i . Petr■ f .
8 .
mm t. is
Matth, f .
Pfal. 41-y
atque mortuorum manenris fimultatis te orimi-A quam non habebat accepit,fed quam ex fubftanne
perfequatur : juxta Lucam autem eft adver.
farius nofter ille p re c ip u e , qui ferit illecebras
delidorum j ut habeat in fupplicio participes ,
quos habuit in errore coniòrtes : atque ideo io-
cios qua:rit ad culpam 3 ut obnoxios prodat ad
poenam. Quem nobis cavendumPetrus apofto-
ìus monet dicens : Adverfarius vefier diabolus tamquam
leo rapiensdr rugiens quarti quem dcvorct.
151. Eft & adveriarius nofter juxta Matthxum
tia Patris cùm generaretur, adiumfit. H u n c ma.
giftratum tibi & judicem monftrat, qui monftra-
v it accufatorem,& oftendit quando ile revelan-
dus : In die, in q u it, qua judicabit Deus occulta ho- 1
minum fecundum Evangelium meumperlefum chrif-
tum dominum nofirum. H ic igitur eft judex Jefus
Chriftus , per quem occulta redarguuntur, 6c
improbi operis pcena mandatur.
155. Vis feire Chriftum effie judicem qui exacomnis
virtutis ufus, & apoftolicus & propheti- B tori trad it, & in carcerem mittit ? Ipfum intercus
fermo, qui nos ad afperiora p r e c e p ta , & du.
rioris vita: documenta c on ftr in g it: cui conien-
tire nos convenit, ut eum operibus «emulemur j
ne aliqua noftri contumacia ab eo defeiviffie
prodamur. Juxta Lucam autem nemo nobis ma-
gis adveriarius quam nofter eft lapfus, qui nos
vita: noftre accuiat indiciis : non quod accufa-
tionis ullius judex futurus quserat officium , fed
quod apud omnium cognitorem nofter nos acroga
,immo ipfqm lege in Evangelio dicéntem :
Tollite dr mittite illum in tenebraf exteriores. Exactores
quoque fuos ipfe monftravit alio lo co ubi
dicit : Sic erit in conjitmmationefacuii, exibunt Angeli
, drfeparabunt malos de medio jufiorum , dr
mittent eos in caminum ignis : ibi eritfletus drfiri-
dor dentium.
156. Supereft nunc ut intelligamus quid iìbi
velit figura quadrantis. Et videtur ufualis reiex-
Matth. ij, 4JÓ-J0,
tus accufat ,dum ab ufu virtutis, apoftolicifque C preiTum nomine intelledus ipiritualis arcanum.
preceptis invenitur alienus.
152. Itaque adverfarius nobis omnis vitiorum
ufus, adverfaria nobis lib id o , adveriaria avari-
tia, adveriaria omnis improbitas, adverfaria omnis
iniqua co g ita tio : denique mala eft confcien-
t ia , qua: nos & h ic affic it, & in futurum accuia-
bit & prodet, ficut teftatur Apoltolus dicens :
Teflimonium reddente illis confcientia illorum, dr*
invieem cogitationibus accufantibus , aut etiam de-
Nam ficut qui pecunias folvun t, debitum red-
dunt,nec priùs evacuatur foenoris nomen,quam
totius iortis a ad nummum ufque quocumque ib-
lutionis genere quantitas univerià iolvatur : fic
compenfatione carità tis aduumque reliquorum,
veliàtis fadione quacumque, peccati poena dif-
folvitur.
157. N o n otiofum etiam, quia non «era ( ficut .
alibi ) d u o , non affieni, non denarium, fed quafendentibus.
