n ó i Saniti Ambrofii 1164
conveftiat ?. N o n ergo parentum in -A cepca legis impugnane.Græcus meìkis eos 8c pro.
fucli odia pedoribus filiorurmnec conjugum fua-
fi faftidia mentibus maritorum. Naturarci interroga
quid exegerim , qua: ujtique audoris arbi-
trium genitali fingularum neceificudinum tefta-
tur affedu. Amare patribus filios lex natura: eft :
maritis conjuges,lex divina eft,qua: conjugiica-
ritatem in naturam vertit j ut fiat una caro 6c
unus ipiritus. Diligere fratribus fratres rcaturx
prerogativa e f t , qux eodem domicilio diu fotos
adfuefacit ad gratiam caritatis. •
18. N o n ergo neceifitudinum inteftina bella
mandavi, fed illecebram fufpedam habui. An
non jure rufpedam jcùmferpens ille callidus Se
aftutus ad conftruendas nequitix lux arte s , quo
in com ip tx ac rudis nature dote fundatum primogeniti
Adam labefadaret affedum, femineis
mao-is illecebris quam fuis commiiit vcnenis?Ita-
que femina virum,quem ferpens tentare non a 11-
fus eft,cibo oris & vi amoris inflexum,molli quaprie
nuncupavit dicens, <o^.vó (jwa :
exlex vocatur; quia extra legem eft. Hos ergo
odit, qui in lege Chrifti eft^ quia legis mandata
non fervant. N o n folum enim qui legem nefeit,
fed edam ille qui non agit fecundum legem , ex-
fors legis eft j quia Non auditore s legis.... fed fatto,
res legis jufiificabuntur. Redarguir me ipfe David
fi aliter intelligam. Quomodo iniquos homines
o d e r a t qui parricidam filium commendabat
ß preliatoribus, ne eum aliquis occideret ? Qui
Saul regis mortem etiarn. vindicavit in eum, qui
à fé nuntiavit occifum ?
22. Ergo non iniquos homines, fed iniquos fer-
mones oderat. Denique Iniquos, dixit, odio habui,
non ad didit, viros. Deinde cùm dicatjefus in
Evangelio : Viligite inimicos vefiros',dicat Apofto-
Jus : Benedicite eos qui perfequuntur vos, & noli te
maledicere : quomodo excuiàretur ifte vir fub
evangelica vivens difciplina, fi iniquos homines
dam ¿ conciliatricula uxoriæ fedulitatis afFec-C odiffet?Nifi intelligas quodiniquitatem odio hatione
traduxit. Et adhuc Eva liberos non habc-
bat, quorum gratia,ut dulcis ad amorem,itafa-
cilis ad lapfum, plurimos a martyrii confumma-
tione fiepe revocavit ? Denique fxpe cognovi-
mus , quoniam quern formidolofa carnificum
pompa non terruit.nec divifi lateris fulcus infre-
g it , nec ardentes lamina a triumphalis fortitu-
dinis rigore deducere potuerunt, eum inter facra
jam prxmia conftitutum uxor tenerx fobolis
buit , non eos qui etfi operarentur iniquitatem,
poflent tamen evangelica prxdicatione converti.
Aut certe nifi itaaccipiamus : quia ficut ille
qui non honorât patrem,iniquus eft,idem tamen
fecundùm illud exofus pàtrem quod fcriptum
eft: g u i non odit patrem, autmatrem.... aut fratres,
autforofes , aut animam fuam, non poteft meus ejfe
difcipulus, etiam laudabilis habetur:fic & ifte iniquos
odio habuit. Eodem modo & eos oderat,
oblationemiferabilis unius lacrymæ miferationeD <}uo patrem prxvarican rem, aut animam fuam:
decepit.Samfon captus eft per uxorem,numquid
tu fortior?Salomon captus eft in uxore,numquid
tu fapientior ? Ille igitur cujus fapientia totis ce .
lebratur fxculìs,fadus eft infipiens5quia nimium
amavi t uxorem.
19. Quid de fratribus dicam?Experta eft in IL
beris èc Prophetx domus=» deteftabiliora ofcula,
quam odia effe fraterna. Itaque parricidium pater
quid em flevit , fed magis eft indignatus in.
prxferens videlicet v itx huius fuavitati gratiam
Chrifti.
