SUf f.
Efai. 7%
t■ }C-
1287 Sandi Ambvofii 1288
deatur incredula. Quo autem modo fieri poffet A dit jnam conditio c o n g r u e b a t . f c m i .
( licet folva prerogativa fit matris, cui profedo
fuit amplius deferendum : fed ut prerogativa
major,major etiam fides ei debuit reièrvari ) quo
ergo modo fieri p o ile t , ut Zachàrias qui non
crediderat, filentio condemnaretur : Maria autem
fi non credidiflet, Spiritus fondi infufione
exaltaretur ? Sed neque non credere Maria, ne-
que tam temere debuit ufurpare : non credere
Ano-elo , ufurpare divina. Neque enim facile
na folemnis eft partus :"nec incredibile d ebet vi-
deri, ubi natura^concprdat. Cùmenim e ta s natu
re fit, non natura etatis, fit plerumque ut etas
impediat naturam * non eil tarnen irrationabile
ut minor cedat caufa majori,& potior prerogativa
nature ufum inferioris excludat etatis, Hue
accedit quod Abraham Se Sarra filium in fenec-
tute fufceperant : Se Jòfeph filius fenedutis eft,
Q uod f i , quia rifit Sarra, reprehenditur : juftius (
erat fcire myfterium abfeonditum A fsculis in B condemnatur qui nec oraculo credidit nec
D e o quod n e c fuperiores Poteftates fcire po- exemplo. Maria autem d im d ic i t : guomodofiet
5 1 ^ f .— c j — a.«-.,;« «fR. ijlud; quoniam virum non cognovit non videtur
dubitafle de f a d o , fed de fad i qualitate qu efif.
fe. Liquet enim quia faciendum eile crediderat,
q u e quomodo fieret, interrogavit. Unde & meruit
audire : Beataqua credidifit. Et vere beata,
q u e facerdote preltantiorj cum focerdos negafi
fe t, virgo correxit errorem. N e c mirum fi Do-
minus redemturus mundum , * operationem
tuerunt. Et tarnen non fidem renuit, non officium
re futa vit: fed accommodavit affedum ,
ipopondit obfequium. Etenim cünl dicit : ^uo-
modofietfiud; non d e e ffed u dubitavit, fed qua-
litatem ipfius quefivit effedus.
15. Quanto temperatior ifta refponfio, quam
verba funtfacerdotis?Hec ait: Quomodo fict tfiud?
. Ille reipondit: 'Vnde hoefeiam? H e c jam de negotio
tra ¿tat i ille adb#'d® nuntio dubitar. N ft -C t a r n inchoavicA Maria ; ut per quam falus omgat
ille fe credere, qui negat fcire 5 Se quafi fidei
adhuc alium querit audorem : ifta fe facerepro-
fitetur,nec dubitar effe faciendum,quod quomodo
fieri poflìt, inquirit; fic enim habes: Quomo-
dofiet ifiud ; quoniam virum non cognovi ? Ineredi-
bilis Se inaudita generatio ante audiri debuit, ut
crederetur. Virginem parere , divini eft fignum
. myfterii, non humani. D en iqu e , Accipe, inquit
nibus parabatur, eadem prima frudum falutis
hauriret ex pignore.
18. Et bene qu«fivit quomodo fieret} legerat
enim quia virgo g en e ra re t, fed non legerat
quemadmodum generaret. Legerat, utd ix i: Ecce 1
virgo in utero accipiet: quomodo autem accipe- 1
r e t , in Evangelio primum Angelus eft Iocutus.