Quod fi confcientia unumquemqueD drantem hoc pofuit lo co ; quadrantaria enim Mattb.i
p rod it, quanto magis geftorum noftrorum opus
ante Deum præfto eft,quod expreffium in noftro
corpore ultimo tempore recen feb itu r ,& fecre-
tum cogitationis fcriptum in cordibus noftris
legetur ? Demus igitur operam , ut dum in hoc
fumus vitæ curriculo conftituti, tamquam à malo
adveriario, ita ab improbo liberemur a&u j
ne dum imus cum adveriario ad magiftratum ,
in via noftrum condemnet errorem.
permutatio velut qua:dam eft compeniatio,c.um
aliud red d itu r , & aliud fignificatur folutum: ita
& hic aut pretio caritatis redimitur injuria, aut
injuria: a:ftimatione pcena laxatur.
158. Quadrantem autem in balneis dari folere
reminifeimur, cujus oblatione ut illic unufquif-
que lavandi accipit facultatem, ita h ic accipit
e lu en d i; quia uniufeujufque peccatum fupra-
icripta: genere conditionis eluitur j tum tamdiu
153. Ideo & Matthæus ait : Eflo confentiens ad- E exercetur noxius poenis , ut commiifi fupplicia
verfario tuo dum es cum ilio in v ia : ¿uoo'sav autem erroris expendat.
G re cu s dixit ,h o c eft, benevolens 5 fi enim dum
fumus in hac vita, exfolvamus nos à vinculis diaboli
, nec ille propter nos damnabitur, & nos à
vinculis ejus erimus alieni. U n d e& pro Aflyrio
pfalmus infcribitur feptuagefimus quintus. Bene
e rg o confulis adverfario, & pro ilio Affiyrio, hoc
eft v ano, bene facis , fi ejus laqueis exutus p r e -
ftes hanc benevolentiam ; ut & poenam tui Iap-
fus & mortis evadat. Quod fi vinculis ejus inha:- F r
reas, tradet te tamquam reum magiftratui, idem ^
accuiàtor & prodi tor.
254. Quis eft magiftratus, nifi penes quem om.
nis poteftas eft ,& qui pieni & perfetti temporis
fublimem fibi vindicat dignitatem ? A d quem
bonorum operum fretus confcientia,non timens
adverfarium fandus Propheta feftinat dicens :
S it ìv it anima mea ad Dominum vivum : quando
veniam , dr apparebo ante faciem Dei ? H ic enim
magiftratus tradet reum ju d ic i, ei feilieet cui
vivorum & mortuorum tribuit poteftatem : &
tribuit per naturam,non per gratiam ; non enim
59. D e Galilafis autem illis , quorum iàngui-
nem Pilatus mifeuit cum iàcrificiis eorum, figura
qnadam videtur eos tangens, qui co a d u diabo.
lico, non pure offerunt iàcrificium : quorum o ratio
in peccatum, ficut de Juda fcriptum eft pro-
ditore, qui proditionem iànguinis Dominici inter
facrificia pofitus cogitabat.
Cap. 15.
ÿ- i
Pfal. \
tn vtnea f . 6:
a. Rom. edit, loia , ad minimum ufque. Porro quod infra de |
quadrantaria permutât ione fu b jic itu r , etfi nonnihil obfcuritatis 1
P •* ft ferai > nihil camen aliud fignificatur, nifi commutationcin I
■quamdam v id e r i, dum qui pecuniam jfolvic , libertärem à carcere
160. Quid fibi vult quod in Evangelio fuo D o minus
fici parabolam frequenter inducit ? Ha-
bes enim alibi,quod juffiuDomini, viriditas omnis
hujus ligni frondentis aruerit : unde intelli-
gis omnium creatorem, qui poteft imperare na-
turis, ut vel arefeant fubito, vel virefeant. Alibi
ex teneritudine arboris hujus & foliis commémorât
conjici iolere æftatis adventum, utroque
fignificans Ôc Judaicæ plebis inanem quam præ-
tendebat gloriam, velut florem in adventu D o mini
decidiffe j quia operibus infruduoia dura-
& vinculis aliifv e poenis quibus obnoxi
ficaiione non nihil divcrf- Ää - -
Matth. U<
19• &
Marc. H.
r a t ,a c c ip it. Atfign i-
M. Cælio , quadrantariam
permutâtionem vocat earn qua Clodia accepto quadrante
corporis fui copiam balneatori facicbat.
bat j Stjudicii diem velue æftatis adventum, quo A lo ra ti, graffi maturefeentis exemplo, pulcheradulti
frudus terrarum omnium recond untur,
ex p lenitudine Ecclefiie ,in quamjudafi quoque
credituri funt, a metiendum.
