8.
f. 9 .
Hier• *>.
f - 9 -
P P - 14I.
-E«/*. 5.
1 ohan. 16.
f . i).
P P 118.
Serm. fi,
vtrf. 3.
41. Ex für ge , inquit » veni proxima mea , formofa men » 1
columba me ai & tu il habeas fundatum parietem, non
>illum medium qui domus unius feparet membra., fed xdi- •
-ificamm fnpra fundamentum apoftolorum & propheta-
xum , ut compaginata ejus ftrucfcura crefcat in templum,
nec difterminet ejus interna, fed muniat. Si habeasergo
in te xdificationem Dei, & ad orientem pateanc femper
feneftrx nix., venit Verbum., Stat poft parietem tuurn ;
acuii enim Domini fuper jnftos ; profpicitper feneftras tuas.
42. Qux funt feneftrx iftx ? Legimus feneftras de qui-
bus dicic Hieremias : Intravit mors per feneftras, per quas
intravit avaritia , intravit libido. Oculus tuus Feneftra
eft. Si videris mulierem ad concupifcendum eam , intra- !
vit mors per oculum cuum : fi videris pofleiuonem vi-
dux, vel thefauros minoris, & tuas cxcitaveris cupidita-
tes , Jntravit mors per feneftram. Sicut ergo per hxc intrat
mors , intrat & vita : fi decorem puelix adfpiciens
iaerx , venereris dominum Jefum, quoa in teneros annos
•venerit xras fene£tutis, vita immaculata, & ipfe filiam
tuam offerasjut pio confecretur velamine :-fi poffeffio-
nem minoris non tamquam follicitus invafor adfpicias,
fed quafi parens fedulus religiofo tuearis affeäu :per has-
feneftras profpicit .Chriftus , ut .vocet fponfam.
4}. Eminens fiiper retta : bene ,eminens quia folus eft
-quem retia non involvevint peccarorum. Omnes intra re-
tia eramus, immo adhuc incra retia fumus , quia nenio
■fine peccato nifi folus Jefus, quem non cognofcentem
peccatimi, peccatimi pro nobis feoic Pater, etenim tradi-
dit eum laqueis, tradidit eum retibus : mittens eum non
in peccato in quo erant omnes homines , fed in fimiütu-
dinem carnis peccati, ut de peccato damnaret peccamm
in carne. Peccatum erat caro, fecundum illud quia he-
.reditario erat damnata maledico , peccamm erat'illece-
bra& miniftra peccati. Venit dominus. Jefus,'& in carne
.peccato obnoxià militiam vircutis exereuit : fafta funt
membra noftra jam non arma libidinis, fe d arma virtutis
namque ubi erant incentiva libidinis, ibi nunc funt domi- '
cilia caftiratis. Hie ergo venit ad laqueos » fed volunta-
rius.: venit ad retia, fed fecurus. Piena erant omnia retibus,
referta laqueis, audi dicenrem : Jn viafhac quam am-
bulabarn , abfeonderunt fitperbi laqueum .mihi, fct in libro
fapientix Sirach moneris ut cognofcas quia in medio la-
queonim ambulas. Quot vitia , tot retia : quot peccata ,
tot laquei.
44. Hereditär ii jam te nexus tenebant , venit ad Ia-
■queos Jefus, ut Adam folveret : venit liberare quod pe-
rierat. Omnes retibus tenebamur , nullus alium eruere
poterai, ciim fe ipfum non poffet emere. Talisergo ne-
ceflanus fuit,quem vinculagenerationis humanxdelidtis
obnoxia non tenerenr , non ccepilfet avaritia.non li-
gafler dolus. Is folus erat Jefus , qui cùm hujus carnis
fe circumdediflet vinculis, captus non erat., non erat alli-
gatus : fed dirumpens ea atque diifolvens , ad fe magis
.vocavit Ecclefiam , Projpiciens per laqueos. eminens fuper
retia ; ut & ipfa difeeret vinculis non teneri. Denique eo
ufque non longe à vinculis fuit, ut pro nobis fubiret &
mortem, fed tarnen non fervus mortis efteftus, fed über
•inter mortuos ; über enim erat qui folvendx mortis po-
teftatem habebat. Denique ipfe te doceat qui ait : Sol-
vite templum hoc , & iti triduo rejùfcitabo illud. Audia-
mus itaquequid dicat :
45. Exfurge«, veni proxima mea > hoc eft, furge à mor-
tuis j exfurge à vinculis , quibus circumdata tenebaris.
