8 i i Saniti Ambrofii 812
Cum judìcabitur illi ; piitalnus quod ad àliud ref- A Dominum, 8c non té confundet fpes.
pexerit, quia fcriptum e f t : ¿¡htoniam ipfe Dominus
veniet in judicium. Sed in quod judicium ? Audi
p/i/, jo . 6. dicentem: Tibi folipeccavi, dr malum coram tefech
ut jufiificeris in fermonibus tu i s , dr vincas cum ju-
dicaris. Ideo ergo prxbet fe Dominus audien-
dum,ut de fe judicetur, quo magis vincat. Quo-
Mich. modo ie prxbeat,audi:Populus meus¡quidfeci tibii
0"*' nutin quo contriftavi te; aut quid moleßus tibi f u i ;
refpondemihi ? jguia ex /Egypto eduxi te ¡dr de domo
7 j . Veniet Dominus, dr exaltabit te , ut beredt-
täte poßideas tcrram. Liquet fuperiorem efle ter-
ram , non iftam in valle terrenam jfedillam quæ
eft repromiflionis x te rn x : in qua quicumque
conftituitur, exaltatur à Domino.
7 6. Videbis autem cum perierint peccatores ; tune
enim juftorum remuneratio e r i t , cùm judicium
fuerit de meritis impiorum. Sed non uno genere
pereunt peccatores. Ante tibi pereunt, ii eorum
Cervitutis liberavi te. Et alibi : Ero Cum, ero fuin qui B pocentiam Sc divitias non mireris : fi non te mo-
. . . , 0 J ^ m i:k » ;r
deleo iniqui tate s tuas, dr memor non ero : tu autem
memorefio, dr judicemur.
72. Grave hoc judieftim, cùm Dominus de fe
poftulat contra hominem judicari. Quid enim
refpondeas e i , qui univeria tibi contulit, omnibus
te p rxfecit 5 fubjecit tibi JSgyptios, ad quos
hofpes adveneras, infe&antes poftea mari merfit.
Ille tuos delevit hoftes , atque fubver tit, ille te
cr-eavit 8c condidit, ille fuo fanguine te redemit:
veat cùm eos honoribus, Iiberis, amicis abunda-,
re cognoveris. H x c enim feculi funt,8c feculum
fxculari fubjacet maligni tati : 8c princeps mundi
iis qui fibi fèrviunt, favet -¡ fecundíim illud : Omni
a tibi dabo , f i proci dens ador Aver is me. Quid
quxris utea tibi dentur, cùm ipfe impius qui dar,
in eis diutius efle non poifit ?Tranfitetiam ipfe,
quomodo pofliint non tranfire q u x contulit ?
T u modo conftantem animum g e re , juftitiam
8c tu tradis t e , ut fervias ejus inimico ? Ille tibi C ten e , nemo te moveat, 8c videbis nihil efle im.
omnia peccata dimifit, 6c tu graviora commit- pium.
tis ? V o c a t t e , in judicium venies, quid refpon-
ftirus es e i , qui nifi iterum tibi d on e t, perirti >
Ideoque videns fanctus David hac quadam^ mora
li tate De i amplius fe gra va r i, judicium refu-
g i t , miiericordiam pofeit dicens : Et ne intres in
77. Denique audi dicentem : Vidi impium fu-
perexaltatum , dr elevatum fuper cedros Libani. Et
tranfivi, dr ecce non erat. Vidi eum in fieculo hoc,
vidi oculis corporis: vidi etiam ja&antem i e , 8c
fiiperexaltantem iermonibus fuis, xftimantem fe
judicium cum fervo tuo-, quoniam non jufiificabitur ^liquid efle,qui nihil eft. Quomodo fe fuperexal-
in confpetfu tuo omnis vivens. Confitetur fe in te- tat ? Ponam, inquit, thronum meum fuper nubes: &
nebris ficut mortuum fe cu li collocatum. Caute erofimitis Altifiimo. Exaltat fe, ut videas eum ficut
ficut mortuum feculi d ix it, non mortuum * non D cedros Libani fuperexaltatas •. 6c ip fe alta: funt ,
enim mortui feculi funt,qui moriuntur in C h r if 5c in monte funt altifiimo.Merito ergo fuperexalt
is*
Efai. 14.i.
