F ß l- JOTrov.
i.
lSLuc.
». » ;.
&ÍHloh
an. l.
ibidem. 4 J
ibidem 46.
». Cef - 4-
iS.
Ko«. 6.10
». Cor. j.
Rom. 6. 9.
Pfal. 114.
j .0»4.
& intcrdum inveniunr,interdum non invenhint A v en t, & nome» Domini invocavi. E t alibi : In tri-
eum Invenicur cui corona debetur: non inveni- bulatione invocavi Dominum , & exaudivit me in *■
~ " lati indine. Bona ergo tribulatio, quasdignosfacic
nos , qui in latitudine exaudiàmur à Domin
o. Gratia eft autem exaudiri à domino Deo
tur,qui idoneus certamini non probatur. Tribu*
latió igitur velut quxdam grada eli. Denique
Sacrificium Deo fpiritus contribulatus. An non eit
gra tia, quæ operatur patientiam ? Qui ergo no-
verat tribulationis profe&um efle , quæfitus a
tribulatione inventus e i t , nec refugir.
41. D ic it Sapientia: Quarentme mali , (fi non
invenienti non quia Domini» nolebat inveniri ab
noftro.
4 4 . Qu i quærit igitur tribulationem, non réfugie:
qui non refugit,invenitur.Non enim are .
fugit,qui mandata D e i fenfu operibufque medi-
tatur. Nam utique ilium athletam certamina in- ------------------------------------------ . . . * . . . . £ . . nhominibus.
qui fe omnibus etiam non quærenti-B vemunt ,q u n n ufu exercitn ruent conltitutus;
. ' a _ , . . . • i ; ^ o r o l in i ip r i l - l in i *H i ln in n n n busofferebat: fed quia hisoperibus quxrebatur,
ut indigni eilent qui quxrerent, invenire. Cete-
rum Simeon qui eum exfpedabat,invenit. Inve-
nit Andreas.Denique ait ad Simonem -.invenimus
Mefoam,quod interpretaturchrijhts.Philippusquoque
dicit ad Nathanael : Quem fcripfit Moyfes in
Lege,(fi prophet*, invenimus lcfumfilium lofeph, qui
efl à Nazareth. Et ut oftenderet quemadmodum
Chriftus inveniretur,ait: Veniydrvidc.Qui ergo
qui v eroexercitium dereliquerit, fincdubio non
poterit reperiri j qui indignus e li , ut quæratur.
David ergo quali bonus athleta dicit : Tribulatio
(fi neeeßitas invenerunt m e quia paratum lemper
habuerunt, non refugientem neceffitatum 8c tri-
bulationum prariia, fedpetentem.
45. Sequitur lutta teflimonia tua in aternum : ÿ.i4,
intellettum da mihi eorum,(fi vivifica me. Quis tan-
tus, qui poifit intelligere Domini teftimonia ? Et
Chriftum quærir,veniat non corporis greiTu,fèd C ideo intclle&us a D omino poftulandus eft, cujus
mentis veftigio :’ videat eum non exterioribus canta e li v isait initium ejus fit plenitudo virtucis.
oculis,fed internis. Æternus enim corporalibus Denique fcriptum eft : Pietas autem in Deo ini- pm.
non videtur adfpe&ibus; quoniam qua videntur, tium tntellettus, quæ virtutum omnium funda-
tem porali a funi: qua autem non videntur, * tern a. mentum e li juxta humanarum rerum & cariefi-
Chriftus iaicur non temporalis, fed ex Pâtre an- tium difciplinam. Pietas amica D e o , parentibus
te tempora,quafi Deus, verus De i Filius,& quafi grata, Dominum conciliât, neceffitudines fovet,
virtus fempiterna fupra tempora, quem nullus D e i cultura, merces parentum, filiorum ftipentemporum
finis includat : quafi vita fupra tem- dium. Pietas,inquam, juftorum tribunal,egenopora,
quem numquam dies mortis inveniat;£« W rum portus, milerorum fufFugium, indulgentia
enim mortuus eft peccato,mortuus eßfemel: quod a u -D peccatorum.