| myfterii, non humani. D en iqu e , Accipe, nqui , Exfurcens autem Maria in diebus illis , abiit in
tihifignum : Eect w t p i» «tiro stauet. > » f « « onUM cumf eß iM ti<me in àvitnttm lu i* , & infili
«»,. Legerat hoc Maria,ideo credidit futurum: D d tìizMhelh, ,
fed quomodo fieret, ante non legerat; non enim
quemadmodum fieret, vel tanto propheta: fue- , 19. Morale e il omnibus ut qui fidem exigunt,
rat revelatum. T an ti namque mandati myfte- fidem adftruant. Et ideo Angelus cum abfeonrium
non hominis fu i t , fed Angeli ore promen- dita nuntiaret, ut fides adftrueretur exemplo,
dum. Hodie primum aoditur : Sfiritus fanclus ienioris feminse fterilifque conceptum virgini
fupermmit inte. E t auditur,& creditur. Denique: .Maria nuntiavit ; ut poffibile D e o omne quod ei
^ placuerit,adfereret. Ubi audivit hoc Maria, non
Ecce, in q u it , ancilla Domini , contingat mihi quafi incredula de oraculo, nec quafi incerta de
fecundum verbum tuum. nuntio, nec quafi dubitans de exempIo:fed quar
«. Vide humilitatem ,vid e devotionem. An- E fi hetaprö votò, reügiofa pro officio, fettina pro
cilÌam fe dicit D om in i, q u a mater eligìtur : nec gaudio,in montana perrexit.Quò emmjam De o
m n .„-«.«*«_:n. piena, nifi ad fuperiora cùm teftinatione contendeteti
Ne fcit tarda molimina fondi Spiritus
gratia.
20. Difcite Se vos, fonda: mulieres, fedujitatem
quam pr«gnantibus debeatis exhibere cognatis.
Mariam, qua: ante fola in intimis penetralibus
verfabatur, non à publico virginitatis pudor, non
ab ftudio afpéritas montium, non ab officio pro-
F Iixitas itineris retardavit. In montana virgo cum
feftinatione, virgo officii memor, injuria: im-
memor, affedu vigen te , non fexu, relid a perre-
x it domo.
21. D ifc ite , virgines, non circumcurfore per
alienas «des , non demorari in plateis, non ali-
quosin publico mifeere fermones. Maria in domo
feria, feftinain publico, manfit apud cogna-
■mencuir. facili negotio diffringitur atquc disjiciiur.
b. Injuns., qua nimirum virgims pudor aflicitur, dum cogicur
prodi re in publicum. Confequcnter autem Rom. cdic. affetta urgente.
A l i* , ac mfl. omnes , affetta vigente. Ajptius fané, ut cari-
tatis vigor puellari debilitati opponatur. Infra vero omnes edir.
cum mai ori parte mfl". Jegcbant , Maria in domo fera : ubi è cod.
Vat- Corb. & aliis nonnullis rcpofuimus , Maria in domo feria.
Corb. quidem in glofla indicans legendum elfe fera, addit , ìd eft
tarda, quam corrcitioncm a lii forte fecuti funt. Sed tarnen magis
placet, feria, hoc eft > gravis } nam gvayitati etiam contraria ut
plurimum cenfctur feftinatio.
repentino exaitata promiflo eft. Simulancillam
dicendo, nullam fibi prasrogativam tanta: gratia:
v indicavit, qua: faceret quod jubererur. Miteni
enim humìlemque paritura, humilitatem debuit
etiam ipfo prxferre. Ecce ancilla Domini, contingat
mihi fecundum verbum tuum. Habes obiè-
quium , vides votum. Ecce enim ancilla Domini,
apparatus officii eft : contingat mihi fecundum verbum
tuum, conceptus eft voti.
H| Quam cito ergo etiam a de impari concep-
tione credidit. Maria ! Quid enim tam impar
quam Spiritus fanctus, Se corpus?Quid tam inau-
ditum,quam virgo prargnans contra legem, contra
confuetudinem, contra pudorem , cujus ca-
rior cura eft virgini ? Zacharias autem non de
impari conditione, fed de fonili ictate non credia.
