Ç.k.
gnitatem. Nam q u x prxrogativa dignitatis eft A modo intelligimus quid fit torcular, nifi forte
in columbis? Admonet tarnen Dominici forma
baptifmatis, quando defcendit Spiritus fanctus
in columba, typo eje&orum detemplo hujufmo-
di mercatorum, in Ecclefia D e i confortium eos
habere non pofle, qui fandi Spiritus gratiam
nundinentur. Gratis enim, inq uit, accepiftis, gratis
date. Denique Simoni,qui fandificandi rau-
nus pretio in fe putavit pofle conferri, refpon-
• dit Petrus: Pecunia, inq uit, tua tecum fit in intequia
pfalmi pro torcularibus infcribuntur } eo
quodin his myfteria Dominicx paflionis, modo
mufti fando fervente Spiritu prophetarum re-
dundantius xftuaverint ? Denique èbrii puta-
bantur, quibus Spiritus iandus inundabat. Ergo
Sc hic fodit torcular , in quod uva: rationabilis
frudus interior fpiritali infufione deflueret. JEdt-
ficavit turrim, verticem fcilicet Legis adtollens :
atque ita hanc vineam munitam, inftrudam,
Pfal. 8.ÎO, & *5-
ri tum ; quoniam gratiam Dei putas te pecunia con- B ornatam locavit Judxis.
fiq ui pofie : non cjl tibi pars, ncque fors in hac fide.
10. Venditores quoque ovium Se boum eos
puto, qui de labore alieno vel fimplicitate, fcedi
audionatores quafdam nundinas aucupantUr:
aut quia oves ejiciuntur Se boves, columbx ju-
bentur aùferri, populus videturjudxus excludij
• Ephrxm enim ficut columba, quod eorum Do-
minus& fucceffiones oderit Se labores.iEseffùn-
ditur, ut grada colliffatur : menlànummulario-
Pfal. 44-
Pfal. I j . Í .
25. Et tempore fruduum fervulos fuos mifit.
Bene tempus fruduum pofuit,non proventum}
nullus enim frudus exftitit Judxorum , nullus
vinex hujus proventus , de qua Dominus a i t :
Exjpettavi ut faceret uvas ,fecit autem Jpinas. Ita-
que lion Ixtitix v ip o , non fpirituali. mufto, fed
cruento prophetarum languine torcularia re-
dundarunt. Denique Hieremias in lacum miftlis
e f t jh x c enim erantjam torcularia Judxorum
Efai. ;■ 1
rum evertitur, üt Domini fubrogetur : ara deji- C non vino rep le ta , fed borbore. Et licet genec
itu r ,u t erigantur altaria.
11. Atque h oc non aliqua fuccindus manu
divitiifque faciebat ,fed flagello de reftibus c x -
debat turbas,&nullus réfiftere audebat. Et nunc
virgà utitu r, nunc flagello ( virga enim retta efty
virga regni tui ) v irg à , ut corrigat : flagello, ut
ii.iade.ar. D ired a illic : hìc moralis quali inflexa
prxceptio , qua peccatoris confcientia velut
lento vefbere flaeellatur * alii funt enim terroraliter
prophetx videantur exprimi • dat tarnen
led io , ut ilium qui lapidatus eft, Nabutham eflè s-Reg'.n.
credamus : cujus etiì nullum acceperimus pro- IJ’
pheticum verbum, accepimus tarnen propheti-
cum fadum -, quia mliltos pro hac vinea futuros
martyres proprio lànguine prophetavit.Quis au-
tem eft ilìe qui in capite vulneratur ? Nimirum
Elàias cujus facilius compaginem corporis ferra
diviiìt, quàm fidem incìinavit, conftantiamve
res prophetici,alix apoftolicx fuafiones: in utro- D detrivit > aut vigorem mentis exfecuit.
que tarnen unius verbi eft difciplina. Et ideo fla.
gellum de reftibus fecit ; quia Funes ceciderunt,
inquit, mihi in preclaris : etenim hereditas mea preclara
eftmihi j runes enim dicuntur, quibus agri-
menlores metandorum limites partiuntur agrorum.
