Pfal. 7 5 .
Pfal. IJ.8.
Pfal. 133. i.
Exod. 3. 5.
Pfal.i6. i 6.
pulì cùm mfultat alieuijìbilare confuevit. Simul À gelium fit fe d a commotio, quali tranfitus quiquia
vocem non habebant, qui Verbum nega- dam. In vicefimo autem & primo pià!mo,in quo
bant, ficut irrationabilia ammalia fibilabant. Et totius propfietatur feries paifionis, fic habet :
ideo tranfibant viam,qui in via ilare debuerant. Omnes qui confpiciebant me, adjpernabantur me, d*
N o n Ìlabant ergo quafi conilantes : fed tranfi- locuti funt labiis, & moverunt caput. Speravit in
bant quafi mobiles. Juili autem pedes ftabantin Domino, eripiat eum : falvum fa à a t eum >• quoatriis
Hierufalem,in quibusperfidi ilare non po- n't am vult eum. M overunt ergo L e g em, qua: im-
terant;& ideo prateribant, ficut Marcus fignifì- mobilis videbatur 5 & ideo finis Legis Chriftus
cavit. Preterir umbra, non veritas. Dies ejus fi- intravit.
cut umbra p re te r it,a qui oblivifcitur,qui dere- 9. Qui moverunt capita pharifiei fuerunt, id
linquit. Sed& tranfireinfideles legimus,ficut e i lß e ft, à veritate divifi j unde Se in veritatem noli
illud : Et vindemiant earn omnes tranfeuntes viam. crediderunt.JSed&. fic poteft accipi : Moverunt
Deut. f . 31.
lohan. 14.
Pfal- )6.
m
rnm
Quis enim nifiperfidus defpoliat vìneam Chrifti?
Sed & alibi fcriptum eft :Et non dixerunt tranfeuntes
viam : Bencdiftio Domini fuper vos. Stantibus
enim dicitur: Ecce nunc benedicite Domino. Tarnen
& in bono legimus tranfire ; ut eft illud Moyfis:
Tran fens videbo hoc vifum magnum. E tq u iv id it
impium exaltatum ultra cedros Libani, Tranciv
i , inquit, dr ecce non erat. Et nemo dicit fervo:
Tranfi, recumbe.
7. Qua: ergo diftindio fit confideremus 5 nifi
forte illa, quia ubi in bono accipitur tranfire,absolute
ledum eft : non d ix it,h o c aut illud tran-
fiens, fed tantummodo tranfiens. Ubi in malo :
Tranfeuntes,inquit,viam. Via enim bona eft,qua: à
commeantibus frequentatur, non facile incurfa-
tur à latronibus, qui averla viarum obfidere con-
fuerunt : regale iter munitum eft. Moyfes autem
non tranfivit viam, fed in via l le t it , cui dicaput
fuum Chriftum,qui in fua venerat:fed moverunt
eum,quia fui eum non reccperunt.Move-
runt autem,dicentes: Tolle, tolley cruciftge eum. Et m*«.,.
moverunt caput luum,qui onera lua movere no- **•
lebantjcùm ligarent onera g ravia, & aliisimpo-
nerent : Ipfi autem digito, in quit, e a movere nolunt. Meni. 1
Quod eft myfticum 5 quia corporalis ritus obfer- 4-
vationem numquam mutare voluerunt, & intro-
q ducere intelledum fpiritalem. Digitum enim
pro fpiritu legimus, ut Lexdigito De ifc rip taell, d«».,,
& ideo Lex ipiritalis eft. Noluerunt ergo onera l0,
fua movere, qu» funt g ra via, 6c leve Chrifti ju-
gum atque onus ejus fuave fulcipere.
