f . i iS .
I . Pet.4.8.
ibidem. 13.
Pfal. 18. 8
¿"«ji. i.
ad movere brachia^cùm habeamus in manibus
critcem Chrifti, quam admonec Propheta fuper
•aurum Se topazion praferendam : qua: ab omni
errore culpaque revocar Se corrigit. Quis enim
juftorum non ambiar Chrifti in morte {òlatium,
in refurre&ione coniortinm? Quis non refledlat
oradum,quando audiat fibi fuperiora omnia peccata
donari ? Propter hoc enim plerique 3 à con-
verfionis ftudio revocari folebant, quod deli&o-
rum iliorum confcii, nullam Ipem venia: pradu-
merent : Se in Ecclefia quanto fandiora prxcep-
ta, tanto fine venia putarent effe peccata.
4 4 . Ideoque ait octavo verficulo : Propterea
a d omn ia m a n d a ta tu a corrigebar : omnem v iam
in ju fiam odio h ab u i. Merito corrigebatur, quo-
niam diligebat -, car itas enim operit m u ltitu din em
peccatorum. Vide quanta operiat,quanta corrigat.
C a r ita s p a tien s e f l , b en ig n a eft. C a r ita s non ¿m u la-
tu r , non a gir perperam,non infia tu r, non eß am b itio -
ß a , non queer i t qua ß t a ß u n t , non ir r ita tu r , non cogita
tuentes aliquid p roprio minuere eie cenni, ecu
inopi fumtum n e g en t, Se mifericordiam detri.
mentum putent. Sunt qui degenererò vitantes
ignobilitatem, flabro fecularis ambitionis agi.
tentur , 8c ficut quaflatx arundines hue atque
illuc feranturincerti.Suntetiam*qui dum majo-
rum fuorumftatum fequuntur, veluti digna com
verfatione contenti, ne errores quidem pa trios
exiftiment declinandosi ut fide mutandam per.
fidiam non arbitrentur : cùm in melius mutare
propofitum non levitas,fed virtusj neque culpa;
led gratia fit. Alius circenfibus ludis , aut thea-
tralibusfollicitatus voluptatibus ,aut ceteris va-
nitadbus occupatus,Ecclefiam non frequentati
alium ruris quieta deledant,eäque caufàad Ec-
clefiam rarus acceflìis eft. Itaque diverfo ufu in
eumdem indevotionis errorem uterque concur-
rit. Sed qui omnem viam iniquitatis o d i t , ad
univerla corrigitur & emendatur.Et bene pofuit,
Viam iniquitatis 3 ille enim facilius iniquitatem
declinai, qui vias ejus non fuerit ingreiius.
S E R M O D E C IM Ü S - S E P T IM U S .
i ni alum, non g a u d et fu p e r in iq u i ta t e , congaudet C
a u tcm v e r ita t i. Om nia fu j fe r t , omnia c red it, omnia
fp e r a t, omn ia fu ß in e t . C a r ita s numquam ex cid it. In
inferioribus tria per fed a pofuit,. fpem, fidem,
caritatem : majorem autem dixit caritatem , Se
re d e 3 C a r ita s enim om n ia fp e r a t , omn ia credit.
Cùm igitur fpes Se fides in cantate fint, non eft
dubium quod major caritas fit. Et bene fibiref.
