p o r e , 8c adeiTe Deo. Et ideo humiliamus ani- A quia interdum deftituimur p rotezione cælefti
mam noitram quæ fead Deum geftitadtollere :
fed corruptibilehoc corpus gravat animam,ter-
renaque habitacula præponderant} ut mensde-
vota De o frequenter inclinetur ad iæculum,
nec fe fubjicere De o poflît 3 quoniam fubjeckio-
nem fui fapientia carnis ign o rât, quæ noftrum
involvit affeZum.
7 6. Dicentes hæc de nobis, quid de carne do-
mini noftrijefu Chrifti dicemus? Qui utique fufi- ■
8c regio ifta fub malediZo e f t , vel in lubrico
ixculari. Necdum quoque benedixerat terrani
fuam dominus noiter Jeiiis Chriftus j 8c ideo la-
borabant, nec ad lumen pietatis ejus oculorum
ipiritalium intendebatur obtutus. Deinde quia
voluptas & deleZatio mundi frequenter irrepit.
Unde non vinculis hominis illius ligare nos at.
que vincire debemus, nec ceräAures claudere :
fedavertereaurem quotiefcumquealiena àfide,
Homi. fa
M. Odji
Philip. i.8. cepit carnis iftius veritatem 5 8c ideo fernet ipfum B 8c contraria vel adverfa utilitari noftræ aliquis
1 i .................... exiftimatobloquenda; n e in e o ièrmoneoperiat
nos umbra mortis : 8c fi quid tale profertur, nos
tamen D e i verbum debemus inferere , quod
mentis noftræ oculos fulgore diiputationis illu—
minet.
79. Sequitur : S i oblitifumus nomen Dei nofiri,
& f i expandimus manus nofiras ad Deos alienos.
Nonne Deus requiret ifta ? a A qu ila , invefiigabit
ifia, dixit. Symmachus, invenietifia ? Ipfe enim
Hier. 17 . p.
Phil. X. 8.
humiliavit ufque ad mortem, mortem autem crucis.
Diligenter adtende, 8c confiderà lìngula. Vide
quia volens fufcepir hanc formarci corporis nof.
t r i , 8c n ix obfequia fervitutis, in fimilitudinem
hominum faZus: non in fimilitudinem carnis,fed
in fimilitudinem hóminum peceatorum 3 omnis
enim homo fub peccato. Ideo 8c fpecie inventus
ut homo j ut fcriptum eft de eo : Et homo efi, &
quis cognofceteum ? H omo fecundum cameni} fed
ultra hominem fecundum operationem. Vt ho- C novit occulta cordis, g>uia propter te morte afficimur
mo, inquit, humiliavit fernet ipfum j. quia ad eos tota die : afiimatifumus ut ove s occifionis. Quid eft
C"~----- |A|— quod ait : Requiret Deus? Quafi fi nonrrequirat,
ignoret : 8c fic requiret Deus oblivionem tuam
quæ ir repfit, ut auferat ejus omne vefti<rium.
Unde 8c Aquila dixit : Invefiigabit ifia. N am utique
qui novit cordis occulta, qüomodo quærit,
cui etiarn ea quæ funt interiora, manifefta funt ?
Siquidem apud Deum confcientia uniufcujuf.
Deus venit qui humiliati fuerant, liberandos,
Ipfe fe ergo humiliavit propter nos. N o n ergo
corpus illius corpus mortis; fiquidem corpus eft
v itx : nec caro illius, umbra mortis3 fiquidem
fulgoreft glorix : n e c in e o locus affliZationis ;.
fiquidem in illo corpore omnibus gratia confo-
lationis.Humiliavitle,ut difceres quid fit humilitas.
Deniqueaudi dicentem : Difcitea me quia que fe prodit, 8c cogitatio hominis apud eum ie
mitisfum , d “ humilis corde, llle ie humiliavit, ut D a u t condemnat, aut purgat. Denique Aquila
1—uj vifiones cordis dixit, eo quod videa* cor noftrum,
8c omnis noftri cogitatio cordis in prorntu fit
apud D e um , atque ei cogitationum noftrarum
imago refplendeat. Bene illud ait Aqu ila : in te
morte afficimur 5 quoniam in Chrifto m o r i, ar-
duum ,8c gloriofum ; 8c inipfo moritiir,quipro
ejus nomine facra paffione eft co'ronatus. Sed
quid miraris quod requirentem Deum occulta
cordis verficulusifte declaret ; cùm alibi Deum
tu exaltareris j qui enim le humiliât exaltabitur.
