lohan. l i .
ih
lohan. -S.
I o.
Matth. j .
b
Ephef. 6.
Matth. y. 3- Ó*/eí-
P M 6.
é*H- I
A7 vide»s autem W W 8 le g if fi ,« # » & < » A v it D e a s , dies ° a a v a *
& M H . I V e n , n n m i n e H . doce nos ordmem. bea-,
Et cim Cedi f l i t , a ik n ie rm t nitum difcifu- Bam <¡ut ferf'Mtimm f»nuitt»r fr.fur¡uftiti»m.
de thefauro divinitaris promtums oracula, inci.
pit effe iiM m io r . H ie aútem étfi in humili fta.
b a t , tametfoculos alte levavit. Sic enim etiam
cùria Laaarum fu fc ita re t, infremuit fpiritu s fie
etiam caput le va vit, cùm mulieri ad ulters pec
■ A • 1 _ fi. lairni*ia rtrnlAC rail
ibidem■ 4*
Ibidem, j .
j i . Veni,D om in e je íu ,r.
ticudinum tuarum ; ñeque enim fine ordine^ dixifl
t i , primó beatos pauperes fpiritu, fecundo beatos
mites, & tertiò qui lugent. Nam etfi cognofe
co aliquid, tamen ex parte cognofco. Si enim.
Pauius ex parte c o g n o v it , quantum ego poíTum
en n donaret. Ouid eft enim levare oculosS nifi cognofcere ? Paulo quantum v ita , tantum etiam
. c 1 • t, « verbo infenor fiim ; vita enim verbum exigit
H f a n d u s Matthsus: A feruti, inquit, B & adquirit : fermo, autem fine vita non eff ,fer-
otfrum, thefauros feilieet fapientis ¡¿ fe ten ti« m oD e i. Quanto me fapientior PaijJj]*i,IllegIo,
D e i b reclufis ady tis templi fui. Ora referavit: er.
20 Sc tu aperi os tuum , Ted priiis ut aperiatur
implora. Si enim Paulus in apertione oris fui
implorat auxilium , multo magis implorare te
convenit. Oftendit etiam tibi clavem feientia:,
qua os aperire tuum debeas, dicens P rop heta:
Aperi os tuum verbo I'¡ei. Verbum D e i clavis tui
,ris eft : clavis feientia: oris tui clavis e f t , qua
riatur in periculis, ego in fucceffibus : ille gloria-,
tur , quia revelationibus non extollitur 5 ego fi
qua: revelationes mihi contingerent, gloriarer.
Sed tamen poteft Deus de lapidibus homines
fufeitare , Se verbum proferre de claufis, vo-
cem elicere de mutis. Quod fi afina: oculos ape-
r u i t , u t videret Angelum ; potens eft Se nobis
quoque aperire oculos, ut poffimus D e i videre
laxatis filentii catenis , imperiti^ clauftra re fe -C my fterium‘ , ■
53. Beati, inquit, pauperes. N o n omnes beati pau-
peresj paupertas enim media eft : poflunt Se boni
Se mali effe pauperes. N ifi forte ille intelligen-
dus pauper beatus, quem Propheta defcripfit
dicens : fiu ta meliorpauper juftus,quam dives mcn-
dax. Beatus pauper qui c lam a v it ,& Dominus
exaudivit eum : pauper à crimine,»0 Onatuor tantum beatitudines fàndusL u- * I IH paMuper à vitiis,
c a tóm íum c a s poiitit, o a b 'v e r o f i n t o M at- pauperHquomundtprincepsnihilinvenitipauth
su s i fed in his o d o il ls 'quatuòr fun t, H H H *mulUS H f f i B l HHIÉE
quatuor i l l s .oftó, H ie enim quatuor v elut vir. D
tutes amplexus eft cardinales: ille in illiso d o
myfticum numerum c refervavit.Pro odiava enim
multi fcribuntur pfalmi, Se mandatum accipis
o d o illis partem dare fortafle benedidionibus5'
ficut enim ipei noftrie oclava perfedtio eft : ita
odiava filmina virtutum eft.
Beati pauperes ftirilu ; quia veftrum eft regnum Dei.
Beati qui nunc efuriuntdrfitiunt-, quiafaturabuntur.
Beati qui nuneftetis ; quia ridebitis. Beati eritisy curri
vos ode riut homines.
50. Sed prius qua: funt ampliora videamus.'
Beati, inquit, pauperes ; quoniam vejtrum ejlrcgnum
ccelorum. Primam benedidlionem hanc uterque
thieus aperuit,dicens : Beati pauperes fpiritu ; pau^ -
per enim fpiritu non inflatur , non extollitur
mente carnis Tua:.