tem v iv i t , v iv ìt Deo. 4^- ¡ ¡ g habec mtelledum, ipfe vere eli pius ;
42. Audis quid dixerit bodie Apoftolus?Aw*/o, intelligit enim humanæ lubncum fragilitaus, &
iaquit,mortuus e ffemel.Semel tibi peccatori mortuus
eft Chriftus ; noli iterum peccare poft bap-
citò ignofeit errand. Intelligit commune nobis
datum natura: ufufque confortiumj & ideo pau-
peribus tamquam debitum folvit,non inficiatur
tamquam indebitum. Intelligit vices elle cala-
mitatum j Se ideo tamquam naufragiis mundi
iftius portu quodam iua: humanitatis occurrir.
Ha:c perfetta virtus in hominibus , ha:c piena
tifmum. Omnibus in commune femel mortuus
e f t , 6c fingulis femel moritur, non frequenter.
Peccatum es,ó homojideo peccatum fecit Clirifi
turn fuum omnipotens Pater. Hominem f e c it ,
qui peccata noftra portaret. Mifii ergo peccato
mortuus dominusjefus-, Vt nos in ilio ejfemus jutti- E ¡n D e o taus eft.
tia Dei. Mihi eft mortuus,ut mihi relurgeret. Semel
eft mortuus, femel refurrexit. Et tu cum ilio
mortuus, cum ilio fepultus, cum ilio in baprif.
mate refufeitatus, cave ne cùm mortuus fueris
femel,moriaris iterum. Jam non peccato morie-
ris,fed venia: : ne cùm refurrexeris, moriaris fecundó
iChrifiusenim refurgens ex mortuisyjam.non
moritur, mors in eum jam non dominabitur. Ergo
mors dominata eft ei ? In eo utique quod dixit
47. Meritò intelle&um libi etiam Salomon,
magifterium fecutus paternum,à Domino poftu-
lavit, dicens : Egofum puerhumilis, & ignoro introi-
tum meum, & ex 'ttum meum, dr fervus tutis in medio
populi tu i, quem elegifli, populum multum ficut
arenam mariSy qua dinumerari non potefi pra multi-
tudine : dr dabis fervo tuo cor prudenst audire dr ju-
dicare cum juflitia populum tuum,d" intelligere inter
bonum (fi malumXJnde complacuit Dominoj quia
dominabitur, oftendit eife dominatam. F non libi longævitatem v itæ , & regalium divitia-
N o li tantum amitterebeneficium,ó homo. Propter
te Chriftus domiriationi mortis fe fubdidit;
u t re jugo dominàtionis exueret. Ille fufeepit
mortis fervitutemj ut tibi tribueret \ itx x tc rn x
libertatem.
43. Q u i queer it ergo C hriftum, quxrit & trif
bulationem ejus, nec refugit paffionem.Denique
Da vid qui dignus erat,ut à tribulatione queere-
re tu r , tribulationem & ipfe qu^fivit. Nam nifi
qua:fiiret,non inveniiTet.Quodinvenerit autem,
ipfe teftatur, dicens '.Tribulationem (fi dolorem ina.
Cod. Navar. unus , refugit mandata Dei , fed fenfu Sic. M e - ;
lius a l i i , & edit, ut in cextu -, ubi poli verbum , refugit, fubin- ;
xelligcndum , tribulationem. :
b. Rom. edit, or avit a Domino. Sed non infolcns eft Ambrofio,
uc qua piopxic V c ib o con veni unc, ca Clu ifto domino propier .
rum copias, íéd íapientiam^dintelligendaDo-
mini judicia & juftitias depopofeit: be ideo tan-
tum populum regno pacifico gubernavit 5 quia
non ufurpavit,ut Adam,boni & mali feirediftan-
tiam : fed intelligendx ejus gratiam b oravit á
Chrifto. Quod enim ícire divinum e ft, hoc á domino
D e o tu o , ut poífis cognoícere, promeren-
dum eft. Si petillet & A d am c, ficut petivit David y
nequáquam illos inextricabiles erroris laqueos
incidiíTet, quibus omnis ejus hereditas ftrangu-
latur. Ideoque mortuus e f t , & quod gravius eft,
I unitatem perfonx adcribuac- Sic ferm. j f . nuni. 3 0 .d e Chrifto
dicicur j qui totius auclor eft ereatura. Sic & alibi paílim.
