Luc. x8. i 8
Ibidem- IO
(fi. a*.
Ìbidem, i t
Matth. 19.
Gen. 17 . i .
Lue.tj.4f.
ibidem. 41 .
que acceffit quidam dives ad Dominum,qui por- 1
tionem Dominum non habebat. Habebat enim.
multas poilèifiones : fèd Dominus nón inter multa
numera tur,non enim dignatur habere cum fèrculo
confortami. Qua: enim portiojuflitia: cum
, iniquitate ? D ic it ergo hie dives : ¿¡htid facicns
vitam aternam poßidcbo ? Refpondit ei Dominus:
, Mandata noftt?Non homicidium facies,non adultera-
bis, nonfaljumteftimonium dices: oftendens vitam
a:ternamin his effe mandatis. A t ille juftificare
iè volens dicit.Hac omnia feci,quid mihi reftatì A d ]
quem Dominus air,Volens ei Dominum fieri por-
tionem,non pecuniam,non pofTeflìones, feci ve-
, rum Deum ; Si vis perfetfus ejfe,vadcjvende omnia
qua habes,d “ da pauperibus,d habt bis thefaurum in
calo, d veniyfequere me. Verùm ille cui portio au-
rum atque argentum e r a t , fine quibus effè non
poterat, & cum quibus Dominus illi portio eflè
non poterat,contriftatuseft.Unde Dominus pro-
nuntiavit imponìbile e f le , ut dives intret in regnimi
carlorum, fed quod impoifibileper huma- (
nas cupiditates, hoc per divinam gratiam folam
poflèeflè poflìbile.
10. Alibi quoque ait : guicumquc reliquerit pa-
trem aut matrem,domum,autfratres,autforores. . . .
centuplum accipiet in hocfaculo, d vitam aternam
foßidcbit. Forfitan autem dicas: Utique qui relin-
quendo domum ( per domum autem totum cen-
fum intellige)qui relinquendo propinquosDeum
fecutus fuerir,portio Domini eft, & portio Deus
illi eft j habet etiam vitam «ternani : & quia a c - 1
cepto centuplo fit in hoc Acculo dives, dives,in -
quies, intrat in regnum cjclorum. Deinde fi centuplum
dat Dominus .eorum , q u i etiam fimpla
impedimentum adferre confueruntad percep tionem
hereditatissternae-.centum ergo poffeflìones
reddit pro una poffeffione, centum pondo auri
pro uno pondere.
11. Multos quidem in hoc f ic u lo qui fìia pau-
peribus donaverunt uberiore thefèuro locuple-
ratos fuiffe cognovimus. Et pulcherrimus locus, ]
ut etiam ad mifericordiam provocentur. Sed non
debent à Domino ficcularem hujufmodi exigere
mercedem, nec fperare qua: mundifunt: fèd rna-
gis quia iis qui omnia reliquerint, Deus portio
eft. Ipfe eft utique merces perfecta virtutum, qui
non centupli enumeratione, fèd perfeòta: pleniV
tudinis «ftimatione cenfètur.’ .Eg», in q u it, Deus
tuus fum. N o n dixit, e ro , fed jam .finn, jam inha-
b ito , jam poflìdeo. Aufert dilationem, ubi inve-
nitjufticonfeflionem.Sane alibi ai v.Hodie me cum j
eris in paradifoMFuturum promittit: fed id quod
futurum e f t , unius dieifpati® non patitur prote-
lari. Denique potuit dicere : Mecum eris inpara-
difo : fed addidit, hodie j ne dilatione gratia mi-
nueretur. '
es in hoc febrienti corpore cónftitutus , in hoc
concupifcenti,in hoc terrena adhuc defideranti :
ièd cùm potueris dicere : Dirupißi vincula mea, pfa ,
hoc eft,foIvifti curfum iftius vita:, liberarti me ex k
h o c mortis corpore,tunc tibi dicit : Hodie mecum
eris in paradifo.
