lchan.1}.
ibid'em.
Pfn!. IH -
Philip■ ) •
P f al. ii8 Sert». 16.
wer fu Iibid.
Sert».
Ihren. 4 .
Cant. f .
f . 4-'
Pfal.m 118
Sert», l t .
werft.
lohn». 10
■CÆf. ,.
r.et, exfpoHari multo melius effe quam fuperveftiri > di- A
tens alibi : Exfpoliantes vos veterem hominem cum aSlibsts
finis , induitc novum qui rcnovatur in agnitionem , fiecundum
■àmaginem ejus qui creavit cum. Ergo qua: exfpoliata eft*
Be pedes lotos habet» nefcitqiiemadinoduni'iiiquinarinoii
^offici oblivifcicur enim per.gratiara., quod hauferat per
naturam.
31. Lavi pedes meos » qnomodo inquinabo illosl Didicifti
in Evangelio, quod pedes lavare fi-dei myfterium} humi-
litatis infigne lit, juxta quod fcriptum eft: Si ego lavi
pedes veftros Dotninus & magifter, quanto magis vosdebetis
alter alterius pedes lavarei Sed hoc ad hurailicatem per-
tinec. Quantum vero ad myfterium., pedes debet lavare B
fuos , qui vult partem habere cum Chrifto.: Si emm non
lavero-, inquit» tibi pedes, non habebis partem meewn. -Cùm
hoc Petro dicitur,quid de nobis cenfetur-J Qui lavit igitur
pedes, non neceffe habet iterum lavare •, & ideo caveat
«e inquinet.eos,
32. Et bene fan£la Ecclefia dicit.’.Lavipedes meos ; non
dicit, quomodo itenim lavabo eos, fed quomodo iterum
inquinabo eosi Quali obiita macula: veteris, oblita contagli
, admonet quomodo in minifterio corporali fpirituale
debeamus aifcuum noftrorum diluere veftigium. Itaque
.pedes cùm femel laveris aterni fontisirriguo, & myfterii
mundaveris facramento .> cave iterum corporea cupidità- C
xis illuviem, ne lutulenti a£tus terrenis fordibus inqui-
nentur. Ifti funt pedes quos David lavit in fpiritu, qui te
docet quemadraodum eos inquinare non poffis j dicens :
Stantes erant pedes noftri , in atriis tuis Hierufalern. Uri“
que hie non corporis,led animi intellige pedes •, quomodo
enim terrenus' homo in calo haberet corporis pedes ? Hie-
rufalem ficut'Paulus te dociìic in calo eft : & idejn te do-
cuitquemadmodum in cxloiftare poffis, cìlm dicit: Noftra
eastern converfatio in calis eft. Converfatio morum , con-
verfatio fattorum ; converfatio fTdei.
33. Feci judicium & juftitiam, non tradas me calumnian- D
.tibus ms. Ubi jufticia , ibi mifeticordia. Mifericordia à
jieccato liberar. Quomodo ergo peccatoribus trador? Simile
eft illud in Canticis : Exui tunicam meatn, quomodo
induam carni Lavi pedes meos, quomodo inquinabo eosi
Exui tunicam peccatorix» velamenque terreni, cur quali
peccatoratque terrenus adjudicor2 Lavi pedes meos , ne
qua peccati fors poffet adharere veftigio ? Cur das in me
aelinquentibus poteftatem?
34. Hieremias in fuis Threnis ait : Defecit iniquitas tua,
’ filia Sion, non adjiciet-te ejcpellere adhuc : vifitavit iniquità!
es tuas , filia Edom., revelavit fiuper peccata tua. Ad-
vertis quoniam-iniquitas non potuit fine Dei vifitatione £
deli cere, nec piena effe correétio > nifi per gratiam Domini
Salvatoris l'Qiipmodo autem deficiat iniquitas, auJi
dicenrem Ecclefiam : Exui tunicam meam, quomodo induam
earn ? Lavi pedes meos, quomodo inquinabo eosi Veteris
igitur hominis veftimentum vitiis erroris intextum , in
lavacri regeneratione depofitum , nefeit quomodo poffit
ìnduere •, ftudio enim corredtionis inoleverat obliviopec-
.catorum. Tanta vis confummatx emendationis eft, ut in
quamdam puerkix redeat fpiritalis xtatem, qua vias erro-
. ris ignoret : crimen eciamfì velit, non poffit admittere3
.quia defuèverit ufus nofee peccandi.
