H abac.
Philip, i
&Hrum
, fecit ut tòta terra piena Iaudis ejus eflèt & A mentis amplexus.Comprehendamus ergo 8c nos
nominis. Sicutenim fcriptum eft: Laudis ejus pie- quantum poflumusjinterna myfteria veritatis, 8c
na efi terra-,ita. fcriptum elt: Datum e ( le i nomenfu- fcribamus ea atque affigamuseafenfibus noilris,
per omne nome» ; u t in nomine Iefu omne genu curvet
calefiium, dr terrefirium,dr infernorum:dr omnis lingua
conjìteatur quod domimis Jefus in gloria ejl Dei
Patris.
18. Unde proprie dixit Propheta : Secundum
nomen tuum, Deus, ita dr laus tifa in fines terra: juf-
titia pie naejl dexter a tua. N on mirum eft fi plenus
Pial. IX4-:
virtutemque cæleftis oraculi :quam utadfeque-
retur Moyiesilleperitusin omni iàpientia Æ g y -
ptiorum, in montem adfcendit, atque in nubem
intravit ; ut operta 8c occulta co gno fceret, ad-
hærentefibiiocioje fu 3 quia nemo fine verojefu
poteft incerta iàpientiæ & o cculta comprehen-,
dere. Et ideo in fpeciejefu Nave ,veri Salvatqris
eft juftitiæ Dei,qui eft dextera Dei. Idem autem B fignificabatur ei adfpiratura prxfentia,per quem
eft virtus D e i , 8c juftitia De i ; ut 8t fecunijùm id
quod juftitix D e i plenus e f t , earn juftitia: pleni-
tudinem ineoeiTequam Pater h a b e t , noveris :
&fecundùm id quod virtus Se juftitia De i Patris
Scfàpientia Iegitur, nihil in eo divinx majeftatis
intelligas eflediverfum ; fed omnia accepiffe d
Patre Filium , & omnis gloria: paterna: Filium
fplendorem eife cognofcas, 8c ejus charaderem
fierent omnes docibiles D e i , qui Legem aperi.
r e t , Evangelium revelaret.
22. Ergo qui Sion circumdederint prudentia
fu a , & complexi fuerint intelle&u adfcendentes
fuperturres ejus, narrant deiupér ei qui non po-
tuerit adfcendere in turres ejus, quid agendum,
vel quid cavendum fit. Murata eft enim civitas
Deijideoque alibi dicit Dominus : Ecce ego,Hierufubftantiæ.
qui ita expreifit Patrem,ut in eo totus falem, pinxi muros tuos. Diftinfta eft turribus, de
fit Pater,ficut in Patre totus eft Filius. C quibus infidiator poffit, fi appropinquare coepk
Wm
19. Et quia vidit in fpiritu Propheta laudes
Chrifti terris in omnibus prædicandas, velut epi-
logo quodam faciens iufcepti iermonis exceiîum
adlætitiam nos&cultum nominis ejushortatur
dicens : Latetur mon s Sion-, id eft,qui confidunt in
Domino , ficut ipfe p.oftea interpretatus eft dicens
: Q u i confidunt in Domino ficut monsSion ècc,
Ipfe dominus Jefus, qui eft mons & altitudo Ec1*
clefiæ fuæ, quæ Chriftum fuum toto ipeculatur
rit,deprehendi.Habet ille exercitus fuos,quibus
animas D e i obfidere con fue v it, admovere machinas
; ut poflit turres expugnare munitas. Sed
v o s , in q u it, prædicàte de turribus ; eft enim in
turribusHieruialem abundantia.Prædicate jufti-
tiam,monete cuftodiam ; fapientia enim in exitu
canitur, & inmurorum altiffimis prædicatur. Et
alibi iterum dicit : In mûris tuis conjlitui cuflodes,
diebus ac noftibus infinem non tacebunt. Narrate
E/ai. h.i. I
afFectu, Iætetur fide ejus & devotione quæ corn- £) ergo fine intermiflione.fine fine. Adveriarius viplacuit
De o 3 quoniam repudiata eft infidelis.Po
teít igitur & h o c pie intelligi, quoniam etiam fu
perior ómnibus ipfe eft mons,in quem is adfcen-
derejubetur quifidem prxdicat,dicente Scriptu-
ra : In montem excelfum adfcende qui evangelizas
Sion.