pondit Propheta. .Supra enim dixit : L e xD om in i
irr epr eh enßb ilis, convertens a n im am . Si Lex ammani
convertit; utique qui diiigit, Legis diledor D
eft.Deinde in hoc ipfo centefimo decimo-odavo
pialmo primum pofuit ; B ea ti im m a cu lati in v i a ,
q u i am b u la n t in Lege Dom ini. Si immaculatus eft
qui in lege D e i ambulatjutique convertitur,qui
diiigit D e i legem. Ergo fi Lex immaculatum fa-
c i t , rede caritas multitudinem operit peccato-
rum ; quia plenitudo Legis caritas eft
45. Omnem, inquit, v iam in ju ß am odio h a b u i. Si
is qui prxcepta juftitia; diiigit, facit iilaqua; diiigit
3 utique is qui odit iniquitatem , non facit £
quòd exofus eft. N e c immerito ad omnia pra;-
cepta Domini corrigitur, qui omnem viam odit
iniquitatis. Nam nifi omnem viam iniquitatis
oderis, non potes in omnibus prxceptis De i cor-
rigi. Poteft enim fieri ut ali quis fe temperet à
crudelitatis horrore ; lubrico tarnen deceptus
amore meretricis, & femitas incontinentia; juvenilis
ingreiius, impreffum Temei non queat revocare
veftigium.M u l t o s enimvitiablandio-
ra decipiunt, Se contra avertit à Te plurimos trif. p
tisSe nimium leverà crudelitas.Sed juventus ad
amorem liberior,ad lapfum incautior,ad infirmi-
tatem fragilior,ad corredionem durior eft. Alius
le reftringit à luxuria :lèd avariti^ cupiditate
raptatur. Plerumque enim peccata hujufmodi
funt, ut fi alterum declines, incurras alterum : Se
natura; ufus adjuvat infirmitatem. Odifti luxu-
riam quafi fru g i, fed frugalitatis ftudio habendi
cupiditas frequenter irrepit. Avariti^ ipfi rapina
eftTubdita. Et quanto tolerabilius eft propria
profundere, quam aliena diripere * Sunt qui mea.
Edit. Am. & Gill, ad converfionis fiudium revocare ( Gill, re- 1 |
vocari ) folebant. Melius R om ... . revocari notebant. Optiroe. au- I
tcm omnium Era. quem fimul & majorem mlf. pattern iiiimis le- j |
cuti. Alii vero miT. partim h is, partim illisedit, patrocinantur. I j
H ic porro Noyaciani obiter perllringuntur , quo* de.induitria J [
• *3 Phe.
1. Iittera decima-ièptima, quie latine fignificat,
Erravi,Cive,Os aperui.Merito ergo
ha:c Iacrymabilis feries pfalmi fubje&a eft huic
littene : Refpice in me, ér miferere m ihi.. . . & non
dominetur mei omnis iniquitas. Ladern tuam illuminafuper
fervum tu um ut ei qui erat in umbra
mortis, populo cadeftis mifericordia; lumen ori-
re tur , adveniret Chriftus remilfio peccatorum 3
captivorum redemtio;,: Tubfidium laborantium;
Sed quia venire tardius defiderantibus videbatur:
Exitus, inquit, aquarum deduxeruntoculi mei.
1. In Hier ernia; quoque Threnis lacrymabi-
lior ieries Tub hac Iittera eft: ExpanditSion manus
fuas : non efi qui confoletur earn. Dignam remune-
rationem recepit 3 u t qua; expandentem manus
audire neglexit, & Tub alas ejus Tue ced e re , ipfa
poftea expanderet manus, & confolantem inve-
nirenon pofiet.Nam etfi anteadventum Domini
Hieremias captivitatemjud^òrum à Babylo-
niis illatam deflere videatur 3 tarnen prophetico
lpiritu iftam magis captivitatem pr^videns, qua
eos intelligibilis Babylonius in perpetui erroris
vincula fubjecit, 8c domeftica; virtutis extorres
de ftatu paterna; devotionis eliminans ,;longin-
qu^ alfe ci t peregrinationis exfilio,miferabili dolore
deplorat. Nulla enim patria verior quàm
fides, q u s eos qui longe e rant, prope efle fecit,
b 8c advenis atque peregrinis civitatis fupern®
jura connexuit, ficut fcriptum eft: Ergo jam non
efiis advena, atque peregrini : fed eflis cives fanc-
torum & domestici Dei.
2. Alibi quoque Hieremias dicit Tub hac Iittera:
Aperuerunt in te os fuum omnes inimici tui,fìbilave-
runt ,fremuerunt den ti bus , & dixerunt'. Deglutivi-
mus earn ; tarnen hac eß dies quam fperabamusjnve-
nimus earn, vidimus earn. Et hic licut Juda;orum
populus os aperuit in Chriftum, quemadmodum
impugnar fan&us Pia-ful in lib. De peenitentia, qua de re illic
à nobis dicecui uberius.
b. C u n Ax edit. & advenas atque peregrinos civitatis fuper ne jure
connexuit. Mil. ut in cont-xcu, nifi quod nonnulli 1 abenc : ©• ex
advenis & c., '
in vigefimo
in vigefimo primo pfalmo de ejus paflìone legifti, j
quod aperuerunt os Tuum maledicentes : digna;
fortem remunerationis agnofeis3 ut ipfi ab inimi-
cis iliis talia fuftinerent, Se fremerei in eos denti-
bus intelligibilis ille peccator diabolus, ficut Ieo
rugiens, &requirens quem devoraret. Ifti igitur
non dixerunt : Benediffus Dominus qui non dedit
nos in capturam dentibus eorum ; quia iperanduiti
de Domino non putaverunt. Ergaexcidium eo-
rum diabolus quod pra;fumebat,invenit. Deglut
i v i eos3 quoniam deerat paftor offenfus, qui]
extraheret de ore leonis crura ovis , a aut carti-
laginem.
