Vetimdetis B H B Judæorum , & excludensA cBiustypuseft&bbatiimmagnumificutmLege
S M W , à quibus mens — eft hebdomada H , poft quam celebratur
■ 1 ■ ■ H ■ m B n i h ■ nr°/ H I !
kiefciunt incrementa virturis.
ü Licet autem advercere quod iu vi'.Uci îUius f id ctmmfifmtgtesfemes. Quia fepcima genera-
W r i o r e W M divitis prafebti comparano- rione, ut habes fecundum Lucani, Enoch raptus Mm H,
n e inceiïtivtim mifericordiæ fit : Se ibi fortaffe e fti nemalitiaimmutaretcor e ju s s& in e o a cu -
fandis ciuos amicos d ic i t , & quibus taberna- leus dotons quievit. Septuagefima autem & fepcula
tribuit.- hic veto docet paupenbus confe- timageneratione D om u iu sn a tu sexM an a .h u -
rendum * ma*ni generis in iè peccata iufcipiens, remiflìon
nem tribuit omnium deli&orum.
Ç 24. 'E rgoquamvis f'e cùnd' um i"itteram difcas frequenter
ignofcere, nec indignationem tenere
( nihil enim eft quo poffit offendi, cui ignófcen-
di eft confiiétudo j tamen agnofce ijjiyfterium ,
ncque enim oriole fahbato dixit Dominus mu-
lieri : Vimtfps es 0b mfirmitate tun , oitendcns ttu. ij
neratus I , in e q u c luuuim ».-■B-.-^^^plebi liiai, quae ficut nniiier ilia v o ta ta icqucrefit
indule-entia ■ ne quem velauftera pcrcellat: tu r ,ad ventufu o feremififfep eccata.Septuagies O T
inv eaio , vel .«nniventia irivitet ad culpami itaque Sc fepties Lamech condemnatur ; quia:
. Sic & alibi.: s i Mccaverit intefrater tutss. vade & C gravius dehnquit, | qui icelus dum punit, admit- s
m m m n m m i P l u s e n im pro- t i t O m ^ a o ^ e n o i m ^ f c e ^ bapnf.
“ ' ' ’ mi facramenta dimittunt. Du ce ergo donare mjurias
tuas ; quia perfecutoribus fuis Chriftus
dgnovit.
S i peccaverit in te fritter turn, increpa ilium.
i l ..Quam bene poft divitem qui ctfuciaturin
poenis , fubjecit præceptum veniæ largiendæ,
his utique qui fe ab errore convertunt ; ne quem
defperado non rcvocet à culpa ¡ Quam vero moderati
« e f t , ut neque difficilis venia, nec remifla
corripe eum inter te & ipfu
ficiat amica correptio , quàm accuiàtio turbu-
lenta : illa pudorem in cu tit, live indignationem
movet. Servetur potiùs quod prodi metuat, qui
monetur. Bonum quippe eft ut amicum magis te
qui corripitur cred a t, quam inimicum ; facilius
enim confiliisaquiefcitur,quam injuria: fuccum-
■..Theß.y bitur. Onde & Apoftolus : C om p ite , inquit, ut
s' fratrem , ut eru befcat, non ut inimicum eum
a exiftimetis.
nitatis eft t:
officii ; qui enim metuit, reprimitur, non emen-
datur : quem pudet fa ce re , in naturam vertit.
21. Pulcre autem pofuit : Si peccaverit in te; non
enim vqua conditio in Deum , liominemque
peccare. Denique Apoftolus, qui divini eft verus
r it. y io . interpres orncuii : Hareticum, inquit, ^poft unam
k correptìonem devita ; quia non eft vq u e perfidia
25. N e c illud otiofum c quod fabbato paiTus c
eft magno,fignificans fore fabbatum , quo mors
deftrueretur à Chrifto. Quod fi Judæi fabbatum
ita celebrant ; ut & menTern & annum totum
quafi fabbatum habeant : quanto magis nos re-
I n f i RM us ENIM cuftos diutur- D furrectiqnem Domini celebrare debemus ? E t
■ pudor autem bonus magifter ideo majores tradidere nobis pentecoftes omnes
------------ quinquaginta dies ut pafchæ celebrandos ; quia
octavæ hebdomadis initium Pentecoften facir.
