rum, virtutem remunerans, impietatemque con- A ánimos, de fé exemplum p rotulit, dicens : Jffuo- f. j7
demnans : i t a & apoftoli in judicium fpiritale
formantur remuneratione fidei, de exfecratione
perfidi«, virtute errorem redargnentes, ikcrile-
gos odio perfequentes.
50. Convertamur igitur , & .caveamus ne in
perdicionem aliqua inter nos de pr«latione pofi
fit effe contendo ; fi enim contendebant apoftoli,
non excufationi obtenditur, fed. cautioni pro-
ponitur. Si Petrus aliquando convertitur, qui ad
primam Domini fecutus eft vocem , quis poteft 3
dicere c i to f e effe converfum ? C av e ergo ja c -
tantiam, cave fieculum ; ille enim confirmare
jubefur fratres fuos qui dixit : Omnia dimifimus,
& /centi fumus te.
51. Deinde contuendum eft quia a non omnis
lionorificenti« ftudio humilitas definitur 5 potes
enim deferre alicui propter Acculi gratiam, potenti
« metum, utilitatifque contuitum. T u a «di-
hocqttodfcriptum eß , oportet i?nfieri in me, quod
cum injußis deputatus eß. '
55. Movet tarnen adhuc quod duos gladios difi.
cipùli protulerunt $ ne forte unum n o v i, alternili
veteris'Teftamenti, quibus adverfus diaboli ar-
mamur infidias?Denique dicit Dominus:,^/« efi,
quali nihil defit e i , quem utriufque Teftamenti
dodrina munierit.
Pater , f i poßibile e ß , transfer a me calicem ißum. f- 42.
56. H« ren t plerique hoc lo c o , * qui triftidam f- 43-
Salutaris ad argumentum inolit« potius à principio
, quàm fufcept« ad tempus infirmitatis in-
clinant, &naturalis lènfum cupiunt detorquere
lententi«. Ego autem non folùm excuiandum
n o n p u to , fed edam nufquam magis pietatem
ejus.majeftatemque demiror 5 minus enim con-
tulerat mihi,nifi meumfiufcepiffetaffedum. Ergo
pro me doluit, qui pro le nihil habuit quod dole-
ficatio qu«ritur , non alterius honor : & ideo
una datur omnibus forma fententi« , ut non de C ret : & fequeftrata deledatione divinitatis «ter-
pnelacione ja&antia f it , fed de humilitate con- n« , t«dio me« infirmitatis afficitur. Sùfcepit
tendo j eoque le Dominus proponit imitandum. enim triftidam meam, ut mihi fuam l«titiam larnitttn
Egebamus omnium, ipfe nullorum * Sc tarnen
pr«buit fie humilitatis audorem , cum difeipulis
miniftraret. Quod utique non faciebat ftudio
utiJiratis,fed exercitatione virtutis.
j i . Petrus autem etfi fipiritu promtus, corporis
tarnen adhuc infirmus affedu denuntiatur D o minum
negaturus j neque enim poterat divin«
giretur : Sc veftigiis noftris defeendit ufque ad
mortis «rumnam, ut nos fiuis veftigiis revocaret
ädvitam. Confidenter ergo triftidam nomino,
quia crucem pr«dico • neque enim fpeciem In-
carnationis fufeepit, fed veritatem. Debuit e r g o
& dolorem fufeipere, ut vincerei triftidam, non
excluderet. N e q u e e n i m habentfordtudirtis
conftantiam intentionis «quare. Palfio Domini j)laudem , qui ftuporem magis volnerum tulerinc
«mulos Eab et, pares non habet. Itanon reprehendo
quod nega vit, laudo quod flevit. Aliud
commune conditionis eft, aliud fpeeiale virtutis.
E t ideo inftruitur ad cavendum, non cogitur ad
negandum.
£hii nunc habet, inquit , facculum tollatßmiliter
quam dolorem : Homo enim in plaga ,<ß feiens
inquit f e r n infirmitates.
57. Nos vult e rudire} ut quia in Joieph didice-
ramus cärcerem non timere, mortem vincere
difeeremus in Chrifto : 8c. quod eft amplius,
quemadmodum futur« mortis meeftitiam vince-
remus. Quomodo enim te imitaremur, domine
Bfai. 5,.