ibidem- 7.
to : illi autem funt mortui fe cu li, qui omnern vi-
tam fuam quam vixerunt in fe cu lo , in interitu 6c
morte conftituunt. Et ideo quafi defperatus ad
remedium confugit dicens. citoexaudi me,Domine
; quia defecit jpiritus meus. Talis enim judicii
propofita fibi o b la tion ed e fe c it,in quoexami-
nanda veritas foret potius, quam mifericordia
conferenda.
tat« fu n t, 8c fuperexaltatus videtur impius, qui
fe in illo monte conftituit, de quo fcriptum e f t :
Si habueritis fidemficut granum finapis, dicetis huic
monti: Tollere, drjattarc in mare. Huic. Cui ? D x -
monio, inquit, a quo ifte invafus fuerat 6c op-
preflus, quem miramini efle ianatum. Ideo cari-
tatem magis habet in C hrifto, quam poteftatem
in diabolo. Videscedrum in monte aldifimofu-
Tamen tarn pius eft Dominus,utetfi nemo E perexaltatam 3 fed vento frangi tur, fed igni exujuftificetur
in confpectu ejus vivens ( quis enim
quamvis juftus non obnoxius eft peccato ; aut
cujus talis eft v ita , ut digna judicetur D e i fimili-
tudine ? Utique ad imaginem 6c fimilitudinem*
D e i factus debet, ficut Deus qui fine peccato eft,
ita 6c is qui ad imaginem ejus e f t , fine peccato
efle. Qua ergo dignus eft peena qui gratiam tan-
tam Dominica: operationis , 6c fimilitudinem
divini decoris amifit ? Sed quia mifericors e f t ,
ritur, fed vetuftate diflolvitur : ita eft dives in f e culo.
Fulgét quidem iplendore quodam gratiæ
fecularis utL iban u s , nixus eft mundi potentiä.,
opibus 6c divitiis exfultat. Videtur tibi aliquid
efle,antequam dicas : Tranfiens videbo. Sicut enim
Moyfes animo 6c mente tranfivit materialia ,6c
Deum vidit: ita 6c tu fi tranièas hinc,ad De i gratiam
veftigiumtuæ mentis adtollens,videbis eum
nihil efle qui in hac terra fibi potentiifimus videetiamfi
ipfe fe judicio fubjiciat j juftum tarnen F batur. Ideo animæ tuæ d ic it, menti tuæ dicit
non judicat, ied injuftum. Jufto parcit,quafi con-
ditionis fragilitate peccanti: injuftum punit,qua-
fi quidetefteturingratum. Deindeetiamfia mul-
ta habeas opera juftitia:, noli efle impatiens atque
arrogans, quo pra:mia tibi juftitia: in hoc fe culo
exiftimes flagitanda, aut indigne tibi adver-
iä accidifle aliqua conqueraris. Quamdiu enim
vivis,certamen tibi debetur, non prxmium.
74. Exfpecta ergo vel auxiliatorem vel remu-
neratorem Dominum : dr cufiodi vias ejus; hoc
eft exfpectare & ejus quem exfpedandum pu-
tas^ mandata conftrvare. Etfi conteraris, etfi
affligaris,etfixgritudine deficias, tarnen exfpe^a
Deus Verbum: Ades huc d Libanofponfa, ades huc
d Libano: tranfibis drpertranfibis. Si tranieas fecu-
laria, pertranfibisadparadifum. Auditranfeun-
tem. Memento mei, Domine ¡cum veneris in regnum
tuum. Audi’iterum pertranfeuntem: Amen ¡amen
dico t ib i , hodie mecum eris in paradifo.
