tatis impletum effet.omne myfterium,& exhauf.
tis omnibus vitiis, immortaikatis fola lx titia re-
manfiffet. Et ideo ait :
In manus tuas Domine, commendo Jpiritum meum.
l i 6. E t bene commendatiti ipiritus, qui refer-
vatur ; quod enim commendatur , utique non
amittitur. Bonum e ig o pignus eft fpiritus, bo-
num depofitum.Unde 8c illic ait:OTimoihee,bo-
1- 47.
pf«l‘ ij-
Colo/.}. 1
flint ,in q u it, omnia-, eotjuod adfumtx mortali. A gentium > Etiam velum fcinditur, quo v e td u o - * 4;;
^ - 1 -i'-r rum populorum divifio, vel myfterioriim Syiiag
o g x profanano declaiatui. Scinditur e ig o velum
vetus j ut Ecclefia nova fidei fux vela fuf-
pendat. Synagog x velamen au fe itui ; ut reli-
gionis inteina rùyfteria, revelato mentis ceina-
mus obtutu. Denique jam etiam centuno D e i
filiùm quem c fucifix eia t, confitenti, O d u iio ia
iaxis pecfcora Judxorum i Finduntui p e t rx ,iè d
hoium corda obduràntur. Judex a ig u it , ciedit
num dcpofttum cujtodi. Commendami .enim Patri B minifter, proditor fcelus fuum morte conden*-
fpiritus j & ideo ait : ftfuoniam non derclinques in n a t , elementa fugiunt, terra concutitur, monuinfernoanimam
meum. Vide autem magnummy f- menta referantur : Judxorum tamen immobili!
terium.Nunc cqmmendat in manibus P.atris fpi- duritia manet orbe concuflbi
ritum fuum, nunc in Patris gremio fed et5 quia 119. Stabantautem & mulieres h x c videntes f.* ,:
torum alius non capit Chriilum. Denique : Ego, ftabàt & mater, cùm ftudio pietatis fiia pericula
inquit, in Patre, & Pater in me. Commendatur pofthaberet. Sed & Dominus pendens in cruce,
ergo Patri 'fpiritus. Sed cùm fit in fuperioribus, qui fua pericula contemneret, pio matrem comilluminat
& inferna , ut univerfa redimantur ; mendabat affe&u. Quod non otioie Johannes iohan.19.
etenim Chriftus omnia, & in Chrifto omnia, li- pluribus profecutus eft j alii enim mundum decet
in fingulis Chriftus operetur. Caro moritur, C fcripfere concuffum ,cxlum tenebris obduaum-,
ut refurgat : fpiritus Patri commendatur, ut e x - refugiffe folem. Addiderunt Matthxus & Marleftia
quoque ab iniquitatis vinculo folverentur,
& pax fieret in c x lo , quam terrena fequerentur.
a Et hoc ditto ,tradidit fpiritum.
l i ’]. Et bene tradidit, qui non invitus fpiritum
.emifit. Denique Matthxus ait : Emifitffiritum-,
quod enim emittitu r, voluntarium eft : quod
amittitur, necelTarium. b Propterea addidit :
Magna voce. In quo vel profeffio gloriofa ufqueD 130. Johannes ergo qui plenius divina pene-
Matth. 17;
cus , qui humanad atque moralia uberius prole- +/■
M a 1 . r Mure. 1«. cuti lunt : Deus, Deus meus , rejptce m me : quarc H. &
me dereliquifti ? ut ad crucem Chrifti fufceptio-
nem perveniflè crederemus conditionis huma-
nx . Lucas autem competere evidenter adlèruit Lue. tf.
latroni veniam iàcerdotali interceflìone dona-
tam , & Judxis perièquentibus eodem munere
indulgendam poftulat^m.
ad mortem fe pro noftris, defeendiffe peccatis
( ergo nec ego erubefeam fateri quod Chriftus
non erubuit voce magna profiteri ) vel evidens
manifeftatió conteftantis Dei * feceflìonem di-
vinitatis & co^por-is. Sic enim habes : Clamavit
lefus voce magna dicens : Deus, Deus meus , refpice
in me : quare me dereliquiftiì Clamavit homo divinità
tis feparatione moriturus. Nam cùm divi—
nitas mortis libera fit, utique mors effe non potravit
myfteria , non immerito lab orav it,utq ux
Deum generaveràt, manfiffe eam virginem de-
clararet. Solus ergo me d o c e t , quod alii non iohan.19.
docuerunt, quemadmòdum in cruce pofitus ap- x6-
pellaverit matrem , pluris putans quod vid or
fuppliciorum atque poenarum , v id o r d ia b o li,
pietatis officia dividebat j quam quod regnum
cxlefte donabat. Nam fi religioftim eft qùod
latroni venia donatur à Domino, multo religioterat,
nifi vita difeederet ; quia vita divinitas eft. E ^us quod mater honoratur a Filio.
