Jupta.
Matth, x8
Luc. 8.
lohan. 10
Matth. 2;
Cant. 3.
f - 4 -
L ib .3. de
Virgs
In P fal.ui
Senr. 17 .
Vtrf. 3.
L. de Ifaa,
cap. s .
f 6-
Ef ift. ad
Inneum.
fanBo mijfo de calo » in quern concupifennt Angeli profpicere. .
i}. Quam modicum cùm tranfivi ab eis > imeni eum , tenui
earn, & non dimifi eum. Ergo qiii rranfierit cuftodcs,
Verbum invenit. Tranfivit Johannes, qui Verbum apud
Pattern invenit. Multi quoque alii funt qui in otio qux-
runt Chriftum, & non inveniunt : & quxrunt eum in per-
'iecutionibus, & inyeniurit. Et ideo quail poft tentationes,
quia in periculis fi delium fuonim a deft : Quam modicum,
inquit, cum tranfivi ab eis , imeni eum, dr tenui eum, dr
non dimifi eum. Omnis enim qui quxrit, invenit; & qui
invenerit, adhxrere,debet, ne poffit amittere.
34. Et quoniam per Evangelium in terris videmus cx-
ìeftia myfteria figurata , veniamus ad Magdalenam , ve-
niamus ad alteram Mariam.Confideremus quemadmodum
Chriftum in cubili corporis fui, in quo defundus jace-
bat, in nodibus quxfiverint, quando dixit illis Angelus
: Jefitm qui crucifixus eft qmritis : non eft hie, furrexit
enim : quid igitur qmritis viventem cum mortuis ! Quid
quxritis in fepulcro eum , qui jam incxlo fit? Quid qux-
ritis in vinculis fepulturx , univerforum vincula folven-
tem ? Non fepulcrum huic fedes , fed cxlum eft ; ideo
dixit una ex his : Quafevi eum, dr non imeni. Tamen dum
vadunt apbftolis renuntiare, mifertus quxrentes , occur-
rit eisjefus , dicens : Avete. Ills autem acceffenmt, &
tenuerunt pedes ejus, & adoraverant eum. 1
■15. Tenetur ergo Jefus, & deledatur fie teneri, quia
fide tenetur. Denique deledavit eum & ilia mulier, qus
tetigit eum; & curata eft à fanguinis fluxu, de qua dixit :
Tetigit me aliquis j nam fientio virtutem de me exijfe. Tange
ergo , & n de tene eum, & conftringe fideliter pedes
ejus ; ut virtus de eo exeat, ut fanet animam tuam. Et fi
dicat ,Noli me tangere ; tu tene. Nondum enim adfiendi ad
Tatrem meum, dixit. Semel dixit, Noli me tangere, quando
refurrexit : aut forte illi dixit, qus putabat furto effe
fublatum, & non virtute propria refufcitatum. Denique
in alio libro hab.es, quia tenentibus pedes & adoranti-
bus dixit : Nolite timere.
16. Tene'ergo & tu anima , ficut tenebat & Maria, &
d i e Tenui eum, & non dimttam : cui dicebant ambx, te-
ncmus te. Vadead pattern, fed non derelinquas me , ne
iterum labar \ & cum Maria non errante, fed arborem
vits tenente , tecum rape tuis pedibus inhsrentem. Tecum
adfeendam, noli me dimittere, ne iterum ferpens
venena fua fundat, ne iterum queat femineum mordere
veftigium, ut fupplantet Adam. Dicat ergo anima tua ;
Teneo te, dr inducavi te in domum matris vie a » dr in fiecre-
tum ejus qua concepii me-, ut cognofcam myfteria tua, ut
hauriam facramenta tua.
17. Tenui eum > nec relinquam eum , donee introducdm eum
in domum matris mca,dr in cubiculumejus qua me concepir.
Qus eft domus matris mex & cubiculum ejus, nifi internum
tus fecreramque naturx? Hanc domum ferva , hu-
jus domus mundato penetralia, ut ciìm immaculata domus
fuerit, nec ullius adulterini confcientis fordibus inquinata
, fpiritalis domus in facerdotium fandum lapide
angular! coagmentata confurgat, & Spiritus fandus ha-
bitet in ea. Qus fic Chriftum requirit, qus fic Chriftum
obfecrat, non relinquitur ab eo : immo etiam frequenter
revifitur.