10. Exfultent,inquit,* anima: confitentes tibi.
Ip fx funt filixjudxa: illiusin qua notus eft Deus.
Nam ifta Judxa qua: in carne eft vel littera,non
gilat, circuit, & rabie ferina quxrit,quos invene-
r i t , devorare. Ideo femper canendus eft Dominus,
qui dentes leonum conterat, & ora confrin-
gat j ut nobis nocere non poifint.
23. Ponite, in q u it, corda vefira in virtute ejus 5
id eft, utvirtutemejus intelligatis : dr difiribuite
gradus ejus, utenarretis in progenie altera. Quoniam
hic e f i Deus,Deus nofier in aternum, dr infaculum iaculi
: ipfe reget nos infacula. fiap&A dixit gra:cus,
ir-14-
f- Hagnovit
Dominum.Nam fi agnoviflet, edam ré- £ hoc eft,excellas Se turritas domos j unde Prophe-
:epiíTer. Sed non agnovit, quem non recepit, & "
.judicia ejus refugit : quibus eos non ex patre
Abraham, lèd ex diaboli íemine manare memo-
rabat 3 quoniam omne peccatum ièmen inimici
eft. Confefiìonis autem filix peccatum non fa-
ciunt,fed obumbrandEtideo beati quorum ted a
funt peccata. Merito que exfultabunt filia: con fe f
fionis propter judicia Dominijcùm cognoverint
judicia ejus 8t vias ejus,qua: in hoc fxcu lo infcruta
cùm de ciyitate D e i & inhabitantibus eam Io-
queretur: Difiribuite, in q u it, gradus ejus ; hoc eft ,
manfiones ejus altas atque fublimes in cxlefti-
bus. Quo docet ordinem iervandum eilè merito-
rum. Unufquifque enim in fuo ordine. U n d e&
Dominus ire & preparare fe dicit Diicipulis man- ;
fiones 3 ut pro iuorum ratione meritorum digna
unufquifque habitacula conlequatur,in quibus
requiem illam carpat a: ternani.
tabilia & inveftigabilia funt hominibus : & cùm p 24. Sunt etiam fublimia & alta præcepta, iri
facie ad faciem ípedare cceperint veritatem
túne illa qua: nunc videntur inferutabilia, com-
prehendent, &eorum cognitione gaudebunt.
21. Circumdate, in q u it, Sion, & compleclimini
eam: narrate in turribus é,j»j.Quiinte'IIigunt Sion,
circumdant eam, 6c complectuntur fuis Íenfibus3
utteneant,6cnon dimittanteam, nefibifpecula-
toria difciplinavirtutis poflit auferri.Ideoque illa
in Canticis dicit : Tenui eum, ó".non dimittam
eum-,qua: De i Tapientiam requirebat,5c complec-
tebatur juftitiam D e i brachiiscaritatis, 8c quibufi
dam fidei & devotionis lacerds3 ipíe eft enim pix
* . H ic uc a libi non uno locó pro textu Scriptura: ponitur cjüs
intcrprecatio; cumcnim ludas ac ludan confcflioncm, ut jam ob-
ícrvatum eft , fignificcncjidcirco quás Scriptura filias Iuda.kw 1 u-
d t t ,has vir l'anclus animas confitentes Si filias confeffionis vocat.
quibus funt o c cultapietatis myfteria,6c theore-
mataièrmonumcæleftium. H æ c ,inquit, diftri-
buite,8c pro cap tu uniufcujufque dividiré, q uan-.
turn poflit unufquifque ingenio proprio compre-
hendere. Ñeque enim omnibus Paulus eadem
difputabat. Aliis nihil prædicabat nifi Chriftum
Jefum,6c hunc crucifixum,non in periuafione la-
pientiæ verbi ; led in oftenfione ipiritus atque
virtutis: inter perfe&os autem lapientiam loque-
batur3quiaa non capiebat univerfus populusper-
cipere fapientiam in myfterio quæ abfeondita
eft.