35. Frater meus mifit rnanum fuam de profpeBu, & ven- p
■ ter meus xonturbatùs efi fiuper eum. Exfitrrexi ego aperire
fratrimeo. Manus mea diftillaverunt myrrham, digiti mei
.myrrha pieni. Primùm ergo tamquam à profpe&u mittit
marami fuam, quando Deus ex operibus afti ma tur, unde
. ,ait :Si mi hi non creditis » operibus cr edite. Deinde augetur
.amor, & intimis vifeeribus conceptus inolefcit. Inde in-
.telligibili utero ,in quo eft receptaculum Verbi, femini-
bus ejus infufis , plenitudinem ejus corporaliter inhabi-
.tantem haurire anima noftra defiderat 3 non enim turba-
.tur uterus feminarum, nifi qua fuerint alvo graves. Sur-
git igitur anima ut aperiatDei Verbo,feddum fe expan-
dit acque apedt, ut opera niundi iftius Verbi receprione
mortincet 3 iìcut ille qui air : Mortificationem domini Jeju
in. cor pore nofiro circumferimus. Ergo dum aperit, tranfit
Sponliis,; vult enim Temper-quari , frequentius inyeniri.
. Et fi claufam inveneric januam, pulfat 3 & fi per morain
fuerit exclufus » recedit : fed cito redit, & iterum pulfat»
ut vel poftea Spònfam fuam inveniat prapatatam.
3 6. Poteft quidern & fic accipi, Frater meus tranfivit :
ficuc legimusquod penetravit dileéta intima medullarum»
quemadmodum ad Mariam di£tum eft : Et tuarn ipfius
animam pertranfibit gladius » ut revelentur rnultorum cor-
diurn cogitationes. Denique addidirSponfa, animam fuam
exiffe in verbo ejus, quod fit quando anima peregrinatile
à corpore«. & Deo prafens eft. Audiens hac Sp.onfus
mifit opetationem fuam Verbum,tamquam per cavernam,
non adhuc faciè ad faciem : mifit tamquam manum ».Et
venter > inquit, meus conturbata efi fiuper eum. Quifquis
fic vivit ,-poteft dicere:
37. Frater meus mifit manum fiuam perprofpeUum, & venter
meus conturbatus eft ad illum : fiurrexi aperire fratri
meo. .Bonum eft ut ad adventum Domini interiora tur-
bentur. Si ad Angeli adventum Mari a curbaca eft, quanto
magis ad Chrifti nos turbamur adventum ? Influentibus
quippe divinis, corporeus peregrinatur affeilus » & ufus
ille exterioris hominis cxolefcic. Et tu turbare, tu feftina.
Feftinantes illi agnum manducare prxcipiuntur. Surge,
aperi, ad januam Ghriftus eft, veftibula domus tux pul-
fac : fi aperueris, introibit, & introibit aim Patre. Nec
foldm cùm ingrellus fuerit, mercedem relinquit : fed
etiam priufquam ingrediatur , mercedem prxmitrit. Adhuc
anima turbatur, adhucparietes domus fus.palpar»
adhuaoftium quarrit ubi Chriftuseft, adhuc. folvit vinculum
carnis& corporis clauftrum, adliuc Chriftus foris
pulfat.
38. -Qux eft feneftra noftra, nifi per quam opera Chrifti
yidemus, oailus feilieet animi & mentis obtutus î Et
ideo,virgo,per feneftram tuam Chriftus introeat,Chriftus
manum fuam mittat : per feneftram tibi Verbi veniat,
non corporis amor. Si igitur per feneftram tuam inanimi
mittit Dei Verbum , vide quemadmodum feneftras tuas
prxpares 9 vide quemadmodum ab omni pulvere deliito-
rum detergeredebeas. Nihil tetram habeant,nihil adul-
terinum feneftræ virginis. Procul ftibium & ceteras affec-
tati nugas decoris, procul adulterini amoris illeccbras.
Similis aurium claufura eft, quibus non fufpendenda onera
, non figenda vulnera, fed unus ornaras eft, audire
quod profit.
39. uéperui, inquit, fratri meo, frater meus tranfivit.
