38. Prolixius evagati fumus, ut de eo homine A fuiffe qui effet in Chrifto, oui non defuit 3 fed eis
' ’ " * ’ . — • • quiaudirent,locum,tempus,meritumdefuiffè.
Illeenim in cælo audivit} Sc ideo non competere
judicatum e f t , u t id loqueretur in terris, quod
audiflet in cælo 3 cùm in ipfa terra fît ifta difcre-
t io , ut quod in altéra regione canitur, in altéra
non canatur, fecundùm quod fcriptum eft: £)uo-
modo cantabimus canticum Domini in terra aliéna ?
Denique Hebræinon canebant in terra captivi-
tatis , quod in iua patria canere confueverant.
qui non m folo pane 3 fed in omni verbo D e i vi-
v e re t, diceremus. Revertamur ad pfalmum : Et
ideo immacula ti non confundentur in die judicii,
Sc in diebusfamis faturabuntur.
39. Deficientes ficutfumus deficient. Grecus t%e-
AiTTcv hab e t, hoc e f t , defecerunt. Vides fubito
aliquem ad poteftatem veniffe, 8c honoris infi-
gnia :a fublimem judicas.Vides illialium efle fuc-
cefllim ^ nonne dicis de eo : Ubi honorants Sc
Pfal. iji,
exaltatus eft ifte ? Defecit. Ideo plus dixit Græ- ß H æc terra captivitatis eft , alia terra libertatis
«us 3 quia ubi honorari Sc exaltari quis creditur
ibi defedu proprio prceveniturj ut meatus flumi-
num prceteriffe citius quam veniffe comprehen-
das: 8c dum ventura opperiris fluenta, te adhuc
-exfpedante, fluxerunt. C o n tra , humiles atque
manfueti dum fubjiciuntur a divitibus 8c oppri-
muntur, exaltati funt a fua humilitate, 8c fubito
xefulferunt. Ideoque Paulus in infirmitatibus fibi
pla cuit, non in virtutibus.
eft : ifta p e c c a t i, illa quietis æternæ : valleftris
if ta , illa cæleftis. Ergo in cælo illa nuncprædi-
cabat Paulus, quæ terris ante prædicare non po-
terat3 inter perfedos enim fecreta fàpientiæ funt
loquenda.,
42. Attamen quid commemorano iftius reve-
lationis operatur,nifi utdoceat quod in revelà-
tionibus minime gloriandum fit* fed in infirmitatibus
3 quia infirmitas, 8c remedium revelationis,
40. Sed confideremus, ne quis putet eum in C & virtutisexercitium eft ? Contra autem revelarevelationibus
gloriatimi: 8c repetamus ea, ut fe
ipfe defendat humilitatis magiftr um. Schi inquit,
hominem in chrifto ante annos quatuordecimfeve in
torpore nefeio, fiv e extra corpus nefeio, Deus fe it , ra-
plum ejufnodi ufque ad tertium calum. A nte annos
quatuordecim revelatum fibi dicit, Sc tarnen re-
velationem tamdiu apud fe tenuit & repreifit :
nec dixiffet, nifi utile nobis judicàflet ut diceret3
ne nos revelationibus extolleremur. Si enim in
t io , elationis lubricarci eft 3 namque ne revelationis
fiiblimitate extolleretur iple Paulus, qui
raptus in tertium carium e f t , ftimulum carnis ac-
cepit. Subvenit ergo infirmitas, ne gratia in pe-
riculum verteretur.Utilior ergo infirmitas,quam
gratia. Eadem quoque infirmitas officina virtu-
tis eft 3 ficut ipfi Apoftolo teftificatus eft Dominus
, quia virtus in infirmitatibus confummatur.
Denique ifte poft revelationem rogavit reme- ;
tanta gratia non eft gloriatus Paulus , nec nos*D diumfanitatis-, 8c noniinpetravit : in infirmitate
glo riari Oportet. Juvènis ipfe non gloriatus eft
ienex gloriaretur ? Deinde raptum fe ufque ad
tertium cælum negare non potuit 3 Sc tarnen
ut-rum in corpore, an extra corpus raptus effet,
fe ignorare teftatus eft. N o n ergo de feientia *
fed de ignorantia gloriatur, Se D e i circa fe gradarci
prædicat. Quod feientiæ e f t , negat: quod
caritatis eft,confitetur 3 feientia enim in fiat, cari-
tas vero ædificat. Et iterum , raptum ejufmodi
autem remedium non quæfivit 3 fed curfum con-
fiimmavit, Se coronam invenit.
