flicam.poft quinqué panes & feptem tertiòjam A 84. Myfticum quoque e li qnod & manducans
in terra non m andu cate pineta : fed fnpra ter- populas, fatiatur, '& miniftrant apo fto li, nani Se
rara manducabis o&o panes , ficut qui funt ih in fatietate,repulía: in perpetuum femis indicium
cxleftibusiSicut enim feptem panes,panes quie- defignatur ¡ quia non efùriet qui acceperit citis
,• ita o& o panes , panes 'funt refurreaionis. bum Chrifti : Se in apoftolorum minifterio futu.
(Mtaa. s». Ergo ifti qui feptem aluntur panibus,triduo per- ra divifiO Dominici corporis- fgrjguinifque pne.
ftiterunt, & fortaffe integram refurreaionis fu- mittitur. Jam illud divinum ¡quemadmodum
tune fidem Se conllantìam copfeduti. Denique quinqué panes quinqué miilibus popoli redun.
Exed.j.j. fm d o rum vox eHiTribus dtebus nmbttlabìmus, dayerunt ; non emm esiguo , ied multiplicato
mi emkmur domino Vcotiojhot Sed illa fuo loco. cibo populum liquet effe fatiatum.
■ '81. D e quinqué ergo panibus íánctusjolian. B 85. Videres incomprehenfibili quodam rigatu
nes docuit me quod nefeiebam , quod non do- inter .dividentium manus, quas non frege ran t,
cuerat fandus M a ttlm is , non docnerat fandus fru&ifìcare particulas,8c intada frangentium di-
LucàS^fingulisenimdiverfaimpartitaeftgratiai) gitis fpontesfìiafragmenta fubrepere. Qui luce
nha.o. docuit, inquam, mequinqueiftostpaneshordea- l e g i t , quemadmodum juges aquarüm miretur
ceos fu if fe ¡& ideo noninepee dixitaus efeain meatos, & liquidi? fontibus ftiipéat continuos
a iftam effe habilem » corporalibusuCur enim pri- fluere fucceffus : quando etiam panis exundat,
mò hordeaceos > Quia primò lad e ,d e in d e e fe a &naturafolidiorisrigat.usexUberat!Ha:cigi:tur
eli: nutriendiis qui accedit ad fidem ¡ nondum fa d a fu n t, ut illa quoque qua: non cernimus,
enim poteramiis, Se fortaffe plerique nec àdhuc cerneremo?. His evidenter, illorum quoquedepoffumus,
Namcùmfintinternosifeontentiones,C fignavit a u d o r em ,& totius natura: creatorem
Se diffenfioney,nonne carnales-fumus ,Sefecun. materialisexiftere, , qua:non (utphilofophi van
dùm hominem ambulata»» Suis quxque apta- lunt preperta, fed fada;,igignendis omnibus rea
ta funt alimenta virtutibus ¡ Se inde prius hor- bus iiiccelllis dclluos iiibminiltar.
deum, deinde rriticum nobis ad alimoniam da- 86. B ooquidem mirum, quid.quid de flaminij.
Rtr. 17. tur ; fortiori vero ficut Elite, de interioribus fru- bus hautias ', figho dilpendii non notati: quid-
‘ i 'menti panis farinaceus miniltatur-, 8 quem non quid de fòfttibus-auferas, ufurario quodam requeui.
t dcpaicerc pcccatorcs;d ■. parar! meatu.Sed & fluminibus fi nihildecedere,
i r . N e c fblum panis Se numeri, fed etiam ac- nihil tamen videatur accedere : Se fontibus ut
cubitionis e li diflérentififíihtenim fupra foepum cumulata fluenta cerpuntur, ita dura, ininuundifcumbunt,
ifti fupra terram recumbunt : fupra D tur fluenta, produntur. A t vero hic panis quem
f cemita quinqué millia, fupra terram quatuor frangi: J d ’us, rayllicc quidem D e i verbum e ft ,
millia. plus eft terram premere, quàm fupra fee- Se fermo de Chrifto, qui dum dividimi-, aiigcturs
num jacere ; illi enim quibus adhue fenhis funt depaucis enim iermonibus, omnibus .pupilli? re.
