lob.-} J.
14-
Lib. de In
tarnat.Dnt
-a- Cw .'iJ .
a. Cet. j .
? it-
/»i/. ni.
iirw. j.
Verf. 7 .
i/â/. 74.
£/*. ».
a . Cor. 7,
t- I/-
Lib. 3. de
Virginib.
I n P f 118.
Serm. 4.
verf. 4.
•jr. 16.
Pfilm. 1*.
In Pf. 118.
Serm. } •
verf.-7,
Tfal. )}.
Ef*i. 43.
fed ctiam nos facitfacèrdotes fiios aliis peccata dimitte-
re. -Ideo ait Propliera : -7u finxifti me & pofiuifti fuper me
manum tuam ■ finxit per lutum , pofuit manum per grati
am fpiritalem j Hcet plerique hunc pfakmun ex perfona
didum -Salvaroris accipiant. Audi quia manus Domini
-etiam fpiritus dicitur , clamar Job : Spiritus divinus qui
fecit me. Iftx fune ergo manus qux hominem paraverunt,
■Chriftus & Spiritus.
• 71. Ergo dominus.Jefus & corporis audor eft nöftri-,
‘ qui primum fecit hominem ad imaginem •, 8e poftea de
•-•luto finxit, &/Voluit falvare quod fccerat, falvare quod
'plafmaverat ,uc totum hominem falvum faceret. Iftæ funt
'manus Dei tornatiles , id eft, perfedx : aurea: propter fa-
pientiam qui eft Chriftus , plena iacinthis propter Spiri-
tum fandum , & plenitudinem carifmatum ejus.
75. renter ejus eburneus, diftinftus faphiris. Apoftolus,
Et f i , inquit, crucifixus eft ex infirmitate ; ecce venter» id
eft , carnis infirmitas \Vivit tarnen ex virtute Dei ; ecce
diftindio faphiri. Saphirus enim eo quod.cxli fereni 'fpe-
.ciem gerat, qux funt divirtitatis opera -lignificar. Onit
autem propter caftitatem & nitorem & perpetuitatem ,
-carnem illam lignificar Salvatoris^ de qua idem Apofto-
lus dicit : Quia etfi Chriftum fecundnm ■carnem novimus,
fid nunc jam non novimus.
74. Crura illius column & marmorea, fundata fuper bafes
aure as. Significant columnas elfe Eccleliæ Apoftolos, qui
fundari funt in timoré fando. Nam licut Petrus, Jacobus,
Johannes & Barnabas columnx effe videbantur Ecclefix,
fic & quicumque vicerit hoc fxculum, fit columna Dei,
quam confirmât qui dicit : Ego confirmavi columnas ejus.
Ita & bails aurea timor plenus difciplinx , quia inirium
fapientix eft. In timore ergo fapientium apoftolica prx-
dicaoio tamquam fuper bahm auream columna firmatur
'Chrifti. -Igitur eloquio & apoftolico fermoni tribunal eft
ximor jufti, & bafis aurea plena prudenrix : fimulacrum autem
bonum tamquam effigies veritatis, fermo faudorum.
• 75. Et vide tamquam bafim auream effe fandoram ti-
morem. Lege Efaiam : vide quantis fubjecerit timorem ,
ut faceret irrepreheniibilem & bonum timorem : Spiri-
mr.inquit , fapientia & intellettus ,Jpiritus confitti atque
virtutis-, Jpiritus cognitionis arque pietatis , fpiritus timo-
ris Domini ; quantis timorem fubjedt , ut haberer quod
‘fequi poflit ? Informatur per fapientiam , inftruitur per
intelledum , corifilio dirigitur., virtute firmatur, cogni-
tione regitur ,pietate decoratur. Tolle timori Domini ifta,
& eft irrauonabihs & infipiens timor , unus ex illis: Forts
pugna, int as timorés', quibus afflidus effet & Paulus, nifi
habuiflet Dominum ccnfolantem.
7 6. Species ejus ut Libani , elettus ut cedri. In altis habitat
, & humilia refpicit » quia fpecies ejus ficut cedrus
Libani, qux comam nubibus , radicem terris inferiti
•principium enim ejus è cxlo , pofteriora ejus in terns
fradus cxlo proximosediderunr. Genus hoc arborisnum-
quam amittit viriditatem fuam , hyeme juxta ac xftate
comam pafeit ,nec diverfo colore mutature folam hanc
.arborem ventus fuo numquam hpnore defpoliat : fola
numquam veteri exuitur amidu, aut novo flore veftitur.