43. Mutuatur, in q u it, peccator, (fi non feolvit:
juftus autem miferetur,(fi tribuit. H o c quoque con-
venit perfonæ P au li, quia juftus miferetur (fi tribuit.
Videillum Domini eloquia dividentem, vide
argentum Domini foenerantem. Unam mnam
a c c e p i t , duas reddidit : duas a c c e p it, quatuor
reddidit: quinqueaccepit,decem reddidit.N o n
hominem dixit : quemadmodum raptus e ffet, E ligavit in fudario quod a c cepe rat, fednumnm
ibidem. 4.
ibidem, j .
ìitrum in corpore,an extra corpus, incertum fibi
effe memoravit. Videftateram fapientiæ. Con-
ftituit unum in C h r ifto , Sc fe alterum, qui ait :
Nefeio. Quod alienum e ft, adtollit : quod iuum,
humiliât. Et audivi t , in q u it , verb a inejfabilia.
N o n dixit : Audivi 5 fed quod alter audierit, non
negavit. Verecunde itaque teftem fe maluit lignificare
quam vatem Se refugit videri cælefl
lariis erogavit 3 Sc quod erogaverat, cum ufuris
recepit. Ita Se accipientem à peccato maximo
liberavit, ne apud eum pecunia Domini deperirei
5 Se ipfe ut decem civitatibus præficeretur,
emeruit. Quæ fint decem civitates, in epiftolis
recognofce quas fcripfit 3 etfi apoftoli præfcripto
numero non teneantur,quibus didum eft : Ite per .
orbem univerfum, (fi predicate Evangelium univer- :
tium arbiter fecretorum. T e s t i m o n i u m enim fa creatura. H ic e rg o ab Hierufalem per Orien.
dicere, veritatis eft : meritimi elationis non re- F cem Se Illyricum Se Italiani Domini pecuniam
t H " 1 ' r ’ • ' diipenfavit. Et ne quis putaret quod fuam feene-
rare t, Domini effe pecuniam teftabatur dicens:
His autem qui matrimonio juncti fu n t , denuntio non
ego, fed Dominus , uxorem a viro non difeeder e. Et
alibi : £>uid experimentum quaritis ejus qui in me loquitur
Chriftus. Denique ipfe rex ita d ix it , in quo =
figura eft Domini: Oportuit te pecuniam meam commi
ttere nummulariis. Meam, inquit,non tuam. Iu f
tus ergo" miferetur (fi tribuit. Quomodo tri-bua t ,
audi dicentem : Ver omnes Ecclefias do eco. Peccator
autem mutuatur, (fi nonfolvit. V ide divitem mu- :
tuantem,Scnon reddentem: pauperem accipienb.
Cod. quinque merit um eleclionis. Scd voccrn , election is , pro
elationis y ab aliqiio pofitum arbitramur , qui non confidcravic liìc
elationemd i c i , non fuperbiam , fed ipfum Apoftoli raptum, quo
ufque ad tertium -«cium elacus liv e clevatus dicitur.
fugere, gloriantis. Ideoque ait : Pro hujufmodi glo.
riabor : pro me autem non gloriabor.
41. Quid eft autem quod a itaudifle hominem,
Se hominem illum in C h r ifto , quæ non licet ho-
mini loqui ? Quomodo h oc con v en it, ut non
licuerit homini lo q u i, quæ licuerit homini audire
? Si ipfi homini qui au d iv it, non licet lo q u i,
quomodo. ei creditum eft audire, quod non per-
mifflim eft loqui 5 quæ ifta diftantia eft ? Si alteri
homini qui effet exterior,quomodo potuit homo
cognofeere quod homini non Iicebat audire?Un-
de videtur non gratia loquendi illi homini dea.
Edic. omnes ac mfl. Vici. & Colb. fublimem judicas. Vides I
illi ejìe fucceflum. A lii mfl. eo diflentiunt, quod p ro , vides |
judicas, legunt, V ide . . . . judica ; c quibus edam quatuor llabcnc, I
alium effe fucceflum• Et iknc vocem ,alium,nccc([a.no fenfus poftulat. J
. Cor. V
.Cor. A
m m m
rem , Se contìnuo remunerantem, ne dlutius in A v u li, non ut extinguererctur : àccepifti ut Deus
#re alieno fit. Hiec moralia.
