ibidem. 3-
Matth. 13.
P f al. 49.
16-
rione quateretur : non immurmurantem tamen, A
nec tranfgredientem,fedlevantem inomni loco
puras manus fine ira Se difeeptatione in habitu
orna to, cum verecundia Se fobrietate ornantem
f é , non in tortis crinibus, aut au ro , aut marga-
ricis, aut velie pretiofa ^ fed iis qua; cailitatis Se
b o n * converfationis decerenc gratiam , orare
dicentem : Ofculetur me ab ofculo oris fui j quoniam
opima ubera tuafuper vinum.Jam volebat adh*-
rere Chrifto caro , jam feftinabat innuberej ut
eflet unus fpiritus, Se fieret caro C h r ifti, qua: B
eratante meretricis. ofiuletur,inquit,me ( ofeu-
latur nos D e i Verbum, quando fenfum nollrum
ipiritus cognitionis illuminar )Se tamquam deC-
piciensomnesjucunditates Se delectadones fuas,
c*Ieftibus cupiens inhierere mandatis aie : quoniam
optima pr*cepta teftamentorum tuorum
.fuper omnem appetentiam carnis, Se fieculi vo-
luptatem. Meminerat enim fe in Èva ante fic
Iapfàm, dum voluptatem corporis pnefert mandatis
cóeleftibus. Aie : 'Unguentum exinanitum C
nomen tuum ; hoc e i l , totus immundis impurita-
tibus diverforum facinorum feetebat hic mun-
dus : nunc ipirat ubique fuavitas pudiciti*, un-
guentum fidei, flos integritatis. Et à moralibus
venit ad myftica dicens : Introduxit me Rex in cubica!
um fuum, exfultcmus dr latemur in te , diliga-
mus ubera tua fuper v inumi Simplex eil enim o fi-
culum, negotiofum autem cubiculi fecretum.
6. In ipio quoque Evangelio pulcherrimus de
moralibus locus e il j Ut unufquifque vas fuum I
mundet dicente Domino : Pharifae cace manda
frius quod intus cft calici s dr paropfidis} ut fia t dr
id quodforis efl, mundum. Nam nifi fé unufquifi.
que intus mundaverit, etiamfi foris ipeciofus
videatur Se juftus, fimilis erit dealbatis fepulcris5
ut foris quidem juilus videatur , intus vero fit
feetidus, Sic eil doclrina fine v it* innocentia.
Sed nec ipla doctrina poteil mercedem h abere,
ubi gratiam non habet innocentia;. Peccatori enim
dixit Deus : Quare tu enarrai juBitias meas ? Sed I
revertamur ad propofitum pialmum.
7. Beati, inquit, immaculati in via , qui ambulant
in lege Domini. Beati qui fcrutantur teflimonia
ejus , in foto corde exquirunt eum. Primus verfüs
moralis, fecundus myfticus. Quis hoc dicit ? Pro-
pheta utique ,* qui fungebatur carnis alloquio,
Se dicit hoc poil eum pialmum quo deferipta eil
domini noilrijefu Chriiti paffio. Ubi ergo & divina
iàcramenta revelata funt, Se induit Dominica:
refurrectionis l* titiam , Se paifionis deguf- ]
tavit gratiam ; vidit juilorum congregationes,
populos redemtorum, perditorum lalutem,mór-
tuorum refurre&ionem, iànclificationem facra-
mentorum, Se exclamavit dicens : Beati immaculati
in v ia , hoc eil : ecce maledi&a terra in
Adam coepit habere beatitudinem ; fi tarnen legem
Domini non derelinquat : ecce immacula-
tus eil homo, qui erat ante pollutus. Quam pre-
tiofum eil cuilodire pneceptum Domini : quam
pretiofum etiam p r*cepti ipfiusfcire myfterium j
8. Sed quis eil immaeulatus ? N o n utique qui
in quacumque via ambulati fed qui in C im ilo
ambular. Ipfe enim dixit : Ego fum via. In hac
». H o c eft , qui vclut carnis vice a c nomine loqnebacur.