18. Vel domus matris, fortaffe domus eft,in qua prx-
fulget moralium difciplina : fecretum autem illua eft, in
quo funt altiora myfteria,in quibus diyins gratis mella redolent.
An non omni melle dulciòr peccacomm remiffio ?
. Nonne omni flore grati or refurredio mortuorum ? Suf-
cipe igitur Evam, non jam ficulnes foliis coopertam ,
fed fando amidtam fpiritu» & nova gratia gloriofam;
quia jam non tamquam nudata abfeonditur, fed tamquam
circumdata veftimenti fplendore fulgentis occurrit, quia
veftit earn gratia : fed nec Adam primo nudus erat, quando
eum innocentia veftiebat. Videntes itaque earn filis
Hierufalem Chrifto inhsrentem, & adhuc adfcendentem
cum eo ( dignatur enim qusrentibus frequenter occurre-
re, & condefcendere, ureas elevet ) dicunt :
19. Qua eft hac qua adfeendit a de fierto ? Sis ficut illa anima
, qus Chrifti in fe caritatem excitat, quam miran-
tur adfcendentem virtutes cslorum ; quod fine offenfione
adfcèndat, & ex hoc mundo adfeendat aim lstitia & ju*
cunditate, fiait vitis propago , & ficut fumus fe ad fu-
perna fubrigat, flagrans odorem refurredionis p is , &
fUavitatem fidei, ficut habes feriptum : Qua eft hoc qua
adfeendit a deferto » ficut vitis propago, fumo incenfi odori-
ficata, myrrha dr thure ab omnibus pulveribus unguenti.
Pulcre fubtilitatem ejus expreflit, pulveris comparatione,
8c unguenti commemoratione ; quia in Exodo fubtile le-
gimus, & ex multis compofitum thymiama, illud effe
incenfum propheticum, quod eft fandorum oratio, ut
dirigatur in confpedu Domini, ficut & David dicit : Di- Pfalm. 1402
rigatur oratio mea > ficut incenfum in confpeflu tuo.
zo. Qua eft ifta qua adfeendit a defèrto? Defertus'hic ^'dtifeac.
terrx locus & ihcultus videmr, fentibus & fpinis noftro- c*^'
rum obfitus delidtorum, Mirantur videlicet quomodo
anima qus ante in inferno relinquebatur, inhsreat Dei
Verbo , & adfeenderit ficut vitis propago, in fuperiora
fubrigens fe, velut fumus natus ex igne,atque alta petens,
tum prsterea bonis odoribus flagret. Odor autem ille ora-
tionis pis redolet fuavitatem , qus dirigitur ficut incen- Pfal. 140!
m in confpeBu Domini. Et in Apocalypfi legimus, quod
Adfeendit fumus incenferum de orationibus fanBorum > qus Apoc. 8,
ineenfa referuntur per Angelomm fuormn orationes, ici—
licet fuper altare illud aureum quod eft ante federn Dei.
Et tamquam fuave pis precatiohis flagrat Unguentum ;
quia de sternorum & invifibilium , non de corporalium
petitione compofitum eft : prscipue tamen myrrham redolet
& thus» eo quod peccato mortuus fit, & Deo vivat.
Unde 8c in pofterioribus : Jbo > inquit, mihi ad montem
myrrha,& ad collem thuris. Sequitur :
zi. En fiexaginta potentes in circuita propaginis ejus , 7*
ftriBis armati enfibus , & eruditi praliaribus dificiplinis.
Qui funt ifti fortes & eruditi prsliaribus difciplinis , ad- ■■ ^ j
verte. Fortis & ecclefiaftici eft viri non diflimulare ciim
aliquid immineat, fed prscendere 8c tamquam explorare
de fpeaxla quadam mentis, 8c obviare cògitatione pro-
vida rebus profuturis ; ne forte dicat poftea : Ideo in ifta
incidi, quia non arbitrabar poffe evenire. Denique nifi
explorentur adverfa, citò occupant. Ut in bello impro-
vifus hoftisvix fuftinetur, et fi imparatos invernar, facile
opprimit : ita animum mala inexplorata plus frangimi.