10. Verum quia pallio Salvatoris omnes rede-
mit, non ablurdum eft intelligere ita hos movifle
capita fua,ficut prophetabat princeps file Syna-
g o g x-.Expeditunum hominem mori propopulo.hWnà nlm.n
dicere voleba t, aliud fignificabat. E t ifti aliter
¿tum eft : Tu autem hicfta mecum. Stetit cum ilio movebant caput quafi infultantes, & aliud anqui
aiv.Egofum via, & veritas, drvita. H anc qui nuntiabant 5 quia ipfe erat qui venit, ut pigrum
viam tranfit, Iabitur. Moyfes autem non lapliis illud atque terrenum principale hominum C o r n ell
: fed pertranfivit à fiecularibus ad ipiritalia, à m o v e re t, quo evacuata obfervatione li t te r e ,
temporalibus ad »terna.Et qui vidit impium,nec myfterium qu»reremus in verbis. Unde ait : Po- Pf*i. 4
remanfit, fed pertranfivit, evafitjquia non adh»- futfti nos inparabolamgentibus, commotionem capi- 1;'
fit impio,nefieret unum corpus: fed fe ab eodem tis inpopulis. Quod in bono utique accipitur;
feparavit. Et cui dicitur : Tranfi, recumbe, evadit quia pramifit: Et in nationes difpcrfifti »w.Dilper- ibUm.\
utique laboriofam prefentium fervitutem ;ut ha- fi lunt enimJud»i j ut reliqui» eorum f iliv i fiebeat
gloriolàm futurorum quietem. Et Sponf» rent fecundum eledionem grati» : in parabolani
dicitur : Ades hue a Libano, Sponfa, ades hue a Li- £ autem pofiti-ut ea qu»per parabolam dièta funt,
banojranfibis & pertranfibis a principiofidei. T ran- re velata effe illorum exitu difceremus,vel eorurii
f i t& pertranfit, qua: fellinat ad Sponfum. Per-
tranfit fieculum, & fellinat ad Chriftum.
8. Nunc difeutiamus quid fic m overe caput.
Quis eft populi caput, nifi Chriftus ? Caput enim
mulieris v ir , caput autem viri chriftus. Sed etiam
Lex caput intelligibilis mulieris.Denique mulier
fub Lege tamquam fub viro fuit. Mortificato autem
ritujudaico qui erat fecundum litteram Leexemplo
admoneremur cavere perfidiam. Tunc
enim cognovit magis Hieremias Jud»am elle
deflendanij8c ideo Hierulalemcaptam effe tunc
temporis prophetavic , quando Redemtorem
proprium non recepit. Uli igitur infultatur, de
qua dicen t, inquit : Hac eft, civitas . . . . univerfa
terra ; eo quod ubi erat ante fidei jucunditas, ibi ;
nunc fit amaritudo perfidi» :v el certe movendo
gis,innupfic ei mulier qui à mortuis refurrexit. ß caput fuum', & de corporalibus ad ipiritalia
Unde quidam myllice interpretati, mortificato
b ritujudaico, b tamquam fratri defundi ritus ve-
teris Evangelio mulierem illam intelligibilem
nubere ex Lege voluerunt ; quia Lex Evangelium
fraterna quadam predicanone praceffit.
Ergo Synagog» caput mortuum eft, hoc e l i , caput
ejus Lex morcua e f t , obfervatio videlicet
Legis : evacuata eft Legis littera , ipiritalis ejus
intelledus adftruitur. Hujus commotionis me-
minit David in quadragefimo tertio p felino, di-
pfal. 43.1;. cens : Pofuifti nos in parabolam gentibus > commotionem
capitis in populis ; eo quod à Lege in Evan-
. a. Omnes edit. & pauci m(T. : qui oblivifcitur quod delinquit,
vel qui delinquit. Mil. novein : qui oblivifcitur,qui derei inquit. Ùnus
aut alter . . . . qua relinquif, ubi iubintelligc Chrißum, ve] Hierutranfeundo
mereatur audire 5 cum credideric in
Chriftum, quod corona fit glori».
11. Q u » eft autem corona g lo r i» , nifi Eccìe-
fia, qu» caput fuum Chriftum coronac?Qu» ju cunditas
univerl» terre,nifi domus populiChrifi
ciani, aula lànélorum, de quibus fcriptum eft :
In omnem terram exivit fonus eorum, t& in fines or- pfii.ii
bis terra verba eorumì Ergo quia corona glori» eft
Ecclefia ; ideo dicitur in Canzicis-.Egredimint. . . . cmi-ì-
dividete regem Salomonem in corona, qua coronavi t
eum mater ejus in die (ponfalium ejus, d* in die ju-
cunditatis cordis ejus. A d animas dicitur ut è <nir.
b. Edit, tamquam fr »tris defunta, rifu veteri, Evangelico ( Am.