Et ideo tamquam bonus agrimenfor Syna-
g o g x terminos diitinguebat Se E c c lefix , lacri-
legos de tempio jubebat exire. Novus enim venerar
feracium metator animarum, qui agrorum
genera ,-non fpacia mctaretur.
2,2. Pulcre tarnen non extentis funibus modus
aliquis pofleflìonis includitur, nec quali defini-
t x rei limites fidei terminantur: ièd flagello in
immenfum libero fines Ecclefix porriguntur:
eliminantur Judxi, non prxfcripto aliquo exfilio
fed intermino 5 ut nufquam Synagogx locus in
orbe remaneret.
V Ineam plantavit homo.
23. Plerique varias fignificationes de vinex
appellatione derivant : ied evidenter Elàias vi-
peam Domini Sabaoth, domum Ifrael elle me-
moravit. Hanc vineam qnis alius nifi Deus con-
didit ?Hic eft-ergo qui locaviceam peregre
profedus eft : non quia ex loco ad locum pro-
fedus eft Dominus, qui ubique femper eft: ièd
quia eft prxfentior diligentibus, negligentibus
abeft. Multis autem temporibus abfuit ; n.e prx-
propera v ideretur exadio. N a m q u o indulgen-
tior liberalitas, eo inexcuiabilior pervicacia.
24. Unde bene iècundùm Matthxum habes,
quia E t fepe circumdedit, hoc eft, divinx cuftodix
munitione vallavit j ne facile ipiritalium pateret
incurfibus beftiarum. E t fodit in e a torcular. Quo-
16. Eo igitur fadum eft , ut cùm plures alios
deftinaflet, quos Judxi inhonoros Sc inanes lib i,
de quibusnihil potueruntproficere, dimilèrunt:
novilfime edam Filium unigenitum mftteret,
quem perfidi, quali heredem removere cupien-
tes,occiderunt crucifigendo,ejecerunt negando.
27. Bréviter itaque quam magna, quam multa.
Primùm quia naturalis eft bonitas qux plerum-
que credit indignis: deinde quia poftremum ma-
£ Iorum remedium Chriftus advenit : turn quoniam
qui heredem n eg a t, de audore delperat.
Heres autem Chriftus , idemque teftator Se he-
res j quia morti proprix fupervivit, & Tefta-
mentorum qux ipie condidit, tamquam hereditaria
in noftris profedibus emolumenta confe-
quitur.
28. Pulcre ergo interrogar, ut fua le ipfi dam- •
nent fèntentia. Venturum autem Dominum dicit
v in e x , quod in Filio adfit etiam paterna majef-
F tas ,ve l quod ultimis temporibus prxlentior hu-
manis adfpiret affedibus. Ipfi itaque in fe lènten-
tiam dicunt, u t mali pereant, & ad alios colo-
nos vinca transferatur. Qui igitur fint coloni,
q u x vinea, confideremus.
29. Vinea typus nofter eft, quod populus D e i
vitis x te rn x radice fundatus, fupereminet terris,
ac iblum vile prxtexens, nunc gemmanti flore
p u b e fe it, nunc circumfufa viriditate veftitur,
nunc mitejugum fufeipit, cùm maturioribus
brachiis quali làrmentis fcecundx vitis adoleve-
rit. Agricola quippe omnipotens pater, vitis eft
Chriftus : a t vero nos p almites, qui nifi frudum
feramus in C h r ifto , cultoris xterni falce fucci-
dimur. R e d e igitur vinea Chrifti populus nomi-
natu r , vel quod crucis in fronte prxtexarurinf
. il.