Exfurge, quia ego refurrexi tibi ; folve vincula iniquita-
tis , quia ego jam folvi tibi : veni , quia jam retia foluta .
funt, Virgo peperit, puer natus ex virgine eft, nihil de-
het muliebri hereditati, quafi filius muüeris non tenetur :
cerne medium parietem macerix jam folutum , qui interi
oram affedhium concordiani dividebat, & in diverfum
excitabat dilfentiones corporaliiun paffionum. Veni ergo
Ìecura, cupio videre faciem ruam,& audire vocem tuam :
veni j ut jam me per retia non videas, fed facie ad faciem
vultibus amatoris dileda potiaris.
46. Et hie ifta ethice decurfa fint. Myftica autèm illa
fi poifimus, vel linea intueamur extrema. Sedebat intra
domum Sponfa devota Domino , intra parietem Legis &
prophetarum j.fpiritaliura lapidum exxdifìcatione fundatum
, qui claudebat atque vallabac domum regiam, ple-
nam jucunditatis atque Ixtitix. Mirabatur thefauros re-
gios , & intuebatur follicite, cupiens fapientiam qux has
ubi divitias demotiftraret, adfeifeere. In fecreto erat, fed
fecreti ipfius interpretem requirebat. Venit dominus Jefus
faliens fuper moiites. Nobis fero videbatur venire ,
fed ille properabat. Saliebat denique & tranfiliebat , ut
Judxorum corporalia & faxofa dogmata tranfiliret. Adfti-
tit poft parietem domus qux erat in veteri Teftamento 9
profpiciens per Legis feneftram, & prophetarum caver-
nas.
47. Nondum erant domus illius aperta veftibula , non-
dum claves fapientix portarum clauftra patefecerant, quibus
Legis claudebantur interna •, de fuperiore tamen, hoc
eft, fpiritali parte profpedans Ecclefiam vocat, ut per
Legem Se prophetas , Evangelii vertice fublimis adiiir-
gens, retia Jitdaicx interpretationis, 8c nodos intrepido
calcet veftigio. Ideoque Proxima vocatur , ut adhxreac
Chrifto, nnmdana non quxrat : ideo Formofa ; ut fpecio- f . 14?
fos evangelizantium pedes petferat : ideo Columba , ut f . u.
fpiritalia petat, terreftria derelinquat.
48. Ecce, inquit, hyems preteriti > imber abiti, difcejfit ibidem con*
fibi , flores vifi fmtin terra , tempus fecandi advenit. Ante f*i»emcr.
; adventum Chrifti hyems eratvenit Chriftus, fecit xfta-
tem. Tunc omnia erant fiorimi indiga , nuda virtutum :
pafliis eft Chriftus, & omnia eceperunt novx gratix fo?-
cundari germinibus. Imber abiit Iuxurix profl.ientis , &
nubila tetris orta fiagitiis xftiva jam purx confcientix fe-
renitate laxantur. Ideo non evadunt quorum fiiga in
hyerae fità quia non fequ\mtur Domini paffionem-, non
tolhmt crucem fuam, & Chriftum fequuntur.
45>. Imber impedit flores : at nunc flores videntur in f . n.
terra. Boni flores apoftoli, qui diverforum fcriptoram L- de ¡fMc.
fuorum atque operam fuderant odorem. Tempus fecandi caf .* ' &
advenit, quando matura in horreis fmmenta conduntur •, s'*^ ” ’
l &. qui metit > mereedanaccipit. Vox turturis audita e f i , Wrf 3. '
quia inyenit fibi nidunr, Ecclefia enim domus eft caftita-
tis. Ficus qux propter infcecimditatem jubebatur excidi, x^
fruShtsferre jam coepit. Vinea tranfiata ex vEgypto , jam
non maceriis déftruóta depofitis, incurfatur à beftiis 5
nec informis fentibus , fed odora jam floribus.