4. Sequi noluer’u n t, audire nolueruntddeo decedente
pallore, veftigià eorum atque aures fuis
faucibus oecupavit ; quia faciem fanttorum non
receperunt, ó" nobilibus mifericordiam non dederunt,
ut tertiò Hieremias Tub hac litterà dicit in T h re nis
: Qui erant nobiles, nifi qui non lecundum
obfcuram hanc v itam, lèd in lumine lanélitatis
egerunt. Et omnibus quidem milèricordia inopi- (
bus jure debetur : fed major quidam , cùm ex
divitibus atque nobilibus in ultimum ftatum, atque
egeftatisneceffitatem aliquos ierumna deji-
c it , milèrationis pullat affeétus.
5. Hieremias ergo flebiliter fatis d ole t, utpote
qui perpetua; aculeo mortis deploraret amiflos :
David vero moderate , quafi qui obreptionem
doleret erroris, remedium non delperaret corr
re<ftionis3 ut contriftaretur, non ablorberetur.
6 . Denique confirmatus lobrietate pceniten-j
tia;,& ipe v enix provocatus,fic coepit : Mirabilia
tefiimonia tua, propterea fcrutata efi e a anima me a.
Moralis oratio, ut quoniam eum puderet errorisj
Deum tarnen propria; milèrationis teftimoniis
conveniret. H o c eli dicere : Ego in exordio ler-
monis loquens mea peccata ,non audeo levare
oculos meos ad te Deum vivum : led t u , Domine,
m.e ad Iperandam veniam, tantarum indul-
gentiarum titulis provocarti. Mirabilia tefiimonia
tua : b cùm in Abraham non Iaplii incuria juvenilis
offenfus es : dum monuifti ut ChaIda;orum
errores, patriam, cognationem relinqueret, Se
evocatum virtutis exercitiis erudirti. Cùm H e-
brteorum p.opulum à paternie ftudio nobilitatis
averlum,8e vilesefeas ^Egypti fuper divina mu-
neraprxferentem,non folum folidatis Rubri ma-
ris fluclibus liberafti:verum edam triumphis plu-
rimisevexiftiad gloriam , Se uberis terra; poflefi.
fione donarti ad quietcm.Te fotus lècuritate de-
feruit : te bellorum acerbitate deprefllis invoca-
vit 3 & ut injurias tuas oblivilcereris, emeruit. T e
Jefus N a ve ducem libi cieleftis militiie veniflè
cognovit. Te_ populus triumphator ut Madian
libi dominaretur, offenderat : te ut Madian vin-
ceretur, oravit. T ib iin Saul rege nonobtempc-
ravit 3 ut de eo alienigena: triumpharent : t ib i,
David pra;eunte,lervivit,ut de alienigenis vidto-
riam reportaret. Ego quippe paftor malignum
fe c i, Se confeffione peccati veniam reportavi.
Pulcherrimus itaque verficulus ad martyrum coa
Rom. edit, aut auris cartilaginem; Se certe vox , auris , in '
aliis , & inll.. lubincelligitur. cùm aperte alluda tu rad Amo s j. i t
0* mifiltò « ró/Mi°s i Attive Aio Q tè \ i, »' AtStt àiiv. Et]
infra ubi alia;, ac mff. omnes , faciem fanctorum, eadem è i ac ris ;
c°d- rcpofuit ; faciem facerdotum : verum eadem ratioiie mutandus
fuerat totus locus, cdm ejus ultima pars in iifdcm iìjcris cod. ita
l hortationem.Denique prophetica anima fic pro-
ficit in melius, dum mirabile credit De i teftimo-
nium : Se quia credidit, diligenti indagine qua:fì-
vit. Profedtum quæris, agnofee ex his verficulis
qui lequuntur.