Sic apoftolica quoque gratia nefcit defedum , & perpetua
ventiliate fui floret. Anima ergo corrumpi nefcit ,
qux florentibus membris viger , femper juftitic cetera-
tumque virtutum culmina patienti magnanimitate fuften-
■cat i Se ideo non defl.lit neque deficit, quia nihil in ea rui-
nofum eft ac remiflum , nihil mobile , nihil lubricum,
nihil quod vitio fermonis ex ea poflit efhindi.
. 77. Guttur illius fiiavifimum ,& totus defiderium. Judi-
cia Domini vera, juflipeata in femetipfa, defiderabilia fitper
aururn & lap idem pretiofitm multum. Quod feverum in
aliis, in Chnfto dulce eft, in Chrifto fuave eft i quia ipfe
fuavis eft : Denique gufiate & videte quoniam fiuavis eft
Dominus, Dulda judida confitenti , quia ipfe didt : Ego
fum . ego fium,qui deleo iniquitates tuas,•& memor non ero :
tu autem memor e fio , & judicemur. Die iniquitates tuas,
ut juslificeris. Dulcia judicia agenti pcenitentiam , quia
ipfe dixit *. Gaudium erit Jùper uno peccatore poenitentiam
agente , quam in nonaginta & novem juftis, qui non indigent
pcenitentia. Si dulcia funt igitur judicia Domini >fiia~
l vitatis fradus percipere elabóremus. Vis feire quam dulcia
judicia Domini ? Qui credit in ìpfior non judicatur. Dui- lohan. 3.
eia ergo judicia credentibus : qui autem non credunt , non
Chrifti-judicìo damnati funt, qui venir non ut judicet
mundum , fed ut falvet & redimat > fed impietatis fux
fubiete judicium , qui in remiifionem peccatorum credere
noluerunt. Non enim pòffìint ad ejus pertinere bene-
ficium , quém cognofcere refutarurit. Ergo qui non cre-
diderunt in eum, judicio ejus videnmr indigni. Judicium
enim éjus quid fit »agnofee, dicente ipfo : Hoc autem ju- ibidems
dicium eft , quia lux venit in hunc mundum. Dulce ergo ,
quod lux eft , dulce judicium , quod prxcèdit mifericor-
ì dia1, fic enim fcriptum eft , Mifiericordìam & judicium Pfal. 100.
cantabo tìbi Domine. Dulce etiam guttur & fuaviffimum ,
unde hxcmifeiàcordia prxcèdit & hoc judicium^
. 78. Et totus defiderabilis. Speciofias forma prafiliis ho- x
minuta. Homo quippe eratfecundum carnem , fed ultra pfal. 44.
hominem, fecundum divinam operationem. Denique cùm ad
leprofum tangerer, homo videbatur : fed ultra hominem,
cùm emundaret. Et cùm Lazarum fleret mormum, quali
homo flebat ' fed fupra hominem erat, cùm mortuum
vinftis jubec pedibus exire. Homo videbatur, cùm penderei
in cruce : fed fupra hominem cùm referatis tumulis,
mortuos refiifcitaret. Nec libi adblandiatur virus Apollina-
1 ris, quòd ita legitur : Et Jpecie inventus ut homo ; non enim Philip. 4.
negatus eft homo Jelus, cùm alibi ipfe Paulus de co dicati
Mediator Dei & hominum homo Chriftus Je fits ; fed confir- x- Ttm, i.
matus eft.Id enim eft lifus & moris Scripturx fic lignificare,
ficut & in Evangelio legimus : Et vidimusgloriam ejus , lobati, i.
gloriam quafi unigeniti à Patre. Sicut ergo quafi unigenitus
dicitur, & non àbnuitur unigenitus Dei Filius ita & homo
dicitur, & perfeftio fuifle in eo hominis non negatiit.
. . 79. Cùm eliet igitur in forma fervi, humiliatus ufque
ad mortem, erat tamen in Dei gloria. Quid ei igitur ob-
fuit fervitus ? Servus autem faclus legitur , quia legitur
fadhis ex Virgine , & creatusin carne ; omnis enim crea-
) tura fervit, dicente propheta ■: Quia univerfia fierviunt tibi. Efal. u 8.