In his ergo duobus illa eft animi excellentia, ut
primum animus tuus bonis exercitatus cogitationibus >
mundo corde quod verum & honeftum eft , videat : Beati
enim mundo corde, quia ipfi etiam Deum vide bunt : atque
id quod honeftum eft, folum bonum judicet. Deinde
nullis perturbetur occupationibus, nullis cupiditatibus
fluétuet.
zz. Neque vero id quifquam facile facit : quid enim tam
difficile quam difpicere tamquam ex arce aliqua fapientix,
opes aliaque omnia, qiis plerifque videntur magna &
prscclfa ? Deinde ut judiciiun tiium ftabili ratione confir-
mes, & qus judicaveris le via, tamquam nihil profutura
contemnas ? Deinde ut fi quid accideritadverfi, idque
grave & acerbum putetur , ita feras, ut nihil prster na-
turam accidifle putes, cùm legeris : Nudus fum natus, nu- i0b i. '
dus exibo : qus Dominus dedit, Dominus 8c abftulit *, &
utique & filios amiferat & facultates : fervefque in omnibus
perfonam fapientis & jufti, ficut ille fervavit, qui
ait : Sicut Domino placuir, ita factum eft,fit nomen Domini ibidem
: benediBum. Et infra, Sicut una infipientium mulier um lo- ibidem- ù
cuta es : fi bona fufeepimus de manu Domini, qua mala funt,
non fiuftinebimus ?
13. Non eft igitur mediocris nec difereta à ceteris animi La- de off-
fortitudo, qus bellum cum virtutibus gerat •, fed qus Cl*s exp. }9%
fola defendat ornamenta virtutum omnium , & judicia
cuftodiat, & qus inexpiabili prslio adverfus omnia vitia
decernat, invidia ad labores, fortisad perioda, rigidi or
adverfus voluptates, dura adverfus illecebras, quibus
aurem deferre nefeiat, nec (ut dicitur ) ave dicat, pe-
cuniam neghgat,avaritiam fugiat tamquam labem quam-
dam , qus virtutem effeminet ; nihil enim tam contrarium
fortitudini, quàm lucro vinci. Frequenter pulfis hoftibus,
inclinata in fugam adverfariorum acie, dum exuviis cs-
forum capirur prsliator , inter ipfos quos ftravit, mife-
randus occubuit : & triumphis fuis dejedlz legiones dura
fpoliis occupanrar, hoftem infe revocarunt, qui fiigerat. A auod juftitis eft, judexfequamr ; fed dum miferetur rei»
j». ad He-
rontianum.
Z4. Fortitudo igitur tam immanem pcftein repellat &
proterac, nectentetur cupiditatibus, nec frangatur metu ;
quia virtus fibi conftat, ut forciter omnia perfequatur vitia
, tamquam virtutis venena. Iracundiam velut quibuf-
dam propulfet armis, qus tollit c onfilium , & tamquam
sgritudinem vìtet. Gloris quoque caveat appetentiam,
qus frequenter nocuit immoderatius appetita , femper
autem ufurpata. Emolliri enim adulatione non folum
fortkudinis non effe, fed etiam ignavix videtur. Horum
fortium caftra Jacob videns in fpiritu, Caftra, inquit, Dei
fùnt hac.
lamnet probantem : aut dum accufatori favet qui probare
non poifit, addicat innoxium. Non poteft igitur hsc dici
jufta mifericordia.
19 . In ipfa Ecclefia ubi maxime mifereri decet, teneri
quam maxime debet forma juftitis , ne quis à confortio
communionis abftentus, brevi lacrymula, atque ad tem-
pus parata, vel etiam uberioribus fletibus communionera .
quam plurimis debet poftulare temporibus, facilitate fa-
cerdotis extorqueat. Nonne cùm uni indulget indigno,
plurimos fac-.t ad prolapfionis ccntagium provocari. F A-
c i l i t a s enim venie, incentivum tribuit delinquenii.
25* Qil*d autem funt fexaginta ? Scimus hebdomadam B Hoc eo diótum eft, ut feiamus fecundùm verbum De:
Lìb. de Bent
dici. patriarch.
cap.
veteris, Ógdoaden autem novi effe Teftamenti, fcilicet
quando Chriftus refurrexit, & dies omnibus novs falutis
illuxit: quo die fe fulgor plens atque perfe<fts circumci-
fionis hiuuanis pedtoribus infudit. Septem autem & octo,
quindecim faciunt. Ifti ergo funt feptem & odto, id eft,
quindecim, quibus conduxit Ofee meretricem , quam
conducendam Dominus ei prsceperat. Hebdómada itaque
& oftava fignificant duorum teftamentonun con-'
fummationem, & fldei plenitudinem: quindenarius vero
numeras quatejr dudtus, qui funt fcxaginta, Evangelii
perfedfcionero.
fecundum rationem difpenfandam effe mifericordiam de-
bitoribus: aliks autem gladius quod fuum eft,exfequatur.