4 4 . Vide nunc pauperem myfticunyd eft, fim-
plicem Sc timentem Deihomen,audientem verbum
de caftitate,8c folventemjaudientem demi-
fericordia, Sc folventem j audientem de placidi-
ta te , 8e non irafeentem: divitem vero illum arrogantem
Sc fuperbum, audientem quidem, fed
poft fe rejicientem fermones D e i ; audientem de
condemnatione luxuriie, Sc magis luxuriantem.
adoraretur , non ut negaretur : accepifti iæcula-
r ia , cur eripis quæ æterna funti accepifti quæ
mundi finit, cur visauferre quæ Chrifti funt? D a
illa cui v is , non invidemus. C u r nobis à te quæ
nos volumus, invidentur > T u adorari v is , qui
omnibus nequior, ipfa quoque indignus es fervi-
tute.
47. b A Domino greffus viri corrigentur. Græcus
d ix it, hoc <?ft,tranfitus. E t ideo d ici-
Denique Ecclefia fo lvit quod accepit,Synagoga B tur tibi : Si tranfeas per aquam ,flumina te non con■
non folvit. Cognofee Ecclefiam iolvere : Tui
inq uit, erant, (fi mihf eos dedifti, (fi verbum tuum
fervaverunt. E t alibi: Ipfe enim Pater diligi t vos ;
quia'vos me <&//g/7/j.Recldidit ergo Ecclefia quam
accepit à Domino pecuniam caritatis, fed Synagoga
non reddidit. Ideoque dejudæis dicitur: .S’/
non veniffem, (fi locutus non fuijfem his , peccatum
cludcnt.Trânfi ergo,noli ceflare * ficut bonus via.
tor cùm veneritadaliquod*viæ fignum,non ftat,
fed pertranfit : Sc tu in via e s , quamdiu in hoc
curfu es conftitutus. Paulus fi ftetiffet, curfum
fuum non confummaffet. Vide ne ideo d ica t: Et
tu qui ftas, vide ne cadas. N o n enim qui tranfi.
vit, poteft timerene cadat. v id i , inquit, impium
f - »J.
E/ai. 43; :
non haberent : nunc autem exeufationem non habent fuperexaltatum, & elevatumfeepercedros Libani: tfi
de peccato fuo ; quia audierunt utique, 8c non ere- tranfivi, & ecce non erat. Videns ergo impium fu-
diderunt. Probatum eft ergo quia mutuati funt C perexaltatiim,qui non ftetit, non offendit: fi fte.
peccatores, 8c non folverunt. Peccator igitur
.eget femper : juftus autem abundat 8c tribuit,
cujus dives eft confcientia. Ideoque Judæi in fiiis
divitiis eguerunt : Divi te s eguerunt (fi efurierunt :
Cliriftianiautem in divitiis fimplicitatis fuæ non
defecerunt.
45. Bonus ergo juftus 3 Se ideo addit Scriptura:
Gfuoniam benedicentes eum, pofiidebuntterram : ma-
ledicentes autem eum, difperibunt. Quomodo juftus
tifle t, Sc miratus illum fuiflet, Sc fecutits e ffe t,
offenderat, & ceciderat ficut impius. Ideo Moy .
fes videns rubum relucere 8c non ardere ait :
Tranftens videbohoevifum magnum.Qm traiifit de Eaod. 3 3.
hoclæculo, magnum vifum videt : qui folvit vincula
iftius nexus quo ligamur huic corpor i, magnum
vifum videt. Moy fes in E xo d o, ut Iegitur,
multa videt miracula : non tanta alius videt qui
non eft in Exodo. Idem Moyfes tranfivit : tranfu
poffidët terrain, aut quam terrain, cùm Scriptu- D vit Sc populus patrum, quia de terra captivitatis
ra dicat : Numquidfoli habitabitis fuper terram ? Et
alibi : Va habitantibus fuper terram, quod increpa,
tionis eft verbum atque maledicti. Cujus ergo
terræ b ened ica pofleflio eft ? N o n iftius quæ te-
nebris abfconditur Sc amaritudinibus impletur :
fed illius quæ fluit mel Sc la c , id e ft, habet gra-
tiam fuavitatis, Sc fulgorem lucis æternæ. Acci-
pe mel Iis boni fuavitatem ; immo flipra mel : Fu-
giet dolor (fi gemi tus (fi triftitia ; quia fua vi tas gra.
exibat. Dirigebantur itaque à Domino greffus
eorum, quibus per noctem ignis collimila luce-
b a t, per diemnubis 3 ut nee diei ardor afficeret
commeantes,necimpedimentum viantibus tenebra:
noftis adferrent.