23. Sequitur : Adjutor,& fufeeptor meus es tu: (fi
tn verbum tuumßero. Adjutor per Legem , fufeeptor
per Evangelium. Quos Lege adjuvit,in carne
iuicepit ; quia fcriptum eft : Hic peccata noßra.
portati (fi ideo in verbum ejus [pero. G rxcus tamen
irrn'K'TrviUjhabet, quod eftfuperfieravi:quod deeo
dicitur qui femper addit ad fperandum j & cùm
ceftum. Denique licet parricidam , percufforem E fperaverit aliquid, iterum fperat, Sefpe proficit,
tamen incefti revocabat.
zo. Tempus igitur amandi, tempus odio habendi,
hoc eft,tempus martyrii,quando ea qua: divina
fun t,om n i caritati necelfitudinum prxferenda
funt. Tempus belli, quo etiam bellum pro Chrifti
nomine perfidis pignoribus inferamus. Tempus
pfal. 7;. 5. p/jc/Vjquia in pace locus ejus. Denique ipfe in Evangelio
evidenter expofuit qua ratione noftros
M»tth. 10. debeamus odiffe, dicens : g u t diligitpatrem aut
37* matrem plus quam me, non eft me dignus. N o n di- F
extendeos fe iemper ad fuperiora , t> & ea qua:
prxteriit oblivifcens.
z4 - Pu lcre autem ait : In verbum tuum fperavi,
hoc eft,non in prophetas fperavi,non in Legem :
fed in verbum tuumfperavi, hoc eft, in adventum
tuum ; ut venias & fufeipias peccatores, delida
condones,ovem lailàm tuis in cruce humeris bonus
paftor impónas. Si quis fperat in Chriftum,
feparare fe debet à confortio perfidorum.
2?. Ideoqué dicit : Dijcedite à me maligni, dr
xit indignos effe, qui parentes fuos diligunt : fed ferutabor mandata Dei mei. Cujus verfîeuli tefti.
eos indignos ait, qui plus parentes quam Chrifl
turn diligunt. Si enim ideo deferimus parenti bus
amorem,quia noftræ generationis audores funt:
quanto magis Chriftum amare debemus qui ip-
forum eft auctor parentum ? liti dederunt quod
non poteftatis eft,fed minifterii fui: Chriftus do-
nàt falutem, qui parentum beneficia confervat.
21. Pulcre autem dixit : Iniquos odio habui,legem
autem tuam di lex i ; quia fi legem amamus* odiffe
debemus adverfarios legis, qui operibus fuis præmonio
fignificatur quia ubi malignitas e ft, ibi
cLiftodia mandatorum cxleftium effe non poifi^
In malevolam enim animam non intratfapientia.
Et alibi : guarentme m a l i n o n invenient. Sim-
plicem mentem, purum ac defxcatum animum
diligit Chriftus, nec poteft immaculatx virtuti
ullum cum maculofis c contubernium eile flagi-
tiis. Odit,refugit,adipernatur contagia,qui dicit:
Vifcite a me quia mitis fum. Malignos repellit, laborantes
vocat. D ic it illis J efas-.Difedite a me oma.
Edit. oinnes: deteftubilioretinimiciofciila.-.. Itaque fratrlcidinm. I J Senfus enim eft Abfalonem qiiam vis fia t rem parricidio fuftaliiTet,
MIT- dcteftabilioraofcula....Itxqueparricidium. Optime , liquidem | | camco quia inccftum necaverat, in aulam efle revocacum.
iiic inccfti Ammonis exfecranda olcula dclignantur. At paucis in - I b. Nonnulii mll'. ea qua pratereunt, oblivifcens. ‘
tcijedlis , mlT. novem : Denique parricidam luget, percujforem tamen I I c. Edit. Am. Eta. & Rom cunj duobas omnlno mlT. contuber-
nvocat incefti. Meiius aJiiatque edit. Denique licet parricidam & c . j J nium efte: flagitia odit j & c. G ill, cum aliis , uc in textu.
nó$ in Pfalmum C X V I I I . Expofitio. 1166
nes qui operamint iniqui totem ;iftis ait: Venite ad A íes. Sperà quotidie. Finem iftare sn on haber.
me omnes qui laboratis & onerati ejtis, non utique
malignitate mentis, fed infirmitate carnis onerati:
onerati, inquam , alieni hereditate peccati.