50. LeBum fecit fibi Salomon rex ex lignis Libani , columnas
ejus fecit argénteas, adclinatoriurn aureum, ad ficen-
fum ejus purpureum , dorfium ejm gemmis ftratum. Quis eft
ifte ledtus, mfi corporis noftn fpecies ? Namque in gemmis
aer fpecie fulgoris oftenditur, in auro ignis, aqua in
argento, terra per lignum; ex quibus corpus humanum
quatuor conftat elementis, in quo noftra recubat anima ,
fi non afpero montium, non humi arido expers quietis
_ exiftat; fed fublimis ä vitiis ligno fulta requiefcat. Unde
f-9 &xo.
Lib. 3.de
Virg.
16. Qus eft autem propago in eujus circuitu potentes C & David dicit :Dominus opemferat illi fuper leBum dolor is pfal. 40.
Rom. 7;
ifti funt? Nephtalim% inquit, vitis remiffa, porrigens
germine decorem. Sarmentum vitis aliud amputatur quod
videtur inutile, ne cafla vitis farmentorum exfultarione
luxuriet, & aliud paulifper reciditur & remittitur, ut
fcudbum adferat, cujus dectis in generationc porrigitur v
quia dum ad fuperna fe fubrigit, vitem. ampledlitur, &
ad verticem adfeendens, jugi qus Jam colla vitium pre-
tiofi palmitis veftit monili. Eft & ille decorus in generatane,
quia plenis palmitibus multos frudtus exundat. Décorum
hoc , fed multo illud; pulcrius , quod hscentem
palmitem viti fignificat fpiritàli, cujus nos farmentum
fumus, & frudhun adferre pofliimus, fimaneamus in
vite, fin autem prscidimur. Sanétus patriarcha Nephta-
Deut. )}. lim erat palmes abundans, unde & Moyfes dicit : Nephtalim
fiatietas accipientium % replebitur benediBione d Domino:
mare & Africum poffidebif, exponens hoc quod Jacob
dixerat » quid fit vitis remiffa, hoc eft , per fidei gra-
tiam vinculis mortis exutus : in quo fignificatur populus
Dei ad libertatem fi dei & ubertatem vocatus gratis, toco
orbe diffufus, qui jugum Chrifti bono frudtu veftiat, &
ligna vers ülius vitis, hoc eft, myfteria Dominics crucis
ambiar, nec timeat confeifionis ejus periculiun : fed
magis etiam in perfecutionibus pofims, Chrifti nomine
glorie tur.
_ i j . Tenent autem fortes ifti glaiios in manibus, quos
prò Chrifti nomine non réfutent, vel quibus corporaha
Hebr. 4. à fpiritualibus , umbram à veritate diftinguant. Tivus eft
enim Dei fermo & efficax , & penetrabilior omni gladio
ancipiti , & pertingens ufique ad divifiònem anima oc fipi-
ritus, compagum quoque ac medullarum, & difiretor cogi-
tationum,& intentionum cordisi dr non eft ulla creatura in-
vifibilis in confpeBu ejus > fed omnia nuda dr aperta fùnt
oculis ejus. Eft enim verbum Dei gladius bis acutus. Sunt
Lìb. io* in 8c alii duo gla ìii in Ecclefia de quibus dicitur : Domine
Ljc. ùdcap. ecce duo gladii hic, Ecclefiaftics fcilicet poteftatis & mun-
11 ■ dans y quibus falfa répugnât mifericoroia.
inpral 1 j8 zS.Eft jufta mifericordia , fed eft etiam injufta miferiscrm.
s. cordia. Denique in Lege fcriptum eft de quodam : Non
vrf ì . mifiereberis illius. Et in libris Regnorum legis quia Saul
Dtut. 15. propterea contraxit ofenfam , quia miferatus eft Aeag
t-Reg. ij. r'Cgem ,quem prohibuerat fententia divina fervati.