Quomodo tranfivit, id eft, mentis interna penetravit >
ficut diétum eft Maria: : Et tuam ipfius animam pertranfibit
gladius. Vivum enim Dei verbum, ficut gladius acutus »
penetrans corporalium repagula cogitatibiium » cordis
interna rimatur. In cubili ergo tuo & notfturno in tempore
conftituta , femper meditare Chriftum, & ejus adventum
omnibus fperato momentis. Si tardare tibi vide-
tur , exfurge. Tardare videtur, cùm diu dormis : tardare
yidetur , cùm ab oratione vacas : tardare videtur, cùm
VQcem non excitas pfalmis. Primitias vigiliarum tuanun
Chrifto dicato, primitias aàuum tuormn Chrifto immola.
40. Surrexi ego aperire fratri meo, manus mea diftillaverunt
myrrham , digiti, mei myrrha pieni funt fiuper mantu
claufura. Quid hoc fignificet» confideremus. Primum operibus
fuis videtur , ut dixi, Deus Verbum. tamquam per
cavernam, non piene atque perfedbe : deinde augetur
amor & conceptus adolefcit, atque ex feminibus ejus
quæ quodam utero intelligibili fufeeperit anima, totam
plenitudinem divinitatis ejus habkantem in eo corporali-
ter, ut legimus, videre defi ierat. Surrexitut propiùsillud
Dei Verbum videret, & in hoc ipfo proceffus ejus lignificatile
, quod furrexit per vigorem atque virtutem 3 prx-
fentia enim Verbi haufit anima: virtutem , ficut pisfentia
Marix cùm utero gravis effet,eruclivit Johannem muterò
conftitutum : a leo ut exfiliret ex utero & exfultaret ,
Domini prxfentiam recognofcens.
41. Surrexit aperire , & opera ejus & fa£ta mortificata
funt mundo. Talis enim debet effe anima, quæ Verbum eft
receptura,ut moriatur mundo,& confepeliatur in Chrifto3
fic enim Chriftus invenitur , Strale filliquxrit hofpitium.
Deinde ipfa minifteria operationum , id eft, manus &
digiti, quibus comprehenditurChriftus, mortificantur :
quos digitos velut emincntia fadorum noftrorum opera
Ltb. 3. it
Viri.
ibidem inferme.
f. tf.
ibidem fu•
peristi.
Paulo poft
Lib.de ¡faite
cap. 6.
E fcriptis S. Ambrofii colleitusi
Jioffumus xftimàrt. Itaque velut è complexu fuo, cùm A tix tux eum qui ante rnidus fuerat, circumveftias.
|am extenderet incelligibiles manus fuas & digitos, ut
comprehenderet Verbum , tranfiffe fibi illud , non tarnen
adhuc pertranfiffe anima pia dicit. Et hunc proceffiim
habet,quando tranfit & pertranfit animam VerbumDei,
quia fcriptum eft: Et tuam ipfius animam pertranfibit gladius
, ut revelentur multorum cordium cogitationes. Hinc
adhuc tranfitur, non pertranfitur 3 ut in Maria in pofte-
fioiibus forte pertranfitur , ubi tamquam fignaculumpo-
tiltu t in medio ejtis Dominus Jefus. •
41. Denlqüe ftacim alius profedtus Verbi pertranfeuntis,
iftti. 48.
Pfalz». l}6 .
y-7- • Vii fiipra
Lib. 3. dt
Virg.
Matth, i
Matth.
46. Ibi igitur , filix, Chriftum quxramus, ubi «pfcrit
Ecclefia, in moiitibus boni odoris, qui excelfomm fu“
blimitare faftoram, fuavem vitx odorem pro meritorum
verticibus exhalant. Ea qux Chriftum requirit, non dcbet ibidem in
effe vulgaris, non debet effe in foro, non in plareis, Voce fequennbut.
quxrula, greffu hibriea, facilis a dim , vilis a Ifpechi. Ter*
renum tibi Apoftolus confortium negat, & ultra narurx •
propemodum terminos, alis ad cxlum docet fpiriralibus
evolandum. Q u a furfium f u n t , inquit, fia p ite , non qua f it - Colof. j.