Hxceft Chrifti gloria, quia fervicutem fufeepit in corpo- Serfi' s’
re fuo , ut libertatem omnibus redderet ¡.peccata noitra 7*
portavit, ut mundi peccatum tollerer : fervus, peccatum,
maledi£tum fadus eft , ut tu peccati fervus effe defifte-
res, te divinx fententix maledido abfolveret. Ille ergo
maledidum fufeepit tuum : AialediBus enim omnis qui tfai. 49.'
pendet in Ugno : ille maledidum in cruce fadus eft, ut tu
benedidus effes in Dei regno : ille dehoneftatus & depre-
tiatus eft , nec aliquid xftimatus : ille dicebat, In vacuum Philip. 1.
labor avi ; per quern meruit Paulus dicere, Non in vacuum
laboraviiut boni operis frudum, & evangelicx prxdica-
tionis gloriam fuis conferret fervulis , per quam univerfi
farcini laboris abfolverentur.
80. Talis eft dileBus meus , & amicus metis filia Hieru- 17:
fialern. Sic Ecclefia vel anima fanda filiabus cxleftis illius
civitatis admixta Verbum requirit, & quxrendo illius in *
fe excitat caritatem j illis vero requirentibus & dicentibus :
Quo abiit diletlus tuus 0 puleherrima mulieriim ? Quo de- Cant. 6.
clinavit diledus tuus, ut quxramus eum tecum ?
C A P U T S E X T UM .
1. T \ IleBus, inquit, meus deficendit in hortum fiuum ad Cap.g.f.i.
.M-J areolam aromatis, ut paficatur in hortis , & litia
colligat. Ubi Verbum quxrat , agnofeit : quod inter orati
ones fandorum moretur,& quod ipfis inhxreat,noviti .
& quod Ecclefiam fuam yel animas juftorum fuorum inter
lilia pafeat, intelligit. Hoc myfterium tibi in Evangelio
demonftravit, cùm in fabbato duceret per feminata
aifcipulos. Moyfes per defertum.duxit populum Judxo-
rum, Cliriftus per feminata ducit , Chriftus per lilia du-
cit -, quia per palfionem ejus defertum floret ut lilium.
Sequamur ergo , ut in die fabbati illius magni, in quo
requies magna eft , fradus colligamus. Nec verearis ne
phatifxi accnfent feminata colligentesj etfi illi accufant,
Chriftus excufat, & fimiles facit quas vult animas fe fe-
quentes David illius, qui fupra Legempanem propofitio-
nis manducabat, novx gratix facramenta prophetica jam
ram mente concipiens.
z. Ego diletto meo, & dilettus meus mihi > quipaficitur in- t- *-•'
Tfalm. ni
I than. 14 .
Colojf. t.
tdatth.19.
ìdatth. ip .
Matth. 4.
Matth. 7 .
InPf. 118.
Serm. i .
verf. 3.
Tob. it.
ter lilia. Facilis vox & commuhis viderar, fed paucorum
eft. Satis rarus eft enim qui poteft dicere : Ego diletto meo,
(ir dilettus meus mihi. Quid eft dicere : Tuus fum;ille enim
dicit qui adhxret Deo totis fenfibus, qui aliud cogitare
non novit : ille hac voce utitur , qui poteft dicere Domino
: Oftende nobis Patretn, & fìifficit nobis. Numquid hac
voce utitur avidus pecunix , honoris, poteftatis ? Multis
non eft fatis Deum feire, & quidenj pluribus. Tanti po-
puli, tantx nationes, tanti divites paupertatem putant
Domino fervire-,&qui fupra omnes eft,illis exiguus &.an-
guftus eft : illis non eft fatis Dei FiliUs, in quo funt omnia.
Denique ille dives in Evangelio cui didum eft ; Si vis per-
fettus effe, vende omnia qua habes , & da pauperibus ;
Deum fibi non fuffìcerejudicavitr Denique & contriftatus
eft, quafi quod pluris eifet, relinquere juberetur, quod minus
effet» eligere. Ille ergo dicit ; Tuus fum , qui poteft
dicere; Ecce nos reliquimus omnia , & fiecuti fiumus te.
3. Apoftolorum vox ifta eft, nec omnium tamen apof-
tolorum j nam & Judas apoftolus fuit, & in convivio
Chrifti inter apoftolos recumbebat. Dicebat & ipfe :Tuus
funi-, fed voce, non corde. Venit & introivit in eum fa-
tanas, & corpit dicere : Non eft tuus, Jefus, fed meus eft.