131. N e c prxpofterum judicetur, quod prius
latronis abfòlutionem quàm.matris appellatio-
nem fcripfi ; qui ènim venerar ftilvos faeere pec-
catores , non abiurdum fi prius in meis icriptis
fufeeptum munus in redimenda lalnte p eccatò-
ris implevit. Denique ipie ait : ^ u a eft mater mea, Matth. »,
& q u i funtfratres mei? Quia non venerar vocare 48-
juftos , ièd peacatores. Sed ibi prò lo c o , hìc 6c
in cruce non immemor matris , appellateam ditorum
dura penetraret \ quo facilius ex cavis F cens : Ecce filius tuus -, & Johanni : Ecce mater tua. ¡„hzr.n
petrarum illi venatores quos Hieremias prxdi- Teftabatur de cruce Chriftus , & teftamentum ^6.& i7
x i t , Domino venarentur. Monumentorum au- ejus fignabat Johannes, dignus tanto teftatore
teftis. Bonum teftamentum non p e cu n ix , fed
v itx : quod non atramento fcribitur, led Spirita
D e i vivi : Lingua mea calamus fcriba veloci terferi- pfrit
bentis. b
132. Sed nec Maria minor quàm matrem
Chrifti decebat, fugientibus apoftolis ante cru-
128. Jam qux fequuntur, oftendunt quia propter
impietatem hominnm finis fxcu lifit futurus.
Itaque fignificatur per Domini paffionem occa-
.fura prxlentia, ut oriantur futura. T eneb rx igi-
tur offufx funt oculis perfidorum, ut fideic lumen
refurgeret. Sol occidit facrilegis, vel refu-
git 3 ut funefti fpedaculum feeleris obumbraret.
P e trx feiffx fu n t , ut per prxrupta faxorum
•oftenderetur futurum , quoniam verbi vis pectem
referatio quid aliu d , nifi clauftris mortis
effra&is, refurrectionem fignificat mortuorum,
quorum in adfpe&u fides , in proceffu typus ,
quod in iàndam prodeundo civitatem,prxfen-
tium fpecie declaraban! in illa Hieruiàlem qux
in c x lo e f t , futurum, perenne diverforium refura.
Rom. edit. Et hue dicens expiravit. Et bene expiravit.
b. Ita mlT. At Rom . edit, io la , propterea pramifit. Eadem &
■Gilt ¡n *¡‘*0 Dei profijfto- Utraque donum cum Amerb. & Era.
poll vocem peecatis addunt, annuntiat: led eo hie n ih il eft opus,
•cum fubftantivum eft, facile eogitarionc fuppleatur.
* . Itane opinatus eft Ambroiius divinitatem contra manifeftum
Pauli teftimonium fecelfifle a Chrifti corpore vcl anima fcmel
adfumtis ? RefpondehcPetrusLomb. lib. j. Sentent.dift. n j §. i
Si S. T h . j . p .q . ;» • a. a. ad z . receflilledivinitatem quod ad
■ efFcclum, id e f t , prote£lionem fuam fubtraxifte ; Etenim f i non
I sohibuijfet potentiam , inquit illc , fed exercuijfet, non tnorcretttr
Chriftus. - . .... ft..-#, ■■f'.y .. .