Ut fi quis latEonem filiis deprecanabus motus, &
lacrymis conjugis ejus inflexns., abfolvendum putet, cui
adhuc Iatrocinandi adfpiret affedhis : nonne innocentes
trader exitio, qui liberar multomm exitia coeirantem ?
Certe fi gladium reprimit , vincola diilol vir, laxat exfi-
lium ; eur Iatrocinandi qui poteft clementiore via non
eripit facultatem, qui vohmeatem extorquere non potuit?
Deinde inter duos, hoc eft, aecufatorem Se reum paripe-
riculo de capite decernentes, aherumfi non probafFet,
altcrum fi non effet ab accufatore convidtus > non id
Lib de bono
ejus ; nam ledtus doloris effe qui poteft, cùm dolere non
poffit, qui non habet fenfum ?‘ Corpus autem doloris,
ficut corpus eft mortis : Infelix ego homo, quis me libera-
hit de corporemortis ejus ?
31. Et quoniam verficulum induximus , in quo Dominici
corporis fecimus mentionem , ne quem forte pertur-
bet legentem, quòd Dominus corpus fufeepie doloris,
recordetur quia Lazari mortem & doluit & flevit, & in lohan, «.
paffione eft vulneratus, atque ex vulnere fanguis & aqua & ty-
exivit, fpiritumque exhalavit. Aqua ad lavacram, fanguis
ad potum, fpiritus ad refurredtionem. Unus enim
D eft Chriftus nobis fpes, fides, caritas : fpes in refurredtio-
ne, fides in lavacro, caritas in facramento. Tamen ut
corpus fufeepie doloris, ita etiam ftratum in infirmitate
verfavit i quia converrit in commodum carnis humans :
nam paffione infirmicas eft foluta » mors refurredtione.
Et tamen meerere prò fsculo, gaudere deberis in Domino
: triftes ad pcenitentiam, alacres ad gratiam, licer &
Aere cum flentibus, & gaudere cum gaudentibus opor- Rem. ix.
tere gentium Dodtor falutari praxeptione prxfcripferic.
3Z. Media cantate conftravit »propterfilias Hierufialem. ir. io.
Qua: funt ifta: fili* ? Non debet effe occultum, quod fu-
periorés videantur qui ante generati funt, infirmiores qui
E poftea. Comparantur enim uterQ mulieris partus fxcixli
hujus quoniam fortiores funt qui in virtute juventutis
nati fimt, infirmiores qui tempore fenedtutis. Defecit
enim multitudine generationis hoc fsculum ficut vulva
generancis, & tamquam fenefeens creatura robur juven-
outis fua:, velut marcenti jam virium fuarum vigore de-
ponit. Ifta: ergo funt filix Hierufalem, id eft, teneiiores
8c infirmiores animx : iftis fe exhibet ut luceat imago ejus
ih confeffione earum, lucear in diledkione, lucear in ope-
ribus; & fi fieri poteft,tota ejus fpecies exprimatur in ipfis.
35. Hx igitur filix Hierufalem fpoufam adfcendentem, Lib.deifaat
8c non renftentem vilentes, 8c meritorum ejus odoribus
F deleftatx, agnofeentes quoque Salomonis illius efle pacifici
fponfam, etiam comitara fedulo.petfequuntur uf-
que ad ledtum Salomonis; eo quod ei vera in Chrifto te-
quies debeatur. Le&us enim fanótonim Chriftus eft, in
quo univerforum feffa fxeularibus prxliis corda requiei-
cunt. In hoc le£to requievit Ifaac , & Jaenedixit hlium
juniorem , dicens’ : Major ferviet minori : in hoc ledo
rccubans Jacob, beneiixit duodecim patriarchas : in hoc
ledo recubans archifynagogi filia , furrexit à morte : in
hoc ledo jacens unicus viaux defundus filius, mortis vin-
cula Chrifti voce vocatus diffolvit.Perduda igitur fponfì
ufque ad fponfi requiem, nuptiale canunt cacrnen, di-
centes filiabus Hierufalem :
34. Egrédimini & videtein rege Salomone coronam » qua f . iu
coronavi t eum mater ejus, in die fponfalium ejus. Canunt
epithalamium > 8c vocant ceteras poteftates cxloram, vel
G g g g g ¡¡j