catorum ; ubi cùm benedidionem Domini præ- A fed videbat Jefiis, 6c fé vidifle teftatus eft dicens:
pfui.71.19. mififfet, fiibtexuit : Et replebitur majeftate ejus omnis
terra : Fiat ,fiat. Tertius quoque Über finitur
pfai.si-s). oduagefimo od a v o pfalmo 5 6c ibi habet: Benedict
us Dominus in aternum: F ia t , fiat. Quartus liber
finitur pialmo centefimo quinto,ubi habet:
pfnl. 10 / . Benedicitts dominus Deus ifrael dfeculo dr ufque in
+8 • faculum; dr dicet omnis populus : F ia t , fiat. Quintus
liber ufque ad finem eft 5 ubipro hoc verbo
Propheta d ic it: P fd . i/ o Omnisfpiritus“laudet Dominum,
Luc am, in
Matth. 16.
Tetigit me aliquis 3 nam dr fg° cognovi virtutem de 1
me exijfe. C o g n i t io Chrifti,collado fanitatis eft.
Ergo quoniam decem fenfus homini ineile ma.
nifeftum eft} ideo D a v id , qui & foris 6c intus car
nebat}foris corpore,intus corde,dicit in pfalmo:
In decachordopfalterto pfallam tibi. ^
40. Pfalterium ergo eft homo confummatus ;
in Chrifto : in quo ficut arte concinentium fila
chordarum} itaconvenientium refònant opera
38. Sed iterum foríitan te moveat, quomodo B canora virtutum , ut poífit dicere : Pfallam tibi, pf„i,79
quinque libros adferam, cùm unum Pfalterium
fit. Sed etiam Evangelium unum e f t , 6c quatuor
libros eile negare non poflumus. Unum autem
Evangelium eile, & alibi, ni fallor,intimavimus;
6c fi iterum exigitur, facile poftumus ed o cere,
cùm Salvator dixerit : Amen dico vobis, ubicumque
pradicatum fuerit hoc Evangelium. Et Apoftolus :
Mir or quodfictam cito transferimini in aliud Evangelium
, quod non efi aliud ; nifi aliqui funt qui vos
P fd . 5 i . 4.
P fd . 7 0 .
lohan. 4.
Deus,in citharafandus ifrael: gaudebunt labia rnea,
citm cantavero tibi 5 dr anima mea, quam redemfii.
Paulus aitd e fe : Forispugna, intus timores. H ic
6c intus 6c foris gaudet: ied ille adhuc in certä-
m in e , ifteinremiflione i quiaredemtionem ani-r
m x fux fe meruifle cognoverät. Qui p ia llit, in
lxtitiaeft-.qui ludatur,in follicitudine. Verum 6c
Paulus feiebat pfallere: ied adhuc ie proceilibus
refervabat, cüm foretplenius comprobatus, ut
'fervertunt. Et alibi : Notumenim facio vobis ,fra- C pfalIeret}8tideo dixit : Orabofiiritu,orabo dr mentre
s , Evangelium. N e c ufquam habes aliter de te : pfallam fpiritu , pfallam & mente.
corpore ifto quatuor librorum, nifi Evangelium 41. E t quia geminum pfallendi officium de-
fignificatum. Denique quia unum corpus eft monftravit, geminam quoque vocem effe Seri,
etiam pfalmorum,a Scriptura dixit:J» decachordo ptura edoeuit, Propheta dicente : Voce mea ad
Pfalterio, cum cantico in cythara. S.ed iterum quia Dominum clamavi, dr vox mea ad Deum, dr intenquinque
libri fu n t, dixit alibi : ln vafis pfalmo- dit mihi. Q uid eft mea ? Potuit enim dicere: Clarumt
, mavi ad Dominum. Sed qua: noftra eft v o x } nifi
39. Pulcreautem quinque libri 8c unum P fal- ifta qux melior e f t , qua: nefeit errare ? Nam ex
terium } quoniam quinque fenffbus homo exte- multiloquio peccatum incurrimus, 8c virare non
rior vivificatur : 8c rurfus quinque fpiritalibus D poflumus. Ilia vox Propheta: eft qua: ad Deum
fenfibus ille abfeonditus cordis homo nofter pervenit, q u x tacente M oyfe, clama vit ad Do-
P fd .j
confummatur interior, quiiolus ante Deum lo -
cuples Petri apoftoli teftimonio reperitur. g u i
habet,inquit, aures audiendi, audiat. H abes unum
fenfum. E t iìcut flint qui óculos habent, 8c non
vident 3 ita funt qui oculis non videntibus, plus
-videre creduntur. Unde 8c prophetæ diceban-
tur videntes, etiam qui oculis non vidèrent. Bonus
etiam ille od o r , de quo Apoftolus dixit : Bominum
: qua etiam in orationibus fuis Anna
c lamabat, cùm oris fui labia non moveret * 8c
impetravitfilium, quem ante diunon impetrai
verat, cùn^corporis voce clamaflet. D e hac va*
ce dixit Dominus : Tu autem cùm oras, intrain .