Sed non omnes qui humiliantur, exaltabuntur ;
multos enim crimen humiliât ad ruinam. Hu-
miliatus eft autem Dominus ufque ad m ortem j
ut de portis mortis exaltaretur.
. 77. Ecce vide gratiam Chrifti, vide bénéficia
ejus. Pofteaquam Chriftus advenit, hæc caro
quæ erat umbra mortis , coepit per gratiam
Dornini refulgere, 8c habere lumen proprium 5
ibidem. i ) .
unde 8c diZum eft : Lucerna corporis tui efi oculus E fcrutatorem legeris cordis ? Quid etiam miraris
tuus. Sed vide de quo oculo dicat 3 non de exte- fi verbis noftris majeftas divinx fubftantix ex-
riore,fed deinteriore : Sioculus , inquit, tuusfim- plicari non po{fit,b cümait Apoftolus: Nolitean-
plexfuerit, to turn corpus tuum Iftcidum erit. Interior te tempus quidjudicare, donee veniat Dominus , qui
utique eft oculus,qui totum hominis corpus illu- illuminabit occulta tenebrarum3&manifefiabitcon-
minat. Interior eft etiam oculus, qui aufert to ti filia cordium: & tunc laus erit unicuique d DeosT e -
corpori cxcitatem } quia fcriptum eft s i autem nebras cordis fxp e loco criminis Iegimus- immo
nequam fuerit oculus tuus, totum corpus tuum tene- prope ubique. Vide ergo ne ifta fint occulta te-
brofum erit. Vides in. uno homine unde tenebrx nebrarungqux funt cordis occulta- ideoque te-
nafcantur, unde lumen oriatur. Ipfe ergo tibi es ‘ nebrarum nomen acceperint, quod ea ab aliis
caligo,vel lumen. Caligo iniquitatiseft,tenebrx F non deprehendantur ,fedlateant. E t ideo D o -
peccatorum : lumen inriocentix. Ipfe tibi ergo minus in die judicii illuminaturus adferitur oc -
es vel injurix auZor , vel g r a t ix : operatio divi- culta tenebrarum 5 quia cor uniufcujufque rna-
na nihü errat. Lumen in te ipfo eft ; quia inno- nifeftabitur,quod ante occultum e r a t : ioli quidem
Chrifto cognitum, qui fcieris judicii fui
gratiam a i t : Nihil efi occultum, quod non mantfef
tabitur.
80. Sunt autem multa qux propter verecun-
diam prernimus, 8c utimpleamus cxlefte man-
datum, tacitoapud nos tenemus affeZu - ne vi-
deamur in iis q u x noftra funt, gloriari;8c eorimi
fruZum vulgando incipiamus amittere.Sunt aucensinfantia
tua eft. Pura mens hominis. ante
adolefcentix lubricum , 8c juventutiserrorem.
T u tibi ergo tenebras fecifti eiTe quod lumen
eft. Denique idem oculus, hoc e f t , fenfus homin
is , tenebrofus eft in peccatore, iplendidus in
innocente.
78. N e c illud prxtereamus quod Symmachus
ait : Afflixifii nos in loco deferto. Ideo affligimur}
a. Edit. Rom. fex illis verbis : Aquila 8cc. rejeCtisin inferior
a , & tribus verfibus : Si obliti fumas Sic. continua ferie difpo-
f it is , fubjungit : &uid eft quod ait; nonne Deus requiretiftaÍ Ghia-
f i & c . nobis ab edit. ant. & niiT. recedere religioni fuit. In bis
tamen ab edit. & cod. V i£t. & Colb. nonnihil diilcntiunc quinque
aliijita partem ultimarti preferences : §luid eft quod at
ret Deus ! Oblivionem tuam qua irrepfit, ut auferat ejus on.
gium.
b- 'V i f t . &. Colb. cum illud quoque turbare nos non boi
ait Apoftolus. Se c.
