i - 3.
1 4*
i i S il
1 ¡
. n t non train! cum in mams inimici tj»j.Quis A tegmen adíumfit. Securus vidori® propius ten.
eft inimicus;niíi leo ille qui circuit rugiens,qua:-
rens quem devorec ? Alii habent grseci ; Et non
tradateum in animas inimicorum ejus. Animas pro-
manibus poíiiit-, eo quod inimicorum anima: bo-
nis infidientur, Se cogitationibusfuisjuftumco-
nentur evertere. Dicuntur Se anima: pro homi-
nibus. Omnes anima feptuaginta , qua defcenderunt
in /Egyptum. Ideo 8c David maluit D e i fe corn-
mittere poteftati, quam infidiis inimicorum, qui
parcere íiia volúntate nefcirenr. B
12. Sequitur: Dominus opemferat illi fupralec-
tum doloris ejus ; univerfum ßratum ejus verfafii in
infirmitateejus. Quis eft le&us doloris , nifi caro
infirmitatis ? Et bene le&us doloris} quia corpus
eft mortis , de quo fe liberari deprecatur Apof-
tolusjut tamquam de tumulo quodampoflìt ad-
fu rg e re ,in q uo a:grajacet anima, 8e quafi quo-
dam decumbit in.le&ulo. Symmachus, leètum
miferia,dixit : Aquila ,grabatum miferia : expref
tator acceflit: in cofta eum telo militis voluit vul-
nerare,reputans 8c hunc ficut Adam per coftam
pofle profterni. Sed vulneratus latere dominus
Jefus vitam produxit b vuInere,evacuavitomne
peccatum, dejecit adveriarium , cui mortem la-
tronis eripuit; 8c in illa mortc, in illa fui corporis
fepultura cum «eftimaretur opprefifus, elifiis fua
ie virtute v erfav it: cecidit adveriarius, D om inus
refurrexit.
1 4 . Sequitur: Ego d ix i: Domine, miferere mei: '
fit na animam me am, quin peccavi tibi. Poteft 8c
ex perfona regis David hoc d ic i , qui videns in
fpiritu tantam vi&oriam 8c gratiam Chrifti,pe-
tit ut in illa remiflione peccatorum omnium 8c
fui miiereatur ; quoniam ipie, etfi legibus quafi
r e x , non teneretur humanis, D e o tarnen obno-
xium ie pro peccatisfuis efle cognofcit. Confi-
tetur ergo peccatum fiium 3 ut accipiat remiflio*
nem, 8c eeneralis indulgentia: munus inveniat.
fius Septuaginta v ir i, leffum doloris , putaverunt C Poteft 8c ex perionaSalvatoris hoc exprimi, qui
eife dicenduin. His ergo verficulis utendum eft
apud eos, qui diutius infirmitate corporis deti-
nentur5ut habeant medicinam D e i, quo fani efle
mereantur. Le&us ergo anima: caro infirma eft,
cujus jegritudini anima noftracompatitur , qua:
fi habeat adjutorem D ominum, d ic i te i: Surge,
tolle leid um tuum, dr vade in domum tuam. Quo
confortatus D e i verbo qui a:ger e ra t, furgit8c
tollit le&um fuumin quo jacebat, 8c reditin ftanobis
mifericordiam D e i poftulat, 8c peccaife fe
d ix it , quia pro nobis peccatum fa&us eft. Simul
nosdocet ,cùm in a liq u o fumus adverfus inimi-
cos De i certamine con ftituti, ut D e i implore-
mus auxilium : ipfi peccata noftra fateamur, 8c
tunc maxime cùm urgemur 8c terimur, cum dor
lore 8c amaritudine nos profternamus,netacuif-
fe videamur ; quo medicina citius noftris vulne-
ribus deferatur, ut fimati adverfario refiftamus.
turn priftinum fanitatis. H o c eft in domum fuamD Quomodo enim poteft congredi vulneratus ?
regredì,u t habitet in domicilio robuftilfimæ va- f1- J- J-r-......... - ....................... - n
letudinis.Qui habitat,regit:quiregit,virtu tis habet
fibi gratiam fuffragantem. Sed etiam ftratum
omnem veriàt Dominus in infirmitate languen-
t is , cui adeflè dignatur. Quod veriàtur, ftatum
m u ta t, aut ex fanitate in ægritudinem, aut ex
egritudine ad iànitatem. H ic ergo q u ie g ro ta t,
veriàt fe ad remedium iànitatis.