* . Confcr lume locum cum iis qua; fupra lib - 1. de Abraham, \
via qui ambular, errare non novit j fi tamen ab
hac via numquam recedat. Eil Se via Lex; Se ideo
dum immaculatus e i l , in lege Domini ambiilet:
nec ambulare in via hac definat, ne immaculatus
effe defiftat. Non declinet in dexteram aut
Iievam, non titubet,non refiftat, non exlpe&et j
fed ambulet fuperiora oblivifcens , Se ea qua;
funt priora appetens, ad deilinatum fequatur,ad
bravium fe ilin e t, contendat ufque in finem ; finis
enim Legis eil Chriilus. Multi volunt ambulare
in v ia , fed non ufque ad finem. N o n ambulant
Jud*i ufque ad finem , qui non ufque ad
Chriilum ambulant. N o n ambulai Manich*us
in v ia, qui Legem refutat: fedambulat vera fi.
d e s , qua: Se Legem fufeipit, Se plènitudinem Legis
agrioicit.
9. Si quis èrgo inv ia ambular, fcrutetur tefti-
monia Domini. Qua: licet myftica fin t, tamen
etiam moralia in fe habent * quoniam melius
poteft ambulare in v ia , qui fcrutatur Domini
; teftimonia.Nam ut quis intemperantiflìmus cap-
tus adulterili* cupiditatis * f tu , Se viftu's libidin
e , velindulgens flagitiis , qui repugnare nolit
appetenti* fu a: carnis, converfiis hue atque il-
lu c , fi neminem forte v id e a t, in facinus ruit :
idem tamen quamvisinveniatparatamoccafio-
nem potiendi, explorat diligenter omnia, in di-
verfum oculosfuos, incurioius ju f t it i* , fòllici-
tus fam a , detorquet frequenter, erubefeit cef-
timonium erroris, qui non erubefeit errorem :
) ac fi quem forte.ipeàatorem cognoverit facino-
ris fu i, verecundia iequeftrat intemperantiam j
& quamvis cum * ancilla vel meretrice vulgari , *
ubi nullum fit deprehendendi periculum, tenta-
menta moliatur libidihis , pudore tamen inccep-
tum deièrit : quanto magis fi quis allevet mentis
ocu los , Se confiderei piena effe Angelorum omnia
, aera, terras0 mare, Ecclefias, quibus Angeli
prafunt ( mittit enim Dominus Angelos fuos
ad defenfionem eorum, qui heredes futuri funt
, promifforum calefti.um ) concepto poteft renun-
tiare peccato ? Undeifta turba innocentium,nifi
exillis peccatóribus ? Eadem natura eft omnium,
ied diveria difciplina. Circumcifio n ih ile il, Se
gentilitas nihil eft: ièdobiervatio mandatorum
D e i , natura ipfius auget gratiam. Merita commutai
ille qui dicit : Tenebra in circuita parie- Ecdi-y
tes me operiunt : peccatorum me or um non erit memor l6,
Altißimus.
10. N o n reveritus efles Angelorum prxfen-
■ tiam, fi prxientes effe crederes ? N o n metueres
non dicam facere j ièd lo qu i, aut etiam cogitare
quod pravum.eft:fi tibi divina feriptura fuafiffet,
quia Deus cogitationum arbiter, iecretoriim t e f
tis eft verax , ficut ipfe ai t : Efiote mihi tefies, & e/ìmI'
ego teflis, dicit dominus Deus , & puer mens quem l0‘ !
elegi ? Hominem vereris prxièntem, De i Patris .
Se F ilii non vereris prxfentiam ? Sed non vis credere,
ne poflìs cavere : non vis audire, cum legi-
tur, quia Deus nOvit occulta hominum 5 neinci-
pias feire quod timeas, Se timere ne pecces. Audi
ergo fcripturam divinam ; ut convertaris à via
prava Se maligna. N o li ficut ca:cus oculis cor-
poralibus , aut ficut furdus , qui eo quod non
j cap. 7. num. jp. craduntiir j nec non cum nota quam capiti 4-
I cj u lì lein libri col. zSp. iubjecimus.
