuari, quod utcumque explicari
poteft fi fubintclligatur Chriftus, q u x vox proxime ante e xh i-
betur. Ättamen reftius fcribi putamus Sjueri; ut fignificctur fe nior
filius dum hxdi lion occifi mcntionein facit , niyfticc quiri-
tari , quod ritus vetcris facrificii pcrierit & c.
bonus pater etiam faune fai vare cüpiebat, di-
cens :
F i l i , tu ßmper me cum fu iß i ;
242. Ve l quafijudxus in L e g e , vel quafi juftus
in comm unione : 6c es, fi definas invidere. '
E t omnia men tua fu n t ;
243. V e lju d xu s facramenta veteris Teftamen-
t i , v e l’baptizatus etiam novi poifidens.
Memo fervus poteß duobus dominis fervire ;
244. Quia non duo , fed unus eft dominus.
N am etii funt qui mammona: ierviant ; tarnen
non ille novit aliqua jura dominatus: ied ipfi
fibi jugum fervitutis imponunt 5 neque enim
8 jufta poteftas,fed injuftaeft iervitus.Et ideo ait:
Facité vobis amicos de iniquo mammona ;
243. Ut largiendo pauperibus, Angelorum
nobis ceterorumque fandorum gratiam com- C
paremus. N e c reprehenditur villicus , in quo
difeimus non ipfi effe domini, ièd potius aliena-
rum villici facultatum. E t ideo licet peccaverit,
tarnen quia fibi in pofterum ex indulgentia domini
q uxfivit auxilia,prxdicatur. Pulcre autem
iniquum mammona d ix it} quia variis divitiarum
illecebris h noftros avaritia tentabat affèd u s, ut
velimus fervire divitiis. Unde ait :
S i in alieno fideles non fu iß is , quod veßrum eßy
quis dabit vobis ?
246. A lien x nobis div itix fu n t , quia p rxte r
a. Edit, quxdam P arif. injuftapoteftas,fed jufta eft fervitus. P r x - I
poliere.
b. Rom. edit, nos avaritia tentat affe ff us.
A naturam funt 5 neque nobiicum nafeuntur neque
nobifeum tranièunt: Chriftus autem nofter
e ft, c quia vita eft. Denique In fu a propria venit} e
& fu i eum non receperunt. Ergo nemo dabit quod Iohan- 1-
v e ftrum e ft;q u ia veftrum non credidiftis, ve£ ”
trum non recepiftis.
247. Argui igitur videntur Judxi 6c fraudis Se
avaritix. E t ideo qui in faculratibus fideles 11011
fuerunr, quas cùm alienasfeirent ( communem
enim ad ufum frudus terrarum à domino D e o
I datus eft omnibus) debuerunt utique participate
pauperibus : nec Chriftum accipere merue-
ru n t , quem Zachxus ut adquireret, dimidiam Luc.fp. t.
partem bonorum fuorum obtulit.
248. Ergo non ferviamus alienis quia nullum
dominum debemus feire nifi Chriftum :
fJnus enim Deus Pater, ex quo omnia, & nos in * Cor. s:
tpfo : & unus dominus Iefus, per quem omnia. Quid 6"
e r g o , Pater Dominus, aut Filius Deus non eft ?
Sed 8c Pater dominus, quia Verbo Domini cali fir- rfal. Jt.
matifunt: Se Filius Deus qui efl fuper omnes Deus Rom.s . s . *
bencditfus in [acuta. Quomodo ergo nemo poteft
duobus dominis fervire ? Unus enim D om inus
, quia unus Deus : denique Dominum Deum Matth. 4.
tuum adorabis , & tilt foli fervies. Unde claret 19•
unum Patris 6c Filiieile dominatum. Unus autem
eft,fi non dividatur : fed totus in P a tr e , totus in
Filió fit. Itaque d quia unius deitatis atque domi- 4
natus adferimus Trinitatem , unum Deum Se
unum Dominum confitemur. Qui autem aliam
Patris , aliam F il ii, aliam Spiritus memorane
poteftatem, plures deos, Se plures dominos in
Ecclefiam gentiUs vitio erroris inducunt.