50. Exfurge, inquit, veni proxima mea, formofa mea, £x ^„¡n.
columba mea, perfetta mea :proxima utique fidei defiderio , già David
formofa decore vircutis , columba gratià fpirituali -, Penna pejlrema
enim colomba deargentata xcernam illam fignificant po- 9‘
teftatem , & columbx volatus*Spiritus fanéti prxfentiam
dedaravit. Vocat i girar ad fc eam Chriftus ut veniac i
, quoniam fpiritualibus jam pretiis dotata veniebat. Quia
ecce-, inquit, hyegns preteriti, imber abiti, difcejfit fibi, flores
vtfi funt in terra. Videte quemadmodum fandfca in-
viterar Ecclefia. Hyems, inquit > difcejfit fibi, ne hyeinem
nuda formidec, hyemem non temporis fed infirmitatis ,
qux agrum animx fcecundum omni flore difpoliat; Eft
enim hyems non terreni folis, eft hyems mentis, quando
animo frigus illabitur , quando vapor animi -vanefeit »
quando lolvitur vigor fenfus, quando nimius humor
exundat, & mentem gravar, quando interior caligat ad-
fpedus. Et ideo ait Dominus : Videte ne fiat fuga vcjìra Matth- i f
hyeme vel fabbato ; boniun enim ut tunc dies judicii vel
mortis adveniat, ciim viger animi blanda temperies, efim
cxlefte myfterium ferena luce refplendet, cùm cor nof-
trum arder in nobis. Tunc enim Chriftus eft prxfens ,
ficut teftarar in Evangelio Ammaon & Cleophas dicen-
tes : Nonne cor noftrum ardens erat in nobis in via, cùm Lue. 14.'
aperuijfet in nobis Scripturas. Viget autem animus, quando
etiam flos viderar interris. Quis eft ifte flos boni odo-
ris , nifi ille qui dixit : Ego flos campi & lilium cornai- f, 1.
Ition : de quo & in Efaia fcriptum eft : Exietvirga de ra- ^faì. ìu
dice Jejfe, & verga ex radice adjcendet, & flos ex virga
exiet. Radix utique familia Judxorum eft, virga Maria ,
flos Marix Chriftus : qui quando noftra refplendet in terra
, & in agro animx redolet, vel in Ecclefia fua vernar,
nec frigus polfumus timere , nec pluviam vereri , fed
exfpeitare judicii diem. Et ideo Ecclefia ut hunc florem
videret, omni ftudio feftinabat, ficut ipfa in pofteriot
i
Ctn-yh1- ribus teftarar dicens : Incubili noBibus quafivi quem di- A fidia, verba funt Domini : pallio Dominici corporis, tuá
ligit anima mea.
50. Ficus protulit grojfos jùos. Apta Synagogx arboris
iftius comparano eft, quia ficut arbor ifta foliis redun-
dans fluentibusjfpem poiTeiTorisTui calla fperatoram pro-
ventuum exfpeftatione deftituit : ira' etiam in Synagoga,
dum dodores ejus operibus infcecundi, verbis tantum
yelut foliis redundantibus gloriantur, inanis umbra Legis
exfup.erac i fpcs autem falli exfpeftata proventus, pòpuli
vota credentis illudir.
51. Eft etiam in natura arboris quo magis credas .Synavirtus
eft.
56. Oftende mihi faciem tuam, & infinua vocem tuam ; *4*
quia vox tua jùavis efl, & facies tua decora. Suavis eft vox
tua ; quia ore fit confejfio ad fialutem : & decora facies j
quia qux non erubefeit auéborem, non confundirar re-
demtore. Oftendit ergo faciem fuam, fignaculum crucis
prxferens : & infinuat vocem fuam , audtoriratem prx-
dicationis adfumens. Integimento enimeorporis Clirifti,
quo redemtus eft à peccato , munimentum gratix fpidca-
. o - ■ , - lis invenit -, ut falutaria libi & fentiac &loquatur. Suavis
gogx fpeciem comparatione hujus expreflam. Etenim fi B ergo vox, qux indivinis teftimoniis loquebatur : Decora
diligenter inquiras, diferetam ab ufu arborum ceterarum facies, qux in confpedu regum non confundebarar.