161. H ic ergo altioris fenfus aliquod etiam
qusramus arcanum, b Ficus in vinea eft : erat
autem vinea Domini Sabaoth , quam dedit in
rapinam gentium. Itaque qui vineamfuam diri-
p i fe c it , hic etiam ficum juffit excidi. Apra autem
Synagoga: arboris iftius comparano eftjquia
rimorum gratia fruduum ceteris praftiterunt,
quibus dicitur : Sedebitis fuper duodecim thronos , Matth.t9.
judicantes duodecim tribùs Ifrael. l8-
1^4. N e c illud alienum quod Adam atque Èva,
primi illi noftri ut generis ita erroris parentes ,
qui hujus arboris texère fe foliis, paradifi exfu- ceo.i. 7 .
les effe meruerunt: cùm Domini deambulantis
prxfentiam tranigreifionis fa x confcii declina-
ren^> ut fignificarent futurum quod ultimis temÌÌC'fr
m | H redundans fluentibus fpem B poribus populus Judæoruin fub domini Salvato-
polleiloris fui calla fperatorum p roventuum ex - ris adventu, qui eos vocaturus ad ven it, exutum
ipedatione deftituit : ita etiam in Synagoga dum
dod ores ejus operibus infoecundis, verbis tantum
velut foliis redundantibus gloriantur,inanis
umbra Legis exuberat, fpes autem falfi exfpec-
tata proventus, populi vota credentis illudit.
162. Eft etiam in natura arboris , quo magis
çredas Synagogæ ipeciem comparazione hujus
expreflàm j etenim fi diligenter inquiras ,difcreiè
virtutibus per diaboli tentamenta cognof.
cen s , & inted a confcientia: probra formidans, A
religione devius, pra:varicatione confufus, efiet
a Domino receflurus, verborum fluentium velut
foliorum velaminibus adopettus pudenda
geftorum.
165. Ergo illi qui folia de ficulnea non poma
carp feru nt, eliminati funt à Dei regno 5 eranc
tam ab ufu arborum oeterarum confuetudinemC enim in animara viventem. Venie fecundus
natura hujus inverno. Napique aliæ florem fe
runt,antequam frudum,pomaque ventura præ-
nuntio fui flore d efignant} hæc fola ab initio,
germinat poma pro floribus ; in aliis flos decu-
titur ,& poma nafeunturj in hac poma decidunt,
ut poma fuccedant. Ergo priora illa caflà fruc-
tuum, vice floris emergunt: ita præcoqua quo-
dam nafeendi u fu , quæ ordinem naturæ nef-
c iu n t, beneficium naturæ fervare non poflìint.
Etenim qua iè medio trudere de cortice g emmaD
co n fu e v it,e âminutiffima quæquehujus generis
poma prorumpunt. D e quibus legimus in Can-
• ticis canticorum : Ficus producitgrojfos fuos. Itaque
ceteris albentibus primo vere v irgultis, fòla
ficus proprio nefeit flore canefcere; ideo fortaffè
quod nullus iftis maturior fit ufus in pomis. Nam
.iuccedentibus aliis, hæc quafi degenerantia re-
fpuuntur,& aren ti infirma radice, renovatis quibus
fit fiiecus utilior, c exuruntur. Manent ta-
Adam , & jam non folia , fed poma quarebat •
erat enim in fpiritum vivificantem. In fpiritu au- 1. cor. 1
tem frudus virtutis adquiritur, Dominus adora- •
tur. Qiia:rebat autem Dominus non quia fruc-
tum ficulnex deeffie nefeire t, ied ut oftenderet
in figura,quia frudum Synagoga jam habere de-
beret.Denique ex fequentibus docet non feante
tempus veniffie, qui per triennium venitj fic enim
habes :
Ecce anni tres funt ex quo veni quarens frutfum t 7*
in ficulnea hac, & non invenio. Succide ergo illam }
ut quid etiam terram occupat ?