' c. MiT. non p au ci, nec infcrioris n o c x , quia via eft.
I id. MIT. aliquoc probatx m anus, qui un am effe deitatis & e ;
L I B E R O
L i
Ex ^ Propheta ufque ad lohannem.
1. N o n quia Le x d e fe c it , ièd quia incipit
Evangelii prxdicatio j videntur enim minora
com p le ti, cùm potiora fuccedunt. E tid eo v im
faciamus regno cxlorum 5 omnis enim qui vim
fa c it , vehementi ftudio properat,non torpenti
lentefcit affedu. Eft ergo fidei violenria reli-
g io ia , fegnitia criminofa. Le x multa fecundum
naturam a ftatuit ; ut naturalibus indulgentior I
defideriis ad juftitix ftudium nos vocaret : Chrif.
tus naturam incid it, quia naturales quoque am-
putat voluptates * Se ideo vim faciamus n a tu rx ,
ut non ad terrena demergat, fed ad fuperna iè
fu brigar.
Omnis qui dìmittit uxorem fuam , dr ducit alteram
, moechatur : di' qui dimiffam d viro ducit, mee-
chatur.
2. Prius dicendum arbitror de lege conjugii,
a. ftatuit, decft in cundis edit. & compluribus miT. fed tamen
in feptem rcperitiir.
b. Mil. bene multi ac probatx n o tx , patrispartiuntur filii. Melius
tamen a lii cum omnibus edit, patres partiuntur filiis; L X X.
enim conftamer p rx fe run t, m r ig ti m ie i. Quod autem
in hoc ipfo loco Rom. edit, rep o fu it, praparàtur , auiftoiitatem
quidem lecuta eft L X X . ubi ficut & in Yèt. Ambr. edic> conftan-
C T A V U S.
) ut poftea de prohibendo divortio diiputemus.
Quidam enim putant ornne* conjugiumà D e o
e fle , maxime quia fcriptum eft : g u a Deus con- M a r c .i9 .
junxit, homo non feparet. Ergo fi omne conjugium 6t
à D e o eft , omne conjugium non licet iolvi. Et
quomodo Apoftolus d ix it: guodfiinfidelis difee- Cor_ ?_
dity difeedat ? In quo Se mirabiliter noluit apud */•
Chriftianos caufam refidere divortii, Se often-
dit non à D e o omne conjugium } neque enim
Chriftianx gentilibus D e i judicio copulantur-
. cùm L e x prohibeat.
3. Sed occurrit illud quod ait Salomon : Domum prov. i9i
& fubflantiam b patres partiuntur filiis : d Deo au- *+•
tem praparabitur viro uxor. Quod qui in g rx eo le- b
g it, non putat efle contrarium. Bene enim dixit
grxcus Àp/xóoxTeci ; harmonia enim conveniens Se
apta rerum omnium dicitur commifla connexio.
Harmonia eft cùm fiftulx organi .per ordinem
c o p u la tx , legitimx tenent gratiam canrilenx
chordarumque aptus fervat ordo concordiam.
Itaque non habent harmoniam iuarn n u p tix ,
I ¡1 ter habetur, : attamen ant. edit. acailT. omuiunihic
II I & infra cxhibentium , praparabitur, conicnfus fa c it , ut credamus I Ambrofium legiftc apfdnrae. Quippe iniolensnon e l l , ut futura
|I media fumantur in palli va fignificatione. Adverte autem quam I improbaverit Doiftor nofter initum inter perfonas cultu diiparos
H conjugium : qua de re videfis noiam in Pfai. ix g . firm. 20. " l' in.
48. & in epift. ad Vig ih