tres met; Sc -ideo remittemihi ,u t peregrinus eile A ipfi fuerunt ante peregrini, nunc vero jam cives
definam : rem'itce mihi exfilium , quo ralegatus funt.ErodomefticusDei,utpoenamnontimeam,
ium. Si remiferis antequam diicedam h in c , non gratiam merear: per dominum noftrum Jeium
ero amplius exiiil atque peregrinus. Cüm enim Chriftum, cum quo tibi eft laus , hono r, gloria,
tu rem iie r isn on ero peregrinus -y fed civis ero perpetuitas,cum Spiritu fanfto ä feculis,& nunc
fan&orum tuorum.Ero cum patribus meis,qui8c Sc femper,6c in omnia fecula feculorum. Amen.
/ N P S A L M V M X X X I X. E N A R R A T I O .
I . I N fuperioribus pfalmis pcenitentiam pra:-
dicavit.-deinde a de patientia ilia, Sc pertur-
batione hominis eft locutus : in trigefimo autem
Sc nono pfalrno, novum annuntiat Teftamen-
tum 5 qui enim malorum poenitentiam a g i t , ex-
fpeftat. Sed non eft perfe&i exfped are, fed ex-
fpe&affè j nemo enim nifi qui perfeveraverit ufi-
quein finem, felvuserit.
i. Ideo addidit : Exfpetfans exfpeffavi Dominum.
Ubi ergo hoc dicicur j nifi in Evangelio, in
quo jam nobis qui exfpe<ftabatur,advenit:in quo
jam nobis non Legis caligat umbra, fed veritas
fulgetjquia Chriftusilluxit,qui exaudivit depre-
-cationes fuorum , Sc eduxit nos de lacu miierire,
Sc de luco farcisjubi jam demerfi tenebamur nofi
trorum voragine peccatorum , Sc totus homo
nofter inhxrebat, nec poterat fie fe animus nofter
eruere, obrutusmultiplicis labe flagitii? Gratias
igitur d ominojefu , unigenito D e i Filio redem-
tori noftro , qui nobis peccata omnia remiilurus
deficendit è cario * ut nos de lacu ac limo iftius
mundi, Sc ccenulenta quadam palude terrarum,
de corpore quoque rportis hujus eriperet, atque
in carne fua ftatuerct animi noftri interiora vefi-
tigiajut confirmati in De i v e rb o ,& per crucem
Dominici corporis b paflionibus abioluti, ambu-
Iemus jam non in opprobrio dedecoris, ied in
remiilìone peccati.Confirmatus igitur Sc radica-
tus in Chrifto,fupra petram fibimemorat pedum
fuorum ftatuta veftigia. Unde dicit Apoftolus:
Bibebant autem de cohfequenti petra : petra autem
eratchriftus. Petra, eo quod fitiences iequatur,
confirmet labentesj ne fitientibus aqua defit, la-
bentibus firmamentum.
3. Exfpe&anti ergo m ih i, domine Jefù , ali-
quando v enifti, direxifti greflus meos in Evangelio
, immififti in os meum canticum novum,
quod eft novum Teftamentum. Gaudentesjam
canimus hymnum D e o n o ftro , quia novarum
virtutum prxcepta cognovimus j ut noftra om-
niarelinquamus, Chriftum ièquentes, 8c noftros
diligamus inimicos. N ovosetiam haufimus mores
5 ut pro perfequentibusnos, precem Domino
deferamus. Maledicentes ecce benedicimus,
c N eicimus opera noftra ja& are, aut celare peccata.
Angelorum etiam more nuptias refutamus.
4. Quid multa > D e ilio xrumnoib peccatore
beatus homo facfcus eft , jam non refpiciens in
iftius mundi varias vanitates. Vanìtas enim vani-
tatum, dr omnia vanitas, totus hic mundus eft; fi-
cut dixit fapiens Saiomori. Quid enim nifi valium
eft ea fèqui, q u x perièverare non poiTunt -,
Se omnia tamquam umbra prxtereunt ? Infanix
a. Ita edit. & mif. Cólb. ac Y id . Reg. autem mcndoiè : deinde
patientia fui, perturbatìone homints eft locutus. At palilo melius Vat.