cubiculum tuum, dr claufo ofiio, ora Patrem tuum,
qui efi in abfcondito : dr Pater tuus qui videt in
abfcondito, reddettibi. Quid eft reddet ? H o c eft,
nusodor chrifti futnusDeo. Unde 8cJob dicit : Et E quod deprecatus es , quod orafti. Sicut enim
Spiritus d ivinus, qui eft in naribus meis. Idem er- peccatores de manu Domini reçipiunt pecca.
go odor C h r ifti, 8c Spiritus fandi eft D e o } quia ta fu'a duplicia.j ita è contrario jufti b reçipiunt
unus odor eft Trinitatis. Eft 8c interior cibus, de cum affedu propria poftulata. Audi quomodo
quo dixit D ominus: Meus cibus efi, utfaciam vo- recipiant. Adfcendit oratio tua ad Deum, 8c defl
luntatem Patris mei, qui incalo efi. Eft 8c interior cendit ad te. Unde 8c in pfalmo legimus : E t oratio
tadus,quo Chriftum tetigit mulier illa inE van - mea in finum meum convertetur 3 u tfru d um feigelio,
quæ per duodecimannosiànguinem pro- licet référât poftulanti. Benedidus dominus Deus
fluebat, nec à mcdicis acceperat fanitatem ,• fed ifrael, qui tanta nobis aperuit myfteria: d feculot
accepit à Chrifto. Fidei tadus e f t , quo tangitur dr in ftculumj id eft,exinfinito in infinitum : Fiat,
Chriftus. Denique earn homines non videbant -, fiat.
, qua fcripta funt in lege Moyfi, & Prophetts,& pfdmis Ac me.
is loeum auCtoritatc quincjue mlT. rcftitufmus.
a. Ve t. edit, cum tribus mff. Scriptura dixit.Sed iterum quia quin-
que librifu n t, dixit d ib i : in vafis pfalmorum. Rom. Scriptura dix
i t : Scriptum eft enim in libro pfalmorum. Et iterum, quia plures
pfalmi funt .tamquam libri, dixit etiam alibi : NeceJfejft impltri om- dam Parif. proprio ) poftulata.
omncs. Edit, vcro, reçipiunt cum ejfectupropria { qua;-
I N P S A L M V M X L I I I . E N A K K A T 1 O.
I# a l m i titulus eft: In finem filiis Core in- A les effe virtutes 5 eo quod iàpientia femper quafi
B telletfus. Ubi paffionis Dominicie, 8c bap- mater foecunda parturiat, difciplina quafi ievetifmads
, 8c ingreffionis ad altare iàcroiandum rior magiftra d iftringa t, intelledus quafi dilidecurfa
myfteria fu n t , docet fandus propheta gens qua:fitorinveniat, 8c veramjuftitiam, judi-
David quemadmodum athletam fuum,cuj us no- ciumque rimetur.
men teneatur in agone fandorum,Chriftus exer- 3. Doceamus ha:c iàcr^ teftimoniis ledionis.