54. Prima ergo ifta benedidlio eft : cùm depo-
fuero omne peccatimi, Se exuero omnem mali-
tiam , Se fimplicitate contentus fuero, inops ma.
lo rum, fupereft ut Se niores meos temperem.
Quid enim mihi prodeft carere fiecularibus ,nifi
fuero mitis atque manfuetus ? Nam qui fequitur
Evancrelifta pofuit. Ordine enim prima eft, Se pa- E viam recftam8fequitur ucique illuni qui ait : Difci-
V «¡m'irnm . nnin nni te d me quia mitis fum , ö “ humilis corde. D epone
igitur q u x improba funt,Vegeto vitiis feeyndum
bonam paupertatem, mitiga affedtum tuum ; ut
rens qu.xdam generatioque virtiitum 5 quia qui
contemferit fxcu laria, ipfe merebitur fempiter-
na -. nec poteft quifquam meritum régni cxleftis
adipifei, qui mundi cupiditate poÌfeÌfiis, emer-
gendi non habet facultatem.
51. Secunda benedidlio : Beati, inquit , mites.
Tertia, Beati qui lugent.Quarta, Beati qui efuriunt.
Quinta, Beati mifericordes. Sexta, Beati mundo corde.
Septima, Beati pacifici. Et bene feptima; quoniam
eo die ab omnibus mundi operibus requiea.
Ultima edit- Parif. Evangclizaturus enim ; & benediUionem de
thefauro divinitatis promturus, oraculo incipit. & c . M f. Clarom:
Evangelizattirus Dominus benediclionem, & promturus oracula, incipit
Sic. Cctcri cod. fcripti atque edit. nobifeum facilini
b. MiT. prope omnes , non fecus ac edit. ant.
de ni quibus nos , vetbis exhibent. Ve rum cùm
tantum poft verbum , referavit botato p u n ito .
nullus Rine erui poterai legitimus fenfus. Q u a re ut huic malo
afferretur a liquid .remedii, fcriptor Smusi è mlf. Colb. repofuit,
ore prò ora, quievoccs oinnino inmf. Clarom. prxtermifliE lunt.
in hoc Rom- edit. etiam cum Clarom. convenit , icd pneterea
addidit vocem , veteris, ante vocem , templi. N o s vero quo &
fenfui confuleremus, & communem lcitionem retmeremus , in-
terpunitionem exiftimavimus reilitucndam, ut eam cernis.
c. Omnes edit. referavit. E contrario omnes propemodum mil.
refervavit ; id eft , fervavit, compofitum prò fimplici. Porro ut
iiunc locum cui offafa: tenebra plufquam cimmeri* m ultis viden-
tur , prò noftra v ir ili illuftremus , Jeitor advertat oitonanum
■riumcrum duplici de caufa m yfticum dici. Prima'eft c p ii de oliava
multi fcribuntur pfalmi : per o d a vani autem beatam refurreitio-
nptn intelligi tum frequenti P.JP. Gracorum Latinorumque teftìnonirafcaris,
aut certe iratus ne peccavens,juxta
quod fcriptum eft : Irafiimini, & noli te peccare. *■
P r ^ c l a r u m eft enim motum temperare con-
filio : neeminoris virtutis ducitur', cohibere ira-
cundiam, indignationemque compefcere, quàm
omninonon irafei; cùm plerumque illud lentius,
hoc fortius xftimetur.
c locum iif-
1 his periodus
•. NyiT. Dydim. in Pfal. 6.
‘ ■ Auguft. Cafliod.
monio cognofcimus j ut puta G reg
Hilar. Prolog, in P fal. Se in P í a l .^ P | | i p H i i |M | P H H |
in Pfal. 6. See. tum ex verbis ipfius Ambrofiifup. lib. x. in cap. }.
& inf. lib. 6. in cap. 9. octava enim die facta eft refurrectio ; unde
& plerique pfalmi pro ottava fcribuntur, intclligcrc eft. Unde idem
fubdit odtavam effe fpei noftra perfedtionem , id eft , terminum Sc
coronidem. Secundam vero caufaiaccddir, quod nobis pracipitur
Eccléf. II. x. ocio par tern dare : aiq i# p c r vocem otto, univerlalica-
tem defignati Hieron. in Mich. y. & alibi. Vatab. Eltius a lii—
que obfervarunt. Quaproptcr hie idem eft , octo benediilionibus
partem dare, atque untverfis virtntibus operam dare. Et h inc eft quod
additur, ita & ottava fumma virtutum eft ; furnma enim dicitur
per allegoriam ad números , quibus collcdtis funnna conficitur.