48. E t tu merere faétis, voti/que depofee ut
grefliis tui à Domino dirigantur, ne m oveantur
pedes tui 3 quia fcriptum eft : Mei autem pene moti
funt pedes ; paulo minus effufi funt grejfus mei. CaÍ/
4/.71,
laritudinem humanæ fragilitatis excludet. E vendu in eft quoque ne rectam femitam derelin-
E t alibi: Etdelebitomnemlacrymam de oculiseorum ;
(fi mors non eritamplius,nequelu5lus. Accipe etiam
ladis nitorem. Et non indigebunt lucerna , (fi lu-
mine folis', ipfe enim Dominus illuminabit fuper illos,
(fi regnabunt in facula faculorum, Amen.
46. Eft etiam tn y fticus juftus, qui miferetur Sc
tribuit, qui omniaverbaquæ accepit à Pâtre de-
dit nobis, Sc peccatorum noftrorum nobis æra
dimifit, Sc fanguinem fuum pro noftris debitis
quas , 8c diverticula te viarum tortuofàrum deci-
piant 3 ideo dicitur : Parate viam Domino : relias
facite femitas ejus. Paremus ergo viam Domino
D e o noftro in mentibus noftris : re&as faciamus
animprum femitas, ne labamur : non efFundan-
tur greffus noftri ficut uxoris L o t , quæ poft fe
refp ex it, Se greffiis tenere non p o tu it} fed efFufi
fu n t , cùm in fàlem effet repente converfa : non
efFundantur ficut Ægyptiorùm,quorum greffinn
Èfai.^o.y.
folvit 3 ut n on in foenorc effemiîs alieno, fed in F maris fludusefFudit.IpfisHebræis qui cum Moyfuo
ære bonus creditor nos haberet. Eft 8c peccator
ille qui eongregavit quæ non p ep e r it, Sc
îmituatus eft quod non tenebat, nec vult refti-
tuere quod accepit. Audi quia mutuatus eft dia-
bolus : E ib i , inquit, dabo poteftatem hanc a uni-
ver f am, (fi glori am ilio rum ( quia mihi tradita fu n t ,
(fi cui volo, do illa) (ìprocidens adoraverts me. N e -
quiffime, accepifti ad tentationem, non ad mortem
j hoc e ft, accepifti ut probarentur D e i fera.
I ta cilic omnes, & mlT. quatuor, quibus turn d ivinus textus,
turn Ambrofius ip fe lib. i. De Cain Abel. cap. f . num. 17 . &
alibi fuffragantur, locumltunceifdem verbis exhibentcs. A lii ta-
men quatuor mil. poll vocem, poteftatem haitc, inferirne , univerfa
hac regna ; non alia fané de caufa , nifi ut fit quo referatur 3 ilio-
rum Acqui cJIipfis eli ubi liibintelligitur 5' negotiorum, g raxe * §»-
fiectut, quæ videlicet indice dæmon ollendcbac.
b. Rom. edit. A Domino gr.effus viri dirigentur (3» viam ejus cufe
erant,quia peccaverunt in deferto, ceciderunc
veftigia pedum, c ne in terram refurreclionis in-
trarent.
49. Nonne etiam de his pulcre dicitur quia
efFufi funt proceffus eorum, quorum fpes lapfie,
in vanum efFufus labor,vota funt defticuta.Con-
fidera enim aliquem per aliquot annos habuifle
ftudium probitatis, caftitatis cuftodiam,vitx ad-
tentioris afFedum, piae propofitum fervitutis, fepiet.
Grejfus v iri dirigentur. Greftusgracus Sfg.(ituvm. & c . Alise a c
mlT. omnes, ut nos in textu.
* . Id eli , columnam ad indicandas vias in biviis aut triviis
ercftàm , vclig#«»"»» A»<po»,dc quoPro v. %6- 8.
c. Vet. edit, in margine , a c Rom. in corpore,»« in terram repro-
mijfìonis : fed cunili mlf. conllanter le gun t, ne in terram refurrec-
tionis, tranflato feilieet rei figuratx nomine in ej us figuram.