‘e'veftZ
tem occulta fapientiæ, quæ raptus in paradifo A
apoftolus Paulus audivit ; 8c quia non lieebat ea
hom in ilo q u i, apud fetegebat ; non quiaufdfti
eorum aut gratiam aliis invideret; fed quodnon
Jicebathomini lo q u i, forte etiam homitii audire
non proderat : quæ tune illuminabit Dominus ,
cùm illuminandorum fecretorum tempusadve-
nerit. Vide ne etiam in Evangelio- diftantiam
aliquam reperias, ubi dixit : Nthil occultum-, quod
non manifefiabitur : neque epertum, quod non reve*
labitur. Illud tamen adftipulatur ad fuperiorem B
interpretationem, ut utrumque de bonis elfe
credamus ; quia fcriptum eft : Cognofcit Dominus
quifuntipfius. Suos ergo cogno fcit, 8c eos cog-
nolcitqui cognofcuntDeum: ignorât autem eos
qui ignorant Deum ; qui enim ign o râ t, ignora-
bitur. Dominus ergo quæ bonaiunt, recognof.
c it ; ea quæ funt plena cognitionis divinæ, ea
quæ funt occulta fapientiæ, novit Dominus ;
averfatur autem e a , quæ funt plena iniquitatis
atquc peccati. C
8r. Denique fi iftorum perfonam confîderes,
quos nulla divini cultus oblivio feparavit,ut alie-
no De o expanderentfuas manus, atque aperire
fuasanimas noluerint : intelliges quod in occub
ris fuis non flagitia aliqua e r a n t , fed ea quæ ef-
fent innocenciæ, continebant ; quandoquidem
morte afficiebantur pro D e ic u ltu , totaquedie
verfabantur in morte5ficut 8c verfabatur Paulus,
qui ait : <f)uotiàie morior per vefiram gloriam. Et
vere quotidie Paulus moriebatur fecundum car- D
nem, injejuniis, in naufragiis, in diverfis pericu-
lis , in miferiis conftitutus ; fed non totus moriebatur.
Moriebatur homo ejus ex te r ior , fed re-
novabatur interior : 8c ideo non deficiebat, cùm
totpericulisurgeretur; quiaetfiexterior homo
ejus corrumpebatur , interior renovabatur de
die in diem5quia diem fibi uniufcujufque fides8c
gratia operatiohis illuminât. Unde nec Paulus
apoftolus noZem feiebat 5 quia qui renovatur,
femper in Iuce eft. A n tibi non videtur in lu c e , E
qui Chrifti in fe continet caritatem? Et ideoim-
molationis fecurus dura non refugit: nec eum
perfecutio ulla , aut famés, aut gladius poteft à
Chrifto domino feparare, quem vincula divinæ
caritatis adftringunt.
82. Interim tamen in bonis etiam operibus
mens humana turbatur, 8c tentationibus quati-
tur. Tamen 8c hoc juftorum eft,ut cùm fe tenta-
ri viderint,adjumentum depofeant 3 ficut apof-
toli in Evangelio, cùm Chriftus dormiret in na- F
v i , tempeftatem fluZuum formidantes excita-
verunt dominum Jefum, ut ab his formidinem
propuliaret. Nonne tibi videntur iànZi apofto-
li iftos dixiiTe verficulos: Exfurge, quare obdormis,
Domine 1 Exfurge, & ne repellas ufque infinem. Cer-
te etfi littera diftare videatur., concordat fen-
tentia. Neque vero vel in corpore conftitutus
ita dormiebat dominus nofter Jefus Chriftus, ut
ignoraret tempeftatem maris, 8c exorta p rocel- ■
la ventorum cognitionem ejus per altitudinem
foporis excederet. Dormiebat corpore, fed vir-
tute vigilabat. Etdifpofitio ilia fuit, ut adfcen-
deretin navemDeiFilius,D c i Verbum: adfcen-
derent etiam fimul difeipuli fui : quos remiifos
*• Remcdium excéderont, hoc c i l , præcei'ircnt omittereneque.
