I N P S A L M V M L XI . P R Æ FA TIO.
Titulus : In finem> pro Idithum 3 Pfalmus ipfi David.
In hujus pfalmi trattati* B. Ambrofius infidelitatem A claudere. V oluit itaque mundare vulnus, ut affe<
ftum fanaret ; ne inobediencia: íors ulla rema,
neret. Sufcepit ipfe obedientiam , ut nobis eam
transfunderet. Sic enim oportebat, ut quoniam
per inobedientiam unius hominis peccatores
conftituti erant plurimi, per unius rurfus obé-
dientiam jufti conftituerentur multi.
j. Unde valdeerrare eos res indicar, quicarnero
hominis á Chrifto aiunt eíTe fufceptam ,
affe&um negant: Se contra ipfius dominijeíu ve-
dr impie tatem Maximi tyranni graviter redarguita
qui au fu s eft dominum fuum Gratianum
tmperatoremfraude dr dolo perimere : quem impe-
ratorem in Domini tabernáculo habitare » dr in
monte ejus requießere dicit.
i. M n i uM noftrum indubia confuetudo
- \ ^ J eft,ut feftinemus ad fmem,8c eorum quæ
Ieeimus vel vidimus 8c audivimus, velimus fumdèfiderii
mam cognofcere. Unde titulus ipfe otiofos nosB iñreconfilium,quidiominemexhominetollunt;
eíTe non patitur , nec feriatis preteriré auribus cüm homo fine affe¿tu hominis eíle ñon poífit.
tommunjs indicium. P r e ceteris enim,
licet etiam in ceteris c lareat, divinum tarnen in
hujufmodi pfalmo refulget oraculum. Unde dili-
gentius quid fit .finis confideremus 5 finis enim
dicitiir-WAO«, 8c fiimma rei ejus quam volumus
explicare. Finis dicitur Chriftus,quia ipfe eft finis
Legis ; ficut Scriptum eit : Finis enim Legis chriß
tus ad \ufiitiam omni credenti. Finis etiam dicitur,
Nam caro fine affeftu Se premii immunis 8c
culpa: eft. Illud ergo fufeipere debuit Se iànare,
unde culpa manaverat ; ut originem erroris Se
quafdam prorumpentis delitti fores clauderet.
Unde ego hodie hominem agnofeerem dominum
Jefum, cujus carnem non video, affe&um lego :
unde,inquam, hominem eum agnoicerem; nifi
efuriflèt,nifi fitiiTet,nifi fleviiTct,nifi dixiiTet : Trifquia
ipfe eit principium Se finis. Ergo id i piai- C tts ef i anima mea ufque ad mortem ? Denique fcrip.
mi qui titulantur: Jnfinem; aut de Chrifto funt,
aut ipfius C h r ifti: de C h r ifto , cum ipfc annun-
tiatur *. ipfius Chrifti, cüm ipfe fe nuntiat, ventu-
rumque promittit in terras, Se futuram nobis revelare
d ignatur proprii corporis paifionem.
- 2. ldeoquedpft Dpvid inferibuntur in titu lo ,
k quafi vero D a v id , ipfi Domino prophetici oris
tum eft : Et homo efi, dr quis cognofiet etimi Sed ho.
mo per ifta cognofcitur, qui per opera divina fti-
pra homines *ftimatur. Itaque ipfe eo ufque fe
hominem credi voleba t, cùm Deus eilet 5 ut iè
appellaret hominem dicens : Qu id me quantis Decidere,
hominem qui veritatem locutusfum vobisiN ec
iolum hominem, ièd etiam filium hominisdiceret.
Mutt. U,
}8.