Laborantibus fubvenio : fraudulentis prodeffe
non debeo , ne pluribus noceant. Hos poena
compefcat : illos emendet grada. M a l i t i a
enim fons peccati eft : culpa infirmitatis eft Iap-
fus. Illi debeo iubvenire,qui laborardllum etiam
odiflè qui decipit. Malas igitur operationes reneicit
inducias.Spera etiam pofitus in adverfis. Si
quis dicat tibi aliqua forte neceflitudinum amif.
fione percuflo: Qßid tibi prodeft juftitia tu a ; tu
tamen ipera,non deficiatfides tua. Si quis dicat
t ib i: Quid tibi quotidianaprofuere jejunia5quid
caftitas corporis,pudor mentis? Ecceficut injuf-
tus &impius vulneratus es.Non deficiat fides tua;
Nam etiamfi infirmuses, fidelis tamen lollicitus
eft pro te Chriftus. D ic it ad diicipulos iu o s :D ^ .
pci 1 it. Nam nifi itaaccipias, videtur dicere: D i f B illis vos manducare ; ne deficiant in via. * Habes
cedite à me jîquia mundus fiim, quia purus fiim.
H o c pharifæus dicebat,ièd reprehenfus àC hr if-
to eft. N o n ergo Propheta dicit : Mundus fum ,
iê d , Cor mundum crea in me Veus.
z6. Ideoque relegato confortio malignorum,
quafi qui antepermixtus illis fufeipi non poflètà
Domino,dici V.Sufcipe me fecundtim eloquium tuum,
Ó1 vivam:& non confundas me ab cxfpetfatione mea.
Si vivit qui in finu eft patriarch« Abrahæ, ut ille
apoftolicum cibum, manduca illum, & non de.
ficies. Illum ante manduca j ut poftea venias ad
cibum C h r ifti, ad cibum corporis Dominici, ad
epulas Sacramenti, ad illud poculum quo fide-
lium inebriatur affe<ftus5iit Ixtitiam induat de
remiifione peccatorum, curas feculi hujus, me-
tum mortiSjfollicitudinefque deponat.Hac ergo
ebrietate corpus non titubat ,fed refurgit : animus
non confunditur, fed conlècratur.
Lazarus pauper j quanto magis vivit qui fufeipi- C 19. Sequitur : Adjuva me, inquit,<ÿ-falvus erb:&
tur à ChrillopQuomodo enim poteft non in «ter- meditabor jußificationes tuas femper. Qui fperat,
nnm vivere,quem fempiterna vitafufcepit,quem præfumitjuvari: ubi autem adjumentum Dei ibi
totum fibi Chriftus adfumfit,qui totus Verbi e f t , certum falutis auxilium. Supra dixit : Adjutor & .
cujus vita abfcondita eft in Chrifto Jefo? Sed Se fufeeptor meus es tu : hìc iterum j u vari p e t it , quafi
qui in finu Abrahæ fedet, fufeeptus à Chrifto eft. dicat : Sine ccffatione me adjuva. Non mihi fatis
Intolerandæ autem præfumtionis videretur dice- eft quod popofei,iterum peto u t falvus fiam. H ìc
re D eo : Sufeipe me ; nifi promiffum ejus adjunge- non magna, non vera eit falus : tunc iàlvus ero
r e t , hoc eft : Ut hoc auderemus, ipfe fecifti, tuo cùm fuero in paradifo, cùm vivere ccepero inter
te chirographo convenimus, qui noftrum chiro- ele&os tuos A n g e lo s , cùm laqueos terræ hujus
graphum fuftulifti. No s fecimus chirographum D evafero.