Ne c ob aliud ponitur adverbium ,fo r taß e, nifi ut indicct hujus
loci qui ad littcram de clcemofina accipitur , nativam non elle
interprctationem , vel etiam myftice de vereri novoque Te fta-
mento poffc in te llig i, ut alibi fapiiis ipfe interpretai us eft. Scnlus
ergo eft , per odlavam & refurrcaionem futuram , & virtutum-
univerfitatem ex *quo fignari.
d. Rom. edit, cum unico mf. Reg. Egeto divitiis. Minus appo-
, fite ad contextum.
*
13 69
55. Cùm -hoc feceris, memento quia peccator A
es:lugeto peccata tu a , lugeto delifta. Et bene
tertia benediélio eft p eccata deflentis jq u iaT r i-
nitas eft q u x peccata condonar. Ablue igitur te
lacrymis tuis, Se fletibuslava. Si tu ipfe te fleve-
ris, alius te non flebit 5 nani fi Saul defleviflet
peccata fua, Samuel eum non defleviiTet. Habet
unufquifque quos fleat mortuos fuos. Mortui fu-
mus, quando peccamus, quando implemuroflL
bus mortuorum. Mortuus eft fermo malus, qui
exit de ore5exit enim de fepulcro malo: Sepulcrum B
autem patens eft guttur eorum. Ideo dicit Apofto-
lus : Jmitatores mei eftote. V u lt nos deli&orum me-
minifTe noftrorum. Pauius non habebat quod lu,
geret,ex quo in Chriftum credidit,Se tamen priora
deflebat dicens: Jpuia non fum dignus vocari
apofiolus ; quia perfecutus fum Ecclefiam Dei. I lle igitur
peccator ante fidem, nos vero adhuc peccamus
poft fidem.Qui peccator eft,defleat fe,& ar-
guat fe j ut fiat juftus : Jujlus, enim^accufator efifui.
¿6. Ordinem igitur perfequamur,quia fcriptum C
eft : Ordinate in me caritatem. Depofui peccatum,
temperavi mores, deliéla deflevi : efurire incipio
Se fitire juftitiam. yEger enim cùm in gravi morbo
eft, non efurit j.quia xgritudinis dolor famem
excludit. Sed qua: eft ifta fames juftitia: ? Qui funt
ifti panes quos efurit juftus ? N e forte panes illi
de quibus didum eft : Iuvenis f u i , & fenui, dr non
v id i jufium derelitfum, nec femen ejus quarens pattern.
Q u i efurit, utique virium quxrit augmen-
tum. Quod autem majus virtutis incrementum, D
quam norma juftitia: ?
57. Poft hos : Beati, in q u it, mifericordes • juftitiam
enim fequitur miiericordia. Unde di&um
eft : Difperfit, dedit pauperibus , juftitia ejus manet
in aternum. Sed etiam qui mifericordiam defert,
mercedem amittit, nifi mundo corde miferea-
tur ; nam fi jadantiam quxrat, nullus eft frudus.
Emunda igitur interiora mentis tu x : Se fi diligeri-
ter pedoris tui fecreta mundaveris, compatere
iis qui impugnantur : Se intellige quanti homi- E
num , quanti fratrum tuorum auxilium tuum
quxrant.
. 58. Sed nifi tu p r i u s interiora tua vacuefeceris
ab omni labe peccati, ne diflenfiones contentio-
nefque ex affedu tuo p ro d e a n tn o n potes aliis
ferre medicinam. A te igitur pacem incipe j ut
cùm fueris ipfe pacificus,pacem aliis feras. Quo-
modo enim potes aliorum corda mundare, nifi,
tuum ante mundaveris ?
59. Profuifti igitur aliis, tulifti auxilium pluri- F
bus : feftina,contende ad finem.Multi cum eflènt
exitus v itx , unus Domino competebat j nam
quod natum erat (ecundum carnem, oportebat
fecundum carnem mori. Elegit paffionem ut mo-
reretur pro nobis : Se tu die de omnibus qua: re-
tribuit tibi Dominus : Calicem falutaris accipiam,
dr nomen Domini invocabo , hoc eft , paffionem.