& a lii quatuot G a llic .deinde de patientia fua perturb ationis nihilo-
~minus eil locutus.
autem fa lfe , aut certamina ifta bellorum, in qui-
bus pro temporali pofleifione fanguis tantus e f-
funditur : aut contentionum theatralium diflen-
fiones : aut Circenfium plena furoris ftudia de-
clarantur : aut hxreticorum do&rina feralis: aut
pieudoprophetarum in modum oraculorum c x -
leftium fimulati geftus, yerba compofita. Sic
enim dicit Propheta : Beatus vir ctt¡us eft nomen
Domini fpes ejus : dr non refpexit in vanitates, dr
infantas fa i fa s .
C 5. Sunt ergo 8c vera: infimix, 8c forfitan p ro-
phetarum, qui in exceilu mentis pofiti prophe-
rabant,rep!etiDei Spiritu, utquibufdam iniani-
re viderentur ; cùm propria: iàlutis immemores,
nudi plerumque Sc excalceati,ficut Eiaias fanc-
tus,per populos currerent,vociferantes non quae
ipfi vellent,ièd qux à Domino juberentur. Ex his
igitur intelligitur adfulfifle remedium falutis j
quoniam qui exfpeftabatur, adeft.
6. Exfpe&avit eum Adam de paradifo eje&usj
[) u t longo liberaretur exfilio. Exfpe&avit eum in
N o e ju f to , qui ad ièmen futurorum-eft referva-
tusjut ex ilio juftitia: iemina in hominibus pullu-
larent. Ipfum putabat publicse ialutis au&orem,
qui diluvio fuperftes eife meruiflet.Ipfum iàpien-
t ix principem, qui excoluiflet vitem ,8c ex ejus
fruduinebriatus foret. Quid eft enim vitis nifi
iapientia ; ficut aperuit nobis D avid cxleftis in-
terpres oraculi dicens : Vxor tua ficut vitis abun-
dans in lateribus domus tua ? Eo quod in ipio eilet
E iapientia: pIenitudo,qua: exipedabaturinChriC
to ,qui novo repletus iapientia: iacramento,quod
oculus non vidit, nec auris au divit, inufitatum
nobis deferre myfterium properavit j ut nudus
jaceret,8c exuberantis iapientia: pocula inaudita
proflueret : ut obliti iuperiorum,in novos mores,
8c novam ibbrietatem vita: refurgeremusieter-
n^;quo per ftultitiam prxdicationisDeusagnofi.
ceretur, quèm per iapientiam non cognovit hic
mundus. Denique in figura illa dormientis 8c
F nudati patris, qui ftultitiam rifit, maledidus eft:
qui venerati fiunt, benedidionis gratiam fiunt
adepti. Ideoque qui mortem unigeniti Filii D e i ,
patris 8c creatoris omnium,ad ofFendiculum,auc
opprobrium noftra: fidei objiciendam effe credi-
derint, peccatorum fuorum nexibus ad perpe-
tuam maledidionis xrumnam tenentur adftridi:
qui vero earn pro totius humani generis abfolu-
tione fufcipiunt, virtutis seterna: prxfidio ful-
ciuntur. Crux enim Chriftijudxis ofFendiculum,
G rx c is ftultitia,ut Apoftolus dixit : nobis autem
qui credimus in dominum Jefum, virtus D e i atque
fapientiaeft.
b. V o x , pajflonibus, in plerifque mif. dciidcratur : ciuz tamcn
fenfui non videcur fupervacanea.
’ c. MIT. aliquot : Nefciamns opera noftra Udere ( forte Icgendura,
laudare ) aut defperare peccala.
