tifica lai firn. Scicbatenim feeiTe Hominem,& ficA rionem facere apud eum, cujas judicia dulcia
■ n /* ■ _ l_ _ b I /L . .-.e *» ! \ 11 .1 • ti 111 ì ' (n t ïn cavebat ut poterat,ne poft fufcepta baptifmifa- t“ 11T/1 /ini P i f.
cramenta peccaret ;ideoque delitti confcius (ibi
non erat: ied quia homo erat,peccatorem fe fate-
batur ,fciens unum eflejefum lumen veruffi, qui
peccatum non fe c it , nec eft inventus in ore ejus
dolus;ipfum folum juftificari, qui vere alienus effet
à Iapfu.Similiter ergo 6c Propheta etil peccatum
declinare cupiebat ; tamen quali Deum re-
pulibrem peccati elle fui cupiebat. Volebat aufunt
?Quod lèverum in aliis, in Chrifto dulce eft,
in Chriìio iiiave eft,’quia ipfe iliavis eft. Denique,
Gufiate, dr vide te quoniamfuavis e f i Dominus. D u lcia
judicia confitenti ; quia ipfe dixit : Egofitm,
egofum qui deleo inìquitates tuas. . . . dr memor non
ero:tu autemmemor efto,é* judìcemur.diciniquitates
tuasyut jufiificeris. Dulcia judicia agenti poeniten-
tiam;quia ipie dixi t:Gaudium erit in calis fuper uno
peccatore pcenitentiam agente, quamin nonaginta dr
m m Iti
lÍOií.
ferri opprobrium quod fulpicatus e f t ,v e l qu iaB novem jufiis,qui non indigent pcenitcntia. Si dulcia
cogitaveratincorde,6c non fecerat: 6c poeniten.
da licet abolitum,fufpe&us tamen erat,ne fortfc
adhuc maneretejus opprobrium; 8c ideo Deum
precatur utillud auferat, qui folus novit quod
nefeire poteft etiam ipie qui fecit. Denique alibi
ipfe dixit P roph eta: Scis opprobrium wi«w.Quam.
quam iftud opprobrium Chrifti fit,quod non eft
verum opprobrium, led gloria D e i ; crux enim
Chriftijudarisfcandalum, Gra:cis ftultitia.
funt igitur judicia Domini,fuavitatis fru&us per-
cipere elaboremus.
4 4 . Vis fcire quam dulcia judicia Domini >
Non rejurgunt impii insudicio. Qui autem in judi-
cio relurgunt, * habent fpem veniæ ; quoniam
crediderunt. Impiinon funt,peccatores elle pof.
funt : fidem h a b en t, 8c fi culpam non declina-
ru n t, per fidem credunt : qui autem credit in ip-
fo , non judicatur. Dulcia ergo judicia creden.
41. Illis ergo opprobrium, mihivirtus e ft, p e rC tibus. Qu i autem non credunt, non Chrifti judiquam
adverfariumrepello,fieculum vinco. Mihi
fapientia , per quam infipientia: laqueos evado.
H o c opprobrium thefaurisAEgypci Moyfespra:-
tulit.Majus, inquit, aftimans Agfpti thefauris opprobrium
chrifii, Si opprobrium tuum gloria eft, do-
minejeiu,quantaeft gloria tua > Tua: igitur glor
ia parricipatione quid erimus, cujus fumus op-
probrio gloriofi ?Dorlum meum pofuiin flagel-
la,maxillas meas in palmas,os autem meum non
ciodamnati funt, qui venit non ut judicet mun-
dum,fed ut falvet & redimat: fed impietatis fuas
fubierejudicium,quiinremiflionem peccatorum
credere noluerunt. N o n enim poiTunt ad ejus
perdnere beneficium, quern cognolcere refuta-
runt.Ergo qui non crediderunt in eo,judicio ejus
videntur indigni Judicium enim ejus quid fit,ag-
noice,dicente ipio:Hoc autem judicium ell, quia lux j
venit in huncmundum. D u lce ergo, quod lux eft:
averti à confufíone íputorum. Ecce opprobrium D dulcejudicium, quod præcedit mifericordia. Sic
tuum, D om in e , in quo falus eft univerforum, in
quo mundi redemtio:per quod opprobrium cce-
pimus non erubefeere qui erubefeebamus ,non
confundi qui confundebamur. Denique fcrip-
tum ed: Jccedite ad eumidr illumin amini,drvultus
vefiri non erubefeent. H o c opprobrium auferri à
nobis nolumus, opprobrium crucis dominijefu,
quo noftra auferuntur opprobria.Sicutenim ma-
ledictum fadus eft, ut noftra maledida deleret
enim fcriptum eft: Mifericordiam di*judicium cantaba
tibi , Domine.