Evangelio ) mulierem illam Sic. Melius cod. fe tipe i, quos fequuti
I fumus.
guftiis\& ciauftris ¿ n a n t corporalibus .e x t r a A &fapientemauditerem:C^*i,inquic.c#.M» ^ ; nf.u.,.
corporis cogitationes exeant^gredianturà cu- qiioniam qui caput non tenuerunt novillìma *4-
piditatibus & a curis, & à ceteris carnis iftius habere non poflunt.Séd jam ea qu» annexa funt,
aftectibus,& lubncis paflìombus, fupra mundum confideremus.
adfcendaiir .d e hoc mundo cxeaiit. Cbriiiö- oc- ty. Impos odio b M : 6 - k#m Mom diUxi. *..»■
curranc.parata:adfint facibus ardentibus rs lu . l> Quanto erga Dmnmum fe protendat afFcdu b
cences. Quafi Angeli Chrifti ha:c loquunmr : fanaus propheca David hoc verficuio declara-
Non poteltis videre claritatem ejus , gloriàm vitjquia cùm fuosinimicos nequáquam fit perejus,
nifi egrediamini human» fragilitatis curas, fecutus ( ut pote qui & regis Saul, á cnius infidiis
. li» Hierulalem. Quafi dicane : Quid viventem periculum làlutis cavere vix poterat nec vicam
inter morcuos qu»ritis ? Non intra hunc mutì-B putaveric appetendàm, & mortem »ftunàverit
dum quaricur Chriftus, qui fupra mundum füos vindicandam , & parricid» filii ingemueric intevoluit
elle dilcipulos. Q u » eft corona qua co- ritum, Se mulcorum perfequentium fe flagitiis
ronatur Chriftus , nifi corona glori» ? Jofeph appecitus ignoverit, ut ipfe ait,quia vicem inju- pfal.y.t.
coronam habuit caftitatis,Paulusjuftici»,Petrus ri» l»dentibus non rependerit) prevaricatores
“ dei; Smgularum virtutum coron» Hint. Solus tarnen divin» legis exoloshorrefeat : in q uou ri.
Chriftus habet coronam glori», qua eum Eccle- que & dementia morum ejus, manfuetudoque
fiacoronavit.In hac corona omnes coron»funtj pietatis, & vehémens devorionis aperitur intenquia
gloria non portio unius coron», fed p r e mium
omnium coronarum eft.
ìz. Tertia traditione moverunt caput fuum,C
hoc eft Chriftum,qui eft caput fu» plebis. Caput
ejus aurum cephas. Unde & Aquila petram aurum
dixit : Symmachus lapidem aureum, quod lignificai
ftabilem, eminentemque làpienciam. C o r pus
Chrifti Ecclefia eft. Hujus caput aurum, id
eft, lapientia pretiofa fan&orum e ft, hoc eft, viri
julii atque prudentes. Crines ejus abietes nigra ,ft-
cut corax ; de quo alibi ait : Capillamentum tuum,ut
grex tonfarum. Ideo capillamentum, quia virtus
omnium fenfuum in capite eft. Oculi enimfapien-Z
tis in càpite ejus. P rofunda igitur doctorum pru-
dentia, qu» poteft ea qu» obfcura funt revelare,
& alta aperire fenfuum. Et hujufmodi difputa-
tores crines E c c id i» futit, ficut pulii corvorum,
quibus Dominus efeam d a t, ficut dedit fanèló
Jacob à juventuce ejus, & eum pavit. Hos altos
ac profundos ubertace dodrin» pafeit Dominus
c»leftibus lacramentis.
13. Oculi quoque ejus ficut columba: oculi funt viri,
videlicet ipiricalibus ornati fenlibus, qui ad vi- j
denda myfteriia funt acuti,& parati ad penerran-
da fcriptur» fecreta divin» , rationabili laèle
fulgentes, in quibus non fit aliqua doli maculo-
là confufio, fed fimplicis affedus p ura& immaculata
linceritas. Ideo in aqiiarum*abundantia
Iotas has columbas in lad e memoravit.