Unde & Apoftolus quafi Chrifti difcipulus, qui
fciret diverfitatem efle temporum , fcribens ad
Corinthios : Apud vos , in q u it , forfitan manebo, i.Cor.ie.
& hyemabo. Et infra: Manebo autem Ephefi ufque 6lbid(m s_
ad pentecofien ; oftium enim miht apertum ejl ma- ¿ ,9.
ut culpa, veniabilis. Etquoniam plerumqueper gnum. Itaque apud Corinthios hyemem a g i t ,
imperitiàm error ob rep it, corripiendum præce- E quorum erroribus angebatur 5 quod eorum cir-
p it; ut aut pertinacia vitetur,aut prolapfio cor. ~ ^ ------ Pnl^iî,
gatur. Verùm quid eft :
Si fepties converfus fuerit ad te dimitte illi ?
23. Num venia: numerus prafinitur ; an vero
quia cùm feptimo die requieverit Deus ab omnibus
operibùs fuis , poft hebdomadarn iftius
mundi quies nobis diuturna promittitur 3 ut
quemadmodum mala iftius mundi feriata ceiTaca
Dei cultum frigeret affeclus : cum Ephefiis
pentecoften célébrât, atque his tradit myfteria,
relaxa t animum 3 quia fidei cernebat ardore ferventes.
Ergo per hos quinquaginta dies jejunium
nefeit Ecclefia, ficut Dominicâ qua Dominus
refurrexit, & fu n t omnes dies tamquam Dominica.
26. Erit & alia Dominica qua Dominicum
corpus refurgat. N o v it liane Paulus, qui ait : Vos
b unt, ita etiam vindicte feveritas conquiefcat ? F autem efiis corpus Chrifti, & membra ex membris.
Sabbatum autem non folùm dierum, led etiam
menfium eft ; & ideo feptimi menfis decima die
fabbata fabbatorum : nec folum menfium , fed
annorum quoque : neque annorum tantùm, ied
etiam generatioiium *. poliremo ipfius mundi,
a Ita vct. edit. & cuntìi mlft duobus exceptis, ubi legitur :
Infirmis enim cufios diu:urnus eft timor. Rom. vero : Infirmiti enim
cu fi os diuturni bonitntis & c.
b Qusedam edit. Parif. poft unum aut fecundam correptìonem.
Sed vi.lccur'omnino Ambroiius legilÌe , poft una?» correptìonem.
Ecenim non folum lu e , verum etiam lib- i . de Abraham, Si alibi
«nnes alice edit. cum mlT. in liane k aionem confpirant. Poft paura
. Rom. rcpoìuerat., S i feptits <» die converfus fuerit ad te
.... . 7, lc ft io noftra in ant. editiplbmec
Ambrofiò concrac-
H o c enim corpus Domini & offa de offibus ejus
capiti cohserebunt : Caput autem Ecclefìa chrìftus. zphef t-
T u n c ergo ceffabit jejunium ; quoniam in per- 1}'
petua jucunditate fatigatio, cura, laffitudo ceffa-,
bit. Tunc mors deitruetur : Novifiima enim mors Corte
il!i. At
mlT. habeatu , locum
fuilfe exiftimandum eft..
Videiur lúe fcqui Ambrofi'
:m , adlerentium Çainum à
n cafu fortuito id faû um volunc. Q u a de re multa interpn
is quorumdam Hebrceorum opi-
Lamccho inccremtum fuilfe.
¡1 hum
:dit. fola , tjitodfabb.it ftpttltus eft. Sed aliaruj c mlT.
omnium in voce pajjus ejt, conycnienrium au£lorirate adducimur,
uc Cliriftum fabbato palfum ideo liic dici autumcmus , vel quia
erat ea dies ad Icqueus fabbatum , vel quod , ut ftatim
fu b jic itu r , fabbatum ita celcbraretur ä Judaeis , ut Sc men/is &
annus inftar fabbati haberctur. Ubi veto omncs edit. & plures
mlT. ftatim fubjungunt, magnum fignificans See, maluimus cum
m(T. aliis , iifque mclioris n o tz legere magno & c . Judccis enim
cria fefta erant qua: fabbata magna nuncupabantur , pafclia fc ili-
cet , pentecofle, ac fecnopegia, quorum primum eodem anno in -
cidebac in iabbatum minus, uti ex facris hiftoriis intelligimus.