4 j. E t quia cognovit dulcia Judicia, dicit :
Ecce concupivi mandata tua : in tua jufiitia vivifica
me. Bona judicia audoritate ait. Ecce afnat Ji-
bertatem fid e i, qui libertatem dedir. Dilig i le
g au d e t, qui ideo venit in hunc mundum , quia
hunc mundum dilexit. Amari le e x ig it , qui omnes
amat ; quia caritas eft. Concupivit mandata
homo fadus eft, ut levaret hominis infirmitates: E D e i,u t bonus lervus,ut cultor fedulus. Concupiita
opprobrium fadus e f t , ut omnium auferret
opprobria.
4 1. N o n uno tempore,non lemel abftulit opprobria
: aufert quotidie. Peccatum incidimus ,
non unum,ied m ulta : coopera fiimusopprobrio
8c confufione. Venimusad baptifimum,deletum
eft omne peccatum,8c cum peccato opprobrium.
Abftulit opprobrium meum dominus Jelus opprobrio
luo,quia crucifixuseft mi hi; quia £hficum-
que baptiznti fumus in chrifio, in morte ipfius bapti- F
zati fumus. N o n habeo quod auferri petam. Sed
poft baptifmum incidi opprobrium, debeo agere
pcenitentiam , ut dicam : Aufer d me opprobrium
meum. Si non agam pcenitentiam, quomodo dicam
\Auferd me opprobrium meum-, cùm hocipfum
peccati opprobrium f i t , quia non ago pcenitentiam?
Si autem poenitentiam,ut oportet,ago,rec-
te dico: Aufer d me opprobrium meum, quod fufpica-
tus fum -,judicia enim tua a dulcia.
43. Quid timeo confiteri, quid timeo dicere
peccata mea ? Quid vereor opprobrii mei mena.
V o c i , dulcia, edit. vet. & quart! am Parif. adjungebat : I
Quomodo oportet confiteri- Sed h x c nee in mil'. Va t. nec in noftris |
inveniuntur.
* . Ambroiius paifim ita diftinguit inter impios acpeccatores ; I
ut illos elfe defìniat qui numquam in Chriftum credidere : hos I
vitn on ut amator m eretriciam copulam, non ut
avarus pecuniam,non ut luxuriolus laiciviam.De
illis enim Lex dicit:iVb» concupi fees.T)ominum au-
tern Deum pracepit diligendum,& tenero quo-
dam atque interno amandum cupiditatis affec-
tu. Et quia amicus eft qui diligit, lèrvus eft qui
timet ; quali amicus qui omnia fecerit, qusepra:-
cepit ei Dominus : Vos, inquit, amici mei efiis ,fi J
feceritis qua ego pracipio vobis.
46. In tua juftitia vivifica me : audet & dicit; ea
quod ilia fit vera v ita , qua: vivit lecundum De i
juftitiam, quam vivebant apoftoli; immo quam
vivunt. Sunt enim qui viventes mortui lunt :&
qui mortui vivunt. Denique alii delcendunt in
infernum viventes:alii cum lint corpore mortuj,
meritis fuis vivunt. Sunt enim qui non guftabunt
mortem, donee videant Filium hominis die judi-
cii revertentem, quando cum gloria fancfti refur-
gent.
1 v e ro , qui ipfius quidem fidem amplcxi fu n t , fed v i f l i concupii-
centix ilJcccbris peccata gravia perpetrarunt. Compara hunc lo cum
cum iis q u * S. DoZlor in Enarr. Pfalm. i. ad f . j . num.
¡6 . docet -, 8c vide ctram qux nos ibidem annotavimus.
S E R M O S E X T U S .
.1 Van.
i . Exta Iittera Vau,* cujus interpretatio.,///*
^ efi, d* non alius. Ve l cujus interpretatio :
Et ille.