ceat. Sicut enim fine labore noftro, non ex ope- Sapientia dicit: Ego quafi fons à paradifo, dixì: Riribus,
ièd ex fide per gratiam fuam nobis p ecca- gabo meum hortum. . ..d r adhuc dotfrinam quafi protad
onavit, 8c ad corona: petitionem indulgen- phetìameffundam. bNam generanones fuasmenti
tiflìmus nos 8c benignus admifit, nec fuperiora hominis, bonos videlicet fenfus, quafi pia mater
nobis fecito^efle flagitia, quibus tanto certami- B infundit. Accipe etiam teftimonia difciplina::?/-
ne judicaremur indigni ( quxritur enim etiam l i ì ne neglexeris difcipltnam Dei, nec defeceris ab eo
in iis qui *luftrale certamen hoc fubeunt, etiam correptus } quem enim diligit Deus , corripit. Sedifciplina
vivendi ) ita rurfus ne tanta peccato- vera quidem in compiendo, fed dùlcis in corrirum
donatione reioluti, in fuperiora flagitia v e l gendo eft difc iplina_ j _ne ' fluitemus 8ct -vv:argr:e mi-ur defidiam revertamur, pfalmus ifte nos admonet
multa nobis, 8c gravia certamina effe propofita;
ut nemo nifi qui legitime ce r ta verit, coronetur.
Ludandum eft igitur adverfus carnis hujusille-
cebras, 8c fervorem fanguinis: ludandum eft aderrantes,
fed recipiamur à Chrifto. Difciplina
enim non examinara vag a tu r, ut fcriptum eft.
Sed pro conièrvatioiie hìc pofliit difciplinam.
Tarnen ficut iapientia , ita 8c difciplina, 8c per-
fe d a 8c imperfeda eodem nomine nuncupatur :
■. Cor.tf.
h &Hverfus
nequitias fpiritales.Nemo gravior domef- Q ièd ubi fine ad jedione, vel difciplina,vel iàpientic
o adverlarkv.nemo nocentior hofteeo,cui*ca:- tia nuncupantur , definitionem perfedionis acleftis
fubftanti£e potentia fuffragatur. Cùm dico cipiunt. Inexaminata ergo fluitat difciplina, fed
nemo, divini memento fermonis, quo dixit D o - examinara non fluitat. D e intplledu quoque
minus : Q u ia major ex natis muli eri s Iohanne Bap- eadem Scriptura definir , quia intelletfus bonus
tifia nemo. Nam qui natus eft exVirgine,ipfe fu- efi omnibus .qui eum faciunt : intelledus autem
per omnes eft. Et ideo neminem vereamur, qui cùm in fe 8c fapientia: gratiam hab ea t, & ordi-
Chriftum habemusj quoniam fi Chriftus pro no- nem difcipliniejutique docemur quod & iàpienbis,
quis contra nos ? Certemus ergo ufque ad fi- tia 6c difciplina bonic fint eis, qui earum inftitu*
n em} ut evacuatis omnibus, qua: adverfusJe- ta fuis minifteriis exfequuntur. Diximus de titufum
& Domini voluntatem in noftro ante cor- D Io , pfàlmum adoriamur.
pore militabant, vera: exercitiis virtutis intenti, , 4. Deus auribds nofiris audivimus ; flc Symmafoli
De o noftro 6c Domino ferviamus.Hie enim chtis : T heod otion , in auribus nofiris d ix it} ficut
finis, ut fcriptum eft : Primi ti a chriftus. . . . deinde
finis, cùm tradideritregnum Deo dr Patri ; cùm eva-
cuaverit omnem Principatum dr Poteftatem dr Virtutem
. . . .utmors novifiimadefiruatur, & incipia-
mus De o e fle lu b je d i, regnum in nobis cadette
iervantes, ubi eratante colluvie peccatorum.