Wen. 1 .1 j
¡kphef. ¡.y
Hbidem. i
7 Exfpeélataseft in Moyfc ^ eùm ficcaffet- & A 12. Scriptum eft in Capite libri ; quod Abei
nertranfiflet urvdas maris, 8c impoffibile viribus jufti placuit hoftia D e o , difplicuit oblatio parhumanis,
pedeftris via: aperiret in fluaibus iter: ricid*. Nonne aperte fignificavit dominusJefus
fequeretùr p e t ra , Se vomeret aquas, ut fitien ,. offerendum fe effe pro nobis -, ut in fua paffione
tium patrum in medio deferti viftera interna fa- novifacrificiigratiam confecrarer,ritum populi
tiarec I parricidalis aboleret ! Quid autem expreilius ;
. S Éxfpeaatus eft ,Sc in Aaron principe facer. quam q u o d ifa n fto Parriarchaoblatuscftfilius,
dotiim , qui in ter vivos ac mortuos medius ftecit: Se aries imniolatus eft »Nonne aperte oftendit
& I> ferpentem ftatuit luem mortis ; neà cadave- liominis carnem, qua: omnibus cerrenis eft comribus
defunaorum ad vivenrium tranfiretinceri- munis animantibus , non divinicatem unigeniti
rum. Quid enim tarn proprium C h r if t i, quam B Filii De i obnoxiamfuturamfacra vulneri paffioadvócatum
apud Deum Patrem- adftare populo- " " ’
Gen. 4. 4.
& s - ■
rum, mortemfuam offerre prò cundis, repellere
necem , vitam reformare perituris.
9. Exfpedatus eft Se in Jefu Na ve , Se certe ve-
nit,qui Se poteftatem fuam Se nomen accepit ; ut
Se populumin terram repromiffìonis induceret,
8c vere Jefu nomine vocaretur. Siccavit fluenta,
convertit amnem in fiuum fontem, iolem ftatuit,
donec confummaret in virtute vi&oriam. Sed
^13. Scriptum eft in capite lib r i, venturum ho- - >
minem qui Poteftatibus cxleftibus imperaret.
Impletum eft , quando dominus Jefiis venit in
terras, Se Angeli miniftrabant ei j ficut ipiè di-
gnatus eft dicere : Ex hoc videbitis calos a p e r to s i ‘
Angelos Dei adfeendentes dr defeendentes ad Filium
hominis.
14. Scriptum eft in capite libri : Agnus fine maadirne
figura erat ille , non veritas. Denique v e -C cula, mundus, maturus , mafculus , anniculus er it
vobis; d* occidet eum omnis jynagoga. Quis ifte fit
agnus,audiftis dicentem : Ecce agnusDei, ecce qui
follitpeccatum mundi. H ic eft qui occifius eft ab
Omni populoJudæorum:quem adhuc hoftili odio
perièquuntur. E t illum quidem oportebat. pro
omnibus mori j ut in ejus cruce fieret remiifió
peccatorum , 8c fanguis ipfius mundi inquina-
menta lavaret : ied væ illis qui auétorem ialutis
propria: negaverunt i Feciftis t inqiiit, confìlium ìt
rus ei dux militix cxleftis effulfit, Se adoravit eum
Jefius N a ve 5 quamvis adhùc nondum in corpore
verus adftiterac, fied adhuc veneratili figura.
io. Quando igitur verus advenit ? Audi dicentem
-.Annuntiavi dr locutus fum : multiplicati funi
fuper numerum. Sacrificium & oblationem noluiftì,
corpus autem perfecifti mihi. * Fune d ix i, ecce v &
nio. In capite Libri fcriptum eft de me , ut faciam
voluntatem tu am : Deus meus, volui. Quid eviden
tiuS quam quod cum Evangelii fui ìììunere nobis D ftd non per me: Quomodo poterat probare parri-
Tefus verus advenir. I p f e locutus eft, Se innumeri cidium, qui confilium non probabat ? Et tamen
quanta pietas i Abhorrebat quidem à confilio *.
fed fi converterentur, remedium non negabat.
15. Scriptum eft etiam,non fiolum in capite5 fed
inomni Legis complexione, venturum hominem
ad confervandum hominum genus, qui omnia
vellet quae Deus vellet. Unde inteiligis quoniam
divinitatis ejufdem eft,qui ejufdem eft voluntatis.
Unde etiam ad facrificium paffionis voluntarius
Jefu:
credentium populi congregati funt, qui vix fin-
guli ante credebant. Ipfe venit in carne,Se ceffà-
v it iacrificium Judxorum. Ceflavit oblatio pro
p e c cato , quia peccatorum remiffor advenerat.
N o n erat remèdium neceflarium L e g is, ubi Legis
Auclor adftabat.