corporales, mollioribns deìedantur, & ideo lii- dundantem alimoniam mhiiirravir. D c iiit fcrprafeenumrecumbunt:
omitís enim anfimum: mones nb^isvelut panes,j(qii,iin noftro dumli-
6- ifti vero fupra terram , qua: triticum &: vinum bantur Ore, geminantur, rVilibiliter quoque pagignit
Se oliv ata, cibum gratin confequuntur. nis ifte incredibili ratiohe, dum frangitur,d um
f i li difeumbunt ,ifti recumbunt; ,major enimeft dividitur, dum editur, fine ulla difpendii comijuadcm
requicsrecumbcntis. Ibi duo piices, lue preheniìor.e cuniulatur?
fine numero i linde plerique feptiformis Spiritus E 87. N e c dubitcs voi quod in manibus minif-
gratiàm in panibus definitam, in pifeibus quo- trantium, vel in ore edentium crefeat ¡ quando
que duplìcis Teffiamenci figurai» intelligendam ubique noftri operis teffimpnium ad finiiamciiputaverunr.
tum credulitatis adicifcitur.Siciiirmptiiscxfon-
-83. N o n piget ergo aftimare quod quatuor tihu5.vina,miniftris,operaútibus) c.olorantur,&
miliia ex quatuor mundi colled a partibus , in ipfi qui impleverant hydrias aqua ,vinumquod
quibus Ecclelìa figuratur, majoris gratin,cibuffl non detu lerant, hauriebant. Gomprehende, fi
Mmh. s. ftimant, juxta qùod Cenatameli: JìuiaveMeHtab potes, tanta rerum m iracuh; H le edentibus po-
**■ mente & occidente & fe flemmone<è- nnfiro, é - re- pulis crefcunt ftas fragmenta difpendiis, Se de
eumbent eum Abrnhém de Ifitnc de Jncob in regno quinqué panibus majóres reliquia: quam iumma
celontmXSnàe h ìo g ra ti* Patriagunturà C hrifto; F e f t , colliguntur : illic in alienara fpe.cigm vertun-
non enim f r u i t a illic benediaio tantum , hlc tur elementa,,neciuos pàtitur natura d efed u s,
etiam gratiarum eft adio. Pro Eccitila quippe nèc fuos agnofeie ortus, uhi tamen proprio refua
Dominus Patri gratias agCre confuevic ; quia cognofeit. Quinetiam meliòr eft mutati vini naq
u i abfcondic f?,pientibùs,ea parvulis revelavit. tura quim nati ¡ quia, in arbitrio creatoris e ! r ,
Benediaio igirur ilipcr nos, qui inferiores llmr.is: Se quos ufus yelit adlignare naturis., Se quas
.gratiarum afiio fupér éqs qui de infirmitatibus naturas impartire gignendis. Vid.equar.tis opecorporum
icorutn iacrans p.iiiionibus rriumpha- ribus opus aiiltniar : dum aquam minilìer inrunt.
jam illud in fuperioribus ¡^iclibavmius , fu n d it , odor transfufus inebriat, color muraquia
c inti qumquagcni dphr.imbbre jubcrentur, tus informat, fidem quoque iàpor hauftusaccu-
» licer lacrimi numero definito ¡ :ran:cn videtiir. niulat.
hil- fundatioriS E c c lc iix populus, qui line 1:11- 88. Conferant g entiles, fi p la ce t, cum Chriiii
meri dchnirioue recumbu. beneficiis déotUm fuorum non- fad a , fed fida,
a. Gill- in marg.. cor pori bus vel pecoribus. Duo etiam míT. le- 1 I b. Edit. cum miT. non paucis , quem ( Rom. quia ) vatem ( qui-
-gunt j peceribus. Mcnus camen airi atquc edic. corporahbus; refer- I I dam mlf. uutem ) non queunt contaminare , fed pafeere peccatores.
tur enim ad fuperiora illa , corporahbus próxima alimenta : quse I 1 Sed quis fenfus , nifi ineptus bine eruatur ? N o s vero locum «X
He in ómnibus miV.& edit. exhibentur. J I quinqué m ff. probatioris nptse rcilituiiuus.
lohen. i.H
& h
* Ferunt certe eorum fabula» fuifle * regem quemdam
qui quidquid tangebat, aurum fiebar. Sed
etiam conviviaipfa feralia j nam& ipiàmantilia
digids apprehenià riguerunt: & cibus in ore cre-
p itab a t, ferens non a limenta, fed vulnera : & in
oaitture potus h a:reb at,n e c penetrare facilis,
nec redire. D ign a beneficia voris, digna tanto
muñera precatore, digna liberalitas conferente!