1. E t Vent at fuper me mifericordia tua, Domine,
falutare tuum fecundum eloqutum tuum. Quid figni-
licet interpretatio Iittera;, quoniam fubobfeura
e f t , ex plalmi ferie colligendum putavi. Nam
A quis íequalem Éatri non putat,inferiórem & Pa-
trem ju d ic a t; „cüm alio verbo Patrem plus laudare
non poífir,cujus fumma laus & gloria Chrií-
tus eft;
4. Rogatur ergo ut veniat íalutare Dei. lile
eft qui rogatur, hoc eft,dominusJeíus, & non eft
alius 3 ficut habet littene interpretatio. E t vel lie
non íblus Pater rogatur: Eft & ille, hoc eft,& Fi-
lius qui rogatur, & rogatus advenit, & falutare
mundo dedir. Ideo <7&>T»'p; hoc eft lalvaror; ideo
cùm Propheta poftulet : Veniatfuper me mifericor- B Jefiis,ficut Angelus dixi v.gmafalvumfacie tpopü- Manh.
dia tua, Domine: venìatfalutare tu um non eftdu-
bium bquem videre depofcat,hoc eft,in quo fruc-
tus & mifericordia: veniat & làlutis. Denique in
fuperioribus idem popofeit in pfalmo oftogefi-
mo quarto, in quo evidentius domini Jefu pro-
phetavit adventum. Nam terram quam benedici
poftulet, fatis notum e f t , illam videlicet qn:e
peccatum in Adam contraxerat, cui dicitur :
Terra es dr in terram ibis. Maledixerat autem
lum fuum. Cùm invocaret igitur Propheta, ade-
rat j ut probaret illud, quia adhuc loquentibus
nobis dicit : Adfum. Efai. ;■
5. Adeft,qùia fufeitatus â filiabusjndææ,quafi
refulcitatusà filiabus Hierufalem. A udit Ecclefià
lonum vocis ejus,& dicit : Vox confobrint mei. Ecce Cant. 1
hic advenitfaliens fuper mon tes, tranfiliensfuper colles
.Manipularis eft líber, multas habens perfonas
nobiles, à velut manipulus triumphalis, multofi d
Deus c non elementum natura: carnis, led car_C que aftus fignificans , quos intelligere magis ;
nem prievaricantium. Benedicitur caro igitur in
Chrifto , ut maledi&o luperiore caro folvatur.
Benedicitur c a ro , quam benedi&us Filius D e i,
adfumta hominis conditione, fulcepit.
3. Et ideo fubdidic: Deustuconvertensvivifica-
bisnos,d“ plebs tualatabitur in te.Ofiende nobis ,Do-
mine,mifericordiamtuam,d‘ falutare tuum da nobis.
Audi am quid loquaturin me dominus Deusi quoniam
loqueturpacem in plebemfuam, & fuper fantfos fuos ,
quam exprelïos tenere polfimus. Nam quali ad-
venientem Sponfum audierit cum aliquibus pa-
riterviantibus colloquentem, dicit Sponla : Vox
eonfobrini «i«,Dum loquitur eum filiabus Hieru-
iàlem ,& rogat ut excitent & refufeitent Sponfum,
fubitò tamquam de longinquo milTa: vocis
fònum len tiens, dicit : Vox eonfobrini wri, annun-
tians quem nuntiari libi ante quærebat,quem cupiebat
ab aliis lufcitari : liia prece refufeitatum à
dr in eos qui convertuntad ipfum cor fuum. Verumta- D Patre venire jam credens,lieta àicit-.Vox confobrimenprope
timentes eum falutare ipfius ; ut inhabitet
gloria in terra noßra.Totus hic locusjefum dominum
lonat,qui vivifìcavit mortuos : Lazarum ante
palfionem, plurimos tempore propria palfio-
nis. Ipfe eft milèricordia, ut potè remiflìo peccatorum.
Ideo dicit : offende, quem videre polfit in
corpore.Nam Deum in majeftate fua videre non
poterat -, quia Deum nemo vidit umquam. Avidus
Propheta defiderat videre ,quemlperat tenere ;
»/ mei. Bene ad didit, confobrini mei-,ut non alia:,
fed conlobrina lola fibi ejus vindicaret adventum.
6. Ecce, inquit, ifie advenit. Adhuc ego eum
qusero,& ille jam venit: adhuc ego fuffragia capto
u t veniat,& ille jam proximus eft.Ego lufcita-
ri mihi caritatem cu p io , ego me vulneratam ca-
ritatisputo; & ad me plus earitas ipfa feftinar.