78. Quid eft : Ecce non erat. In principio utique
Verbum erat. Et qui Verbum v id e t , qui
particeps Verbi eft,utique 8c ipieeft 5 quia V e r bum
D e i femper e f t , 6c fermo qui de ipio eft f
non e f t : E ft 6c n o n ; fed: E ft ; 6c manet in eo qui
fequitur Deum. Qui autem nefeit Verbum, non
eft $ quia non adha:ret ei qui d ix it : Ego fum qui
Ibidem. 4i
* . Mor alitate, id e f t , ufii confuenudinis ac moris , Immani quo I I a.
fc nobis Deus acconunodar. j f epe tmfattens attjiie arrpg,
. multam habeas it
is¡pti frtmia ¡coopera
juftitiam, noli■
813 in Pfalmum X X X V I . Enarratici. 4
Cum Oui aútem adhieret e i, units fpiritus eft. A litteram cogites. Tran fi ad intclligentiam fpiri:
■L. r ■ ■ ri : o . T J„ - I . : J : T « a 111. , , , , ‘Ubi autem fpiritus , ibi 6c vita. Ideo tibi dicit
Scriptura de D eo:Jj>ui vivificat mortuos, dr Vocat
ea qua non fu n t , tamquam ea qua funt \ hoc e ft ,
vocat gentes quæ noncrant, tamquam populum
fuum qui eratj..erant enim patres noftri,qui crant
eledi De i. E t alibi dicitur : Cognovit Dominus qui
m , quia Lex fpiritalis eft j vides illum nihil
efle,tum dicis: Vidi impium fuperexaltatum. . . . d “
tranfivi, dr tcce non erat: ¿r quafivi eum, dr non efi
inventus locus ejus. Qua:fivi eum ubi efle debue-
rat, ubi vita e f t : non illum inveni. N o n erat ib i ,
ubi vita erat -y quia mortuus e ra t, 8c ideo ncc Io-
Mer-n-i
funtipfius ; non cognofcit eos qui non funt. E t ciis ejus inventus eft. Quis enim mortui locus ,
Efther ait: Non desvirgam regni tui iis qui nonfunt, q u in on e ra t, necfuitumquam ? Nonenimfuit,
R e d e ergo juftus dicit : E t tranfivi, & ecce non qui in littera erat 5 littera enim occidit : fpiricus
erat} h o c eft, vidi eum fuperexaltatum in feculo, B autem vivificat. Qua:fiviergo eum,utinvenirem:
anteqham confiderarera quia nihij eft feculum. ille fe non p ra b u it, ut inveniretur ; hoc e ft, ego
Ubi autem tranfivi mente fupra mundum , vidi
quia jam non e ra t, qui ante erat fuperexaltatus
m hpc mundo.
79. E t tu , fi juftus e s , tranfi à priefentibus ad
ea qua:futura funt, 6c tranfibunt tibi pi£efenria.
• Cdum dr terra tranfibunt : verba autem mea non
prateribunt.]\.\9co ergo omnia tranfeunt. Tranfit
impius, fimilis vanitati e f t , 8c dies ejus ficut um.
eum volui convertere : ille (è mihi priebere no-
Iuit,ut converteretur. Feci quie erant qua:rentis:
ille refugit e a , qua: eflè debuerant revertentis4
Denique anima q u x converti vu lt, Verbum re-
quirit j 6c cùm invenerit, dicit : T enui eum , dr
non dimittam eum ; hoc e ft, De i Filium, De i V e r bum.
Injuftum autem qui fanari n oluit, quarfivi
eum ,6cnon inveni j6c ideo non illum imiteris.
braprætereunt.NecioIumprætereuntjuftopræ-C Sì. Cufiodi innocenti am , dr vide aquitatem. Qui
mi 6S- 8
mi. 6
ièntia j fed etiam cùm ad ea qua: funt futura,in-
ten d e r it,jam irta pnetereunt. Vide quomodo
jufto prxfentia prxteriere. Utique temporibus
David propheta: Synagoga erat,EccIefia ex gen-
tibus non erat : 8c idem futuris quafi p rxientibus
dicit : Benedicite gentes Deum nofirum. Deinde fupra
ait : Adfcendit Deus in jubilatione. Tranfivit
perfìdia: ventura tempora,non ietate, ied mente :
8c refurre&ionem Domini multo poft fe culo fucuftoditinnocentiam,
a:quitatemvidet5quoniam
qui mundus eft,Deum videt,cujus virga recla eft,
6c r e d a juftitia y ut averietur eos qui declinave-
rint ad ftudia pravità tis. Bona innocentia, q ux
Deum videt. * Denique alii pofuerunt : Cufiodi
perfettionem j perfedus eft enim qui malitiam nefeit,
nec dolum novit. Ideo inquit ; Cufiodi petfec-
tionem 5 quiafunt reliquia hominipacifico. R eliquix
dicuntur hominis de corpore mortui,de ejus exuturam
, pia fidei devotione celebravit dicens : D v ^s> Ideo reliquix , quia poft mortem hominis
jkdm. 7. ? fa lli te Deo nofiro, pfallite : piallile Regi nofiro, pfal.