T a lia iunt idolorum beneficia, ut cùm videntur
prod e ile, plus noceant : a t vero Chrifti muñera
parva videntur, & maxima funt. Denique non
uni co lla ta , fed populis j nam & cibus edentium
in ore creicebat,8t videbatur efle corporalis alimonia
, fed fumebatur iàlutis ieternie.
89. C u r autem quinqué miilibus hominum plus
redundat, quatuor miilibus minus ? Quia quatuor
millia ifta triduo cum Chrifto fuerunt ;
ideo amplius cceleftis pabuli receperunt.
90. N e c otiofe qua: turb a fuperiimt, à difei-
pulis colliguntur j quia ea q u a divina funt,apud
eled os facilius poffis quam apud populos repe- (
rire.Utinam mihi contingat audire: C o llig e q ua
iuperfunt. Si audiero & fe ce ro , habebo multa
q u a tu r b a , habebo multa q ua pueri & mulie-
res'édere nequiverunt.Beatus ille qui poteft col-
ligere q u a etiam do&is fuperfunt.
91. Videamus quomodo colligat. D ixit L e x :
L to . Non mcechaberis. Fregit hunc panem Chriftus ,
»• divifit hoc verbum,non aliunde adjiciens, ièd de
wh-fi fuo partiens : g u t v Her it, in q uit, mulierem ad
concupifcendum, jam ma eh atti s efi e am. Habes frag- ]
wám.19. mentum de fuo. Addidit : Si ocultis tuus dexter
w«». 3 o • (caudali za t te, erue eum. Habes aliud. Et fi dexter a
ìht. iì. tua fcandalizat t e , abfeinde earn i & , Jggi dimtjfam
r d viro ducit, maehatur. Vides ex uno quam multa
pto. 4. fragmenta. Moyfes dicit quod Abraham duos f i -
r lios habilit, unum de ancilla , & unum delibera.
pito. 14. Paulus dixit : Hac funt duo Teftamenta. Divifit hoc
v erbum, & invenit myfterium. Beatus ergo qui
c o llig i t , q u a dividit Chriftus.
92. Qua ratione autem cophinos duodecim
Chriftus im p le v it, nifi ut illud populi Judaici
pi. So. folveret : £fuia manus ejus in cophinofervierunt:
h oc eft, populus qui ante lutum in cophinis col-
Jigebat, hic jam per crucem Chrifti v ita caleftis
operatur alimoniam j & eo fidei cibum congerit,
ubi erat ante ccenum gentilis perfidia. N e c pau-
corum hoc munus ? fed omnium eft. Nam per
duodecim cophinos tamquam tribiuirti fingula-
pi. ioj. rum fidei firmamentum redundat : Panis enim
confirmat cor hominis.
». 10. Dixit autem illts : Vos quem me ejfe dicitts ? Re fi-
pondi t Simon Petrus, chrtfium Dei.
93. N e c turb a quidem otioià opinio e f t , quia
alii EIiam,quem venturum putabant : alii Johannen!
, quem decollatimi fe ieb an t, aut unum de
prophetis prioribus furrexifle credebanr. Sed
a hoc quarere fupra nos eft : » alterius fcicntia,
alterius prudentia eft. Nam fi Paulo apoftolo
• cor.i.i. facis eft nihil feire nifi Chriftum Jefum, ¿c hunc
crucifixum, quid amplius mihi defiderandum eft
feire quam Chriftum ? In uno enim hoc nomine
* . Midam intellige Phrygiae regem quem poeta , quò fub ejus
perfooa quam fluita fint avarorum vota , ob oculos ponerenc,
finxcrunc eo muncrc donatum a Baccho , ut quidquid tang eret,
i & divinitatis & incarnationis exprefllo, & fides
pallìonis eft. Et ideo licet ceteri apoftoli iciant j
Petrus tamen refpondit p r a ceteris:77* es Chriftus Matth. u.