Sic ergo dominusjefus, etfi vulneratus eft
Unde diicimus , quia peccatorum noftrorum
aculeis vulneramur? Vulnus medicum q u e r it ,
medicus confeflìonem exigit.
i j . H inc quoque magis ac magis aperire Salvator
iàcramentum f i l e incipit paflìonis, quod
cum Evangelio concordare non dubium eft.
Nam maledicebant ei Judiei, mortem ejus expe-
tebant,infidiabantur,urgebant, crefcentem quo-
tidie gloriam ejus operis non ferentes. H oc erpropter
p eccata noftra, tarnen non in illa infir- E S ° prophetia annuntiat,quod in Evangelio com-
mitate p ermanì^ied iè ipfe veriàvit in melius ad pletum eft : Inimici mei dixerunt mala mihi; quanuniverforum
iàlutem. Itaque paflìone infirmitas
eft foluta, mors refurre&ione. Sicutergo feipfe
verfavit ad populorum redemtionem, nec fenfit
aeuleum mortis, aut vulnerisinfirmitatem : fic
eum qui in fe c red it, etfi g raviter ægrotantem,
u tà morte liberet, veriàt ad vitam. Omnem erg
o ftratum, hoc e ft, univerforum hominum in-
nrmitatem in fua infirmitate veriàvit. Sufcepit
do morieturjfr per/bit nomen ejus?Amentes,qui vita:
au&orem mòri poflè credebant : ièd vota eo-
rum Ecclefia deftruebat, credens quod etiam
mortuus iecundum corporis conditionem, fiium
nomen augeretj Scideo pfallebat ei dicens: Memorerò
nominìs tui in omni generatione dr genera -
tionem. Repetebat: Vnguentum exinanitumeßnomen
tuum. Morientur illi, qui ce mori polle pra:-
Pfal. 44-
18.
Cani. !.»■
enim infirmitates omnium in fua carne, erexit fe F fumunt : nonmoriarego,.qua: te novi vita: arbiin
crucem, 8c veriàvit omnium infirmitates in fui
corporis infirmitate. Unde dicit Eiàias : Livore
ejus nosfanatifumus.Habent hoc lu&atores.iic iè
fubjiciant iis quibus congrediuntur acque Juc-
tantur, ut opprimi polle videanturj 8c fubito
a cùm iuperati a:ftimantur elidunt, 8c quadam
arte fe v e r iàn t, ut effundant fuperiorem. Cadic
qui portabatur,8c is qui portabat, fuperior inve-
nitur ,u tfte rn at urgentem. Spiritali itaque pal
a i a dominus Jefus onera noftra iiiicipiens in
illa ie paflìonis fua: congreflione fubjecit ; 8c in
infirmitatis fpecie, ut eum adverfarius hominem
parem ceteris jud icaret, quem facile poflet opprimere
, divinitatis armadepofuit, humanitatis
a. Ica cod. Va t. Sc quatuor G allic. A lii vero , ac edic. ehm
trum,falutisau&orem.Novimusenim quod tempore
paflìonis &refurre&ionis orabant difcipuli
congregati ^quando eis Maria Magdalena refur-
rexifle Dominum nuntiavir,8c quando eis,clau-
ià janua , Dominus fe in corpore refurre&ionis
oftendit, quando Thomas vulnera ejus vidit, 8c
credidit. Infulcabantergo judiei quafi mortuo :
ied Dominus viventem iè apoftolis revelabat.
Cùm ergo dicerentjudan : Ecce mundus totus poß j
eum abiit j cùm dicerent quia mirabilibus operii ;
bus fuis ieducit populum ; quid aliud dicebant,
nifi :Jj)uando morie tur,& peribit nomen ejus? Et ideo
in ejus paflìone clamabant : Tolle, tolle d terra ta- ;
lem hunc:crucifigaturycrucißgntur. Fa&um eft quod :
ifitmantur elidi, Rom. clifi, quadam arte & c.
p e teb an t, fublatus à terrà e f t , refurrexit, ad e x - È
lum adfeendit, & regnum fuuma de nobis para-
difi fedibus reformavit.