14. Janr certe dentes,& genas, & ficut cocci-
num refticulum labia fponf»,intelligimus anim»
effe virtutes, dodorumque diverfitates : qui vel
Ipiritalem menti alimoniam difpenfatioiie ledula I
nibminiftrent: vel predicatione Dominic» crucis,
ficut verbi quadam linea alligent audientem:
vel modelli ac verecundi,& juventutis flo*re gra-
tiffimi a etfià tradatu pudore revocentur, re-
doleat tarnen in his odor Chrifti,& ficut in genàs
quafi de capite làcerdotali defeendit unguentimi
, eluceat pulcritudo dodrin». Et hoc caput
movit Synagogaj&ideoab'ftulit Dominus mira-
bilem confiliarium, & prudentem architedum,
a. Rom. cdic. ctfì à taStt pudore revocentur. McJius alia: ac
inil. etfi à traliatu & c. Tramare liquidem ab antiquis Pacribus
uliirpabacur, p ro facram fcripturam ad populum exponerc.
b. Edit. omnes : Quanto Dominus »öfter ferfendat ajfetlum.fanttus
Sic. M il. aliquot : §Juanto ergo Dominus nofter pendat ( unus, nos
ferpendat ) affeclu, fanctus & c . Opcime a lii decem , ut in texcu.
c In quibufdam mlT. legitur , novem menfium. Perpcram. Cla-
rutìi emm e li alludi ad illud V irg. cgl. 4.
t io , evangelici pracepti conveniéfis difeiplin»,
quam prophetico ipiritu previdebat. Etenim
‘ dominusJefiis & nòftrorum inimicorum diledio. Matth.¡ .
nem nobis expetendam effe p re c ep it, & De i ++•
holles, etiamfi nobis aut parentum, aut filiorum,
aut conjugii germanitatifque necelfitudine co-
pulentur,odioprofequendos. Sic enim fcriptum
eft : Si quis venerit ad me, d “ non oderit patrem,d" t-uc. 14.16.
matrem,dr uxorem, drfilios, & fratte s, & fororesy
adhuc etiam d" antmam fu am, non eft me dignus.
16. Quod fi quis otiófis àccipiat auribus, for-
tafle dicat:T u domine Jéfu,legem dedifti dicens:
> Dilige dominum Déum tuum, diligeproximum tuum> Deut. 6. $.
& ut impleres hanc legem, vénifti: dixilli per Levh.19.
Legem : Honor a patrem d* matrem -, & in E vange- 18 ■
lio j ubes ut paren tes oderim.Quomodo fibi con- M. 1J‘
veniunt illa precepta? Sic mitis & humilis corde
venifti? Non polTum falvo pietatis jure odille
patrem? cui débeo quod creàtus fum, <= matrem c
longo decem menfium faftidio pii foetus onera
portantem, cui in abfolutione plus periculi, in
dilatione plus radii eft. Quid dulciffimi meren-
? tur filii, ut à paterno excludantur amore 5 cùm
fit impium mori nolle pro liberisi Quid uxor ca-
rilfima qu»dam vit» coheres , & conlòrtium
commune natura? Qiiid fratres iifdem concreti
vifceribus,atque formati eodeni natura hofpitio
in hunc uliim lucis emiiiì ? Oderim ergo pignora
caritatis?Ita Evangelii lenitate rigorem pradur»
Legis infledis, ut quorum Lex condemnat injurias,
eorum tuEvangelio tuo condemnesgratiam?
17. Video illiufmodi adfertioni me relpondere
' non pofle : fed tu, DominCj reljionde} nec enim
indiges ut excuferis, qui non eguifti ut díceres.
Relpondebit igitur : Egone condemno pieta-
tem,quiodiiniquitatem? Ego parentes pracipio
non amandos, qui inimicos fuadeo diligend.os ?
Sed non ìeg.lli:Tewpus amandi, d r tempus odio ha- e cclcf. 3. i
bendi, & tempus belli, & tempus pacts ? D e quo hoc
dicit Ecclefiaftes ? Nonne de eo quod ratione
temporis fiat 5 ut aliquos pie & amare & odiffe
polfimus : & quos dilexeris, odille ; & quos ode-
Matri longa decem tulcrant faftìdia menfes.
Qiiamvis aucèni hunc Poeta: verfilm de lunaribns menlibus intcl-
ligendilm effe nonnulli velini ; cameu partus leghimi tempus effe
non folum nonum menlèm , fed & d«¡mum atque undecimum
docet Hippocrates lib. de partu fepti’mcftri & o&omciìri, àc poli
eum aliiinnuméri. lmnio Plin. lib. 7. cap. j- atque A geli. lib. 3.
cap. iá ttaduutmeniè decimo- tertio parcum quandoquein iuicm
cdi. Vide quoqueUlyllenv Albrpvandinn, DeMonßris, pag. yo.
D d d d iij