lite. Quafi intereflet ipfis Chrifti 6c Ecclefixnu-
ptialis.copulx facramentis, ita tripudiat 6c gau-
det. Caufam quoque celebritatis expreflit di-
ì* w^»>- *• cens : Regnavi t Dominus fuper omnem terram. Ergo
fi nos prxcereamus, 8c illa prxteriifle q u x futura
fu n t, nobis vidéntur j ut fi in navigando terram
prxtcreaSjillam quoque videas prxterire,6c quafi
à te difeedere. Sxpe n au tx , maxime in tem
videntur fuperefle j fuperluntenim qux fervan.
tur ad refurredionem» O portet enim hoc cor-
ruptibileinduere incorruptionem,6chocmortas.
Ie induere immortalitatem. Ergo magis reliquix
funt hominis fpes refurredionis ,.6c fides conver-
fionis, 6c gratia diledionis j quoniam impii non
refurgunt in judicium: vita autemjuftorum nota
eft D e o , 8c judicio Domini comprobatur. Huid
loco pulcreillud eonvenit: Reliquiafecundum elecpeftate,
fugiunt terram -¡ 6c tarnen cùm earn fu- E tionem gratia falva facia funt.
giunt navigantes,ipià potius fugere videtur à navigali
tibus. Et tu fi fugias mundum h unc , 6c ipfè
te efFugiet : fi prxtereas terram hanc, 8c ipfe te
prxteribit. Et tu in mari hoc navigas, 8c in hoc
feculo fluduas : fuge terrMìi ' faxa habet,lapides,
habet j ficift fcriptum eft : Lapides de v ia projicite.
Si feftines per aerium hoc profundum ad por-
rum divinx voluntatis, videbis tibi h x c omnia
prxteriifle. Quid enim intereft utrum prxterie-
r in t , an tibi ea judices prxteriifle ?
80. Eft 8c alius impius qui videtur exaltatus 8c
elevatus fuper cedros Libani : 8c fi tranfeas, non
erit,nec locum ejus invenies. Vide mihi fcribam
Judaicum reddentem feriem veterum Scriptura-
rum, fed non fequentem : audis quia labiis red-
d it, miraris u td od um . Interrogas quidfentiat:
refpondet fecundum litte ram , percurrit hifto-
riam. Superexaltatus videtur tibi 6c elevatus, fi
*.■ Pfalterium G r* c . <p(>f
id e l l , integricacein. Syr. .
«eps «usexía#. Hebr- cuftodi integrum,
• • fimplicttattm. Arab manfue-
82. Injufii autem difperibuntfimul : reliquia impiorum
interibunt.] uftorum reliquix virtutes funt:
impiorum re liq u ix , improbitas arque perfidix
peccatum. Ea delebuntur, ut non fint.
83. Salus autem jufiorum d Domino ; lion à fecu- ■<
lo , non ab elemento. C xlum 6c terra prxteriJ.
bunt. N o n commirto falutem meam c x lo ¡ quia
6c ipfum p rx te r it, quia de pluribus cxlis di¿tum
eft : Ipfi per ¡bunt,tu autem permane s. De o ibli com- j
F mieto, qui permanet, qui poteft peccatadonarej :
ut protestor meus fit in tempore tribulationis,
8c adjuvetme,6c liberet me, 8c eripiat me à pec-
catoribus judicii fui tempore,, 6c falvum me facia
l , quoniam fperavi in eum. In ipfum folum
fperavi non vult enim nos 6c fibi 6c alii fervire.
Qui ipfi foli ferv it, liberatur; quoniam ipfi eft
laus , o-Ioria , perpetuitas à feculis, 6c nunc 6c
femper , 6c in omnia fxcu la fxculorum.
I'tudinem. Mu lta la c writatem. Nullum , quod vidcrimus . . . .
perfcctiontm -, licet ca lcClio quàm minimum ab Heb rso diffcntiac.
Rom.u.s>
It- }8-
i5l1S fîl
I
■ 1 I # »