16. D e ju d a quoque proditore evidens prophetia
fubtexitur in his verficulis, qui fequun-
tur : b Et egrediebatur ut videret, vana locutus : cor
ejus congregavi iniquitntemfibi. Ege diebatur for as,
é - loquebatur. Sic diftin&um grjecis in codicibus
invenimus. Ingrediebatur ergo Judas quxrens
prodere Salvatorem , ut videret quid a g e r e t ,
quidve loqueretur ; u t eum caperetin ièrmone, I
& Jud^is annuntiaret : fed nihil inveniebat, qui
nihil intelligebat.Bene aie Scriptura cquia intus
cumJefu non e ra t, qui de do&rina ejusrecefle-
ra t , Scinftitutionesejusreliquerat. V o leb a tin -
trare, fed penetrare non poterat ■ quia eum fua
excludebat perfidia. Omnis enim impudicus,aut
avarus,aut immundus ( quod eft idolorum fervi-
tus ) non habet hereditatem in regno Chrifti 8c
D e i.N on iblum ergo ingredi moliebatur, 8c non
ingredjebatur ; ied etiam volebat videre,& non C
videbàt.Denique loquebatur Jefus in parabolis,
led non audiebat Judas. Denique divina non vi-
debat myfteria-non enim omnes audiunt verbum
Dei,qui fibi videntur audire.Nam fi omnes audi-
rent,nondiceretJefiis : £)ui habet aures audiendi,
audiat.Et ideo quia non audiebat, neque videre
p o te ra t, loquebatur vana pro veris, Se putabat
quod Jefum falleret dicens : Potuithocvenundari,
dr dari paupcribus-, cùm furtis fuis,non pauperibus
provideret, d appellans rabbi. Nam quomodo]
do&orem appellabat à cujus màgifterio devia-
bat ; cujufquecor ( in quod ièimmerferat diabo-
lus ) congregabat fibi & augebat iniquitates?Sibi
enim eratiniquus, fibi injuftus, fibi delihquebat,
qui intra fe dolum meditabatur, qui latere non
poterat. N o n enim circumveniebatur Jefus, qui
prodebatur volens,8c teftificabatur : Vnus ex vo-
bis metradet. Denique confeflìis eft Judas,dicens:
Numquid ego fum,rabbiì Et Dominus ait: Tu dixif-
ti. N e c fic intellexit Judas quod cognofceretur. !
Nam fiintellexifle t, non prodidiflet.
17. Sed nihilominus, dr egrediebatur foras , dr
loquebatur. Aptus verficulus adverfiim eos qui
iecretum alicujus produnt. Pulcre ait: Egrediebatur
foras i foris enim lu p i, foris p radones : intus
Moyfesin nube cum Jefu , foris Judcci : intus Z a charias
fa cerdos in tempio, foris mulcitudo : intus
Spiritus iàn&us in cordibus noftris clamar
ad P atrem, foris adveriàrius nofter ficut leo per-
vigilatad rapinam : foris infideles, intus fideles.
Et ideo eos qui foris fu n t, judicabit Deus : eos
autemqui intus funt,ChriftusabioIvit. Egrediebatur
igitur Judas ,8c loquebatur. Egrediebatur
de fide : egrediebatur de concilio Se numero
apoftolorum : egrediebatur de convivio Chrifti
ad latrocinium diaboli : egrediebatur de grada
fan&ificationis adlaqueum mortis, qui vana ad
perfidos loquebatur : egrediebatur fora s, qui
vi tee internee myfteria relinquebat : egrediebatur
, qui Scriptura: interiora non noverar. Si
a. Rom. edit, fo la , de novis paradifi fedibus reformavit. M.igis
commode, de nobis ; cum h ic fenfus e lici ex iftis verbis pofle videa-
tur : Chriftus in paradifi fedibus regnum fuum de nobis reforma-
v ic , quod nimirum perducllium Angclorum cafu fuciac quodam-
modo dr l'orma min. .
b. Eadcm edit. Rom. Er ingrediebatur ut videret :?Hn quo non’
folum cum omnibus omniumidiomacum Pfalceriis con venit, fed
enim feifle t, intellexiflet dicentem : Numquid qui
dormii, non adjicietutrejurgatì Intellexiflet etiam
illud: Tu vero homo unanimi s , dux meus dr no tus
meus > qui femper mecum dulces capiebas cibos, in domo
Domini ambulavimus cum confenfu. N o n intei- .
lexit ergo hunc pfalmum,non centefimumatque
o&ayum , non alios, non alia teftimonia Scrip-
turarum. D e quo bene Evangelifta dicit Johannes,
Sc ceteris infidelibus : Ex nobis exierunt, fed
non erant ex nobis. Si enim ex nobis feijjènt, nobif-
cum manfjfent.