p e rterram . Sed quia hoc imp’offibile cratin hoc corporis
.lia exivit anima in. Verbo ejtis 3 hoc eft, Verbum ejus B velut clauftro reclufis, & quia defundtis corporibus, aniecitta
exivit de corpore, elevans fe de ejus habitaculoi
& peregrinam le fâciens e i, ut adeffetDeo, 8c effet civis
fandtorum. Simul enim & carnis domeftici & Dei effe non
poffuttras. Ergo in hoc loco exire fignificacur,ut dixi,anima
, quando abducit fe à corporis voluptatibus. Denique
feripmm eft : Exi de Babylone, fugiens k Chaldais. Non
tttlqite ut regiones Babylonis Hebrxus fugiat, fed motes,
tit prophetico admonetut alloquio : fiqtiidem fint qui
in.Babylone funt Hebrxi, & de Babylone exiffe moribus
döceant. Nam & illi de quibiis dicit Propheta, quod fie-
debant fiuper flumina Babylonis, ledebant qui dem in rema
ferrar ad fuperiora- revolare, alligata dum vivimus »
quadam noftrx lege naturx , ideo addi lit : Mortui enim Rom. 6.
eftis , & vita veftra abficondita eft cum Chrifto in Deo. Si
abfeondita eft cum Chrifto in Deo, non appareat miin-‘-
do 3 Chriftus enim mortuus eft mundo, vivit Deo. Vide
nunc quemadmodum defi.lerati amet Chriftus, confabu- -
lati ones non amet. Aperuit virgo illa fuas fores Dei Verbo
: fed tranfivit » inquit, & exivit anima mea in verbo f-
ejus. Exivit à mundo, exivit à fxculo, remanfic in Chrifto.
Quafivi, inquit, eum, & non inveni eum. Amat enim ChiiE
tus diu requiri.
gione Babylonis, fed in ejus nôn erant vitiis & confu- C 47. Invenerunt illam cuftodes muromm. Fortaffe funt
none. Nani quomodo drant in ilia confufione vitioram¡
qui flebant gerentes pcenitentiam xqnod de arca devo-
tiortis , ac ndei, 8t virtutis paternx meritis excidiffentJ
Qux autenì in verbo exit anima, Verbum requirit 3 unde
& ifta dum quxreret, incidit in cuftodes qui circumeunt
civifatém.
43. Invenerunt me cuftodes qui circumeunt civitatem, per-
cufférunt me, & vulneraverunt me, & tulerunt pallium meum
V n i . ... n____: ! ._r. -_
& alii cuftodes, quos magis intelligere debeamus. Eft
enim civitas qux portas murörum claufas non habet, de
qua duStumeft: Etporta ejus non clandenturper diem; nox Apoc. 11'.
enim non erit amplius in ea , adferent glotiam & honorem
genres in illam. Ilia eft ergo civitas Hierufalem qux
in cxlo eft, intra quam jam quafi perfedla & immaculata
fervaris 3 non enim intrat in earn omne commune. Communis
caftitas non eft, communis pudicitia non eft, qux
a me cuftodes murorum. Bene quidem quali fponfa venie- in libro vitx fcribiutr,
bat curii pàllio, quo obnuberet caput fiiuftì, cùm Tpotr 48. Si igitur invefìimus civitatem, ingrediamurineam,
fus occurreret 3 ficut Rebecca qux Cògnito qttòd Ifaac Videamus lumen ejus, videamus muros, Videamus fun Jafibi
vèniret obvius, defceiidit de camelo, & pallio fe ^ menta muralia , videamus etiam cuftodes murorum. Sed
operuit : ita & hxc anima, nuptialis veftis prxmicfebat quomodo ingrediamiu- in eam ? In hac cìvitate vita eft, &
infignia-, né forte'rejicetetur quali veftem non hàbens nu-
ptialem : vel ut caput velaret própter Àfigelos. Sed illi
percufferunt eaiiì, tlt ampliits probatemf 3 exercerltut
enim animi tentatioiìibus. Ttilerunceipallium, quxten-
tés li veruni decorem nii lx vimitis adferret, vel quia fine
integuméntó qtiis ili ìllanl cXleftem Civitatem debeàt in-
tròire, nulla aeferens fecum operimenta fucorum. Sunc
etiam qui requirant, ne qua anima exuYias feciim vehat
carnalis illecebrx, & concupifcentiam corporalem. Nu-
datur pallio , cùm ejus confcientia manifenaràr. Sed: eft
qux bene mtdamr, cui licet imitati dicentem : Venit enim *
lina eft via qux ducit ad vitam. Via ergo Chriftus eft, ergo
Chriftum fequamur. Sed ipfa in cxlo eft civitas : quomodo
igitur adfeendamus ad cxlum ì Docet Evangelifta, qui
dicit : Et eduxit mein fpiritu inmontem magnum & al tum, Apoc. 21.