Quod porro dici tin j o dies ut pafcha celebrandos, hoc de quibuf-
dam ritibus inrclligcndum, de quibus in Apol. David cap. 8. n. 4 1 .
defiruetur. Nam etfi cefiavit in E n o ch , & non eft A cens moraliter etiam e a q u * folidata fune fide
inventa m e o , deftruda tamen non eft : ille enith1 goffe diffolvi. Ex fide autem ------------- cantas , ex ex cantate
carìtate
raptus eit, u t evaderet eam : Chriftus ut deftrue.
r e t , immolatus eft. Et ideo bene d ix it : vbi eft,
mors, vittoria tun ? Vbi eft, mors, aculeus tuus ? Ergo
in hac refurredione iterum Chriftus-tamquam
luo refurget in corpore. Beatus itaque qui ha-
bueric partem in prima refurredione 3 ficut enim
primitiv dormientium Chriftus, fic tunc primit
i v refurgentium Ecclefia & fandi ejus.
fpes, & rurfus in ie fando quodam circuiti! re-
funduntur.
3!. ^Sequitur ut nemo in operibus glorietur, f. 7 .
quia jure Domino debemus obfequium. Nan;fi
tu non dicis fervo aranti , aut oves pafeend;
Tranß recumbe ( ubi intelligitur quia nullus re-
cumbit, nifi ante tranfierit : denique & Moyies
ante tran fiv it, ut magnum vifum videret ) fi
■ Hoc myfteriiim .Petrus feire non potuit,B ergo tu non dicis fervo: fed exigís * ,
brtaffe fcieHii,- de ab eo aiiud minìfterium ,& gratas ei non a g l : '
ita nec in te patitur Dominus unius ufum effe
operis aut laboris; quia duin vivimus, debemus
femper operari.
32. Ergo agnofce effe te fervum plurimis obiè-
quiis defoeneratum. N o n te prvferas quia filius
D e i diceris : agnofeenda gratia, fed non igno-
randa natura. Neque te jades fi bene fervifti,
quod facere debuifti. Obfequitur fol ,obtempe-
. C rac ^una 1 fèrviiint Angeli. Vas gentium eledus á
28. D e grano finapìs fupra di.dum e ft, nunc Domino : Nonf u m , inquit, d ig n u s v o c a r i a p o fto lu s; 1. c«»r. ,j.
de arbore mori eft difputandum. Arborem le go, q u ia p e r fc c u tu s fu m E c c le f ta m D e i .Deinde alibi nulnontarnen
arborem credo. Nam q u v ratio, qui lius fe oftendens confcium culpv , fubjecit - .S e d 1. C or. 4.
non in hoc juftificatus fum. Et nos ergo non à no- +•
bis laudem exigamus, nec pra:ripiamus judicium
D e i, & prvveniamus fententiam judicis : f<?d fuo
tempori, fuo judici refervemus. Poft h v c repre- f. 17 .
henduntur ingrati : atque ita demum ad trada-
tum futuri venitur judicii.
Forrafle ícierit de Enoch : quis tamen potuit
myfterium abfeonditum in D e o humana mente
comprehendere? V eniatergo Dominus in ani-
.niam meam, in mentem meam, atque eam fubji-
ciat fib i; ut cúm fubjeda mens fuerit mea, di-
eam : Non time b o mala, quoniam tu me cum es.
S i habueritis fidem ficut granum ftnapis, di ce ti s
huic arbori moro; Eradicare, & ja fiaré in mare, &
obaudiet vobis.
profedus hic nofter, ut arbor qua: laborand.
bus agricolis ferat frudus, eradicetur, & mitta.
xur in mare ? Licet hoc pro virtute fidei poffibi-
le judicemuS,ut ienfibilibus imperiis natura in-
fenfibilis obiè'quatur : quid fibi vult tamen etiam
ipfa arboris fpecies ? Legi quidem : Paftor eram
czfmrum, vellicans mora : & puro prophetam — m W tB K K k r . .