& peram : & qui non habet, vendat tunicamfuam, j efu> nifi requeremur u t hominem, nifi mortuum
& ematfibigladium. crederemus, nifi vulnera vidiffemus ? Quemad-
53. O Domine,curemere me jubesgladium, qui £ modum difcipuli erederent fuiffe moriturum
ferire me prohibes ? Cur habere pr«cipis, quem
vetas promi? Nifi forte nt fit parata defenfio,
non ultio neceffaria ; & videar potuiffe vindicari,
ièd noluiffe. Lex tarnen referire non v e ta t, Se
ideo fortafle P etro duos gladios offerenti : Satis
efiì dicis, quali Iicuerit ufque ad Evangelium j ut
ìic in Lege «quitatis eruditio, in Evangelio bo-
nitatis .perfedio.
54. Multis hociniquum videtur*. fed non ininifi
morituri triftidam comperiflent? Sed adhuc
dormiuntj&nelciunt dolere,prò quibtfs Chriftus
dolebat ; ita enim legimus : £>uia peccata nofira
portai, dr pro.nobis dolet. D oles ergo, Domine,non
tua , fed mea vulnera : non tuam mortem , fed
noftram infirmitatem : Se nos«ftimavimus te elle
in doloribus, cùm tu non prò te , fed prò me do-
leresj infirmatus enim es , fed propter peccata
noftra : non quia illa tibi infirmitas erat ex Patre
quus Dominus, qui cùm fe poffet ulc ifc i, maluit p adfumta, fed pro me fufeepta-, quia mihi prode-
* " r ‘ ' 1 rat ut eruditio pacis noftr« eilet in te , & livore
tuo vulnera noftra ianares.
58. Sed quid mirum fi pro omnibus doluit, qui
pro uno flevit ? E t quid mirum fi moriturus pro
omnibus t« d e a t , qui Lazarum reffufeitaturus
illacrymat? Sed 8cibi pi« fiororis lacrymis com-
movetur 5 quia mentem humanam tangebant: &
hìc alto operatur affe&u j ut quia in carne Tua
peccata noftra perimebat, mcerorem quoque
immolari. Eft enim gladius fpiritalis, ut vendas
patrimonium, emas verbum, quo nuda mentis
penetralia veftiuntur. Eft etiam gladius paflionis,
ut exuas corpus, & immolat« carnis exu viis ema-
tur tibi fiacri corona martyrii: quod ex benedic-
tionibus Dominicis colligere potes, qui fiummam
omnium coronam, fi quis perfecutionem patia-
tur pro juftitia,pr«dicavit. D enique ut fcias quia
de palfione locutus eft, ne turbaret difcipulorum
a. Omncs edit, non omnis honorificentio. ftudium humilitatis,
(R om . humilitas ) definitur. Scripci cod. magno numero, ut nos
in tcxtu. Port voces autein , non omnis hononficentu , fubintelii-
gendum e ft , ahis exhibenda; cjuemadmodum fcquentia planum
Efai. s).
Efai.Sy
iS
Chrifti faßt.
ibis caftigantur apollinariftse , qui tede Epiphai
im. 33. pervicaciter contendebant etiam divtnitat
m effe : aut forte , ut ait B. T h . in Matthäum , à qi
I bus adfirmabatur in Chriilo Verbum epe 1 loco anima. . . . ut omnia ijua ad defectum pertinent, ad Verbum referrentur. Et hoc to ta ferie
I orationis confìrmatur. Falfus eft ergo Maldonatus li ad hubccc
locum refp e x it, cum in cap. 16 . Matt h a i fcriplic Ambroiii aucr
toritate olim exftitilTe qui negarent veram in Chrifto fuiffe trifttÌ
tiam. Veriim quidcm eft infra reperiri nonnulla quibus Maniehaji
Chriftum vere paifum clTc negantes perftringantur , fed hoc obit
e r , ac leyi manu..
anina* noftra , fu » anim» moerof afaoleret. Et A F ilitií, propter nos tarnen Filius hominis effe v8-
fortafle ideo triftis eft , quia poft A d « lapfum
tali tranfitu nobis erat ex hoc ficculö receden-
dum,ur mori effet neceffe : Deus enim mortem non
fe c it , nec Utatur in perditione vivorum ; de ideo
faftidit quod iplè non fecir.