Denique ea qux mea funt, cogitat, qux mea funt in pectore
fuo volvit : tecum epulatur, & mecum pafeitur : à te
panem accepit, à me pecuniam : tecum bibir, & mihi tuum
¡Tanguinem vendit : tuus eft apoftolus, & meus mercena-
rius. Non poteft dicere fxcularis : Tuus funi jplures enim
Dominos habet. Venit libido, & dicit : Meus es, quia ea
qux funt corporis» concupifcis : in illius adolefcentulx
^more te mihi vendidifti : in illius concubini meretricis
pretium pro te annumeravi. Venie avaritia , & dicit : Argentum
& aurum quod habes, fervitutis tux pretium eft ;
poffeflìo quam tencs, juris mi emtio, venditio Iibertatis
tu« eft. Venit luxuria, & dicit : Meus es ; unius diei con-
Yivium, pretium tux vitx eft ; ille fumtus epularum » tui
capitis licitatio, rai eft fiunma contradus. Et quod pejus
eft, caro emtuses pretio » vilior cibo es tuo : pretio-
fior eft unius diei menla tua » quàm totius temporis vita
in ter calices te redemi, inter epulas adquifivi. Venit am-
bitio, & dicit tibi.: Plane meus es. Nefcis quod ideo imperare
aliis te feci, ut mihi ipfe fervires ? Nefcis quod ideo
poteftatem in te contuli, ut mex tejubjicerempoteftati?
An ignoras ipjì Domino falvatori didum fife ab hujus
miuidi principe,. cùm ei oftendiffet omnia regna mundi :
Hac omnia tibi dabo, f i procidens adoraveris me. Ante ergo
ipfe fubjicitur, qui alios vult habere fubjedos. <Yeniunt
omnia vitia, & lìngula dicunt : Meus es. Quem tanti com-
petunt , quam vile mancipium eft ! Quomodo ergo tu
qui hujufmodi es » potes Chtifto dicere : Tuus fum ? Ref-
pondebit tibi ille : Non quicumque dicit mihi, Domine, Domine,
intrabit in regnum calorum : non quicumque dicit
mihi : Tnus fum, meus eft.
4. Meus plane cs, fi vocem non redarguat confcientia,
fi fermonem tuum animus aut opera non refurent. Ego
non nego meum eliè eum qui ipfe fe non neget, aut certe
fi pro me feipfìim fibi abneget. Nolo habere, fervulum
plurimis dominis fervientem. Nam quomodo meus eft, fi
mihi dicat verbo : Tuus fum » & operibus neget, Se fadis
fe diabolo adjudicet Se obftringat ? Non eft meus quera
libido fuccendit,quia mea eftcaftitas : non eft meus quem
cura fpoliandi minores exagitat, quia mea largitio eft :
non eft meus, quem aura mobilitatis inquietar, quia tran-
quillitas mea eft. Non eft meus vini crapula temulentus.»
illuvie ambitionis impurus , glorix (xcularis cupidus,
ebrius in periculum , qui non poteft fobrix moderationis
fervare vcftigium. Pax fum ego , litigare non novi : ut
quid mihi eum de quo veniat diabolus & dicat: Meus eft;
nam mihi fua colla curvavit, mea in ilio plura reperio :
nomenfibi tuum vendicat, & meum munus. Non eft ergo
Chrifti, nifi qui eftalienus à crimine : non eft Chrifti, nifi
qui poteft femper fe Chrifti fervulum demonftrare.
5. Ego diletto meo , & dilettus meus mihi, qui ptfeitur
inter lilia. Viderar hic dileda diledi dicere iSecretum
meum mihi ,fecrctum meum mihi. Quxdam enim in extafi
amoris fui occulta fidei intellexerat myfteria, qux nec
.jpfis filiabus Hierufalem propalanda cenfebat. Myfterium
regis bonum eft abficondere; peccat enim Deo, qui com-
miffa fibi myfteria putaverit indignis effe vulganda. Periculum
iraque eft non folum falfa dicere, fed etiam vera, lì
quis ea infinilet quibus non oportét. Quod vitium quadri-
partitiun eft, vel adulationis » vel avariti^, vel jadantix,
vel lqquacitatis incautx ; quia dum adulati vult aliquls ,ei
cui Ioquìtur, eftundit myfterium : nonnulli etiam ftudio
lucri, mercedem proditionis fequuntur, ut tegenda filcn-
tio vendant loquendo ; alii ut plura nofee viqeantur , 8e
feientiam fuam jaditent, aperiunt quod celare deberent :
plerique dum fine judicio loquuntur, verbum emittunt
quod revocare non polfunt. Ideo vir laudatur ferius, Se
non otioiìis. Erat homo abfcondens fermones fuos, ut
apoftolus Paulus, qui novit quid Ioquarar fingulis, Se 1. Cor. 3.
quando quid loqui debeat.