I c. Omnes edit. ficut petivit Salomón. Omnes mil. ficut petivit
David. Non m a le , cúm ipíé David in hoc ipfo yeríu a Domino
poftuiec intelicítum.
morte pec cati; quia ante ufurpavit fcire, quam A tempus noßrum, repleti funt dies noflri, advenitfi■
intelle&um quo vivificaretur,acciperet. nis nofier. Leves fa tfi funt qui perfecuti funt nos»
48. Vivificat ergo intelle£tus,ut Spiritus j quia fuper aquilas cali. In montibus accenfi fu n t : in de-
ipfe intelledus gratia fpiritalis eft: ideoque in- ferto infidiatus eß nobis.
telle&um munere fuo Spiritus län&us operatur. 4. Demonftravit fummam conclufionem, nec
Intelletfus autem bonus eft omnibus^qui eum faciunt;
quo docemur quia non lolùm lènfu compiedi,
led etiam fa d i s , id quod intelligimus, exfequi
debeamus.
S E R M O D E C IM O S -N O N U S . E
.p Koph.
1. T N c ipit littera decima-nona Koph, cujus in-
terpretatio e f t , Conclufio j & ficut alibi invenimus
, Adftice. Diftat litte ra , congruit fenius.
Nam qui concluditur,circumfpicere le debet, &
caufàm periculi non dilfimulare j maxime cùm
J^thale difcrimen fit. Concluditur unufquifque
tumefcentibus vifceribus , internifve faucibus,
cùm interclufo fpiritus commeatu , fpirandi ac C
refpirandi commercia coartantur. Concluditur
femina, cùm fit peridrome matricis, qua pedoris
ipfius premitur principale ; unde graves oriuntur
an gu ftix , & nifi in locum fuum ilia recipiendo-
rum ièminum aula revocetur , vitam confuevit
excludere. Ita etiam qui animo an g itu r ,& qui-
bufdam adverfis imminentibusperurgetur,concludi
dicitur non minoribus anguftiis mentis,
quàm corporis. M a j o r e s enim anima: ìeIIus,
fervorefque funt animorum, quam corporum. I
z. Conclufus igitur vifcerum tumore, medi-
cum qu xrit j ut poflit propulfare periculum , &
conftrida laxare. Veniens medicus tentat omnia,
explorat interna. Et tu ergo conclufus animi
fe rv o re , adipice te ipfum interiori oculo.
Morbi vis u rg e t, fervet noxia confcientia, moles
peccatorum p rem it, intercipiunt fenfum
mentis anguftiie : cognofce te ipfum, & oratio-
nis qua:re medicinam : pofee ut veniat medicus
ille qui defeendit de cario, qui maxime iegrotos I
requirit, ficut ipfe ait : Non opus ejlfanis medicus,
fed iis qui male habent. Habes vulnera ? N e diffe-
ras : non eft apud eum ulla comperendinatio fa-
nitatis. Habes ulcera ? N e timeas : v e rb o , non
ferro curare confiievir. Adfpice igitur illis oculis
, quibus David auxilium qujefivit & meruit.
Levavi , in q u it, oculos meos ad monies : quafivi
unde mihi veniret auxilium. N o n inveni nifi à
Domino -, qui enim mundum condidit, tuetur
accolas mundi. Adfpice ergo , & femper adipi- ]
c e ; quia jufti oculi ièmper ad Dominum.
3. H o c monet te etiam Hieremias in Threnis
fubhac ipialittera,dicens ad Hierufalem:a Surge
(fi expergifeere in notte, in principio vigilia tua
ejfundeficut aquam cor tuum ante faciem Domini :
ex folle ad Dominum manus tuas pro animabus par-
vulorum tuorum, qui deficiunt fame in plateis omnium
itinerum. Nonne & aperte conclufionis
oftendit anguftias, & monet ut intentione cordis,
in quo eft oculi melioris obtutus, remedium
tibi falutare provideas > Denique etiam in fra ,
iterum fub hac littera ait : Appropinquavit enim
a. Rom. edit. Surge meditati in nocte : folte ut magis locus accederei
11ad V u lg . ubi le g itu r , Con farge . lauda intuite. O nines
vero ni '.. & vet. edit, nobiicum faciunt. Et certe noftra Jcétio
magis congruit cum L X X , apud cjuos le g a s , a l * ? * , ¿yaMiaou
ullum remedium nifi in adventù domini noftri
Jefu C h r ifti, qui folus defpcratis poifit adferrc
medicinam. Et quafi oftendens eum, dicit : spi- ibìdem.io.