59. Denique ait : Transfer a me calicem ißum,
quali homo mortem recufans, quali Deus fen-
tentiam fuam fervans 5 oportet enim mori nos
f« cu lo , a ut refurgamus De o ; ut juxta divinam
Juiffet. Quali dicat: Propter te fufeepi, inarate
d quod tradis. En hypocrilln. Ergo per interro- d
gacionem pronuntiandum p u to , quali amantis
affedu corripiat proditorem : Iuda, ofculo Filium
hominis tradis ? H o c e ft, amoris pignore vulnus
infligis, & caritatis officio fanguinem fundis , &
inftrumento pacis mortem iirrogas ? Servus do-
minum , difcipulus prodis magiftrum , eledus
■ H i I W audorem ? H o c eft illud : T/tilia vulnera amici, prov.n
je^ cenciam lexjtialedidmms , reloluto in terr« g quam voluntaria ofcula inimici. Proditori hoc : pa- 6-
limum natur« fine, iblvatur. Quod autem ait:
Non mea voluntas ,fed tu a fiat.
60. Suam ad hominem retulit: Patris ,ad divi-
nitatem 5 voluntas enim hominis temporalis, vo luntas
^ cifico vero quid dicitur ? ¿fculetur me ab ofeulìs Cunt.1.
oris fu i.
¿4. UtojmUtmifl, in q u it,mm. N o n quofimu. ttmh..
lare nos d oce at, lèd ut neque proditionem refu- 4i>>
gere videretur, & plus afficeret proditorem,cui
amoris officia non negaret 5 feripeum eft enim ;
Cum odientibus pacem eram paci ficus. pfal.119
6j. Et figno ciato,inquit, ab iis qui cum fufti- 7-
bus venerant, comprehenditur : fed Dominum 1
C omnium myfteria non arma tenuerunt. Denique
divinitatis «terna. Non alia voluntas P atris
, alia Filii; una enim voluntas,ubi unadivi-
nitas. Difce tarnen D e o effe lu bjed u s ju t non
quod ipfe vis eligas , fed quod D e o fcias effe
placiturum.
I,latth. 2
m M
, 61. Deinde verborum iplorum proprietärem
confideremus : Trifiis efl, inq uit, anima mea. Et
alibi : Nunc anima mea turbata eßvalde. N o n ergo
fufcipiens, fed fulcepta turbatur 5 anima enim
obnoxia paffionibus, divinitas libera. Deniqu e,
Spiritus promtus, caro autem infirm a. Triftis autem
eft non jpfe, fed anima. N o n eft triftis fapientia,
non divina fubftantia, b fed anima. Sùfcepit corpus
meum : non me fefellit, ut aliud ellec, aliud
n
^•48-
locutus e f t , de ceciderunt retro rfium. Quo ìhihi rohan i ì .
Iegiones Angelorum,quo c«leftis exercitus ? V o x 6-
Domini fola plus terret. Hanc ille ad demonf-
trandum divin« majeftatis indicium, qui in pectore
Chrifti recumbebat, eligir. Volenti ergo
injicit manus turba, neduntur vincula. O amen-
tes ; O perfidi j non fic comprehenditur làpien-
tia ,non fic tenetur juftitia.
66._Nec difcipulorum ftudia defuerunt. p en i- f- 4?. &
videretur. Triftis videbatur,^& triftis e ra t ,n o n £) que Petrus eruditas in L e g e , promtus a ffed u ,
pro liia paífione, led pro noftra diíperíione. D e nique
a i t : Percutiam pafiorem, eß dißergentur oves
gregis. Triftis e ra t, quia nos párvulos relinque-
bac. Ceterum quam conftanter le m orti obtule-
r i t , Scriptura declárate quandoquidem*qu«-
rentibus occur rit, turbatos confirma vit,trépidos
p rovoca vit, proditorem ofeuli dignatione
fufeepit.