Hier. 17
minifteria deputentur, per quem human* vocis ficut ait : Quid me dicunt effe homines filium homi-
officio vis c*leftis increpuit, Se divina fententia nis ? Unde ille fummam tenere fidei pronuntiatus
refultavit. D eft,qui Se De i Filium co gn o v it, Se hominem non
: 3. Meritoque pro Idithum , qui fuit propheta,
Se pfàlmos*cum iexfiliis canebatfuis,velut qu*-
dam prefatio eft5eo quod eilet his venia prophe-
tanda, qui in pfallendi minifterio conftituti, divina
oracula humana voce Ioquerentur. Et quia
pro totius mundi abolendo errore fuicipienda
Dominici corporis pallio fo r e t , hujus licet nomine
cujus fedulitas p robaretur, commendatio-
negavit. Ipfe igitur utrumque unus, inièparabilis
numero,& agnofcendusoperis diftindione, non
varietate perfon*. Non enim alter ex P a tr e , Se
alter ex Maria : led qui erat ex P a tr e , carnem
fiimfit ex Virgine: affedum adfumfitex matre,ut
infirmitates noftras ipfe fufciperet.Unde ait P ropheta:
E tprq nobis dolet. Quomodo dolebat meo
dolore , fi meum non gerebat affedum ? Homo,
inquit, in plaga, dr fiiens ferre infirmitatem.
■' 6. Itaque quafi homo infirmatus eft, quafi homo
rem eruditionem plebis expreffit. Itaque ipfum
audiamus loquentem.
4 . Nonne Deo fub dita eri t anima me a ? Sufceptu-
rus carnem hominis dominus nofterjefus ,u t in
iè eam ipfe mundaret, quid prius quam peccati
veteris primum debuit abolere contagium?Nam
quia per inobedientiam culpa irrepferat, dum
rilanciata divina temerantur , obedientiam uti-
que p re ceteris debuit reformare,ut feminarium firre infirmitatem ; nifi quia p la g * habebat comerroris
doluit ; Se nos quafi hominem *ftimavimus
eum eilèin doloribus : fed quafi v id o r infirmita-
tum , non infirmitatibus v id u s , pro nobis non
pro fe dolebat j 8c infirmatus eft non propter
fua, fed propter noftra peccata, ut nos fuo livore
fanaret. Quid utique eft homo in plaga, dr fiiens
excluderet.* Fibra enim peccati inde ma- paifionem? Aut quomodofeiebatferreinfirmitanaverat:
8cideo ficut bonus medicus radices prius tem , fi fenfum infirmitatis excluièrat ? Quod
ulceris debuit amputare ; ut medicamentorum p enim portamus,hoc pro onere fuftinemusTSuf.
iàlubre remedium vulneris ora ientirent. Fruftra cepit ergo peccata noftra, ut portaret : fuicepit
enim cicatricem curaveris , fi ferpant interiora etiam, ut purgaret. Deniquefcriptum eft: Et
contagia ; immo acerbatur vulnus, fi foris clau- peccata eorum ipfe purgavit. Ideo ipfi hereditate pofditur
, cùm interius virus ex*ftuat. Nam quid fidebit multos, drfortiumpartieturfipolia. Ibi enim
proderatdonafle peccatum,fi peccanti maneret major triumphus, ubi mens interna mundatur.
affe&us ? H o c erat non fanare cicatricem -, fed Quod portat igitur ad remiifionem pertinet :
a Rom. edit, fola , quafi vero David ipfi a Domino ; cum ant. I I qui verus eft D a v id , propheticorum pfalmorum cantus aderibua-
edit. ac mlT. aliquo t , prophetici oris minifterio deputentur. Plurcs | | tur. Quamquam nec fenfu careat, lì vocem minifterio retineas.
codices, & queedam editi. P a r ili. . . minifteria deputentur. Melius -, I j * . Horum nomina reperias licebit iib. 1. Parai, c. t j - f . 3.
totus enim nie locus cxplicari debet eo feufu : Qu ali ipfi Domino [ J * . Vibra peccati, dicitur per metaphoram à radicum fibtis.
Efai.S j.*
ibidem- j-
Ibidem II.
¿•Itquod
p urga t, ad corredionem. Sufcepit itaque A illis.Sed pietas omnibus nobis non difpendio,fed
compaifionem noftram,fufcepic8cfubjedionem. incremento eft , per quam omnibus nobisdomi-
Quod enim fubjecit libi omnia, fuum eft : quod nus Jefus fidem mfudit Se gratiam -,ut nos fpiricu
fubjedus eft, noftrum eft. Ideoque ait : Nonne Deo fideli fubditos-Patri faciat Deo. Et ideo novo Sc
fubdita erit anima me a ì A n im a, inquit, fubdita, profundo confilio Apoftolus ait quod ipfe Patri
non divinitas : anima fiib jed a , non De i virtus. erit fubjedus in nobis , cùm fuerit In omnibus
Virtus enim D e ia non poteftati fubdita eft ; fed plenitudo fidei, 8c qu*dam devorionis unitas.
