hSc exigimusmenfibuscolliguntur,-foIvatjugum A depofits feneftutis & mortis pavefeit confinia,
¿ cervice Tua, quod fit feptimo anno remiifionis» nec horrea ftruit meifibus recondendisjam alie-
Conjicere poffumus veri H e b r s i typum in jo - nis vi&urus statibus : c fed fola dives virtutum 5
feph,qui portavit fervitutis jugum : fed eum cui- fbecunditate, ea con g reg ar , qua: fibi nec mors
pa non coepit,non carcer incluiìt, non 4*£gyptus poffit auferre,
decoloravit. Conjicimus in P e t ro , Johanne, Ja- 32. Meritoque dicit: Concupivit anima meade- f. i0.
cobo , qui creati & inftituti fub jugo Legis ibi- fiderare judicia tua in omni tempore. Quod utique
y erunt ramen fratris iiii Judaicum jugum,ubi le- non facit nifi liber à vinculis,nec folum à vinculis
gitim s cempus quiecis ad venit, quando refulfic follicitudinis fscu la r is , fod eciam à vinculis carihisremijlìo
peccatorum : & hoc tarnen hlc in tatishumans. Vincula complura funt in hoc fs -
umbra adhuc geftum comparatione csleftium. B culo : vincula iunt defideria vivendi,vincula iunt
2,8. Quanta autem quies illa , qua: ex Lege oble&amenta voluptatum , vincula funt hono-
* conjicitur, in Evangelio revelatur,a & adhuc in- rum, vincula conjugii. Denique dicit tibi bonus
j o b 17. tegra refervatur,dicente domino Jefu: Volo ut ubi Magifter: Solutus es ab uxore ? Ne quafieris uxorem,. i- c«r,j.
ego(um, & ifiifent mecum? Quam beatus,qui iftius N e c tarnen p e c cat, qui uxorem accepe rit, fed 17•
habitationisfru6lum,quietisconfortiumillicpo- inne&it fibi vincula mentis; quia follicitus eft
tuerit p romereri ? Tunc intelliget quid fit ape- quomodo placeat uxori. Beatior eflèt, fi D e o foli
ruiffe ocu lo s , ut videret mirabilia de lege Dei. piacere defideraret. d Cernis autem quia ligatus, j
29. Bene admonuit Ieftio E van g e lii, qua: de- eft, qui fui non habet corporis poteftatem. Ergo Dm.
curia e f t , in qua fànatus eft leprofus ille,, qui di- quia mandatum De i e f t , quod Legis oraculo & &mwì.
11. xit: Si v i s , potes me mandare,• in voluntate Domi- C Apoftolico formone depromtum eftjne quis uxo- 10‘ i1'
ni conftituens poteftatis effeclum. Cui refpondit rem, divitias, honorem, neceffitudines D e o p r s -
ìbMem. i). fimiliter : Volo, mundare. P rsmiflà pietas volun- ferat : qui autem p rstu lerit, fit obnoxius judiciistatis,
fequuta poteftatis audoritas eft. Omnibus D e i 3 ideo prius pop ofc it, neabfcondat ab eo
b dicit Jefus, volo ; bqui non vult efie peccatum. Deus mandata fua. Qui enim mandata D e i co-
Velle C h r ifti, communein omnes eft : mundari, gnoverit, & cuftodierit,non refugit judicia divifidei
eft credentis in Chriftum. Et tetigit eum. n a , fèd defiderat ; meritoque tamquamrevelatis,
Tan g it eos,quorum fide tangitur.Deniquedicit: fibi mandatis ait: Concupivi defiderare judicia tua.
Lue. 8.46. Tetigit me aliquis i fentio enim virtutem exijfe de in omni tempore.
me. Habes operationem immaculati corporis , 35. N o n dixit: Concupivi jud icia, fed: Conca-.