61. N c c illud diftat á v e r o , íi triftis erat pro
quifciret Phine« reputatum ad juftitiam quod pfai.ioy
facrilegos peremiffet, percuffit principis fervum. J1-
Sed Dominus vulnera cruenta deter lìt, myfteria fi. Si.
divina fub jecit} ut ièrvus principis mundi, hoc
eft,non natur« conditione fed culp«,l«cularium
famuluspoteftatum,auris iu« vulnus exciperet-
quia non audiffet yerba fapienti«. Omnis denique loha». g.
quifacitpeccatum,fervusefipeccati. Peccatis,inquir,
veftris venditi efiis. Venditio propter peccata
perfecutoribus fuis, quòs feiebat immanis facri- E noftra : propter bonitatem autem De i redemtio
legii poenas daturos. Et ideo dixit : Transfer hunc
calicem à me; non quia D e i Filius mortem time-
b a t , led quia vel malos perire n o leb a t.c Den ique
ait : Domine, ne fiatuas illis hoc peccatum, ut
pallio fua effet omnibus falutaris.
Iuda, ofculo Filium hominis tradis ?
63. Magnacivin« lignificano poteftatis,magna
difciplina virtutis. Et confilium proditionis ape-
peccatorum. A u t fi Petrus volens percuffit au- 24 .qu&ft. i
rem , docuit quod aurem habere in ipecie non c- SiFmrus.
deberent, quam in myfterio non habebanr. Sed
bonus Dominus & ipfi refundit auditum, lècun-
dum prophetica d id a demonftrans & ip fo s ,li e/ì/.jj.
convertantur,polle lanari, qui in paffione Do., I0‘
mini vulnerati lunt j eo quod omne peccatum
fidei myfteriis abluatur.
! r - 67. T o llit ergo Petrus aurem. Quare Petrus>
ritur,& adhuc patientianonnegatur. Oftendifti, F Quia ipfe eft qui accepit claves regni c«lorum ; M*nb. ic.
Domine, quem proderet, dum occulta manifef- ille enim condemnat, qui & abfolvit 5 quoniam IJ,‘
ras. Oftendifti edam quem trad eret, dum dicis : idem &: ligandi & folvendi adeptus eft potefta. ibidem.
Filium hominis ; quia c a r o , non divinitas com- tem. T o llit autem aurem male audientis : tollit
prehenditur. Illud tarnen plus confutar ingra- autem gladio fpiritali aurem interiorem male
turn, quod eum tradiderit, qui cùm effet D e i intelligentis.
a. Ita c im ili miT. ac vct. edir. nilì quod li® illorumquc non-
milli le gu n t . . . . lex maledìtìionis refoluta. E ta li i duo refoluto terrò.,
( iinus, in terram ) limo. Minus commodc. Rom. vero locum
immutavit in hunc modum , ut corpore juxta divinam fententiam,
in terra limum naturo fine refoluto ,fpirittt refurgamus Geo.
b. Omnes edit. cum uno aut altero miT. fed anima ; fufeepit enim
animam meam, fufeepit corpus meum. M £f. vero cereri & Synodus
H ifpa l. 2. ubi h ic locus allegatili-, in noftram leilionem confen-
tiunt ; excepto quod in nilf. aliquani multis', ac margine memorar
® S ynodi legitur , fed anima, quo fufeepit Se e. Minus appos
te .
c. Rom. edit. loia , unde ait : Pater dimétte illis hoc peccatum.
V e t . autem a c miT. hoc tantum intcr fc dilTcntiunt, quod plurimi
mffnobifcum legunt Gomme, a lii aliquot & edit, p raferunt,
Pater. Ac vero ubi omnes edit, habent, ne exitialis effet fopulopajjio
fua .futura omnibus falutaris : miT- omnes omnino noftram ad-
ftruunt leilionem.
d. Edit. G ill. & Rom. cum paucis miT. quod tradis in hypocrifi.
^5" nimirum uc ln hypocrifi, ad exfecrandam perfidi illius
difcipuli fimulationcm rcfcratur. Amcrb. Era. cum aliquot mlT.
quod tradis. In hypocrifim ( Era, in hypocrifi. ) ergo Sec. ubi per
hypocryfin nihil aliud fignihcatur, quam imicacio feu modus e x -
primendi affe ilum, quo pronunciata funt verba Servatoris j \sao-
oet<ns enim proprie imitandi aiftionem fonat. Ec hoc etiam feniu
accipienda videtur le d io Cori». Se aliorum quorumdam mff.
quam fequimur.