ß liis homi num. Étenim ille qui non habebat fpc- A fas habeat fententias plurimorum. Opportune
•ciem neque decorem , excellentior fadus eft
A n g e lis ,u ltra omnem gloria-m prophetarum,
vquos infirmus Ifrael velut olerà manducaverat *
panem enim quo corda firmantur, alteruin re-
rutaverat, alterimi non acceperat.
184. Semen autem Chriftus, quia femen Abrada//
»/.}. 16. h x : Abraha enim diflxfunt promifiiones, & femini
cjus. Non dicit: Etfieminibus, tamquam in multis,
fed ftcutin uno : Et ficmini tuo , quod eft chrijlus.
itaque granum critici fupra diximus Chriftum,
quia fuberat nobis ipiritale fermentum, eoque
plerique fermentum Chriftum pùtant , quod
virtutem adtollat acceptam. Et quia fermentum
ex farina , ut non ipecie generi fuo p rxfta t :
Chriftus quoque ex patribus, xqualis corpore,
fed divinitate incomparabilis prxminebat. Igi—
tur fanda Ecclefia qux typo mulieris iftius Evangelic
« figuratur, cujus farina nos fumus, domi-
N e c folùm femen eft Chriftus, led etiam mini- B numjefum in interioribusnoftræmentisabfcon-
'ìmirTi'omnibus ièminibus 5 quia non venit in regno
, non in divitiis , nonin iftius mundi fapien-
ria. Subito autem velut arbor fublimem fuæ ver-
ticem poteftatis e ffudit.ut dicamus: Sub umbra
ejus concupivi, dr fedi. Et frequenter iìm u l, ut
arbitror, videbatur & a r b o r ,Ö£ granum. Gra-
num eft cùm dicitur : Nonne hiceftfilius lojèph fa -
bri? Sed inter hæc verba crevit Tubito, teftan-
tibus Judæis, quia quaiì laçe arboris ramos non
d a t, donee animinoftri fecreta penetralia calor
fapientix cxleftis obducat.
188. Et quia in Matthxo legimus tribus men- Mauh.ie.
furis abfeonditum eflc fermentum, congruere vi- 55 •
fum eft ut D e i Filium crederemus abfeonditum
in L e g e , adopertum in prophetis, evangelicis
prxdicationibus adimpletum ; ut perfedam fi.
dem nobis adquirat ex omnibus,& fcriptorum
collatione formatus in nobis, qui fumus corpus
ibidem. ¡6. poterant comprehendere, dicentes,: 'VndehuicC ipfius, omnia & in omnibus impleatur* ipfe enim
'Pfal. JOS. 7-
%. Cor.l i .
4- & i-
T h e f 4 .
ifiafapientia ?
18 j. Granum igitur eft figura, arbor eft fapien-
tiâ : in cujus frondentibus ramis ille nydicorax
in domicilio , ille pafler fingularis in ædificio,
ille raptus in paradifum, in aerem rapiendus 6c
nubes, tuta jam fede requiefcat, Requiefcunt
etiam Poteftates 6c Angeli cælorum , 6c qui-
cumque fpiritualibus fad is evolare meruerunt.
Requievit fandus Johannes, cùm recumberet
erat Verbum D e i , atque myfterium quod abf.' Coiop.u
conditimi eft à Îæculis 6c à generationibus : quo
nihil poteftadexpreffionem perennitatis ejusad-
teftatius dici. Erat enim profedo, ut abfeonditus
íacrilegis, manifeftatus in ían d is , prædeftinatus
ante íx cu ia , fervaretur ad gloriam. Hæc eft autem
g lo r ia , ut poffimus, fratres, inveftigare my f.
terium abfeonditum à îæculis in Deo. Quod in
D e o , ..uti.que 8c ex De o ; ñeque enim Deus alie-
-fuper pedus Jefu j immo 8c ipfe ejus arboris fue- D næ capax poteft eile naturæ.
c o velut ramus extenditur. Ramus eft Petru s,
ramus eft Paulus pofteriora oblivifcens, 8c ea
qua: funt priora appetens.