Jhabesremiffionemdivinitatis. d defiderare. Sicut enim vita vivere plus e ft,
^ 30. Sed ut plenius ianaretur , aperuit oculos quàm vivere ( vivere namque commune etiam
Lue. s-14 . ejus dicens : Vade, ofiende te facerdoti. Multos fa- hujus eft vita:,vita autem vivere beatorum eft) fic
cerdoteshabebat Synagoga: fed qui oculos ape- concupifcere ut defideremus judicia D e i , plus
r i t , falfos non videtfàcerdotes, verum adipicir. eft quam defiderarejudicia.Concupifcimusenim
Quis eft verus iàcerdos, nifi ille qui eft fàcerdos defiderare, quafi non fit poteftatis noftrs defip/*
l.io9- in xternum? Et ideo Pater dixit ad eum: Tu es derium, fod g ra tis Dei. Cùm enim Dominus
facerdos in aternum. Aperuit ergo oculos ejus, & obleclari nos viderit cupiditate defiderii judiciovidit,&
intellexit quale munus pro emundatione rum fuorum, fobrium auget affe&um. Cùm aufoa
deberetofferre. Beatus q u iau d ith s c : quan- tem peccamus,non concupifcimus defiderare ju- f
to beatior qui videt,qui fo vero poteft oftendere E dicia Dei. Neque enim sgrotus uri defiderat,vel
Sacerdoti ; ut non habeat quod timeat in fo vi- incidi ; ut poifit reciperefanitatem. Refugit qui.
d e r i, qui fo prius adfpicit, facie revelata. Nam gravius s g ro ta t 3 ne uratur,ne incidatur, ne allinifiipie
fo prius viderit, non audebit fooftende- getur, neabftineatàcibo. Qui autem iàlutarem
re ; ficut Adam qui fo occultare cupiebat, quia fo habet valetudinem,medico fecurus occurrit.Un-.
non agnofoebat. Sed jam etiam id quod foquitur, de etiam Dominus non otiofe ait : Defi der io defi- lhc.u4
confideremus. deravi hoc Pafiha manducare vobifeum ; ; non folùm
WlÉ. 31. AdvenaegoJùm interra ineabfcondas à me defiderans , fod etiam geminato defiderio con-,
mandata tua. N o n cujufcumque vox ifta eft: fed cupifcens remiflìonem retribuere peccatorum.
ejus qui terrenis renuntiaverit v o lu p ta tib us ,& Concupifcamus ergo & nos defiderare judicia
omnifemu ndanscupidita tisexue ritaffeclu .il- Dei. Bona confcientia q u s cùm examinatur,
Philip. j. ]e eft in hac terra advena, qui poteft dicere : Nof ■ F probatur. Et concupifcamus defiderare in omni
10' tra autem cohverfatìo in calis efi ; qui fuam habet tempore -, ut nullum momentum b on s p rste reat
in Domino portionem, qui poteft dolere quod vacuum cupiditatis.
diutius vivat in terris, qui v i t s hujus Iongsvita- 34. IncrepaHi fuperbos : maledigli qui declinante, f- lite
lailatur,cui prolixitas habitationis hujus fafti- mandatis tuis. Cùm dominus Jefus per obedien-
Afoc. ». 13. dj0 fit,quam fandus averfatur,& dicit : Va iisqui tiam genus humanum redemerit, juftitiam rehabitant
in terra ! Qui diffolvi non timet; & fi fol- fprmaverit : ferpens autem per inobedientiam
vatur,prsfumit fo cum Chrifto futurum:hic vere peccatum introduxerit ; quid vitii habeat fuperperegrinus
in terra eft 3 quia fandorum eft civis, bia, hinc sfornare poffumus, cujus audor diabo-
& domefticus D e i , & thefàurum fibi condit in Ius eft,queminducit Propheta dicentem : Vonam
c s lo . Non utique is exiens de^Egypto , in hanc thronum meum fupernubes , & ero fimilis Altifiimo. I+'
intelligibilem ^Egyptum remeare defiderat, nec Itaque cùm fit nequiffimus, ut honorem non dea
Et adhuc integra refervatur. H a ’c in edic. omnibus, & mlT. | I c. Ica miT. Edic. vero : § lu t fibi nec [enectus perdimi» dare, nec
aliquo t nonhabentur; tamen in feptem mff. non infima; nota: | | mors & c . Sed quod in miT. non le g itu r , adfutum gloiTemaeft.
reperiuncur. ' I l d. O t to mff. Cttrnis autemalligatus eft vinculis, qui fu i Sic. A lii
b. Septem mlT. qui non vult ejfe peccatorem. J J cum edic. ut in tcxcu.