filius Dei v iv i. Complexus eft itaque omnia, qui 1 *•
& naturam & nomen exp reflìt, in quo fumma
virtutum eft. Etiamne nos de generatione De i
inierimus quaftiones , cùm Paulus judicaveric
nihil fe icire nifi Chriftum Jefiim, & hunc crucifixum
: Petrus nihil amplius quam De i Filium
confitendum putaverit? No s 8c quando,& quo-
J modo natus fit,& q u a n tu s fit,h um a n a infirmi-
tatis contemplatione rimamur. Scivit Paulus
quod in iftis magis offendiculum quaftionis ,
quam adificationis profeilus eilet j & ideo judi*
cavit nihil fe feire nifi Chriftum Jefum. Scivic
Petrus quod in Filio D e i omnia fint : Omnia enim i 0han. i j .
dedit Pater E ilio. Si omnia d e d it , aternitatem *•
quam habet, piajeftatemque transfudit. Sed quo
prolabor longius ? Fidei mea finis Chriftus e f t ,
finis fidei mea Dei Filius eft. N o n licet mihi
; feire generationis feriemj non licet tamen nefei-
re generationis fidem.
94. Crede igitur fic quemadmodum Petrus
crediditjUt & tu beatus fis, ut & tu audire me-
rearis : Quoniam non caro & fanguis tibi revelavit, Matth. 16.
fed Pater meus qui in calis eft. Caro enim & ianguis 17'
non queunt nifi q ua terrena iunt revelare : at
vero quiipirifu loquitur myfteria,non carnisSc
iànguinis magifterio , fed divina infpiratione
fundatur. N o li ergo adquieicere carni & iàn-
) guini j ne carnis & iànguinis haurias p racep ta ,
atque ipfe ianguis 6c caro fias. Q u i enim carni
ad h a re t, caro eft : & g u i adharet Deo, unusJpiri- c«ir. 6 .
tuseft. Non permanebit > in q u it , fipiritus meus in lJe'n Ä ,
bominibus iftis in aternum, propter quod carofiunt.
95. Sed utinam caro & ianguis non fint qui
audiunt, fed à carnis & iànguinis remoti cupidi,
tatibus poflìnt dicere finguli : Non timebo quid fa - rfai. ss- s-
ciat mihi caro. Q u i enim carnem v ic e r it, Eccle-
fia fundamentum eft : fi aquare Petrum non po-
L te ft, imitari poteft 3 magna funt enim D e i mu-
n e ra , qui non iòlum nobis q u a noftra fuerant '
rep a ra v it, verumetiam q u a funt fua propria
conceifit. ,
9 6 . Refert tamen quid fibi velit quod non
alium turb a opinabantur , nifi aut Eliäm, auc
Hieremiam, aut Johannem Baptiftam. Et Eliam
forte-, quia raptus ad calum eft. Sed non Elias
eft Chriftus : ille rap itu r, ifte r e g r ' "tur : ille inquam
, rapitur, ifte rapinam non « oitratus eft
; effe fe aqualem D e o : ille petitis ignibus vindi-
catur, hic periecutores ilios m aluit fànare,quam s
perdere. C u r autem Hieremiam putabant ? Fortaffe
quia iandificatus in, vulva eft. Sed non hic
Hieremias : ille fandificatur,ifte fan&ificat : illius
fandificatio ccepit ex co rp o r e , hic fandus ex
iàndo. C u r etiam Johannem populus p u ta b a t}
nifi forte quia in matris utero pofitus, Domini
przefentiam fentiebat ? Sed non hic eftjohannes:
ille adorabat in utero, hic adorabatur : ille bap-
tizabat in a q u a , Chriftus in lpiritu : ille pceni-
tentiam fuadebat, hic peccata donabat.
97. Et ideo Petrus non exfpedavit populi
I iu aurum vcrterctur. Vide O v id ii Metamor. Pab. f .
a. Edit. Amcrb. cum longe maxima paxtc mlf. alterius ftnttnùt.
Prxflac carnea a lia ledilo.