I a. Rom. edit. Non cjuibat. Alia: autem & mil. omncs,wiw capiebat,
I id eft, capax non erat. I taque h ic Sc mukis aliis locis Ambrolla
I lenfum in Rom. edit, aguolcimus, nihilo fccius camcn vcrbiim an-
1 tiquum retiucmus.
m m
25. Ideo earn Chriftus abfeondit, u t earn ftulti A terafignum quarit ; & fignum non dubitar ci , nifi
non intelligent, prüden tes ftudiofius quærant: 8c
enarrent in progenie a lte ra, quæ fpiritus foret
virtute perfeélior ■ quoniam generatio fuperior
per infirmitatem fidei, perfeftæ làpientiæcog-
nofcere iacramenta non potuit. Et ideo fignum
quærebat, veritatem repudiàbat 3 cùm utique
non veritas fig n i,led fignum veritatis fit. Unde
relpondit ei Dominus : Generatio nequam & adul-
Iona propheta. A d arguendam itaque perfidiam
Judxorum ,Jonx exemplum accerfitur ; eo quod
Ninivita: figno crediderunt, 8c prxdicationem
Jonx qui fueratin utero c e ti, lèquendam puta-
runt rjudxi autem nec poft refuriéiftionem domini
Jefu crediderunt, qui de còrde terra: poft
triduum refurrexit, 8c vivit ac regnat per omnia
fxcula. Amen.
I N P S A L M V M X L V U I . E N A R R A T I O .
Hujus titulus eft : In finem filiis Core > PJdlmus David.
I. A Vdite hac omnes gentes : auribus percipiteH paravit eum. Quam Græci olx.Ki&llw dicu nt, eo
f \ omnes qui habitatis orbem terra. In prin- ‘
cipio iplo vocem Domini lalutaris agnofeimus
gentes vocantis ad Ecclefiam- 3 ut errori rennn-
t ie n t , veritatem fequantur, 8c pii cultus munus
agnoícant. Sed quia ferpentis venenis infecta
erant corda fiicceflìonis humanx,8c peccatis o b noxia
confcientia dum delperat veniam , fe revocare
non poterat : remedium pollicetu r, indulgen
tiam Iponte pietatis fux largitate pro-
mittit 3 ut reus non timeat, bene conícius gratu^ Q
le tu r ,q u o d bono dominoexhibeatminifterium
fervitutis,quinoverit peccata donare, honorare
virtutes. Denique eadem ièrie vocationis etiam
in Evangelio nos Dominus adhortatur dicens :
Venite ad me omnes qui laboratis & onerati efiis, di'
quodinhabiteturà C hriik^ficutipfedixit -.gufi-
niam inhabìtabo in ////jjinhabitat enim,ut impleat
quæ vacua videbantur. Quæ eft ergo oÌku/^/,/ j
nifi íanétá Ecclefia, templum Dei ,8c habitacu-
lum Ghrifti ? N e c incongrue Latini diftono qui-
dem fermone,fed pari fenfu,orbem teme riuncu-
paveruntjeo quod vita lànétorum qui inhabitan-
tur ab Spiritu , ficut rota in orbeni fine ulla cur-
fus fui ofFenfione.volvatur.
4. In tribulationibus igiturfundatur Ecclefia,
in tempeftatibus 8c procellis, in follicitudinibus
8c m eerore, in rebus adverfis 8c in fluminibus
præparatur. In quibus fluminibus? Ai¿¡didicen-
tem : Elevaverunt fiumina vocem fuam. Audi 8c p/al. $2.. 3.
in Evangelio: Qu i credit in me,ficut dicit Scriptura, nhan. 7.
ego vos reficiam. Tollite jugum meum fuper vos, d 1 fiumina de ventre ejus fluent aqua viva. Hoc autem
difeite à me, quia mitisfum, & humilis corde. D e - diccbat de Spiritu quem accipicbant credentes in eum.
indejugum fiiumfuave,8c onus leve elle comme- In his ergo fluminibus præparatur Ecclefia ,in
morat ; quoniam qui defperaverit medicinam, quibus profluit D e i gratia1. H i funt fluvii quiaufanus
elle non poterit. Et ideo omnibus grata rè percipiunt verbum Dei,8cloquuntur; u tv e r -
eft manfnetudo, quæ vulnera intüiorum curat bum infundant pedoribus fingulorum. Ideoque
ammorum.