977
poteft videre aut audire prxfentes, folum effefe A
credit: Se in plurimorum ccetu, dum putat nullum
effe pra:ientem, perpetrare adoritur quod
arbitratur effe iècretum} non poteft enim viden-
tes videre qui non videt : fimilitcr Se tu mentis
ca;catus oculis noli afflimare quod fine tefte de-
linquas ; quia hominis prxientiam declinare po-
tuifti. Plures funt qui redarguant, quam quos
cavere potuifti. Ipfam te fugere tuiaccuiatorem
non potes, quem*convenitpropria confcientia.
Et fi negas aliis, tibi non negas. Et fi homini in- B
ficiaris, D e o fateris. Et fi volueris nega re , tux
te cogitationesrevincunt.
11. Elifeo adfiftebant Angeli, quos videbat; Se
ideo agmina hoftium non timebat : ied timebat
puer ejus qui Angelos non videbat. Aperuit
oculos ejus ad vocem Prophetx gratia De i, vidit
Angelorum exercitus, Se credidit effe prsfentesa
quos antea , quia non v id ebat, putabat abièn-
tes. Et tu Iege Prophetam ut videas, lege ut ape-
riat oculos tuos : nec te hoftilis legio perterreat, C
Se obfeffiim effe te credas, qui liber es, qui mu-
nitus es ipiritalibus turmis, fi Prophetam non
derelinquas. Cùm tibi Propheta loquitur, quia
Deus dixit: Ego calum d f terram compito : cùm tibi
Propheta d icit tquia plures nobifeum funt ; quia in
circuitu noftro Angeli funt: adtolleoculos mentis
, Se videbis non folum A n g e lo s , ied etiam
Deum, qui dicat tibi : Aperi mihi ,foror mea,pro-
xima mea. Puliat ad januam Se quando tu dor-
mis ; fi tamen vel excitatus evigiles, vel vocatus D
januam tui pedoris aperias, introibit. Quod fi
fugias Iedionem propheticam, fi domi non legas,
in Ecclefiaaudire nolisjnonne ficut ille qui averlo
connivet ob tutu , ne videat quod poffit videre
, claudit oculos ne adfpiciat, cui poteilas vi-
dendi e f t , aut ficut in furore plerique injecere
manus oculis fuis : ita & tu primo averteris coni
niventi magis diflìmulatione, quàm refragatione
prxrupta ? Nam cùm ad Ecclefiam v e n is ,&
Chriftianumte adièris, iànus videris,aperis ocu- £
lo s , quibus poflìs videre : led dum audire diflì-
mulas qua: Ieguntur, claudis lie videas t ib i, etfi
aliis videre videris ; injieis etiam quaidam perfidia:
Se intemperanti* manus oculis anima; t u * ,
Se c*citatem infers cordi tuo , quod eftgravius,
voluntariam} ut videns non videas, audiens non
audias,
12. Putas te folum effe cùm fornicaris, Se non
recordaris quia oculi Domini vident orbem terrarum
? Norraudisdicentem : Eccevenit hora F
ut di^pergamint unufquifque in fu a , d" me folum re-
linquatis : fed non fum folus ; quia Pater mecum efi?