Ego dixi:r*»/:ille lalit 6c tranfilir. Ego rogo eum
quem 11 viderit, defiderat propriis manibuscom- E venire cum gratia : ille gratiarum operatur aug
prehendere.Ideoque ait:Etfalutare tuum da nobis.
Salutare D e i virtus eft,fiilurare De i Çhriftuseft ;
6c ideo prope timentes hoc làlutare. Longe erat
Chriftus à nobis,longe erat à nationibus: defeen-
dit in terras,fa£fcus eft prope,coepimus non time-
re. Nam qui Chriftum timer, non timori eft lub-
ditus,lèd devotioni. Pietatis hic timor, non infir-
mitacis eft. Denique nihil deeft timentibus eum.
Quomodo autem fa£tus fit prope,audi-.Vtinhabimenta:
Scdum venit,incrementa gratiælecum
vehit,6c veniendo adquirir; quia ftudet etiam ip-
fe fuæ piacere diledæ. Salit fuper excelfa, ut ad-
feendat ad Sponlani; Sponfæenim thalamus tribunal
eft C h ift i.e Salit fuper Adam, tranfilit lu-
per Synagogam. Salit luper gentes, tranfilit lìw
per Judæos.Videamus làlientem. Salit de cælo in
Virginem, de utero in prælèpe, de prælèpio in
Jordanem , de Jordane in emeem , de cruce in
tet,inquit,gloriainterranfira.Quise(h gloria, nifi F tumulum,in eælum de fepulcro. Proba mihi,
dominus Jefiis ? Unde 6c apoftolus Paulus ait :
Deus domini nofirijefu chrifii, Pater gloria. Merito
complacet in eo P a te r; quia Patris gloria eft.
Hunc qui a Patre feparat, majorem Patri inju-
riam facit,quem vultefle fine gloria. Hunc q u it
a. H ic minim quantum varient mil. ac edit. A libi enim :
cujus interpretatio fonat vel fic : Non ille : alius inttrpres: Et non eft,
ait. Alibi autem • • . . non ut ille alius interpret & c . A lic u b i,
cujus interpretatio eft: Et ille ( in ant. edit. V t ille ) alius interpret:
Ei non eft, ait. Alicubi e tiam , cujus interpretatio eft : Eft & ille :
alius interpret ait: non eft alius. Poftremo in mlf. aliquot habetur,
ut in textu. Quam ledionem eo icquuti fumus, quod cam infra
num. 4. Ambroiius iplcconfirmat.
b. MIT. a liq u o t : cjuem videre depofcat, in quo fruclus eft m ifiri-
coriitt, venit., q . falutis. Aliquot a l i i . . . . fruclus eft mifericordia.,
& venia falutis. Rcliqui ac edit, ut in textu.
c. Sic edit. vet. ac hi if. nifi quod in horum nonnullis v o x ,
carnis, omittit'ur; & in eifdem m l f habetur , fuperiore, ubi legeba-
turincdir. fuperato. Edit, autem Rom. ita habet, non elementum
D a v id , làlientem , proba currentem ; tu enim
dixifti : Exfultavit tamquam gigas ad currendam Pfal■ 1
viam : a fummo calo egreßio ejus, d 1 occurjus ejus uf- & 1 '
que ad fummum ejus ; nec efi quife ab fiondai à caloré
ejus. Ergo 8c nunc fa lit , 6c nunc currit de corterra,
neque fubftantiam.aut naturam carnis, fed in elemento carnem
prtvaricatricem.. Benedicitur ergo in Chrifto terra., hoc eft, caro & c.
d. Edit. 8c mff-nonpauci : velut manipules triumphales : O do j
tarnen ex his : velut manipulus triumphalis. Gptime. Dicitur autem
triumphalis manipulus turma fenatorum, alioruinque v iro -
rum illuftfium , quibus impcrator , dum triumpharét, ftipatus
incedcbat.■ Vide fofephi Laurentii Polymathiam , lib . 3. Syn. 11.
Item lohan.Prufinian.ttq. Rom lib. i o - cap. %q. & alios.
e . Ita mif. duode^im. Edit, vero cum aliis : Saht fuper Eccie-'
fiam- Quam mutationem eä gratia indudam autùmannis ; ut-1
Ecelefia Synagogx , q u x fequetìti membro nominatur, oppone-
retur. Vcrum idcirco h ic Adami yidetur fa d a mentio, ut'often--
datur innocent i x , ut vocant, ila tum, ac legem na tu rx à Chrifto
¡ non fuifte aliena.