ItaCUnili iriif. & vcc. cdic. in corpòrfe. Era. autem ac G i l l '
in mars. & Rom. in corp. de impari conditione : quod etiam v i- j
derur eo confìrma ii, quod infra mlf. & edit le gu n t, non de impari
conditione ; uno tantum cod. excepto , ubi p ro , conditione,
habetur conceptione,
* . Ex hoc loco manifeftum eft non minus Chriftum cùm peccata
ne fiant, g rati* prarfidio impedii, quam cùm dimittit perpet
ra ta , redemtorem efl’e. Namque à matie dictcur inchoafte re-
demtionem , quoniam ne increduia eflet Angeli verbis, ipfe proh
ib i t . Q u o quidem cuneo eorum qui immaculatam Deipara-
conceptioucm impuguant, nodoliflimum , ut ipli putant, argu-
Expofftio Evang. 1289 fee. Luc. Lib. II.
tarn fuam tribus menfibus. Etenim qua: propter A
officium venerat, inhxrebat officio. Manfit ergo
menfibus tribus, non quod domus earn deleda-
ret aliena, fed quia frequentius videri in publico
difplicebat.
22. Did iciftis , virgines, pudorem Maria: : dii—
cite humilitatem. Venit propinqua ad proxi-
mam Ju n io r ad foniorem : nec fai urn venit, fed
etiam prior falutavit jd e ce t enim u t quanto cafe
tior virgo, tanto humilior fit. Noveric honorem
deferre fonioribus. Sit magiftra humilitatis, in ß
qua eft profeifio caftitatis. Eft Se caufa pietatis:,
eft etiam norma do£trina:.Concuendum eft enim
quia fuperior venit ad inferiorem , ut inferior
adjuvetur : Maria ad E lizabe th, Chriftus ad Jo-
hannem. Denique etiam poftea,ut fondificaret
baptifmum Johannis, Dominus venit ad baptifo
mum. C ito quoque adventus Maria:, Se p rx -
fentiie d om in ic i beneficia declarantur.
Simul enim ut audivit falutationem Maria Eli- —
zabeth, exfultavit infans in utero ejus. Et repleta
efi Spiritu fantfo.
23. Vide diftincrionem,fingulorumque verbo-
rum proprietates. Vocem prior Elizabeth audivit,
fodjohannes prior gratiam fenfit : illa natura:
ordine au d iv it, ifte exfultavit ratione myfterii :
illa Maria:, ifte Domini fenfit adventum : femi-
na mulieris, Se pignus pignoris. Ifta: gratiam lo.
quuntur, illi intus operantur, pieratifque myfterium
maternis adoriuntur profeclibus ; duplici- D
que miraculo prophetant matres fpiricu parvu-
lorum. Exfultavit infans, repleta eft mater.Non
prius mater repleta, quàm filius : fed cùm filius
eflet repletus Spiritu fondo,replevit Se matrem.
Exfultavit Johannes, exfultavit Se Maria: fpiri-
tus. Exfiiltante Johanne , repletur Elizabeth :
Mariam tarnen non repleri Spiritu, fed fpiricum
ejus exfultare cognóvimus j incomprehenfibilis
enim incomprehenfibiliteroperabatur in matre.
E t illa poft conceptum repletur, ifta ante con- E
ceptum.
Benedilla tu inter mulieres, & bene dici usfrutfus
ventris tui. Et unde hoc mihi ut veniat mater Domini
mei ad me ì
24. N o v it fermonem fuum Spiritus fondus,nec
umquam oblivifcitur. Et prophetia non iolum
rerum completur miraculis, fed eriam proprie-
tate verborum. Quis eft ifte frudus ventris, nifi
ille de quo didum eft : Ecce hereditas Domini fi- F
lii, merces frutfus ventris? H o c eft,hereditas D o mini
filii fun t, qui merces funt frudus illius, qui
de Maria: ventre proceific. Ipfe frudus ventris
e ft, flos radicis, de quo bene prophetavit Efeias
dicens : Exiet virga de radice Ieffe, & flos ex radice
ejus adfeendet ; radix enim eft fomilia Judéeo-
rum , v irga M aria, flos Maria: Chriftus : qui ve-
luti bona: arboris frudus pro noftra: virtutis
proceffu nunc floret,nunc frudifìcat in nobis,
nunc redivivi corporis refurredione reparatur.