Adeft ergo Pater, adeft Se Filius D e i , adiùntmi-
niftri, adfunt Cherubim Se Seraphim , q u * di»
cunt : Sancftus, fan<5lu s , fandus : plena e ll terra
majeftatis tu*. Plenus eft enim mundus fan&a-
rum virtutum 5 quia plenus.eft nequitiarum. P lenus
eft orbis terrarum remediis, quia plenus eft
laqueis. Putas quod in lupanari Chriilus te non
». Convenit, verbum è foro ; id eft , judicio pcrfcqiiitur. ' I
a. Codcx Navarrscus unus , meretricatorinUi : fed rccinendum |
videat, quem videt lupanar intrare? Putas quod
in adulterio te non deprehendat, quem videt
adulterium cogitantem ? Num parietesrefugit,
qui fpe&at errores : Se iècretum criminis averiàr
tur,qui feenam criminis intuetur? An putas tunc
primum te intrare 3 meritorium , cùm fornicem *
meretricis ingrederis ? Intrafti jam , quando co-
gitationes tuas meretrix introivit. Intrafti jam ,
quando ad potiendam proitibul* cupiditatem
greffìi mentis intrafti. Puliàfti Iupanaris fores ,
quando ad mulieris concupifcend* decorem
oculos mentis aperuifti. Et ff verum audire v is ,
quomodo te in lupanarinon vidit Chriftusjquan-
do te v id it, quia adulterando in corde tuo te ip-
fiim lupanar effe fecifti ? Deniqueipfe dicit do-
minusjeius: g u i viderit mulierem ad concupifeen- Matth.
dum e am, jam adultera vit eam in corde fuo. Unde l8,
tamen tam religiofus in opinione, qui tarn pro-
brofiis in crimine ?
13. Sed adquiefco tibi quodjefus te nolit v idere,
nolit revincere, qui nolit acculare : nolint
videre Se Angeli. Sed videt diabolus, qui tecum
in tro iv it, immo qui te introduxit : vident minifi.
tri eju s , qui ce circumdederunt y ne videres A n-
gelos Dei : vidit Belial , vidit legio qui te impu-
Ierunt 5 ne quis revocaret, ne quis teneret. N o li
putare quod * colludium tibi pr*ftet filentii, qui *
vult tecum fupplicii habere confortium: Studet
plures fimiles fui videre ; Se in eo habet gloriam,
quodplures perditos fecerit. Iplèe ft in cen to r ,
ipiè a c cu la to r, iple injudam introivit, iple eum
ad proditionem impulit,ipfe mifit ad laqueum.
Quanti diduri flint in ilio die adverfus eum : T u Gen.y
nos circumvenifti, tu impulifti. Exemplum qu*-
ris ? Accipe dicentem Evam pr*varicationis fu*
audorem fuiffè ferpentem. Sedillum implicavit,
non fe ablolvit. Cui refpondit Dominus : N o n ibidem
pr*ceperam ne guftaretis de ligno folo,quod eft
in medio paradifi ? Refpondebit ergo veritas Se
pluribus: Diabolum audiftis fuadentem noxia,
me non potuiftis audire vitalia mandantem.
14. Et ideo operemur juftitias : Non enim qui ir. j.
operantur iniquitatem , in vìis ejus ambulaverunt.
Tu mandafii mandata tua cufiodiri nimis. Vtinam 9. 4.
dirigantur via mea ad cufiodiendas jufiificationes Stuas.
Tunc non confundary cùm per (piciam in omnia 6-
mandata tua. Non iblum mandafti, inquit, cufi.
todiri mandata tu a , fed etiam cuftodiri nimis.
Quando hoc mandavit ? In paradilb quidem c«». 1
mandavit A d * , ut cuftodiret mandata : fed for-
tafle non mandaverat nimis cuilodire ; Se ideo
lapfus e f t , ideo inflexus voce mulieris fu * , ideo
deceptus erat à ferpente, putans quod fi in parte
aliqua recederet à mandato, non penitus errare!
: fed quia femel à femita mandatorum recefi,
fic , totani deferuit viam, Se exlpoliavit omnibus
nudumque reliquie. Ideo Dominus , quia lapfus
e ra t, qui in paradilb erat, poftea te per Le gem,
per Prophetas, per Evangelium, per Apoftolos
monuit •. ut nimium cuftodias mandata domini
w—
iide proflibula^ka ¡J^am aP ¿ ' |
' .............. lutem à merendo vocatur quod , .hoc clt pariac
domino fuo. .Quo.fenfu Horac.
i pueri nomen forciri j
" Hic rneret ara liber Sofiis.
n merecricices a
•Stf. firn”
, qui cù.
mmodo f
a opera fe judicio vinci patiacur. Sed ea fraus c
:c extra judiciiim.