mortis, tu fcripfifti chirographum vitæ. 30. Sed ne forte adjuti in neceflìtatibus, poftea
27.^ Ergo non confundas ab exfpedatione fua in profperis politi negligamus, docet nos immefervulum
tuum, quia in te Ipero ; Ipes enim non
confondit. E tfi tribulamur, patientiam fubmi-
niftras,ut ferre poifimus; ut quia te exipecto,non
opprimar infirmitatibus, non fuccumbam tenra-
tionibus, non affligar procellis,in quibus eft probanda
patientía, ut probado coniequatur, quæ
fpem confirmât &ro b ora t, quæ,non confondit:
mores beneficiorum cxleftium nequaquam elle
deb ere, fod meditari juftificariones Domini j uc
& cùm boni operis aliquid fecerimus,iemper ta-
men ei noftra peccata fateamur /h« c enim eft
juftificatio Domini. Denique pharifiei nonjufti-
ficaverunt Deum, qui baptizaribaptifmo pccni-
tentix noIuerunt. b Ergo ille juftificat, quem fuohoc
eft: Frangimur frequenter laboribus, fati- E rum pcenitet delidorum. Qiiem enim poenitet,
gannir: fi fpes defit,confondimur,6c tota mente
turbamur. Sed efto , fint aliqui duri ad labores ,•
firmi ad injurias perferendas : fi lpem auferas,
non poteft perpetua efle paticntia. Ipfa patien-
tia non probatur ,fi fides defit,cù] us radix ijpes eft.
Q u x enim poteft probatio e l le , nifi prò Chrifti
nomine vel incommoda, vel pericula univeria
fuftineas?Ideo fpes eft fola qua: noftrum non con-
fundit affedum. Ubi eft ipes, apoftolicum illud,
•j. For is p u g n a , in tu s tim o r es , nocere non poffunt.
z 8 .a Alia interpretatio habet : Non erubejcere
fa c ia s . N o n erubefoet qui fperat in Chriftum.
, 1. Ideo qui bene fperat, dicit: In te confido, non eru-
befeam. E t bene a i t , Confido ; robur enim fpei
noftra:, & quxdam fperantis audoritas confi-
dentiaeft. S pera igitur femper, & nemo te ab ex-
fpedatione confundit. Exfpedatio noftra, vita
«terna eft. Exfpedatio noftra, regnum D e i,An-
gelorum confortium, benedidiones funt fpiritaa.
M ff. ferme ad unum : A lia interpretatio : Non erubefeet qui
fperat in Chriftum.
*• Apoftolicum cibum vocat Ambrofius le&ioncs là c r* Scriptu-
ix <|uas Eucharidia: funnioni prxmiccendas monet. Ex Iris porlo
qux fubdit verbis : infirmai e t. . . • metani mortis follicitudinefm
que deponat.. . . corpus non titubat, fed refurgit ; non invici addu-
cimur , ut fanÉum Dodlorcm de Eucliariilia tamquam viatico lo -
quutum fuifle fufpicemur. N e c male forlltan in fufpicionis conconfitetur,
ut eft illud: T ibi Jolipeccavi, & malum 1
coram tefeci; utjuHificeris in fermonibus tuis. Ideoque
Publicanus magis juftificatus exivit e tern- j
p Io ; quia Pharifxus fe juftificaba t, fuas jufti.
tias prxdicando: Publicanus autem juftificabat
Deum, iniquitates proprias.confitendo.Ergo qui
meditatur juftificaciones Domini, femper humi-
Jiatur. N o n hodie humiliatur, & eras exaltatur:
fed femper humilis corde & mitis affedu eft.
p Plus eft autem femper, quam die ac n o d e , vel
tota die j hoc enim fupra tempus eft. Ergo vel inter
Angelos annumeratus dicas oportet juftifi-
cationes nontui5 D e i femper, & illam quam adeptus es
gIoriam,mentis arroges, fed divinx mi-
ferationi femper adfcribas; ne tibi dicatur :g u id
autem habes quod non accepijli ? Si autem accepijii, '
quidgloriaris quafi non acceperts?Omnis enim crea-
tura quxcumque bona habet, accepit a Chrifto,
qui totius eft audor creaturx.
firmationem adduci poteft i s , qui ab eo laudatur Evangeli
i locus,
quem alios etiam PP. de viatico interpretatos conftai. Sic enir
Hicron. in Match, cap. i j . Non vult lefus dimittere jejunos , r.
deficiant in via. Periclitatur ergo , qui fine càlefti pane ad optata',
manfionem pervenire feftinat & c.
b. Omnes edit. Ergo ille juftificatur. Omnes mlT. Ergo ille j'iftì
ficai. Commode , lì mente fupplevcris vocom, Deum, qua* fup(
riori periodo exprimitur.