a. Merito ergo : In finem filiis Core intelledus,
6c Septuaginta viri. Quid eit quod a i t , auribus
nofiris ? Quod fi non iatis e ile t, audivimus, certe
fi hoc pla cuera t: Auribus audivimus , plenum
erat. Cum ergo ad ditumeft, nofiris, quid fibi
hoc vult-'nifi ut intelligas illa eife noftra , qua:
mentis fu n t: Sc ea efle meliora, quam qua: iftius
corporis ? Et ideo quafi de alio dicit hic ipfe
In-.-1;.,
Wrov. 1. i
pfalmus inferibitur j ut in eo cognofcendo non £ Propheta.- Non timebo quid faciat mihi caro .Et ali -
bi : Voce mea ad Dominum clamavi, dr vox mea ad
Deum, dr refpexitme. Illa vox mea, qua: auditur à
C h r ifto , non qua: refultat in publico. Non vult
igitur fuum effe, quod corruptibile arque terre-
num eft , quiadimaginem D e i & fimilitudinem
meminit ie creatum.DeniqueScriptura nos edo-
c e t , prius ad imaginem D e i hominem effe formatimi,
poftea de luto faitum. Quafi fuperior ergo
( fuperior enim qui antiquior ) 8c guberna-
tor&re£tor hujus corporis animx vigor dicit:
Auribus nofiris audivimus.Quis ifte eft, nifi cui di-
citur :gui habet aures audiendi, audiat? Sunt enim
vulgaris auditus, fed intelledus fpiritalis opere-
tur. Denique Aquila pfalmum difciplina pofuit.
l- E t ideo tibi dicit Scriptura : Da in difciplinam cor
tuum ; aures autem tuas prapara fermonibus intelledus.
Et alibi : Dilige fapientiam & difciplinam.
Sapientia eft q u x fenius fcaturit : dii cip lina in
habitudinem quamdam natura: coalita forma
virtutum,& mentisa confirmata fentenda feien-
tiæ difciplinis. Intelligere quoque obfcurum fer-
monem atque didionum prudentiam Se ænig-
mataProverbiorum fcripturanos d ocu it, cujus
audoritate colligimushas prudentiæ principa-
* • Solebant veceres diebus luftricis, id e f t , quibus mbs aliqua
facris p iabatur, ludos ac certamina celebrare. H o c incelligicur ex
Seneca in T road, ubi fic habes : nec finto Inftri die . . . . puer 'citatiti
nobilis turmas ages. Quod autem de vivendi difciplina adjungitur,
id eodem pcrcinec, quo illud Pauli 1 Cor. 9. 1/• Omnis autem qui
in agone conten di t , ab omnibus fe abftìnet ; ucrobique enim figni-
ficatur o lim feveram athletarum fuifie vivendi racioncm Ea de re
ex Hat hæc pra-ccptio Epidlcti ,E nch-r. A ». Sii tt/m x.jeir, cu<tf-
KOT^ÿtpüt, KifAtMCrtùt , yifatá'CySt, esos cúáfxlto ¿e opa. mluy/
Miy , ¿r ustvtut'tt , òr , M* ■h'ZCS’’ rntut , a» “ w &e.
Non diflimiìia reperies apud Arrianmn l ib . }- quibus addas licet
qua: Horatius lib. de Ane poetica in hanc rem ícribit.
S. Ambr. Tom. I.
'. Subftantia fpiritalium ncquitiarum cæieflis/ liîc dicii
oppolitionem cum humana , quæ terreñris eft ; ifta liquidem fueper
rat in cacio creata , unde ci
a. Quinque Gall. cod. confirmata fententia. Seien tia eft difciplinis
intelligere etiam obfcurum fermonem Scc. Rcliqui mlf. & Cunc-
ta: edit, ut in texcu j nifi quod Rom. ex L X X . Intcrp. repofuic ,
dìctiones prudentia , ubi cetera: atque mil. diUìonum prudentiam.
Adverte autem diclìones, incerdum- ( & forte hoc ipio loco ) idem
fonare, ac oracula ; ut docet illud è Pacuvii fragmencis :
Flexa , non fa lfa , autumare Aiclio Delphis folet.
b. Rom. edit, fola : Nam cogitationes fuas menti hominis Scc. '
K K K ìj
41. 4 1 .&
4 6.
b
& 1 1 .
E fa i. 110.
i ■ *•
E fai. ss - /•
? fa i. 7 6 .1 .
Gen. 1 . 1 7 .
ibidem. 1 .7 .
Luc. S. S.