& oftendit rnihi civitatem fianflam Hierufalern defeendentem
de calo. Adfeendamus èrgo fpiritu, quia Caro adfeendere
ad eam non poteft. Adfeendamus nos interim in cxlum, ut
ad nos poftea de cxlo illa defeendat, in qua lumen eft
limile lapidis pretiofiffimi, ut lapidis jafpiais & cryftalli
habet murum magnum & altum.
49. Didicifti lumen, didicifti murum : difee portas >
princeps hujus mundi ,& in me invertii nihil ; quia certe in difee cuftodes. Habet, inquit, portas duodecim, & in por- ibidem•
ilio folo nihil invènit, qui peccatumnóiifécit. tis Angelos duodecim, in quibus duodecim tribuum filiorum
44. Beata & illa eft in qua non gravia aut inulta inver IJrael fuperferipta funt nomina. In portis patriarcharum
nit fed inveratili ea amiétum fidei & fapientix difcipli- nomina continentur, in muro apoftolorum 3 fundamenta
nani. Itaque fine difpendio fui (quia et fi vòlet quis, non enim civitatis , apoftoli, & lapis angularis eft Chriftus,
poteft auferre veram fapientiäm ) etfi adverfarius obftre- in quo omnis ftru<5tura confurgit. Deus extra , Deus inpat
3 ubi tamen véra innoxix converfàtióiiis elucet inre- ms, Deus ubique eft : Habet enim, inquit, civitas majeftagritas,
tranfivit cuftodes, & filiabus illiuscXleftìs civi- tem Dei. Ergo & vos famftx virgines , & quicumque
tatis admixta, Verbum requirit : & qnxrendö ejus in fe jufti eftis, & immaaiìatam animx geritis caftitatem, cives
excitat caritatem, & ubi Verbum quxrat, agnolcir. Non fandtorum eftis & domeftici Dei. Sei fune nobilitatehi
injuria tantummodo eft non inveniffé quem quxcas -, fed iftampatrix polli debitis, fi Chriftum intra civitatis iftius
etiam plerumque ubi non òportet, quxfilfe vulnus eft: F fepta quxratis, ingreffi per fidem aftufque pretiofos, pa-
quxfifie ili domibus viróriltn qui fibi fàlfo nomen dófto- triarchanim clarificati lumide, fundati fuper apoftòlos ,
— j:.._ verfantes inter Angelos.
50. Quomodo igitur ifti cuftodes Angeli lìint, qui caftx
animx pallium tollunt ? Aliud pallium Virginum eft, aliud
adoléfcentulx ciraunfòranex. Illa qux in fóro Chriftum
requirit, pallium etiam quod habebat, ami fic. Prudenria
enim non in foro, non in plateis, fed in Ecclefia poffide-
detur. Et fórtaffe ut cum ipfis quoque véniamlis in gratiam
, atque omnium milericordein De'um effe docea-
mus 3 quia & illi Chriftum aliquando reperiutit, fi tamen
jugitèr quxrant, pallium hoc ami£tus eft corporis. Ergo
qui quxfivit Chriftum in cubili, fi tamen fic quxfivit, ficut
ille qui dixit : Sicmemorfui tui fiuperftratum meum : fi qux- Pfalm
fivit in no&ibus, juxta quod fcriptum eft : In noStibus ex- *}}•
tolti te manus veftras in fianSta : fi quxfivit in civitate ', in
foro & in plateis, in civitate Dei noftri : in foro fortaffe,
rum adfumunt , qtixfiffè ptóCacius quam verecundius.
Ergo cavéamus exemplo illiits, ne ños cuftodes inveniant
qui circumeunt civitatem.
45. Invenerunt, inquit, me cuftodes qui circumeunt civi-
tatem : percufferunt , & vulneraverunt me , & tulerunt
pallium meum a me cuftodes murorum. Non in fe , fi lia:, fed
in nobis vulneratili- Ecclefia. Cavcamus igitur né làpfus
no fter, vulnus Ecclefix fiat, nè qttis à nò bis pallium aii-
ferar, hoc eft, amidhun prudehtiX, infigne pàtientix,
quo mollioris ambitio Veftis exuitiiC : Qui enim molliori-
bus veftibus indumtur, in domibus regum jmt. Nóbis autem
pallium' dedit Chriftus, quo apóftolos fuos 8c Cot~
pus fuuni ipfe veftivit, quod denique jubet té dare, fi
quis à te tunicam petit, ut dimitías ei & pallium 3 id eft,
infigne philofophix tux tradas » & quali amiftu pruden