confuetudinem naturx hujiis invenies i namque alix fio- 57. Exfurge, inquit, veni proxima mea i i d eft, exfurge L- de tfa*
à deledationibus mundi,exfurge à cerrenis,& veni ad me, caP' 4‘
qux adhuc Iaboras, & onerataes, qux follicita es qux fune
mundi : veni fupra mundum, veni ad me, quia ego vici
mundum : veni prope me, jam pulcra xternx vicx decore,
jam columba, ideft, mitis acque manfuera, jam tota
piena gratix fpiritalis. Jure ergo jam retia timere non de-
bet, cùm is vocet ad fe animam , qui tcntamentis & reci-
bus mundi non potuiteapi. Namaim homines in medio
^ ferunt antequam frudum, pomaque ventura prx-
nuntio fui flore defignant : hxc fola ab initio poma ger-
miriàc pio floribus : in aüis flos decuticur & poma naf-
cuntur, hi hac poma decidimi, ut poma fuccedant. Ergo
priora illa caira fru&uum, vice floris emergunt : ita prx-
coci quodam nafeendiufu, quxordinem nacurx nefeiunt,
benencium naturx fervare non poffunt. Etenim qua fe
medio trudere de cor'tice gemma confuevit, eà minuriflì-
mà quoque hujus generis poma prorumpunt , . * ^ >- x - x - x : de quibus- laqueorum ambulemtts , per appetentiam efcx retibus
legimus in Cancicis canticorum , Ficus protulit grojfos C fimul & laqueis obnoxii fumus. Ille in corpore poficus
Juos. Icaque ceteris albentibus primo vere virgultis, fola retia non timebat, fed eminebac fuper retia, id eft, fupra
” u®ProPno nefcit flore canefcere •, eo forte quod nullus tenramenta mundi & corporis paifiones’, immo & aüos
fit iftis maturior lifus in pomis. Namque fuccedentibus eminere faciebat.
aliis qux quafi degenerantia defpuuntur, & arenti infii
ma radice, renovatis quibus fit fuccus utilior, exuunrar.
Manent tamen aliqua perrara, nec decidunt, quibus hic
proventus arriferit, ut de medio duarum virgarum claviculo
brevi erumpente promergant, quo geminis tedta
prxfi Jiis, tamquam naturx parentis gremio , fucci fora
58. Exfurge, veni proxima mea, noli timere retia, jam
prxteriit hyems. Venie pafcha , venit indulgencia, venie
remi/fio peccatorum, celfavit tentatio, imber abiit, procella
abiit & qualfatio. Ante adventum .Chrifti hyems
erat, poft adventum Chrifti flores funt, linde aie : Flores
■* 1 . . 1 c* 1 — 0— " v- ijf ijf untin terra. U-¡b..iA a-unitve ifjp/iinn»x,, .iib/ii nnuumnc. ufluorrecss -,, T1e ermn--
plemonsinolelcant. Ea clementioris aurx provocata tem- pus, inquit^, fecandi advenit. Ubi ante deferram , ibi
perie : & prolixioribus adulta temporibus, ubi filveftrem meflis eft. Vox turturis audita eft in terra noftra : bene ad-
animum fucci prioris éxiierint, fpecie ceteris & maturità- D j : i : ------ 1 — •• n r 1 • * •
tis gratia prxferuntur,
52. Spetta nunc cultus & animos Judxorum, qui quali
primi frattus male feracis Synagogx, quafi labentis fimi-
litudine corruerunc, ut maufura fupra xvum noftri generis
poma fuccederent. Etenim primus Synagogx populus,
quali radice operum infirmus arenti, ubertatem lapien-
tix naturalis haurirc non potuit. Et ideo velut inutilis de-
cidit fruttus, ut quali ex iifdem claviculis arboris fruc-
tuofx, de pinguedine religionis antiqux novus Ecclefix
populus emergerei. Ergo ille qui erat, elle defivic, ut ifte
inciperet qui non erat : primi tamen ex Iftael, quos nacx
didit propheca noftra, quafi admirans , quod ubi ante impudicicia,
ibi caftitas. Ficus protulit grojfos jùos. Qux
quafi infniéVuofa jubebatur abicindi, hxc fruitus adferre
jam GCEpit. Sed quid dubitas, quia grolfos dixit ? Priores
difcutic ,ut pofteriores meliores adferat : ficut Synagogx
fruttus abjicicur, renovanuautem Ecclefix.