186. In quorum finus, 8c quofdam diiputatio-
num recefliis, qui eramus lo n g e , nos fcilicet ex
nationibus congregati, quos diua per inane mundi
procella 8c turbo nequitix ipiritalis agitabat,
adfumtis virtutum remigiis advolamus j ut nos
umbra fondorum ab iftius mundi-ardore defen-
189. N e c fum dubius an im i, quod aliqui de
hoc mundo didum putent, donee fcrmentetur
in Lege,prophetis, Evangelio^ ut Dominimi om-
nis lingua fateatur. Itaque difcutiamus omnia,
8c diligentiusrequiramus. Nemo invenit nifi qui
ante quxfierit. ^Edificemus turrim , compute-
mus fumtus Scripturarum, conferamus impen-
fos ; ne quis etiam de noftrum aliquo dicat : Hie Luc. i*.
voluit ¿edificare , dr non potuit confummare. Qui 30,
•dat, certæ ftationis jam fecuritate vernantes : eo E ædificat domum , bonum debet jacere fundaquod
anima noftra gravibus a n te , ficut ilia mu-
Jier, inclinata peccatis,ut pafler erepta de laqueo
venantium in ramos Domini montefque migra-
vit. Itaque ante fuperfluis obfervationibus vani,
8c inani levitate volitantes, nunc jam per fidem
Chrifti foluti manus, 8c liberi à vinculis fabbato-
rum, bonis operibus intendimus : 8c in ipfis epulis
libertatem habemus, intemperantiam exclu-
dimus j ne liberi à L ege, cupiditatibus ierviamus:
mentum. Bonum fundamentum eft fides,bonum ephef.i:
fundamentum apoftolorum 8c prophetarum } 10-
duobus enimTeftamentis fides noftra confurgit:
nec injuriam facit qui parem dixerit inutroque
perfedamque fidei efle menfuram, chm ipfe di-
cat Dominus:,?/ crederetis Moyfi,crederetis dr mihi} iohan.;
quia 8c in Moyie Dominus eft locutus. Bene er^
go in utroquepe rfeda menfura } quia perfedus
in utroque : & fides utriufque una } quia unius
L e x enim ligavic fib i, ut abfolveret cupiditati- F eft virtutisöc ienfusoraculumatque refponiiun,
bus. Gratia qu« minorem abftulit fervitutem .
multo graviora pr«cepit. Omnia nobis licent,fed
non omnia expediunt ; grave eft enim poteftate
u t i , u t fub poteftatem recidas. Defifte efle fub
L e g e , ut virtute fupra Legem fis.
Cui filmile afiimabo regnum Dei .? Simile efi fermento
quod acceptum muìier abf condì t in farina, donee
fermentatum eft totum.
187. H ie cb de requirendis quceftionibus comparano
tantum ambiguitatis offund it,ut divera.
Edit, omncs & iniT. n on nulli, fer mare mundi A lii frecjucn-
ciorcs , per inane mundi : quod apt ms cohxrcc cum fequentibus.
■Quidam tamen Jegunt, per inanem mundi procellam turbo Sec,
b- Rom. edit- fo la , de requirendis comparationibus qusftio.
c. Omncs edic. corpus atque anima per gratiam fpiritafem, & ac-
90. Me tamen fequijuvat quod ipiè Dominus
docuit fermentum Ecclefia: fpiritalem eflè dodri-
nam ; nam cum fcriptum fit : Cavete d fermento mttb.ii.
pharifieorum ; & cùm Apoftolus dixerit: Non in 6-
fermento nequitia dr m aliti a , oftenditur quia doc- x’ Cor’J
trina fermentum eft. Sed aliud eft fermentum
zizania:, aliud fermentum tritici. Unde & bonis
audoribus acquiefcimus, ut dicamus quia Eccle-
iia renatum hominem qui eft in corpore de anima
& fpiritu , fermento iàndificat ipirituali.