2. Ventiirus igitur ad x grotos , venturus ut '
medicus, qui graviaailcera noftra curaret ; me-
dicamentaproponit, ut videanthomines, 8c ad
remedium falutis fida fedulitate concurrant. Sic
illa in Evangelio meruit fanitatem , qua: profluvio
lànguinis per duodecim annos Iaborabaf.
Audivit medicum venifle, feftinavit con ti libere
Scriptura difcretio’nem fecit dicendo: Audite hac
omnes gentes : auribus percepite omnes qui habitatis
orbem terra. Poflunt omnes audirè,non omnes tarnen
auribuspercipere-, nifi Electi Dei. Ideoque
Salvator dicit : Q u i habet aures audiendi, audiat.
Illas aures dicit interioris hòminis fpiritales , cujus
òc nares legimus,dicenteJob: Spiritus divinus
qui efi in naribus meis. N on omnes homines has
dicens : Si tetigero fimbriam ejus, falva ero. Intra E aures,& has nares habent. Alia eft enim forma
fe hòc d ix it , & Chriftus audivit : 8c tedgit firn,
briam, 8c virtus de Salvatore proceflìt, qua: cu-
ravit iegram , firmavit invalidan!, profluvium
ftatuir, pietatem probavit. Similiter ergo & hìc
omnes gentes vocat ad iapientix fontem atque
prudendx: redemtionem omnibus pollicetur, ut
nemo trepidet,nemo deiperet,ubi nullus excipi-
tur; fed omnis anima invitatur ad gratiam, ut fine
predo redimatur à crimine, 8¿ frudum vita:
adipifeatur xternx.
3. H ic ienfus eft p ialmi, quem fuo ordine di-
geremus3 c^m explicuerimus fuperiorum vim
qualitatemque verborum. Prxcipiuntur enim
audire gentes, & auribus percipere qui inhabitant
orbem terrx. Illum utique orbem terra-
rum , de quo fupra dixit : Domini efi terra drpleni-
tudo ejus : orbis terrarum, dr qui habitant in eo.
Ipfe fuper mariafundavit eum : & fuper fiumina pracorporis,
alia gratia: fpiritalis. Qui ipiritalis eft,
audit omnia, dijudicat omnia: animalis auteni
homo non percipit qux funt Spiritus D e i. H ic
enim terrigena eft, ille cadeftis.
j. Ideoque addidit : Quìque terrigena, dr filli
hominum :fimul in unum dives dr pauper 3 ut uni-
veriòs voearet. Quis eft terrigena, nifi filius hominis
? Quis eft fpiritalis, nifi D e i Filius ? Ille ex
fanguine concretus,8i ex carnis 8c viri voluptate
F generatus-.ifte ex De o natus. Alius dives in omni
v e rb o ,& feientia : “ alius pauper, grada tarnen
dives 3 quia & pauper clamavit , & Dominus
exaudivit eum. Econtrario eft & dives in fuper-
bia,& pauper in humilitate. Omnes \^bcäntur ad
Ecclefiam, ut omnes redimantur à Chrifto. Qiii
x g e r eft, medicum invenit,qui ianus,iapientiam
adquirit, captivus redemtorem, liber remunera-
torem.Omnes xdificat fcriptura divina.In ea in-
Luc. 8 • 8.
lob: 1 7 . J.
a. Sic. edic.ac mlT. YiiSl- & Colb. Re g . autcm.: Alius pauper gratia. Tarnen quia & c
quia & pauper clamavit & c .
Q n am o i a l i i , Alius pauper gratia. Habes tarnen
O 00