M'
Ioban. IJ*
i .&fcq-
P
dicium, vel quod frudus ejus poftrema anni le- A quêrc portus ,& dulcía patriis ofcula littoribus
gatur x t a t e , vel quod omnibus ut ordiriibus vi- adfigunt, liberaros fe periculis, abfolutos erronearum,
ita pauperibus atque divitibus, humi- ribus gratulantes.
libus atque potentibus, fervis ac dominis in 33. Salve vinea tanto digna cuftode : te non
Ecclefia D e i x q u a dimenilo, nulla difcretio fit : unius N abuthæ languis,fed innumerabilium prout
vitis m aritatur arboribus 5 ita corpus an im x , phetarum,& ( quod eft ampiius ) pretiofus cruor
anima quoque corpori conjugaturmt vinea dum Domini confecravit. Ille licet non regalibus mi-
j ugatur, erigitur} & recifa non minuitur, fed a u nis territus conftantiam metu preflerit, non p rx-
getur : ita landa plebs dum ligatur , * exuitur: miis uberrimis provocatus religiofum verididerit
dum humiliatur, adtollitur : dum reciditur, c o - alFedum j led ftudio regis obfiftens, ne in hor- 3
ronatur. Quinetiam ut tener lurculus veteri ab- g tulis fuis malvarum olus, liiccila v ite , fereretur, 3
fciflus ex a rb o re , in alterius foetu radicis inle- quando a liud facere nequibat, parata vitibus inr
itu r : ita populus hic lándus furculi veteris ci-
cendia proprio cruore reftinxeric j temporalem
catricibus enodatis,in illo crucis ligno tamquam
tarnen vineam defendebat: re vero in perpetuum
gremio p ix parentis fotus inolefeit: Spiritufque
multorum nobis martyrum plantavit inreritus :
landus ficut in altas demiflus terrarum ferobes,
te crux apoftolorum xmula Dominicx palfionis
ita in hoc carcereum corpus infufus, aqux lalu-
ulque in orbis totius terminos propagavit.
taris irriguo diluit quidquid eft feetidum, mem-
brorumque noftrorum habitus in cxleftem erigí
t dilciplinam.
Cujus habet imagtnem & inferiptionem ?
34. D o c e t hoc loco Dominus circumlpedos
30. H an c vineam diligens agricola fo d e re , q nos in relpondendo adverfus hxreticos vel Ju-
a ju g a r e , contendere confuevit : eruderatifque dxos elle debere. Alibi dixit : Efiote aftuti ficut
terrenx molis agge ribus, operta corporis noftri ferpentes. Quem locum plerique accipiunt, 11t
nunc fole torre re, nunc imbre perfundere, ftir.
quia lèrpente fulpenlo, Chrifti crux annuntiata
pare agrum folitus 5 ne à lentibus gemma Ixda-
eft,quo ferpentinum nequitix fpiritalis virus abo-
t u r , ne luxuriet umbra foliòrum, verborumque
leret,videatur aftutus ita efle debere ficut Chrifl
infruduofa jàd antia virtutibus obumbrando,
tus,fimplex ficut Spiritus.d En tibi ferpentem ilium
maturitatem indolis naturalis impediat. Sed ab-
qui caput femper cuftodiat, Iethale vulnus
fit ut huic vinex quidquam timeamus ad verfi,
quam pervigil cuftos domini Salutaris adverfus
excludat. Interrogatus à Judxis utrum d e c x lo
accepiflet poteftatem, relpondit : Baptifmus Io-
Pfal- 79,.
ffal. 1). I.
omnes nequitix fxcularis illecebras muro vi t x jy bannis unde eft: de celo, an ex hominibus fu t dum
vallavit x te rn x , & ex ten d it palmites ejus ufque
ad mare : Domini enim eft terra. Ubique D eus pater
colitur, ubique Chriftus dominus adoratur.
31. H x c eft noftra vindemia. L x t i igitur atque
lècuri, pars gremium fuum mitium funiculis one-
re t uvarum , alii cxleftia muñera ore libemus,
plerique bonarum greflìbus voluntatum divini
fruftum muneris exprimentes, veftigia cothurnis
nuda direptis , mufto fluente tingamus ; locus
illud de cx lo efle negare non auderent, iplos
amentix confutaret, qui ejus audorem negarent
efle de cxlo. Poftulatus didrachma quxrit de
imagine 5 alia enim imago D e i , alia imago mundi.
Unde Se ille nos admonet : sicut portavimus
imaginem terreni illius, portemus (fi imaginem hujus
celcsiis.