18. Non manebat ergo cum apoftolis proditor
qui foras e x ib a t, & cum perfidis fufur-
rabat. Quo verbo ufa eft fcriptura divina, de-
monftransfine au&oritate effe perfidiam, qua:
timet quod loquitur, deprehendi. Fideli autem
dicitur : Exalta viribusvocem tuam. En quo deciderai
apoftolusJudas, qui miflìis erat fidem gen-
tibus pieno au&oritatis preconio priedicarejut
inaurem infufurraret iniìdiatoribus magiftri fui,
quod timeretaudiri. Nonne judicio fuo iè ipiè
damnavit ? Sed erubefeebataudiri, quodfacere
non timebat : erubefeebat 3 quia adverfus vita:
fiue,fàn&ificationis, Se honoris au&orem cogita-
bat mala:nec gratiam b enèficiisrependebat, fed
mala pro bonis bono referebat magiftro 5 quod
etiam fieculi homines damnare confueverunt :
erubefeebat ingratus deprehendi, erubefeebat
avarus videri ; cùm pro pecunia au&oris fuiiàlu-
tem proderet : erubefeebat videri perfidus. Si-
> militer Se Juda:i qui adverfus fidei magiftrum fallos
teftes perfidi fubornabant , ut dicerent eo
quod priedicafl&t templum D e i quod Salomon
co n d id it, deftruendum -, cùm ille de tempio lui
corporis lignifica ffbz ■. Solvitehoc templum , dr in
triduo fufeitabo illud 3 vere foris e ran t, qui à cog-
nitione Verbi cadeftis erant exclufi.
19. Verbum , in q u it, iniquum propofuerunt adversión
me ; id eft ,illicitum ,Sc contra jus Se fas
fermonem propofuerunt, mihi facientes de hu-
^ mano fànguine pa&iones, quem feeleratiflìme
vendiditjudasjudieiquoque emendumnon minore
federe crediderunt , vaniflìmi homines 3
quafi qui dormii, inquit , »0# adjciat ut refurgat.
Quid fit ad je&io, confideremus.
20. Naturaleeft omnibus terrenisanimantibus,
Se volatilibus cicli,& pifeibusmaris nafei Se morí:
homini vero quem pretiofiorem ceteris terrie animantibus
Deus fecerat ,han c precipue contulit
gratiam, ut mortuus revivifeat. Hìcc ergo adjec-
: tio dicitur ad renovationem vitic fuperioris. Denique
Se Ezechia: regi cùm pncfcripfiflèt Domi-
n u s , quod vita: fua: tempus impleflet : Se per
Eiàiam mandaflèt, ut ordinaret domum fuam ;
quiamoriturus effet: atqueille orafletad D o minimi,
8c fleviflet fletu magnoj mifèrtus Dominus
mandavit ei : Ecce ad,icio ad tempus tuum annos
quindecim. Et alibi fan&us David ait : Dies fuper
dies regis adjicies annos ejus. Inventum ergo homini
quodaddatur :D e o autem addi nihil poteft 5
quia fcriptum eft : Non efl adjicere, ñeque mintiere,
I cciam cum ipfomec Ambrofio infra : Ingrediebatur ergo ludas Sic.
fed ab omnibus cj u fileni Patris mil", acque edit, rcccdic. Quod ve-
1 10 p o li, & loquebatur , addit, in id ipfum : in hoc neque cum miT.
! & aliis edic. neque cum ipfa oracioms ferie fatis congruic. ¡1 c MA'. Vi¿l. & Colb. quia intus eumlefus noverai.
I I d. Edic. omnes ac miT. a l i q u o t a rs.bbi at.-¡ne doclorem , à
I j cujus Sic. Eiegancius cod- Va i. cumplerifquc G allic, u cintex tu
I i i iij
Pfal.
14. & ij.
i- loban. i .
I9-
U .S .
E f . i i 8 .1 .
Io ban. z . 79 •
ibidem.
Pfai. 3S.
Pfal. 6 0.7.
Eccli. 18 f .