13. Habes igitur homo inter multa, propofita
etiam hujufmodi portionem. Propofuit tibi D o -
minus in portione poilèifiones, in portione au-
rum,in portione argentum, in portione honores,
in portione nobilitatem : propofuit etiam in portione
12. Sed nonilli foli dicit dominusjefus : Hodie
mecum eris inparadifo:Ced & tibi dicit: Mecum eris
in paradifo, n confitearis dominum Jeftum, fi ejus
patrocinium tibi pofcas,fi & ipfe dicas : Memento
mei, Domine, dum veneris in regnum tuum. Sed tibi
non dicit : Hodie mecum eris : dicit martyri ; Hodie
mecum eris in paradifo.T ib i non dicit,quia adhuc
a. Rom. edit, quia non funt confumu mißrat tonn ejus. A Jise & mif. I
ut in textu Seel utraque le£lio « o r i t i potuit ex L X X . qui fic j |
feribunt, f i t è QMtntKt&totu ci ei*VgM9t <W ; quod utroque I I
modo explicari poteil. Ccterum li quis Jiujus loci v erb a, prout J j
ie ipfiim. Habes plurimas portiones, elige
quam putas. N o n te numerus p erturbet, fed ex-
citet gratia : non labor averta t, fed frudus invi-
tet. In portione divina gemitus & labores fimt.
Unde & fèndus Apoftolus, cui portio Deus era t,
ai t : Heredes fumus Dei,coheredes autem chrifti ; f i to- pom, j
men compatimur ,u t ftmul glorificemur. Vides quia
ubi hereditas Chrifti e f t , ibi debeat efle compafi.
fio. Qui autem compatitur, non perfundorie
compatitur, fed ut tribulationes Chrifti in corpore
fu o imp le at, ficut implebat&. Paulus , im-
plebat & Hieremias, qui ait fub hac ipfè litte rai
Mifiricordin Domini eft quod non defecimus ; a quia Coltpu
non fu n t confummata miferationes ejus : renovabit i
illas ficut lux mattutina. M ulti fun t gemitus mei, dr Thm
cor me um defeci t Sors mea Dominus, dixi ; ideofufti- n
nebo eum, Qui ergo fuftinet Dominum, fors D o mini
eft. Unde & D a vid qui ait : Suftinui Domi- pf*i.in
num, & refpexit me , hoc lo co portionem fibi
> Deum efle profitetur.
14. Quam rams qui iftud ufiirpet fibi : non nobilitate
, non divitiis ufurpatur. Denique rex ille
dives ait : Sum quidem dr ego mortalis homo ,ftmilis sap. 7.1.
omnibus, dr ex genere terreno illius qui prior fatfus &hi-
eft ¡d " in ventre matris figuratus fum caro : de ccm
menftum tempore coagulata s fum in fanguine, ex Jemine
hominis., dr dele filamento fomni conveniente :
dr ego natus haufi communem aerem, d"fimiliter in
ter ram decidi , dr primam vocem fimilem omnibus
\ emifi plorans : in involumentis nutri tu sfum, dr cur is
magnis. Et addidit : Nemo enim ex regibus diverfum
habuit nativitatis initium. Vnus ergo omnibus eft in-
troitus nativitatis ad vitam ,d f im il is exitus. Et
quia vidit commune eflè nativitatis exordium,
elaboravit effe portio D e i, & invocavit, & venie
in eum fpiritusfèpientiie.Sed luxuriofi aliam par- ibiim r
tem e ligun t, qui dicunt : Vinopretiofo dr unguen- sap- i.n
tis nos impleamus-jd1 non pratereat nosflos temporis. & *'
Coronemusnos rofis,antequam marcefcant. E t infra :
1 ¿¿uoniam hacpars nostra, dr hac fors. ibidm-i
ij. Quam magnum contemnere divitias : fed
quam rarum h oc ipfum efhUtique & Moyfes potuit
regis effe fucceflor, nutritus d regis filia. P otuit
ergo efle non folum •> quafi Pharao,fed etiam 1»
Pharao, & Pharao potuit eflè ficut Moyfes } uter-
queenim homo : fed omnis potentia hominis in
affedu eft.Moyfes noluit rex eflè,cùm poflet:fèd
opprobrium Ohrifti thefèuris yEgypti arbitra-
tus eftprieferendum : fed fugiendo* potentiam,
potentior fadus eft ; fadus eft enim in deum regi
Pharao. R ex erat Pharao, fed deus non erat :
Moyfes fadus eft illi deus, hoc eft, regi ipfi terh
ic ja c e n c , cum iis quibus exprimieur in facris codicibus, con-
! fcrrc v o lu c r it , non minimam inter,iiJa rcpcriec difcrcpantiam.