Sandificatur enim c corpus atque anima, & ipfa a
cipit Si c. E contrario omncs miT. ipfa gratia fpiritalis accipit
See. Melius 5 hie enim idem e f t , gratia fpiritalis ac ipfe fpiritus:
quemadmodum virtutis gratia, v c l , dectis, fxpe non aliud io n a t ,
quamipfavirtus. A lio q u in liic omittcrecur faniflificatio fpiritus,
qui fupra ac deinceps iempcr cum anima & corpore numeratur.
gratia
eratia fpiritalis accipit fanftificationis augmen- A ma & fpiritus ■. 'V t oremus ffiritu, oremus é-m inte
& - f . - t í i-/ :___- 1«^ Pprnif*n_ L ice t oleriaue duos populos accipiant.ex llraele yiAL LA /• '
tum j cùm per Ecclefiæ velut quoddam fermen-
tantis officium , Scripturarumque dod rinam,
quæ velut cxleftium collatiojie fermonum 6c
ubertate c o n c re ic it, infufus toti homini atque
permixtus ufus inoleverit, ut fiant unum etiam
îpia fermentum. Quod utique tune f it , cum fibi
tria hæc pari quadam cupiditatum lance con-
fen tiu n t, 6c æqualis adipirat » concordia vo
luptatum.
Lícet plerique duospopulósaccipiant.exlfraele
8c exgentibus in unum refurrediónis tempore
congregandos s ut fiat in arternuro manfura per-
f e d io , & id quod ex parte eft , deftruatur. Plerique
autem virum Se uxorem confentientes fibí
ítudio caritacis accipiunr.
194. ítaque fi in hac vita tres menfurae in eo-
dem fermento manferint, doñee fermententur,
& fiant unum ¡ ut »qualitatum nulla diftántia
s.Thtß. J.
Matlh. i)-
luptatum uxiuiii j ui -
Ì9I H o c ieitur Ecclefia: opus non tumultua- B fit.neccompofitiextriumd ive rfitatevideamur,
rium nec fortuitum, fed diuturna meditatione en t in futurum diligentibus Chnftum meorrupcollatum:
uthasc tria unum fint, in te g r a i lege tacommunio- nec compofm manebimussnam
peccati Cuius fententi* adfertorem habemus & qui compofiti nunc fumus, unum erimus, Se
Apoftolum dicentem : IpfeMtem Domin»,fantU- >n unam fubftantiam transformabimur. Neque EH vos per omnia ; », integer ffir itm , & anima, &% emm m refurredione almd en t alio infenus fi-
m m L querela in die domini rnfiri Jefa chrifii cut nunc fragdis in nobis eft carms mfirmiras,
f e L d r . ( ¿ o d per fxcularia quufeiri: tentamen- & corporal.s habitndo naturar vel vulnenbus
ta non pro7enit, nifi fermentum illud cui com- p a te t , vel mjurus fubjacet, vel fui onens mole
paratur regnum c x lo tum , muliet illa Evangeli- deprefla fupra terras nequ.t extollere altms atea
abfcondat in farina: menfuris tr ib u s , donec C que elevare veftigium : fed in fimphcis creatura
fermentetur totum I tres enim men&rx funt, ut grat.am figurab.mur cùm completum fuent
dixi carnis a n im x .& fp i r i tu s b ^ p i r i tu s quo quod didum eft àjoh au n e : enr,firn,, nane f i l „
vivimus omnes in hoc corpore M verius Vei fumar, & nondum revela,um eft B | er,mm :
Quando carnis lafcivia non redundat, Se anima fedfeimus ■
co r porali bus non incurvatur erroribus, a c men- mas. Itaque cùm D e i natura fit fimpiex ( fpinfura
vivendi H toro homine inoffenfa fervatur. tus emm Deus eft ) nos quoque in eamdem ima-
Sed quia menfurarum xqualitas fine adjumento M B S figurabimur I ut qualis cxleft.s , tales &
Ecclefia: atque d od tin x difficile perfeverati id- cxleftes. Ig.tur ficut portavimus imaginem, lms 8 1 S ■ I q u x figuram Ecclefix g e r ir , terreni , portemus & imagmem hujus cxleftis, BUM virtutem illis d od rinx fpiritalis a dm if-D q “ ™“ im“ snofterdebet induere.
ce™, donec fermentetur totus ille interior homo , >95; E ' ‘de° D B I H U B U g l
cordis abfconditus, 6c in gratiam panis cxleftis
adfnrgac. Bene enim fermentum dodrina dicitur
Chrifti^ quia panis eft Chriftus, 6t Apoftolus ait:
■ g u ta unus panis. unum corpus multi fumus.
191. Fit ergo unum fermentum, quando caro
non concupifcit adverfus fpiritum, nec fpiritus
adverfus carnem : fed fad a carnis mortificamus,
& anima ex flatu De i flatum v itx fiimfifle fe
. lohan. j.'