35. Imaginem Cxfaris non habet Chriftus; quia
imago eft De i. Imaginem Cxlàris non habet
enim in quo ftamus, terra fan&a e f t , & ideo E Petrus, quia d ix i t : Reliquimus omnia, (fi fecuti
calceamenta iblvenda funt , ut fpiritale vefti- fumus te. Imago Cxfaris non reperitur in Jacobo
gium facrofan&x ledis tribunal adfcendens,
corporei nexus vinculis exuatur ; decet enim
totius orbis hìc efle vindemiam, ubi totius orbis
eft vinea.
32. Ecce tempus a cceptabile, quo non hyema-
libus perfidix caligantispruinis annus riget,bnec
altis nubibus informis crufta blafphemix, gelu
durante, concjrefcit : led procellis facrilegii libevel
Johanne j quia filii tonitrui funt : led reperitur
in m ar i, ubi dracones illi contritis capiti-
bus fuper aquam, & iple draco major comminuti
« cap u t, datur in elcam populis Æthiopum.
Si ergo non habuit imaginem Cxlàris, cur dedit
cenfum ? N o n de fuo d ed it, fed reddidit mundo
quod erat mundi. E t tu.fi vis non eflè obnoxius
Cxfari, noli habere qux mundi funt : led fi habes
Matlh. 17.’
i . Cor. x j .
4 9-
Matth. 19.
*7-
Marc.}. 17.
Pfal. 73.
rata , novos fru£tus terra jam parturit. c V ere F dividas, obnoxius es Cxlàri. Si vis nihil regi de-
parit ; diffènfionum quippe omnium procella de- '
ferbuit , cundi Ixcularis cupiditatis ard ores,
xftufque omnes quibus. Italix populus'per Judai-
c x olim , Sc arrianx proximè íxvitatis incendia
coquebatur, fereno jam ipiramine temperantur.
Sedata tempeftas e f t , concordia n a v ig a t , fides
ipirat : certatim nautx repetunt fidei quos reli-
* . 'Exuitur, (tipple vincuhs, u t in fine feq. num. cxprimicur.
a. Omncs edit, rigare, fondere. Mil’, fere omnes , fugare , fed
non pauci legunt cum edit, tondere. ant. tamen, contendere: quod
pro tendere, five extendere , h ic fumcndum eft. Iterum fequenti
ver lu pro voce , oferta, quam omncs edit, ac mil", aliquot habent,
plures & antiquiores prxferunt, oferata -, Et eaquidein vo x ,
" ' "ficat atque exculta.- icd v fi re ¿la eft idem fij_ ercmur, nc duriuf-
-culc fonet auribus erudii:
b. Era. & feq. edit, cum mil. nonnullis > nec altis nivibus.
A mcrb cum aliis mil. pluribus ac potioribus, ut in textu. N e c
fane male > lì grandinem qiue femper frugibus noxia e ft , informis
bere te r ren o, relinque omnia tu a , Sc fequere
Chriftum.
36. Et bene prius q u x Cxfaris funt, C x là r i
reddenda decernit;neque enim poteft eflequis
Domini , nifi prius renuntiaverit mundo. Sed
omnes renuntiamus verbis , fed non omnes re-
nuntiamus affe&u j nam cùm * làcramenta fulciilla
crufta in altis nubibus concreta defignetc.
Omncs edit, veterespreterit. Plerique m i f -veteres parit. Q u idam
, fellit. Corb. & a lii aliquot,, Vere parie. Aptius , ut intel-
ligitur ex lequentibus , quibus non ambigue Juftinx perlccutio,
atque fccuta pax defignantur. .
d. Ita rn'fl. m ajori numero, & pretio Quidam vero, & cun&x
edit. Imitare & tu ferpentem ilium.
* . Intcllige facramentuin baptifmatis , in quo etiamnum diabolo
& pompis ejus, id eft , mundi vanitatikus renuntiamus. H x c
porro conluctudo clarius exponitur De Init. cap. i . & lib. i . Be
Sacrum, cap. ctiam t'.
m ts