derit domino De o noftro}pejores tamen difeipu- A oculo defpiciamus, conformes nobis intolerabili
ios erudivit. lile enim fe fic e x a lta v it, ut veílet
squ a r i & fímilis effe Altiffimo: difcipulus autem
ejus fignificatur ab Apoftolo indignaturussqua-
lem fimilemque fe sftimari Deo. Scriptum eft
enim: Cum revelatusfuerit homo iniquitatis, ó*f i lias
interitus,qui adverfatur & extolliturfupra omne
quod dicitur P<r«j.Magifter igitur a fimilemfo p rs -
fumit, hic fuperiorem. Ideo que &: Dominusad
difcipulosíuos dixit :Maj ora hisfdcietisjUt quibus
ferpens plus ademerat,quam iple amiferat,majo- B
ra Chriftus facere donaret, quam ipfe in terris
fecerat. In fe enim voluit principemj*nundi fal-
lere, in difcipulis triumphare.
35. Itaque á tanto volens crimine vindicare
humanum genus , introduxit pharifsum & pu-
blicanum in templo orantes 3 & docuit etiamfi
bona cetera habeat, quod magis íuperbus offen-
d a t , quam humilis, qui nulla virtutum dote fnb-
nixus fít 3 ftudet enim fupplantare diaboJus bonis
operibus intentos. Quantum laboravit pharifsus C
i l le , neraperet aliena, ne injuftus effet, ne adul-
teraret ? Quantum laboravit, ne pe c care t, ficut
peccavit publicanus?' Quantum laboravit, ut bis
in fabbato jejunaret ? Quantum lab orav it, ut
decimam daretomnium q u s adquireret? Quis
noftrum h s c facit ? Quanti habent poffeífiones ,
& foli incabant fru d ib u s , & folis fibi meffes re-
condunt. A dvertithoc diabolus,& p erfaditeum
ulcere gravi 3 ut non teneret caput, mente car.
repellamus faftidio, noftra indignos gratia jud;
cantes,quia flint inopes: cùm paupertas * faciiius
fit Deo,quam thefàurus acception
38. Maledigli, in q u it , qui déclinant à mandatis
tuis. Supra dixerat:i\T<r abjeondas à me mandata tua-,
& id e o quafi revelata fibi mandata cognofcens,
.condemnat eos qui declinaverint à mandatis c s -
leftibus. Et bene dixit : £hti déclinant ; directum
enim mandatum e f t , ideo ab eo nemo defle&at.
39. Movet autem qua ratione hîc dixerit: Ne
abfeondas a me mandata tua. Quod enim abfeon-
ditur,obfcurum fit & occultum3 cùm fupra dixerit
: Mandatum Domini lucidum, illuminane oculos. *f*l. 18» 9-
Silucidum mandatum, quomodo abfeonditur ;
cùm lucernam nemo ponat fub modio? Nifi forte
lucidum eft unum mandatum, multa autem
mandata abfeondita funt. Nam judicia tua, in- 7 .
quit, ficut abyjfus multa. Non judicium ficut abyf-
fius,fod judicia dicuntur.
40. Vide autem ordinem. Supra ait: Ne repel-
las me à mandatis tuis i in foquentibusait: Ne abfeondas
d me mandata tuajhüc ait: Maledici qui déclinant
d mandatis tuis. Vere maledirti qui déclinant
à mandatis tuis, qui referre gratiam debue-
runt : primo,quia non funt repulfi: focundo,quia
non abfcondi à fe divina mandata meruerunt.
Dé clinât ergo aliquis quod optavit.
41. Sequitur : Aufer d me opprobrium & con tem- f. n-
turn ; quoniam tefiimonia tua exquifivi. Si con tem -
nis inflatus 3 &. in eo in quo laudabilis fore ere- D tus opprobrii loco ducitnr, quomodo fcriptum
deretur, ibi reprehenfibilior judicaretur. Agebat
enim gratias D e o quod non eilet rapto r, adulter
, injuftus. Quam noxie ei lu&atus eft ferpens,
& gravibus eum fpiris ligavit ? Superiorem fecit,
ut de altiore d e jice re t: inferiorem fo p r sb u it ,
utfublimiorem cafu graviore profterneret. Mala
ruina eft a r ro g an tis , q u s fuperiorem fubripuit.
Mala h s c Iu£ba ferpentis, qua fo in plurimos tor-
quet amfradus,
ef\.:Contemtibilia hujus mundi elegit DeusìScd confiderà
quia mundi contemtibilia d ix it, non Dei.