imitate, 8c confortio ejtis utitur poteftatis. Ilia Nunc enim quamdiu fententiis difcrepamus ,
fubjedaeft, q u * human* conditionis fragilitate quodammodo regnum Chrifti minoramus ^ quia
plerumque mutatur,non qua: mutari non poteft. nondum ei fubjeda funt omnia, cujus regnum
Anima carni compatitur,8c anima: caro,qua: fibi B unitas eft : Cum autem fubjetta illifuerint omnia, j
quodam contubernio copulantur.Illafubjicitur, tunc dr ipfifubjettus eritilli, quiJibi fubjecit omnia,
quæ triftis eft; quia fcriptum eft: Trifiis eft anima
utfitDeus omnia in ómnibus ; íicut fcriptum eft.
mea ufque ad mortem. Ilia fubjicitur quæ fufcepta,
Nune enim poteftate fupra omnes e f t , íed opus,
non ex D e o Patre nata : quamquam ipfa fubjec-
eft ut fit in ómnibus volúntate : volee autem ,
tio non in fpecie quidem infirmitatis f i t , fed in
cüm omnia in nobis cognoveritfui plena, 8c vacua
operatione virtutis ; difpenfationis magis tem-
delidorufn. Nondum igitur fubjedus eft Pa-
porariæ* arbitra, quam perpetuo fervido manci-
trij quia nondum omnia 8c in ómnibus Chriftus:'
pata. Unde 8c ait : Nonne Deo fubdita erit anima
cüm autem fuerit omnia Se in ómnibus Chriftus,
me a i
erit omnia 8c in ómnibus Deus. Unde colligititr
7. C u r dixit.mf.fi fempiterna fubjeftio eiteSed C Hfl eile regbum Patris &: F ilii, & etiam Spm-
quia Filius D c i qui loquebatur æternus eft -, äni- tus fanai-,c|uia qui Filium receperit,recipit 8t Pamamautemfefeepitex
tempore; ideo futuram trem,recipit6cSpiritum
fubieaionem animæ fuæ dieit. P er ipfam ergo teftas, una gratia, una operaao. Trinitatis eit.
öbedibntia.peripfamhumilitas; quæ tarnen non 9. Meritoquc addidit Dominus : Abifjoemm
ad infirmitatem potentiæ fufcepta fu n t.fe d ad y»;»Wf»f»iw.Quafi:dieeret:No]ite turbariquia
magiferium difciplinæ. Ipfe enim dominusjefus dixi animana i'.ieam fore Deojfubditam. Anima
s. Am effet in Del formte,mit B B tuU tnttu eßeffe erit fubdita, quæ veftri eft poraq : falutare auterni
fe eqnalem Deo ; fe i femet iffam exinxmvitfomxm meum ab ipfo • boc e f t , quiaa Patre & in Patre
feÄ i aetipiens, infimilituitnem hominumfaftus, in femper fum. A Patre emm vem m hunc munfpeeie
imtentut ut homo : humiliuvit fernet iffim , D dum : etfi videtis hominem, D e l Filunn crédité.
H M obediens u fque u i mortem ; ficut Apoftölus Cum -venertt ■ H M tfuem ego mtttum vo-
1 • -........ •____o____sSIhmS CaA 1-171-<f. m 1 titeX pn.tv* mm (bivitui 'Vcritatis.Q 'dicit, non jugem Se perpetuam, fedtemporalem ui a Patre meo pro -
fubjedionem cupiens declarare: qualis fit fu fcepta
cum carne,8c depofita cum ipfius * corporis
iervitute. Sic etiam ad Hebreos icriptum eft.