b. Ita ìnlT. omnes. Edit, vero quafi Pharao, (ed ipfe Pharao potuit
effe. Yterque & c . Sed Jcdlioncm noftram prxftare manifcituni eli.-
ribilis, quem rex metueret 8c timeret. Sed ha:c À
erat potentia fènditatis. In talium congreg atone
deorum Deus ftat atque difeernit. a Et tu fi
vis deus peccatoribus e flè , terrori regibus, reverenda:
aliisj uttamquam De o tibi videantur eflè
fubjedi, quia operaris in D e i nomine : contemne
<jua: feculi fu n t, & Dominica: paffionis opprobrium
contende omnibus prefer re divitiis. O p probrium
dico, quòd illis videatur opprobrium,
hoc eft, Judads fcandalum,gentibus fluititia, no-
bis autem virtus D e i atque fapientia. Sed h o cB
Pharao opprobrium putans, hoc eft , inopiam ,
ignobilitatem ,contumelias, maluitdiaboli eflè,
quàm D e i portio : & ideo qui D e o fubjedus eflè
nolebat, interceifioni hominis fé ipfe fubjecit.
Ergo quia portio De i erat fèndus propheta D a vid
, red e ait : Dixi cuftodire legem tu am : fpirita-
lemutique legem d icit, ficut & Paulus oftendit.
Nam qui corporaliter Legem interpretati funt,
noncuftodiunt Legem,fèd pnevaricantur.
16. Veniamus ad fècundum verfiim,qui ita eft: C
Deprecabor vultum tuum, Domine, in foto corde meo:
miferere meifecundum eloquium tuum. Legimus in
veteri Teftamento quod deprecatus fit Moyfès
ut vultum D e i v ideret, & refponfum fit ei : Nemo
videbit faciem meam, dr vivet. Myftice h oc pri-
mùmintelligamus. Moyfès Legis figuram acce-
pit: L ex per occulta myfteria nuntiat Chriftum,
non autem facie ad faciem demonftrat, ficut
Evangelium demonftravit. In ipfo enim facie ad
faciem Ioquebaturj licet in Evangelio homo na- D
tus ex Virgine apparuerit,Verbum autem fé per
opera demonftraverit. Et Fortaflè hòc declara-
tum fit M oy fi, quod populusjudxorum moritu-
ruseflèt,& quod facie ad faciem Chriftum vidif-
fèt,& non credidiflèt. Quod fi ad Legem referaSj
etiam finis Legis Chriftus- e ft , fecundùm illud
Apoftolicum :.b Finis enim chriftus eft fecundum
Legem omnicredenti. Et mortua eft Legis interpre-
tatio corporalis,ubi dominus Chriftusjefus fpiri-
talem ejus gratiam demonftravit. V e l certe quia E
omnes qui Chriftum vidimus, & baptizati in
Chrifto fumus, mortui fumus peccato j quia vi-
ventes Legis vinculis tenebamur. Ubi autem in
Chrifto mortui fumus, mortificati utique fumus
Legi per corpus Chrifti j ut fimus alterius qui ex
mortuis refurrexit. Sed hoc myfticum eft.
17. Morale autem, hiftoria: veteris facit nos
meminiflèdebere , qua: e lid e fan d oM o y fe , qui
rogavitDeum ut fe demonftraret ei D eu s , & ut
facie ad faciem eum videret. N o rat utique fènc- F
tus vates Domini quod invifibilem Deum facie
ad faciem videre non poflèt : fèd devotio fènda
menfuram fupergreditur ,& p u ta v itp e o etiam
hòc eflè poflìbile} ut corporeis oculis faceret id
quod eft incorporeum , comprehendi. Non eft
a. Am. atque Era. cum maxima miT. parte : "Et tu fi vis deus
peccatoribus epe terror is- ( m'iT. terrori ) regibus reverentie , ut &c.
Edit. G ill. ac Rom. Et tu f i 'vis tamqunm Deus peccatoribus effe terrori,
regibus, Rom. (fi. regibus reverentie. Vcnim cum h*c Icilio
ni IT fuffragio deilituatur, & illa non fa tis plenum offèrac fenfum,
magis placuere verba codicum Lxt. & Nav. alterius, qua: proinde
in contextum tranfcriplimus. Nec tarnen difplicet cod. Reg.
ita prxferens.........regibus terrori ac reverentia.
b. Rom. edit. Finis enim Legis eft Chriftus ad juflitiam omni credenti.