Et unde hoc mihi, ut veniat mater Domini mei
ad me ?
a. Eùic. Rom. fola , quo tantum bonum mihi accidit &c.
b. Edit, omnes i Sed Maria quo. Mfl. aliquot ; Sequitur enim
1 2 9 0
25. Non quali ignorans dicit ; feit enim efle
Spiritus fondi gratiam & operationem, ut mater
Propheta: à matre D omini ad profedu-m fui pignoris
folutetur : fed quafi non humani hoc meriti
, fed divina: grati« muntts effe eogno feat,
ita dicit : Vnde hoc mihi? H o c e/t, a quancurp a
bonum mihi accidit ju t mater Domini mei ve-
niae ad me ? N o n cognofeo meum. 'Vnde hoc
mihi, qua jufticia, qui bus fadis., p ro quibus meri
tis ? N o n ufitaca h«c officia fèvninarum funt j
Vt veniat mater Domini mei ad me. Miraculum
fendo,cognofeo myfterium: mater Domini Verbo
fe e ta , D e o piena eft.
Ecce enim. ut fa tta efi vox falutationis tua in au- f- 4+-
ribus meis, exfultavit gaudio infans in utero meo ;
dr beata qua eredidifii. ' ii- 4s-
26. V ides non dubitaflè Mariam,fed credidiffè}
Se ideo frudum fidei confecutam. Beata , inquit,
qua eredidifii. Sed 8c vos beati , qui au-
diftis, & credidiltis ; qiKecumque enim credide-
rit anima, Se coneipit Se generar D ei Verbum,
Se opera ejus agnofeit. Sic in fingulis Mari« anima
, ut magnificet Dominum : fit in fingulis fpi-
ritus Mari« , ut exfultet in Deo. Si fecundum
carnem una mater eft Chrifti ; fecundum fidem
tarnen omnium frudus eft Chriftus.Omnis enim
anima aceipit D e i Verbum , fi tamen immacolata
Se immunis à vitiis,intemerato eaftimoniam
pudore cuftodiat.
27. Quxcumque igiturtalis effe potuerit anima
, magnificat Dominum , ficut anima Mari«
magnificavic Dominum , Se exfultavit fpiritus
ejus in D e o felutari. Magnificatur enim Dominus
, ficut Se alibi legis : Magnificate Dominum pfal. jj ,
mecum ; non quod Domino aliquid humana vo- 44-
ce poflìt adjungi,fed quia magnificatur in noibis.
Imago enim D e i Chriftus eft } Se ideo fi
quid juftumfecerit anima aut religiofium, illam
imaginem D e i , ad cujus eft fimilitudinem creata
, magnificat. Et ideo dum magnificat eum ,
magnitudinis ejus quadam participatione {ubli-
mior fit 5 ut illam imaginem iplendido bonq-
rum colore fadorum , Se quadam «mulatione
virtutis in fe' videatur exprimere. Magnificat au.
tem anima Mari« Dominum, Se exfultat ipifitus
ejus in D e o ; eo quod Se animà Se fpiritu Patri
Filioque devota, unum Deum ex quo omnia, Se
unum Dominum per quem omnia, pio venere-
tur affedu.
28.b Sequitur Mari«, quo periòna melior, eo
prophetia plenior. N e c otiofum videtur quod
Se ante Johannem Elizabeth prophetat, Se Maria
ante Domini generationem ; ferpunt enim
jam tentamenta folutis human«. Nam ficut pec-
catum à mulieriÉms coepit : ita etiam bona à mu-
lieribus inchoantur; ut femin« quoque mulie-
bria opera deponentes, infirmitati renuntient ; '
Se anima qu« non habet fexum , ut Maria qu«
nefcit errorem , religiofo imicetur ftudio cafti»
tatem.
Manfit autem Maria cum illa menfibus tribus ; f. g6.
d" reverfa efi in domum fuam,
1.ut Maria , quo. A l i i , qui & mclioris atatis : Sequitur Moria,
quo Sec. hc nos.in tcxcu.
r l i i l
WB
ili
l i l i i ;
E H
l i -