I ' c . Omncsedit. lumen refulgeret. OmnesmlX. lumen refurgeret.
d. Edit, omnes, & plurcs mS. atque mortalia : tamcn a lii a liquot
, qui & mclioris notar, atque moralia. Rurius poll pauca ubi
I Amerb. omnjumque propemoditm mil- audloritatc repofuimus ,
I competere evidenter adferuit, Era. G ill, ac Rom. prsefeiunt3cö#J/>e-
I tenter adferuit:,cj\ix le ilio eur priori anteponatur, nihil videmus-
JJ34
cem ftabat, & pus ipedtabat oculis Filii vulnera5 A igitur tergiverfandi locus, & domeftico Tudxi
quia^exfpedabat^non^pignoris m ortem, fed teftimonio revincuntur5 nam fi apoftoli fepe^
liflent, dicerent utique non ièpultum , quern
fepultum raptum eile dixerunt.
mundi ialutem. A ut fortaftè quia cognoverat
per Filii mortem mundi redemcionem,auIa re-
galis putabat ie 6 c fua niorte publico muneri
aliquid addituram. Sed Jefus non egebat adiutore
ad omnium redemdonem , qui dixit : Fac-
tus fum ftcut homo fine adjutoriointer mortuos liyj.
Juftus autem Chrifti corpus operit findo- J
ne, innocens ungit unguento ; namque h x c non
odofe diftinda reperimus 5 quia juftitia veftic
Ecclefiam , innocentia gratiam fubminiftrat.
ber. Suicepit quidem matris affedum ,fed non Vefti ergo & tu Domini corpus gloria fua ut
quxfivit hominis auxilium.Habemus igitur * pie- & ipfe fis juftus : etfi mortuum credis, operi tatatis
magiftrum : docet led io quid maternus B men divinitatis plenitudine fux.Ungeiìlud myr-
debeat a ffedus imitari, quid fequi reverenda fi- rha & aloe , ut bonus odor Chrifti fis. Bonum
liorum 3 ut illx fe offerant in filiorum periculis , linteum mifit Jofeph ille vir juftus , & fortaffe
illis amplius follicitudo materna quàm fux m or. illud quod Petrus vidit è cxlo ad Ce effe demiftis
moeftitia fit dolori. fum, in quo erant genera quadrupedum & fe-
I33- Q ü ° loco uberrimum teftimonium Marix rarum & volucrum, ad fimilitudinem gentium
virginitads adhibetur. Neque enim abrogatur figurata. Myftico igitur unguento ilio piftico
uxor marito, cùm fcriptum fit : gtioà Deus con- coniepelitur Ecclefia, qux diverfitatem populoju
n x it, homo nonJèparet-, fed qu x propter myfte- rum fidei fux communione fociavit.
rium conjugium p rxte xuit, compleds myfteriis 138. D e hoc Jofeph in Johanne folo invenio
jam conjugio non egebat. Aut fi moralia fequi- C quod occultus veneritad Pilàtum propter me-
mur, * in meerore caftitas imperatuf. tumjudxorum. Quomodo juftus latebram perii
134. My fticum tamen eft quod commendatur culi timore quxfivit ? Ego autem puto quod ideo
•Johanni inter ceteros juniori: quod non otiofis
auribus debemus accipere. Periculofa eft enim
mùlieribus copula adolefcentis, & ipecies juven-
tutis j ne qua fortaffe curiofa exempli, incurioia
myfterii, qux luxuriari in Chrifto cupiens, M ar
ix fpeciem p rxten d at, non imitetur affed um,
ficut vulgus nunc male audit mulierum, relido
femore marito , ut juniorem fequantur. D ifc a tD ventem j nam & qui fextà hora venir non eft
ergo Ecclefix hic effe myfterium, q u x pcpulo mercede fraudatus: & qui undecima, plenitufeniori
occulte petierit j ut corpus impetraret, non ut
pericplum caveret. Et tamen quid mirum fi oc-
cultabatur juftus,quando occultabantur & apoil
toli juftorum magiftri ? Veni & tu : vel fe ro , vel
n o d e , vel quacumque hora veneris, invenies
Jefum ad fufeipiendum paratum, nec minorem
ferius veniendbus mercedem pia largitate fol-
fpecie ante cop ulatà, non ufu , poitea- dinem mercedis accepit. Sed etiam Nicodemus
quam peperit Verbum, & in corporibusac m en- n od e venit. N o x erat, quia adhuc non erat re-
,tibus hominum per fidem crucis & fepulturam furredio. Denique refurrexit C hriftus, & juftus
Dominici corporis feminavit, ex prxcepto De i ait : Nox praceftit, dies autem appropinquavit.
focietatem populi junioris elegie. . 139. Hunc Jofeph juftum Lucas dix it, Matì3J.