5i>. Et quamvis plena tranquillitas fit, & adoleverint
myfteria, ice^um tamen dicit : Exfurge fecura in tegi.
mento petra, id eft, tuta prxfi dio pallionis mex& fidei
inunimento. Suxerunt enim mel de petra & oleum de
firma petra. Hoc integimento animx piorum indutx, jam
nudx non funt, & hxcilliseft prxmimitio. Ideoque &
validioris ramus extulerat,fub umbra Legis & crucis, £ huic animx ait, Et veni tu columba
in utriufque lìnu fucco gemino colorati , grollì mara-
refeentis exemplo, pulcherrimorum gratia friuftuum ce-
klitttb. jp. teris prxftiterunt, quibus dicitur : Sc debit is jùper duo dee irn
thronos , judicantes duodecim tribus Ijrael^
53. Vinea florentes dederunt odorem jùum. B’ene per vi-
neam Ecclefia defignatur -, ut enim viris maritatur arbori-
* tn regimentó petra
i»r-ad cap. J3US } j ta c o r .pus animx,- anima quoque corpori conjungirar
: ut vinea dum ligarar, erigitur, & recifa non mi-
nuinir, fed augerar j ita plebs fan&a dum ligatur, exui-
tur: dumhumiliarar, adtollicur : diun recijitur,coronatur
juxta pramunitionem : oftende mihi faciem tuam, & infinua
vocem tuam. Hortatur ad confidentiam, ut non eru-
befeat crucem Chrifti, nec ejus fignaculum. Hortatur ad
confelfionem , vult omnes infidias dimoveri 3 ut bonus
fidei odor fpiret, ut dies fulgeat, ut adverfxno&is umbra
non noceat j quoniam qui juxca Chriftum eft, dicit : Nox Rom. n.
pracejfiit , dies autem appropinquanti. Eft &• umbra fxcula-
rium qux prxcerir, & dies cxleftium Chriftus, qui fan&is
fuis lucet.
60. P r endite nobis vulpes pufillas exterminantes vineas, f - ij .
vinea noftra fioreant. Scriptura eum hominem dicit, qui ,nPf- 1 *8 •
.Quin etiam ut tener furculiis,veceri abfciflus ab arbo- ____ ________ __
re,in alterius fcecuradicisinferirar-.ira populus hic fan&us F eft ad imaginem & fimiliraànem Dei : peccantem
r iir n ili v P fP r ie rirorrìi-iWiip . n n m r n S h R R R I . . T- _: ___ r . J ___ l a i__ _ .• --
V‘W fi.
furculi veteris cicatricibus enodatis , in novo ilio crucis
Ugno tamquam gremio pix parentis fbtus inolefcic : Spi—
ricufque fanftus in hoc carcereum corpus infufus, velut
in altas demilllis tcrrarum fcrobes,aqux falutaris irriguo
diluirquidquid eftfoecidum , membrorumque noftrorum
habitus in cxleftemerigit difciplinam.
54. Hanc vineam diligens agricola fodere, rigare, contendere
confuevit, eruaeratifque terrenx molis aggeri-
bus, opera corporis noftri nunc fole torrere,nuncimbre
fierfiuidere, ftipare agrum folitus, ne (entibus gemma
xdatur, ne luxuriec umbra foliorum, verborumque in-
frudluofa jaiftantia virtutibus obumbrando, maturita-
tem naturalis. indolis impediat.
55. Et veni-, inquit , columba mea , in tegimento petra,
juxta pramunitionem ; hoc eft, veni juxca Evangelium :
propugnacula fidei tux, gefta funt Chrifti : muri cui fubhominem,
fedaut ferpentem, aut equum adhimiien- -V:
tem feminis , aut vulpeculam, aut jurtiencum^Vocare
confuevit. De quorum uno aie Dominus : Ite dicite vulpi Luc.xy
illi, hoc eft, deHerode. Et alibi cùm fe fraudulenter in-
rerrogari adverceret, dixit : Vulpes foveas habent, &vo- Matih. ».
lucres cali nidos , ubi requiefcant ; eo quod fraudulenter in
terreftriumpaflìonumquibufdamlatibulis demorencurs '
61. Unde etiam Samfon binas vulpes Ubi nexuit, ad indicumij.
quarum caudas alligavit faces, & dimilit eas per mefles
allophylorum: per hanc figuram fignificans quod improbi
ac fraudulenti homines, & maxime hxrctici, liberarti
linguam habeancadlatrandum : fedexicus impeditos,auc
litigiofa principia, finem vero fraudis fux incendio de-
putatum. Ideoque & trecentas ^ulpes dimific, eo quod
perfidi crucisquidem prxlicationefe commendare défilé- ibidem.
rant ; fed myfterium ejus tenere non poflunt, qui hac