6. Beneplacira es, fior or mea, (pedofa ficut Hierufalem , il- 3-
admiratio ficut ordinata. Veritas amoris ex fui perpetuitare
probatm-. Laudatur itaque Sponfa à Sponfo » quod tam
bene & conftanter requifierit eum. Ideoque jam non folum
fioror dicitur, fed etiam beneplacita nominatili-, quafi
ei compiacila ; quia complacuif Patri : & , Speciofia ficut Db. de
Hierufalem -, admiratio ficut ordinata; quod civitatis xcer* ,faa( • 0 7-
nx univerfajhabeatmyfteria: Se admirationi fit omnibus
videntibus eam ; quia piena ut xquitas, atque perfeda eft :
& fiilgorem de Verbilumine mutuata, dum id femper in-
tendit, fit etiam terribilis ordine quodam ad fummum proveda
virtutum.
7. Pulcra es i inquit, amica mea, fuavis & decora, Se c, Pp'ft- ad
Et vere pulcra, qux intendit in illum de quo dicitur : Spe- l( ‘n*um-
ciofius forma pra filiis hominum, Unde Se nos intendamus ‘ 44‘
quantiim polfumus animum in ilio, Se in illofinuis. Illud
animo tenean\us , quod eft pulcnun , décorum, bonuin ;
ut fiat illuminatione ejus Se fulgore fpeciofa anima noffra
, & mens dilucida. Nam fi oculi noftri cùm aliqua ob-
ducunrar caligine,pafeunturagroram yiriditate, & fpe-
eie nemoris vel collis umbrofi omnem inxqualitatem
xgrefeentis obtutus repellunt, Se quadam falubri fpecie
pupillx ipfx atque orbes colorari videncur : quanto magis
liic mentis oculus, cùm illud fummum intuetur bonum, Se
in eo verfatur, atque eo pafeitur, fplendefcit atque eni-
tet. Pulcra ut Hierufalem. Noncaduci itaque ifta eft cor- Db. 1. de
poris pulcritudo, vel morbo peritura vel fenio, fed nullis v,rg-
obnoxia cafibus, opinioni bonorum numquam moritura
raeritoram; quoniam non humanis jam, fed cxleftibus
quorum vitam vivit in terris, digna eft comparari. Ideoque
Sponfus Sponfx jam quafi perfedx, dicit :
8. Averte oculos tuos d me, quia me avolare ficerunt. f. 4.
Noli contra me intendere devotione nimia ac fide. Poflìbi- Db. de
litatem naturx Se conditionis proprix fupergreflaes, quia c- 7-
Iucem inacceifibilem è regione intueri eft grave. Averte ,
inquit » oculos tuos a me, eo quod plenitudinem divinita-
tis ejus, Se fplendorem veri luminis fuftinere non polfit.
i>. Roflìimus tamen Se fic accipere' : Averte oculos tuos
d me-, etfi tu perfeda cs,alix mihi adhuc redimen.x funt
anima:, alix fulciendx. Elevai enim me videndò : ego autem
ideo defeendi ,ut omnes élevem. Etfi furrexi, & ha-
beo Patris fedem, tamen orphanos non relinquam vos,
paterno quafi prxfidio deftitutos, fed prxfentia mea vos
confirmabo. Habes in Evangelio hoc fcriptum : Ecce ego Matth. x8.
vobificurn fum ufque ad confiimmationem mundi. Averte ergo
oculos à me , quia me elevas. Quanto enim quis ad
Dominum intendit, tanto amplius Dominum elevat, &
ipfe eie va tiu. Unde & ille ait : Exaltabo te Domine, quo- pfilm. 19.
niam fiuficepifti me ; fandus enim exaltat Dominum, pec-
cator humiliat. Vult ergo avertere illam oculos» ne eam
confidei'ans, quod jam ad fuperiora fequi polfit \ eleve-
tur, & ceteras animas derelinquat. Ileo & in Evangelio Matth. 17.
non omnibus difeipulis fed per fedi oribus fuam glò^iam
demonftravit. Conftitue nunc aliquem dodorem , qui
rem obfcuram aperire velit audiencibus, quemalmodum
etfi ipfe potens in fetmone fit & feientia ; condefcendat
tamen ad eoram infeitiam, qui non intelligent-, & fim-
plici Se planipre atque ufitàto fermone utafur , ut polfit
intelligi.Si quis igitur inter audientes vivacior fenfu ut, qui
facile fequi polfit, elevat eum atque excutit. Hunc videns
dodorrevocar,utpatiatur magis dodorem humilioribus