Et hic quidem ci favent quotquot nunc exllant Paulinarum
epiflolarum exemplaria, immo & Ambrolìus ¡piè fupra Serm. y:
num. 11. atque alibi ; placuit tamen mlT. ac vet. edit, omnium
Jeiliónem non delcrerc. Iterum poll duos verfus. m(E feptem ,
qui in Chriftum credimus. Sèd forfan alios mlT. & cunilas edit, lie
reprehenfibilis hic error, fed etiam grata cupi-
• ditas atque inexplebilis, quod Dominum fuum
velut manit tenere, & obtutu oculorum videre
cupiebat. Sciebat ad imaginem & fimilitudinem
De i fadum effe hominem. Quando enim eledus
à domino Deo eft ad populum liberandum , im-
pletuseftfpiritufapientiæ. Viderat Angelum ilium
& faciem ejus in gloria. Denique fulgente
ejus lumine, pavefadus eft,& vidit rubum uri, &
nonexurfc Viium cæpitfulgoremque mirari :ac- e
ceffit cupiditateSc gratia provocatus-utdiligen-
tius fulgorem ilium in rubo confideraret. Itaque
fi tantum accepit ardorem , tantam fubiit cupi-
ditatem, cum Angelum vidiflèt in fiamma ignis
de rubojut licet pavore apprehenfus confiderare
non auderet, confiderare tamen vellet : quanto
magis vultum Domini corporaliter videre defi-
derabat, dicetis intra fe vultum ilium plenum lu-
cis, plenum gloriæ, plenum virtutis, plenum di-
vinitatis.A Non plus poflurn dicere vel fèntire de a
D e o j Cum enim confummaverit homo, tunc inci- led. ¡ s e.
p it: d cum finierit, tunc aporiabitur, ut fcriptum
eft j quia incomprehenfibilis eft D e i æterna ma-
jeftas.
18. Irritus quidem erat poftulationis effedils i -
fed afFedus probabilis fervi} quia ultra naturam
fuam devotione progreflus de Domini Angelis
ieftimabat, quantùm in Domini vultum plus de-
fideraret,quo cupiditatem fuam geftiret explere.
No verat in ipfo homine aliam poll morteniifu-
turam g lom m ,aliam claritatem. Sicut enim fiel-
la à ftella in claritate e f t , ita & refurredio mor-
tuorum : quæ etfi fèminatur in corruptione,fur-
get tamen in incorruptione, furget in gloria,fur-
get in virtute, furget corpus ipiritale. Qui ergo
hæc fcire poterat,meritò præfumebat ut vultum
De i videre cuperet, quem effet obita corppris
morte vifurus.Talem. certe etiam formam rece-
peratjtalem Dominus jam probabat 5 ut non difi.
taret ab Angelis cæleftis minifter & exfècutor
oraculi. Et ideo cùm feiret quia Angeli pufij'lo-
rum quotidie vidèrent faciem Patris qui in cælis
eft, puta vit quod jam earn videre deberet, tam-
quam oblitus corporis, & carne depofita , ficut
ille qui in corpore adhuc pofitus, cùm raperetur t. cor. n.
in paradifum,utrum in corpore,five extra corpus
raptus effet ad tertium cælum , nefcire fe dixit.
Sandienim etiam cùm gérant corpus, non funt
tamen in carne,fèd in ipiritu jquoniam qui in cu-
piditate & converfètiohe funt carnali, De o p iacere
non poflunt. eSandi autem converfatio in c
carne non e r a t , fed in cæ lo, ficut Paulus of. Phiuf }
tendit. io .
19. E t quid dicamus de probabili defiderio .
vultus divini ? Homines etiam fi quem nobilem,
f i quem fortern , f i quem fèpientem effe audiunt,
emendari oportere vifum fcriptoribus , quod non cogitarci»-fupe-
rius poti tum , in Evangelio Chrillum facie ad facieni dcmcnilra-
ri. Itaque poft verba : qui Chriftum vidimus, fubintellige in Evangelio.
Non male tamen Reg. cod. qui Chrifto vivimus.
ç. SicmiT. exceptis duobus , ubi legitur : Vifu cepit fulgorem ,
quem mirari acceffit. Ab bis etiam non dilcrepant edit, nifi quod
prxferunt, quem miratus acceffit.
d. Edit, omnés hoc loci addebanc : §¡uem efiedicam ? Eleganter
quideni, at nihil tale i.n mil', invenias.
c. Edit. Saniti autem tonverfattone in carne non funt. Duo mfF.
non erant. Alii vero omnes Ut fupra in Corpore. Putanius adeem
vocem, fanlii, dc Moyfe intelligendam, enjus converfationcm in
cxlo fuiße nofter eo probat, quod talcm effe fandlorum convcr-
fationcm doceat Apollolus.
!
Ill
H i «