. gnificafle nobis,quod ex peccatorum erege pec- , qui fu en t in te fio , & vafa epus «
cator ipfe converfus fit: licet conveniat ut futile r 5 defce” dat tollere ™ ugro fimirus
gentium propheta frudum quvfifle videatur llternon redeatretro. Memores eftote uxorts Lot. t jt
in fentibus , cibum ex fentibus eruiffè, fed de- . 33. a Interrogati« à difeipulis Dominus quando i
coloros & feetidos greges gentium, populos na- veniret regnum D e i , ait : Regnum Dei intra vos
tionum, in fuorum fcriptorum pafeuis locaturus, eft ; utique per veritatem g r a tiv , non per ferviu
t fpirituali refedione pinguefcerent3Ìpfe autem tutem culpa:. Itaque qui vult effe lib e r , fit fer-
de peccatore converfo lac fpirituale mulgeret. vus in Domino; ea enim parte qua participamur
29. Sed cùm in alio Evangelii libro de monte fervitute, participamur &. regno. A it ergo : Re-
fit didum,cujusipecies nudagignentium vitium, E gnum Dei intra vos eft: quando autem veniret
olearumque je ju n a, infoecunda meffibus, apta noluit d ice re , fed dixit judicii diem effe ventu-
latibulis beftiarum , ferarumque curfibus in- rum;ut terrorem omnibus judicii imminentis inquieta
, extollentem fe altitudinem riequitiv cutere t, nec fecuritatem dilationis adferret.
fpìritualis videatur exprimere , ficut fcriptum 34. Et ne videretur contriftare difcipulos,b fi t
eft : Ecce ego ad te, mons corrufte, qui corrumpis.om- his aliquid denegaret, ait in alio libro : De die Man.
nem terram; congruit ut h oc quoque loco opi_ autem & hora nemo fcit,ncque Angeli cdorum.neque
nemur id. didum , quoniam fides lpiritum ex- Filius. Bene mediò pofuit Filium eft enim idem
cluditimmundum, maxime cùm arboris natura filius hominis Filius D e i ; ut magis didum fehuic
concurrat opinioni. Nam frudiis cjui pri- cundùm filium hominis vftimemus, quia tem.
mo albet in flore, deindejam foriiiatus irrutilat, F porum finem non per naturam hominis, ièd per
maturitate nigrefeit. Diabolus quoque ex al- naturam D e i novit. N e c aiienum tamen à fide
ten ti angelica: flore natura: & poteftate rutilan- eft, fi Filium accipias Dei. Quid enim eft quod
ti ,prvvaricatione dejedus,tetro inliorruit odo- bonus Pater Filium celaverit, cui omnia dedit ?
re peccati. En tibi illum arbori moro dicentem; Aut-quomodo non dedit cognitionem remporis,
Eradicare, & jafiare in mare ,cxxm Iegionem eje- cui dedit ipfius judicii poteftatem ? Quomodo iohan.
c ite x h om in e ,in porcos tranfire permittit : qui autem Filius nefeire poteft, quod Pater novit- “ •
cùmin PatreFiliusfit,& Spiritus fcruteturetiam
alta Dei; cùm ipfe Filius altitudo fit diviciarum 1. cor.
iàpientiv, & feientiv D e i ? Sed curnolit dicere, 10-
b. Sic.
exagitati diabolico ipiritu, fe in maria.demer-
ièrunt.
30. H ic igitür locus hortatorius ad fidem, do-
3. Edit. Rom. fola. Jnterrogatus àphariftis. . . . utique per liber-
tatem gratia. Sed in voce pharifais potùie S . Dodtor v el memoria,
v el quo ufus eft ..codice , fa llì j prxtcrquam .quod-in lèquenti
yerfu mencio fit diicipulorum : vo x auccm veritatem refta eft j
cùm illa , ut jam à nobis obfervatum eft , idem apud probatos
au¿lores quandoque fignificec ac sequitas j itaque per veritatem
gratia perinde eric acque per xquitacemfeu juftitiam qusc ortum
ducic ex gratia.
t. edit. Se (
mittitu r , in alto libro.
formam , f i eos aliquid
fittos, venient dies. Et
untili m(T. nifi quod inquibufdam præter-
Ac Rom edit, locum immucavic in hane
celaverit, fiub jungt tur : Et ait ad difcipulos
alio libro. Et poft non multa Ubi Amcrb.
paucis mff. Bene medium pofuit filium -. Sc Era. ac G ill. — ...
reliquis, Bene medie & c . Eadem Rom. edit, cx h ib e t , Bene inter-
pofuit filium. Sed omriino legendum , medie, hoc eft , non determinando
ucrum D e i, an ve hominis.