.. Cor. j ì
i . Cor. T 48-ÓM
Cap. 14-'
ir. 1 . ì é -
i 8. 9 .6
Cohff. 3- 9-
é-ia.
Rem. t . 4.
y y y c v p .a .------------------------------ -
dropicus ,in quo fluxus carnis exuberans, ammx
gravabat officia, fpiritus extinguebat ardorem.
Deinde docetur humilitas, dum in ilio convivio f
nuptiali c appetentia loci fuperioris arce tu r } eie- lc c
menter tamen, ut perfuafionis humanitas afpe-
ritatem coercitionis excluderet, ratio proficeret
ad perfuafionis e ffed um , & corredio emenda-
& anima ex flatu D e , flatum v itx t u m u l i l e ter affèdum. Huic q u a f i proximo limite huma-
fonfc™V xcularis neceffitud.nis contagia terre- E nitus copulatur, qu x ita Domimcx fententix B
nad edina r Onde U Apoftolus non in carne,fed definitione diftmguitur, fi in pauperes & debiles
» M ü l nos prxcipit t ut iàn&ificaci conferaturi nam hofpitalem remuneratuns eflè
o e r lavacrum reeenerationis,veterem hominem affedus avaritix eft.
cumfuisdefiderusexuentes,induci n o vum ,qu i ■ Poftfemùm quali ementx milmx viro * t u -
freundùm Chriftum creacur, non in vetuftate contemnendarum ftipenjhum H H | fa-
U t te « fed in novitate fpiritus gradiamur -, quo cultatum : quod neque lite qui ftudus intentus
poffit nobis etiam refumdionis tempore incor. inferioribus poffieffiones fib. terrenas coemit, re-
W m corporis & animx & fpiritus m L e r e com- gnum c x l, poffit adipifc.I cùm Dominus d.cat I S o K c omnia qu x petimus , impetre- Vende o m n i a m e ; nec .ile qui emit
w m m m m m m I W etiam Dominus p boves, cùm Elifxus o c c d e t i t , & populo divife- M
! « ■ dum dicit : i m m B i rit <lUOSH B & ‘ lle iignincaiie, aum uiuxl ^ mUndi fu n t , nqoUn‘ dquucxK „Duexio. r'Nmo’n C °qSuUo 1
conjugium reprehendatur, fed quia ad majorem
honorem vocetur integritasj quoniam Muìierinnupta,
dr vi du a cogitai qua funt Domini,ut fitfidntfa
corpore dr Jpiritu. Nam qua nupta efi, cogitai qua
fun t mundi, quomodo placcai viro.
197. Sed ut in gratiam , u t fupra cùm viduis ,
ita nunc etiam cum conjugibus revertamur,non
refugimus opinionem,quam fequuntur plerique
ut tria genera hominum à confortio magnx illius
nerit fiuperterram , de omtpi re quamcumque petieri-
t is , fiet vobis d Patte meo, qui in calis efi.
193. Itaque alii duos, animam & corpus acci-
p iunt: alii animam 6c fpiritum 3 ut fi in te r ra ,
hoc e f t , in corpore fibi anima fpiritufque con-
fentiant, nec fe impugnent invicem diverfis cu,
piditatibus, omnia in effedum videantur orata
pofle deduci. Q uod ita fit , cùm fuerint utraque
unum, fi iiibtradis inimicitiis, vel folutis, duo
condantur in unum novum hominem, id eft,amr.
Cor. 7 .
4. Edit, concordia voluntatum. Haud male I melius tamen mff. I
fere ad unum , concordia voluptatum, id eft , cum corpus, anima,
& fpiritus iifdem rebus deleftantur. •
. . . . 1.« «.fi««. I t a in imam mff. non ìcpcmin-
eur': -juibiis ablàiis fenfiu nil'H videturpaflMui dctnmsnn.
c. MiT- n on n u lli, de potentia loci fuperioris arcetur. Paucisvero
in te rje itis , ubi vet edit. ac mff. perfuafionis humanitas: Rom. invertendo
repofuit , perjuafio humanitatis. Dcniquc ubi omnes edit.
ac pauci mff. proximo limine : reliqui clegantins exhibcnt, prexi-,
mt limite■
Z z z z