b. Q u x ro edam cur ante mortem non in- thxus divitem. Et meritò dives hoc loco diciveniamus
effe percuffum, poft m ortem ievenia- tur , ubi corpus fufeepit Chrifti ; fufeipiendo
mus ì Nifi forte ut voluntarius exitus ejus magis enim divitem, nefeivit fidei paupertatem. Dives
quam neceffarius fuiffe d oceatur, & ordinem E eft ergo qui juftus eft. Juftus io-itur findonè in-
myfticum noverimus 3 quia non ante altaris fa- volvit : Ifraelita vero & diverib?mifeet virtutum
cramenta , quam baptifmum : fed baptifmum odores, & ak@s mittit quafi libras centum, hoc
an te ,fic poculum. Deinde ut advertamus quia e ft, p e r fed x fidei quantitatem. Et ligaverunt
licet corporis ejus fuerit natura mortalis, licet corpus Jefu ju x ta e confuetudinem fpiritalium
qualitas fimilis 3 diffimilis tamen gratia. Nam Judxorum,non utique nodis p erfidix,ièd fidei
utique poft mortem ianguis in noftris corpori- ligaturis. Et pofuerunt in h o r to , dui frequenter
bus congelafcit : c ex ilio autem incorrupto licet Ecclefia comparatur , qux diveriòrum habeat
corp ore , ied defundo , omnium vita manabat. poma meritorum, florefque virtutum.
Aqu a enim & ianguis exivit : illa q u x d ilu a t, 140. N e c otioie alius monumentum novum
ifte qui redimat. Bibamus ergo pretium nof- F d ix it , alius monumentum Joièph. N o n habe-
trum, u t bibendo redimamur. bat igitur Chriftus tumulum fuum ; etenim tu-
136. Quid libi etiam v u lt , quod non apoftoli, mulus his paratur qui fub lege funt mortis •. vie.
Matth. i o •
4 . & feq.-
L uc .ib SO -
Matth- 2.7.
lohan. 19.
ilibidem.
(§•.
Matth. 1 7 .
fed Joièph & Nicodemus d Chriftum ièpeliunt
Unus juftus & conftans, alter in quo dolus non
erat 5 calis enim Chrifti eft fepultura, qux frau-
dem iniquitatemque non habeat. Obftruitur
a. Edit. Rom. fo la , pietatis magifterium : cum aliis edit. Doceat
lectio. MiT. vero fere ad unum , ut intextu. At infra ubi omnes
edit. & maxi mus miT. numerus habene , follicitudo materna, nequáquam
difplicec leclio duorum Colb. in quibus ,folitudo mater
na ; (olitudo enim frequenter bonis auíloribus idem eft , atque órbitas.
Ceterum quidquid de Maria & johanne hoc lo co d ic itu r ,
prope ad verbumin Ep. ad Eccl. Vere, fub finem reperitur-
*. In meerore ; hinc eft quod viduis feminis tempore Iu¿lus maritai
is quem Theodofius cod- fui rom. 3. T it . 8. De fecund, nupt
duodecim meniìum elle vo lu ic, ad fecunda vota, ut loquuntur jtiri
fp c r it i, convolantibus eadem Legepeena irrogatur : quo relpe-
xilie Ambrolium probabile eft.
tor mortis tumulum fuum non habet. Q u x enim
communio tumulo & Deo ? Denique Ecclefiaf-
tes ait de eo* qui meditatur in bonis -. Et fepul- zedef. 6.3.
tura non eft illi. Specialis igitur prxte r eommu- *
b. R om. edit. Denique fecundìim ìohannemAd leftm autem cùm
veniftent. . . . latus ejus aperuit. §}u&ro ergo cur Se c.
c. Eadem edit. Rom. de ilio vero inquit lohannes : Et continuo
exivit fanguis & aqua. Ex ilio enim incorrupto Se c.
d. Rurlus eadem Rom. edit. ut lohannes dicit, Chriftumfepeliuntì
Vnus juftus ó» conftans , alter qui erat magifter in ìfrael. Talis enim
Chrifti eft fepultura , qua juftitiam magifteriumque habeat.
e. Ira vct. edit. cum mlf. omnibus.' Rom. vero , confuetudinem
Specialem ludaorum.
* . L X X . Interp. Kaj àtmf v orKn4hlotr<q 2&n> tt~c ¿ycebà-
avtxt. Et anima ejus non replebitur ù bonitate. V u lg a ta , Et animn
ejus non utatur bonis fubftantia fua.