Ùnde etiam illis qui ad dexteram vel ad finiftram
3- federe cupiebant, ait :Poteftis biberc calicem quem
ego bibiturus fum ? Ufque ad finem te d ucit, ufque
ad martyrium profequitur,& confticuit beatitu-
dinum palmam.
a. Rcg. cod. fo lu s , inferiore! adjuvet ; nimirum ut cum fequenti
membro fiat antithefis : fed non ideo communis Jeftio deferenda.
Et paulo poft , omnes edit, nifi fordem mentis abluere, fic etiam mff.
aliqu o t, cxccpto quod.cum aliis legunt, abolire. Cc tc ri plures po-
60. Vide igitur ordinem. O portet te fieri pau-
perem fpiritu ; humilitas enim fpiritus divitix
virtutum funt. Nifi pauper fueris , mitis effe non
poteris. Qui mitis e f t , poteft lugere prxfentia :
qui inferiora lu g et, poteft defidcrare meliora:
qui fuperiora qu x r it,“ inferiora devitatjut Se ipfe a
à fuperioribus adjuvetunqui miferetur, corfuum
mundat. Quid eft enim mundare animum, nifi
fordem mortis abolere ? Eleemofyna enim k morte fob. 4.
liberai: patientia vero perfedio eft caritatis. Qui
autem patitur perfecutionem, in ultimo certa-
mine conftitutus probatur adverfis j ut cum legitime
certaverit, coronetur. Hps quidam gra-
dus volunt elle virtutum, per quos ab ultimis ad
fuperiora poffimus adfeendere.
61. Denique ficut incrementa virtutum , ita
etiam funt incrementa prxmiorumjplus eft enim
D e i effe Filium, quam poffidere terram, & con-
folationem mereri.Sed quia Se primum prxmium
regnum cxlorum e f t ,& ultimum prxmium re-
gnum cxlorum eft : numquid xquale prxmium
incipienti bus atque p erfedis eft ? N e forte m y f
tice.docemur quia eft primum regnum coelorum
illud apollolicum : Dijfolvi dr effe cum chrifto. phmp. 1
Habes primum regnum , quando fan d i rapiun- *3-
tur in nubibus obviam Chrifto in aera; multi
enim. dormientium furgent : ifti in vitam xter-
n am ,illi in opprobrium. Primum ergo regnum
cxlorum fandis propofitum eft in abfolutione
corporis : fecundum regnum cxlorum eft poft
refurredionem effe cum Chrifto. Cùm fueris in
regno c x lo rum , tunc procefllis eft manfionum :
etfi unum regnum, diverfa tamen merita funt
in regno cario rum. Poft refurredionem terram
tuam incipiespoifidere, abfolutus á morte. Ille
enim cui dicitur : Terra es , & in terram ib is , non Gen. 3.
poifidet terram fuam j non enim poteft effe p o f l .
iè ffo r , qui non capit frudum. Abfolutus igitur
per dominicani crucem ( fi tamen intra jugum
Domini fueris inventus) confolationem in ipia
pofleifione reperies : confolationem fequitur de-
le d a t io , deledationem divina mifèratio. Quem
autem Dominus miferatur,8c v o c a t: qui voca-
tu r , videt vocantem : qui Deum v id e rit, in jus
divinx genera tionis adfumitur : tuncque demum
quafi D e i Filius, cxleftis regni divitiis deleda-
tur. Ille igitur in c ip it, hic repletur. Nam & intra
hoc feculum multi in imperio Romano funt :
fed majorem imperii gratiam qui propiores imperatori
funt, confequuntur.
61. Nunc dicamus quemadmodum in quatuor
benedidionibus fandus Lucas benedidiones fit
o d o complexus. Et quidem feimus virtutes effe
quatuor cardinales , temperantiam , juftitiam,
prudentiam, fortitudinem. Q u i pauper eft fpiritu
, avarus non eft. Qui f l e t , non fuperbit : fed
mitis eft Se pacatus. Qui lu g e t , humiliatur. Qui
juftus eft,non n eg a tb quod feit omnibus ad ufum b
communiter datum. Qu i miferetur, Iargitur de
fuo. Qui fuum d on a t, non quxrit alienum, nec
dolum proximo ftruit.
63. C on n ex x igitur fibi funt concatenatxque "
virtutes j ut qui unam hab et, plures habere vi-
I tiorefque , nifi fordem mortis & c. id eft , cotruptionein- Et hoc-
I melius quadrat cum verbis fequentibus.
j b. Ita edit., Amerb. & Era. cum maxima parte mff. G i l l , au-
J tem a c Rom. cum aliis mff. quod f i t omnibus S^c.
R r f r i! iij