Quod enim in hoc mundo contemtibile,hoc pre-
tiofum eft apud Deum.Denique humilitas in hoc
mundo contemnitur , fed Dei judicio compro-
batur. Et fi publicanus fo humiliaverit, exalta-
tur. bAudi quem diligat,& non pro nihilo habeat
Deus.Quicumque fànctuseft,qui fine macula vivir,
veritatem cuftodit, nonappetivitproximum
36. Inflare volebatSc Paulum.Quem Paulum? e fuum ,ad nihilum dedudus eft in confpectu ejus
b
rfai. 14.
) • & 4 -
Illum utique apoftolum non abhominibus,ne.
que per hominem, fed per Jefum Chriftum. Et
pene deceperat,ita ut ftimulum carnisfus, quife
humiIiabat,rogaret auferri.Sed bonus Dominus,
qui Paulum infirmitatibus vellet facere fortio-
rem,adhibuit ei angelum Satans; ut fuis diabolus
artibus vinceretur. Nonmentiebaturphariisus,
immo etiam veradicebat: fod omnis qui fe exal-
tat, etiamfi vera dicat ,offendit. Denique probaialignus,
c omnia q u s malitis funt,reprobavit :
talisetiam fi fit gentilis, devotione humilitatis à
D e o comprobatur. Superbi autem, velutpharifsus,
arrogan tia fua pro nihilo ab ilio sftimantur.
Denique gentilitas non eft : devoti© autem ma-
net in sternum. Cave ergo ne Chrifto opprobrio
fis. N o lo mihi quicumque maledicat, & quafi
peccatorem deipiciat:quam grave,fi Chriftus di-
gnum opprobrio ducat ? Va tibi,inquityCorozaim
bilior phariisusingreffusefttemplum,quam pu- p & Bethfaida. Condemnantur; quia nonegerunt
blicanus 3 & tamen condemnatus exivit. Quan- poenitentiam delidorum fuorum. N o s ergo aga-
tum crimen fu p e rb is , ut ei etiam adulteria p r s -
ferantur *
37. Denique Dominus, qui aliis donat,fuperbis
refiftit, Sc tamquam congreditur iis qui fe exaltant
, fibique hoc certamen vindicat : & qui aliis
compatitur, arrogantes increpat5 quia nihil gravius
, quam ut fratres noftros pauperes fliperbo
a. ^Edic. fimilem honorem prefumit. Mil", ut m textu , paucisex-
ceptis in quibus, fe, feriptorum incuria orni (lu ni eft
*• Fa cil ins, id eft niag is,& ad vocem, acceptior, refertur ; eftque
pleonafmus , qui non raro in latinis auiftoribus dcprelienditur.
b. Edit. Audi quem pro nihilo non habeist Deus. MiT. aliquot
omittunt, non : v itioie. A lii majpri numero, ut in textu.
c. Mil. hic præfixo punito fie habent : Omnia qua malitia fu n t ,
pro nihilo efiimantur; ubi non pauca qua? in textu legere eft, pra:-
termittuntur. Et certe nobis baud mediocriter id totum fufpec-
tum eft i videtur enim à.quopiam interpolatum , qui non videret
mus, ut à nobis auferatur opprobrium. Quis autem
e f t , qui non eft opprobrio dignus ? Qui ex-
quifivit Domini teftimonia. Multi quidem funt
qui volunt inferre opprobrium fervis tuis, fed
ipfi funt magis probrofi 5 quia pro nomine tuo
pati opprobrium, gloriofum eft.
42. Et ideo ait : Etenim federaneprincipcs,& adeguò
vo x , gentilitas referenda eflet , pucaretque gentilis prxmit-
tcndam fuiiTe mentionem. Ve rum, gentilitas, hoc loco n ih i l, ut
arbitrainur , aliud eft , quam nobilitas , a c profapia ; quomodo
gentilitia infignia , & ftemmata vocitantur : immo hodieque
etiam nobiles apud nos appellantur gentiles. Itaque humilìextì
de qua palilo fuperius d ic itu r , hic refle opponitur gentilitas■ Sed
cùm prxdi&a verba in omnibus edit, habeantur . & non male
explicari poftìnt de g entili jam ad fidem convello -, cam no reca
i lla loco movere non i'umus aulì.
f . ij.
1
1
bhììjpsi Is ï l i s