7. Manifefiatio fermonum tu or um illuminât me, ir 130.
& intelleffum dat parvulis. In Evangelio , cùm
mitteret difeipulos fuos Johannes ad dominum
Jeliim , dicebatr Tu es qui venturus es , an alium Matth. 11.
exfpetfamus ? Relpondit Jefus cæcos videre, clau* 3-
1 dos ambulare, audire furdos ; hoc enim adventus
fui teftimonium fo re , per Elàiam prophetam fi- Efau.ci.i.
gnificaverat. Hæc ergo qua; annuntiavit per
prophetas, in Evangelio manifeftavit : Se quod
ipfe Iocutus eft per prophetas, in Evangelio ipfe
complevit. Ipfius ergo lèrmo erat propheticus
fermo, ficut habes fcriptum : Audi calum, & per- Efai*. 1 .1.
cipe auribus > terra ; quoniam Dominus Iocutus efi.
8. Intelle&us ergo datus eft edam his qui per-
fe&am làpientiam nonhaberent,dum mutilo-
; quuntur, mortui refufeitantur. His enim fignis
intelledtum eft ab iis qui rudes erant, 8e adhuc
quafi in cunabulis fidei conftitud, ut erat populus
nationum, ipfum venifle qui exfpeclabatur.
Illuminât igitur fidei claritate, refurreftionis fuæ
gloria,Se divinorum operum póteftate : Et intei-
letfum dat parvulis. Quibus utique, nifi dequibus
in Evangelio gratias agit P a tr i, in eoquod ipfe Matth. n.
operabatur Filius, quod myfteria Tua Deus abf-
c'ondiflèt àfapientibus,Se parvulis revelaflet : of-
) tendens citius plebem ex gentibus, vel ftatus in-
ferioris viros, quam fcribas Se principes Judæo-
rum , Se divites hujus læculi credituros? Ideo,
Divites eguerunt & efurierunt: pauper autem eia- Pfal. 33. n.
mav it, Se exauditus eli.
9. Sequitur tertius verficulus : Os meum aperui, t-w-
& duxi fpiritum ; quoniam pracepta tua concupifcebarn.
Habemusin Evangelio quòd dominusJelus Matth. j.i.
aperuit os fuum,cùm benedi&iones ediceret.Sed
ille os aperuit, ut daret aliis fpiritum : David ape-
l ru it , ut acciperet. DeniqueJeliis dicit; Accipite nhan. io.
Spiritum fanÙum -, eJefus dicit : Dilata os tuum, & l l '
adimplebo illud: hoc homini dicitjplenitudo enim pfal. 80.
Chriftus eft. Qui implet omnia, implet os tuum. “ •
Scribe ergo quæ dicit in latitudine cordis tui,
hoc e f t , os tuum clamet ad Dominum. Clamat
os tuum, 8e cùm tacet: ficut Se Moyfes cùm tace- Exod. 14.
ret v o c e , clamabat lpiritu. Ab hominibusnon ls‘
audiebatur,apud Deum perlònabat 3 eft enim in-
terioris clamor afFe«ftus,qui auditur è cado. Anna Reg. 1.
- quoque cùm oraret, tacita clamabat: labia non 1J*
movebar, Se interiori voce piæ mentis excitabat
Jefum. Denique cum effe&u rediit, quæ cum fi-
C lentio precabatur 5 quia clamabat in ea Spiritus
D e i, qui edam tacentibus nobis clamat: ^ * Rom. s . t .
pater.
10. Intellige ergo quid os fit: utrum cor, an in-
terioris hominis habitus. Hab et os anima, quæ
habet membra.Hoc os aperi non folum Chrifto:
fed etiam Chrifti difcipulo, qui os fuum Chrifto
implendum præbuit 3 Se ideo dicit : Os noftrumpa- cor. t
I legatur prophetis (alibi etiam fenibus) mifericordiam non dederunt.
I b. Ita mlT. complurcs : Alii ciim edit.1 Chm in Abraham collàpfu incuria. . . . dum ut Chaldaorum errores , patrumque cognationem
I relinqueret, evocatum & c .
I c. Rom. edit. fola', David dicit : Dilata Sic• Pcrperam j docce
enim feries , hunc verfum non D a v id i, fed Chrifto convenire.