Nam cum propofuiflet exemplum dicens: Tu es
facerdos in aternumficundum ordtnem Melchifidech-,
■ fubjecit idem Paulus ; £)uiin diebus carnis preces
dr Jupplicationes adhibuit e i , qui pojfet liberate eum
bis a Patre meofpirftus veritatis,qui d Patre meo procediti
ille tefiimoniumperhibebit de me. Et Filius a
Patre procedit, Se Spiritus abipfo procedit. D e
imitate ergo divinitatis- ambiguum nihiJ. Ideoque
concupivit Da vid hoc {aiutare De i nobis
dari 5 quia ipfe eft vita e te rn a , fi 8c Patrem veruni
Deum cognofcamus Se Filium, quem prò
noftra certuni eft falute venifle: fed non rapinam
e . re- r- . 1 _ . _ _ A J ___________
lobati, i j .
de ritorte, eumniufftnvete & 'ùcrjmis : & exnuditut E arbitratuseft eiTefe æqualem Deo. Adfertionem
ab ilio metu. Quamquam cjfet Filius, didicit ex his
qua paffusef obedientiam: & confummatus obtempe-
raÈtibusfibi caufafattus eß falutis Aterna: vocatus a
Deo facerdos ficundum ordinem Melchifidech. N o n ne
igitur evidenter clamavit Apoftolus dicens
obedientiam illam Se humilitatem non divinita-
tis fuiile,fed carnis ? Q uod enim difeitur, temporale
eft. Quafi homo ergo ex his q u * paflus e f t ,
didicit obedientiam -, ut confummaretur in carfu
* divinitatis fequeftrat, 8c difpenfationis human*
reprefentat officium.
io. Ideoque adjunxit ftatim : Etenim ipfe eft ’
b Deus meus, adjutor mens, defenfor mens: non mo-
veboramplius. H * c utique quafi homo loquitur;
quia in De o fpem noftram debemus reponere,
ne facile labamur: quamquam ineo quod locutus
e f t : Non movebor amplius; oftendat haberefe
d i v i n * infio-nia poteftatis. Habesenim alibi d i -
neScpetobedientiætransfii&minnosfiicceffio- F centem I A ihm eg, femel temmmovebo. Mövit
O ÜU ULI 1U nnnndfi ureter arcani N o e caro omnis
nem caufa fiprec nobis falutis * te rn * , quibus
ante per inobedienti* hereditatem primus ille
Adam caufa fa£tus eft mortis.
8. Sutyedio ergo magifterium virtutis huma-
n * , non divin* imminutio poteftatis eft. Nam fi
ilium minorem Filium 8c in*qualem Patri di-
cu n t , quia erat fubditus Patri Deo; numquid 8c
matre ideo minor, quia fubditus erat matri? Lec-
tum eft enim dejo feph 8c Maria: Et erat fubditus
diluvio, quando preter arcani N o e caro omnis
interiit : movit cùm Sodoma 8c Gonlorrha iacro
igne confumpt* funt. H * c fupern* indignatio-
nis indicia funt. Sed quia elegit genus hominum
Dominus magis fervare quam perdere, non mo.
vebitur amplius adindignationem, qui venit nd
mifericordiam : venit ut redimerei nos fuo iàn^
guine, non ut noftrum effunderet: venit ut fe
offerret pro nobis , 8c quafi bonus negotiator
I e f t , quia ipfe v o lu it , ut Efaias s i -7 • vaticinatur.
a. Cun&x edit, ac pleriquc mlT. nonn ppootteeffttaattii ffuubbddiittaa eefftt,, ffeedd uunnii-- j
tati & c . . Mellas cod. Reg. a lte r , . . . fed unitale Sic.
*. Arbitra, ideft „seftis¡ per liane enim amm* Chriiti lubj.ee- |
tioneni difp’cnfatio humanae redemtionis manifeftata eft ; cum
inde coniliiumdivinum inobedientix primi Ad * per fccundi obe- |
dicntiam reparand* intcllcxerimus. Aut forte arbitra idem quo- 1 dammodo eft ac moderatrix ; quia difpenfationem illam anima
Chrifti domini fuicepit non coaita fed volcns. Qiuppe obiatus I
* . Dei Filius fubjedionem quidem cum corpore lu ic ep it , led
non depofuit cum corpore j quia illud quod Temei adfumlit, num-
| qua ni dimifit. Depofuit veto cum corporis Iervitute -, quando
j (cilicet corpus excullb morcalitatis ju g o , immortaluatis notibus
' I pra’ditum-relurréxit. . , if - , f
1 b. Rom. edit. Deus metis, ey falutstris meus. bic S. intra i . i8 . Nimirum ex L X X . apudquos legas, 6its f*v , 5 cwtm? pn Sec.