1 1 . In capite Libri fcriptum eft de me. Scriptum
profe&o de Chrifto eft fh principio v eterisTef- .
tàmenti quod veriturus e f le t , ut in redemtione E acceiTit,meritoque p rxd ixit: Voluntariefacrificabo pfal.^.z.
hominum, D e i Patris faceret voluntatem^ quan- tibi.
do fcriptum e f t , quia Evam in fpecie Ecclefix ad 1 6 . Sed forte dicas: Quomodo 111 Evangelio dihominis
adjumenta formavit. Quid enim nobis xit : Pater,fipoftibile eft,transferà me calicem huncy Matth. 16.
in hac corporis infirmitate, Se fe ca li iftius per- fed non ficut ego volo fedficut tu vis?Jit videtur qui- ì9'
turbatione prariìdio poteft effe ; nifi fola Ecclefix dem effe diftantia voluntatis:verùm intelligimus
g ra tia , qua redimimur : Se fides n oftra, qua vivi- aliud effe quod fecundum unitatem divinitatis
, mas. In capite libri fcriptum eft: Os de ofitbus meis, exprimitur, u;bi dicit : Egodr Pater unumfumus : ichan. 10.
dr caro de carne mea. Propter hoc relinquct homopa- aliud quod fecundum hominis eft lòcutus aftec- 50,
é - m«trem ttihmbtt uxòri fu * i& cm n t tum, quem innuiteautùm efftfdeherq,--neb p i * .
incarne una. Quis ifte fit qui lotìitùs eft, aut F fumere qupd faeile implere duo non p o ffit, ne duiri
de quo iftud fit iäeramentum, audi dicentem: Sa-
cramentum hocmagnum efi\ ego autem dico in Chrifto
dr in Ecclefia. Unde Sc admonet ut fie diligat homo
uxorem fuam , quemadmodum Ecclefiarri
Chriftusj quoniam membra fumus corporis ejus,
de carne ipfius , Sc de oflibus ejus. Qua: igitur
major falus, quam efle cum Chrifto,Sc ei unitate
prxmium q u x r it , incidatfacrilegium. Unde ait:
Cum perfequenturvos in haccivitatefugite in aliam.
Mérito ergo Sc hic fubiturus corporis paflionem,
ccepit contriftari, Sc mceftusefle: Se adiiimtis Petro
Sc duobusfiliis Z eb ed x i:T rift is e It anima mea,
ante prxmifitjgc fubjecit poftea-.vigilate dr orate,
ijiajui _______ _______ __ neintretis in tentationem. Spirituspromtus eft, caro
quadam corporis ad hx rere, in quo nec macula autem infirma. Vides ubique eum fecund um ho.
.Ä1 Av.fiifcs.jA'ij.-k Ííííiw *-‘ u> * .liJ. 1 * » . j Í l í.1 1 - B B B H W l s iW fo/.iintli’im k nm in pm n r a rp W i i n . fit ulla, c nec torticudo peccati ?
Matth. 1 6.
m
ibidem. 41.
a. Ve t. edit, ac niff. Colb. & V i St- ehm fiftcret uniat maris.
Rom. cum iifdem vet. in n u rg . ehm [cinderet undat maris. Alii
rod', ut in tcxtii ; Reg. excepto ubi le g itu r , chm feidifiet & p erirai
fißet Sic.
b. Omnes edit, cum rnlT. Vi£l- & Colb. & per ferpentem ftatuit
luem mortis. Mil' a lii quatuor : & ferpentem ftatuit, lues mortis Sic.
Omnium optime codex Reg. ut in textu. Senfusautcm eft Aaron
ilare fcciffe luem,quæ ferpebat & c . uci docetur n. 16. fub finem.
minem loqui, fecundùm hominem orare, fecun-
* . Ab hoc loco ufquc ad num. feq. Rom. cdit.nqupauca in ver-
ficulonim diftributiorie partim immutarat.parcim inlerucrat, q u *
ex ejufdem a c noftra:cdic. collatione nullo negotio deprehendes.
‘ c. Edit. vet. a c mlf. Colb. & V id . necforùtudo peccati : Edit. in
margine : forte, deformi!as : aut formido. Róm. fola , nec forditudo
peccati. Latin, nec turpitudo peccati. At mlT. quinquediftinde lec-
tionem noftram przferunt. Dicitur autem peccati tortitudo -, c®
quod ab alterna regula defledat aedetorqueatur.