£22
8c negligentes elle non pafíus, quafi de Domini
prxfentiaSc favore fecuros , íomno corporis fe
fe compofuit. Ergo illa.fpecie fomni, dormiré íe
íe mimdo huic, apoftolis Verbum D e i demonf-
trabat. Vigilabat tamen ejus poteftas 8c provi-
dennia., qux excitavit tempeftatem in mari; ut
navis propemodum infurgentibus fluZibus ope-
rire tur: qua difeipuli cempeftate tur batí, ucr um
falubris confilii fe pro.viíione fu lcirent, an vero
*remedium excederent, cognofceretur. Sed illis
quibusjefus non do¡rmiebat, vigilabat fides: 8c
ideo furgentes excitaverunt dominum Jefum ,
dicentes: Dominetfa lv a nos,perimus,.
83. V id e fi etiam illud diferepat ab Evangelio,
quod de Joña legimus,qui dormiebat in ven-
tre navis , 8cftertebat: in quo facrx paíTionis figura
prxceffit. Sicut enim Joñas, dormiebat in
navi, 8c ftertebat feeurus,quaíi non metuens de-
prehendi 3 ita dominus nofter Jeíiis Chriftus, qui
figuram illam facramento fux mortis implevit,
tempore Evangelii in n a v id o rm iv it8 c ficut iL
le tribus diebus 8c tribus noZibus fuit in ventre
ceti 3 ita filius hominis tribus diebus 8c tribus
noZibus fuit in corde terrx,in fui corporis p a ffione.
Qui ubi fe excitavit á rnorte , 8c íbmrium
fui corporis relax av it, ut pro falute refurgeret
univeríorum jDifcipulos vifitavit. H ic eft ergo
verusJonas,qui obtulit animam fuam redemtio-
nem pro nobis.Propterea ergo fublatus 8c miftlis
eft in mare ut exciperetur 8c devoraretur á ce-
t o , quo intra alvum ceti pofims ejus interiora
vacuaret. D e q u o c e to h o c diZum fit,audiJob
dicentem : £¿ui habet, inquit, magnum cetum cap-
tivum reddere. Quis ifte eft ? Utique cognofcis,
cüm legeris quod dominus noftar Jefus Chriftus
captivam duxerit caprivitatem;deviZo enim ad-
veríario 8c inimico, nos qui captivi erarnus, ccc-
pimuslibertatem poílidereper Chriftum.
84. Denique ipfa oratio íanZi J on x docet
dominicx paflionis efle myfteria, ■cüm dxxw.cla-
m a v i, in q u it, ad Dominum meum in tribulatione
mea, & audivit me de ventre inferni. Vides quia
inferni ventrem dixit,non ceti ? Dominus autem
non in cetum, fed in infernum defeendit 3 ut 8c
illi qui in infernis e ran t, á perpetuis vinculis fol-
verentur. Denique plerique etiam refurrexe-
runt. Q u x autem fluminá circumdederunt Jo-
nam , aut de qua abyílb dixit Joñas : Abyffus cir-
cumdedit me novißima, merfit caput meum in fifia-'
ras montium: defeendi in terram, cujusfera fu n t continentes
ater nales fUrique hoc ad perfonamjonx
non quadrat, 8c convenit. Filius autem D e i d e feendit
in fifluras montium, quando defeendit in
tumulum; ipfum enim Joíeph, ficut Evangelium
docet,pofuit in monumento füo novo, quod ex-
cidit in petra, 8c advolvit faxum magnum ad
oftium monumenti. Denique 8c in alio íibro:Po-
fu i t ,inquit,í«w? in monumento excifo, in quo non-
dum quifquampofitus erat.
85. Quis autem e f t , qui cum voce laudis 8c
ibidem.
confeílionis Domino facrificavit; nifi Princeps
omniurn facerdotum, qui 8c vota pro ómnibus
vov it 8c reddidit? Solus enimeffeZus fui habuit
poteftatem. Sicut enim Joñas miíTus eft in mare,
8c quievit mare á commotione fuá3 ita dominus
lob.3.
Ephef. 4 .8 .
Ibidem. 6.
& V