ritus ante faciem noßram , chrifius dominus comprehenfus
eft in interitu noßro In umbra ejus
vivemus intergentes. E t infra: Btbes, inquit,^* ibidem, n .
inebtiaberis. Adhuc : yifìtabit ini qui tat es tuas ¡re- ibidem. »1.
velabit fuper peccata. Quàm breviter adventum
& paflìonem ejus expreilìt, remiflìonemque omnium
peccatorum : quàm aperte congregatio-
nem futuram gentium declaravit j H in c illud
apoftolicum : Quia cacitas ex parte lfrael canti- Rom. 11.
g it , donee plenitudo gentium in trare t , (fi fìc omnis ^
lfrael falvus fieret.
5. Veni domine Jeiu : fed jam non in umbra,
lèd in fole juftitise. Si umbra profuic, fi paffìonis
tua: umbra protexit, fi corporis umbra ialvavit ;
quantum conferre poterit claritas aperta virtutisj
Per umbram lepra curata e ft: per umbram Matth. 8.3.
quoque illius feminx qux fimbriam veftis D o - Lu*- «-44-
minica: a d t ig it , iànguis ftetit: per umbram te
vidimus, quando non liabebas ipeciem neque
decorem. Umbra tua caro fu it, qua: noftrarum
a:ftus refri g e ra vitb cupiditatum, quie reftrinxit b
ignes libidinum , q u x avariti« , diveriarumque
> paifionum incendia temperavit. E t quid dicam
de umbra D om ini, quando & apoftolorum um- ah. if.
bra iànabat i Veniente etenim Petro unufquifque
offerebat « gros fuos, quos tranfeuntis ap o f
toli umbra reddidit finitati.
6 . Audi quia caro Domini umbra era t: Ecce Rfai.19.1-
Dominus fedet fuper nubem levem , (fi veniet in
A-gyptum. Et Da vid dicit : Sub umbra alarum tua- ? f*l- *•
rum protege me. Fadfcus eft igitur exinanitus umbra
nobis, quos fol iniquitatis exuflèrat. Vidi-
, mus ergo in umbra eum , cùm adhuc fides prima
procederei. Sed nunc jam totum illuminar
mundum.- & tarnen adhuc eum per fui corporis,
qua: eft Eeclefia, umbram videmus,nondum facie
ad faciem-, neque enim oculi corporis divi-
nitatis poflunt reeipere fulgorem. H « c quoque
umbra totum quotidie protegit orbem terra-
rum.Profuit igitur concludo-, Conclufit enim Deus Rom. 11.3».
omnia in increduli tate', ut omnium mifereatur. Sed
jam confiderei«us quid in concluiione dicen-
' dum e ft , & unde incipiendum.*
7. Ex clamavi in toto corde meo , exaudi me, Do- y. 14;.
mine : jußitias tuas exquiram. Cùm imprefliones
patimur corporales,exclamareconfuevimus; uc
alios ad prasfidium nobis vocare poffìmus. Pre-
mebatur iàndus Propheta , appropinquantibus
fibi periècutoribus, Saul primo infeftus armato
eum infequebatur exercitu : poftea parricida fi.
lius imminebat -. non contentus fugientis exfilio,
vitam patris qu«rebat eripere.Sed ab illis minus
pati poterat quos in pr*fenti videbat, quam ab
illis quos non videbatjeft enim collud ano fanc-
tis non iblum adverfus carnem & fanguinem,
òr 10x.1t & c . Surge, exfulta in ‘notte.
b. I ta mil', magne conlcnfu : eundt a; vero edit, poft voccm,cupi-
ditatum, ilia fulineétunt, qua compefcuit infolentiam vi ti or um.
G g g g «j