166. Venit ad Abraham , venit ad Moyien ,
venit ad Mariam , hoc eft , venit in fignaculo *
venit in L e g e , venit in corpore. Adventum ejus
ex beneficiis recognofcimus. Alibi purificatio
alibifandificatio,alibijuftificatio eft: circumei-
fio purificavit, fandificavit Lex, juftificavit gramen
aliqua p errara, nec d e cidunt, quibus hic E t ia ^ b o s in omnibus, & in u n iW n ïa ” ' N?m"ö
proventus arriferit ; ut de medio duarum vir-
garum claviculo brevi erumpente promergant,
.quo geminis ted a pra:fidiis tamquam naturx parentis
gremio , fucci fotu plenioris inoleicant.
JEa clementioris aurx provocata temperie, èc
prolixioribus adultiora temporibus, ubi fylvef-
trem animum fucci prioris exuerint, fpecie ceteris
& m aturitatis gratia prarferuntur.
163. Sp ed a nunc cultùs & animosjudxorum,
enim mundari poteft, nifi qui metuit Dominum:
nemo Legem meretur ac c ipe re, nifi purificatus
a culpa : nemo accedit ad g ratiam, nifi noveric
Legem. Ergo populusjudieorum neque purifi-
cari potuit 5 quia circumcifionem non animi ied
corporis habuit : neque fandificari ; quia virtu-
tem Legis ignoravit, qui carnalia magis quam
fpiritalia fequebatur ( Lex autem f i r i tali s e f i ) ne- 1
que juftificari j quia delidorum fuorum pceniqui
quafi primi frudus male feracis Synagogæ , F tentiam n ongerebat, & ideo gratiam nefeiebat.
ornili groffi labentis fimilitudine corrueruntjdut man- I • r» - - ’
jfura fupra ævùm noftri generis poma fuccede-
rent. Etenim primus Synagogæ populus quafi
radice operum infirmus arentium , ubertatem
iàpicntiæ naturalis haurire non potuit. E t ideo
velut inutilis decidir frudus 5 ut quafi ex iifdem
claviculis arboris frud.uoiæ de pinguedine reli-
gionis àntiquæ novus Ecclefiæ populus emergerei.
Ergo ille qui erat, effie defiit 5 ut effie incipe-
re t qui non erat. Primi tarnen ex Ifrael quos naturæ
validioris ramus extulerat, fub umbra L egis
& crucis, in utriufque finu fucco gemino coa.
Scripti cod. bene m u lt i, mctuendum. Hand ita male. |
b. Sic omnes edit, cum parte mfl. Attamen o£lo cod. non in fi- I
tax no ta pia-ferunt : Ficus inventa eft. I
. ç. M il. multi , bonique, exuuntur. Minime male.
167. Merito ergo nullus in Synagoga frudus
inventus eft 5 & ideo jubetur excidi. Sed bonus
cu lto r , & fortaffe ille in quo Ecxrlefis funda-
mentum e f t , priefeiens alterum ad gentes, fe au-
-tem ad eos qui ex circumcifione funt, efle mit- GaUt. 1
tendum; religiofe ne excidatur intervenit, fretus
vocatione fua etiam populum Judarcfum per
Ecclefiam poffie iàlvari. Ideoque dicit :
Remitte illam dr hoc anno, ufque dumfodiam f . 9.
circa illam, dr mittam cophinumjlercoris.
i-68. Quam cito duritiam Juda:orum fuperdd..
IIttaa ccuunndóhlau: ecddiitt., aacc mm lT. non pauci. A iii tamen plures 6c po- I tiore s , ut manfura fupra
voccm , grojfi, referas.