p i 7 iS3 3a.nn citt i Ambrofii
f-ffinent:hie iotas eftvetdmlumen& sternum, A jiMicium pauperum , refeilio inopuro ¡a n te de
' 1 quo Pater com p la c e t , vel in quo beneplacitum
eft mihi j ut meum fit,quid quid hie fe c it : Se
quidquid ego fe c i, Filii opus efle jure credatur.
Ipfum audite dicentem: Ego & Pater unumfumus.
N o n d ix it: Ego Se M oyfes unum fumus. N o n dixit
fibi & Elite ullum divine glori«effe confor-
tium. Quid tria tabernacula pr«paratis ? N o n
in terris habet ifte tabernaculum, fed in c«lo.
Audierunt apoftoli, Se cecideruntpavore turbaoccultis
pettoris tui atque fecretis exterminan-
dum adverfarium dicit : ne fedeat in occultis ut
interficere cupiens innocentem. Ideoque tibi di-
citur : Intra in cubiculum taunt, dr claufo ofiio > ora 1
Patrem tuutn in abfeondito. Ilio tua defcendat oratio,
ubi earn audiat qui fcrutatur abfeondita: ibi
tuam patientiam deprehendat, vel tegendæ injuria:,
veljattantiæ declinando: ; occultât enim
fapiens injuriam fiuam. Ibi eft latibulum iàpienti.
venie D o m i n u s , ’& le v a v ite o s ï& ;ju iE tn e cui B ú xy fo fm t enim tenebra, Uttbttlum fuum. Quæ
Prov. 5. ]
Pfal. 8 o.
dicerent quod vidiflènt.
3. B u ie ergo tua occulta ièrvato , cui David
a fua occulta mandabat dicens : Ab occultis nteis
manda me, Domine. Munda enim debent eflere-
ceptacula,in quibus funt pietatisoccultamyfte-
ria. Et ideo tibi dicitur : Bibe aquam de vafis tuisì
dr de puteorum tuorumfontibus. . . . dr in plateis fu-
perfiuant aqua tua, ut irriguo fonte munderis. Ideo
tibi dicitur : Vino torcularia tua redundent. Ideo dirent
me mali, Se non invenient.
. j . Ideo Abraham puteum fodit,ut aquam qui
q uæreret, inveniret : ideo puteum fodit Ifaac :
ideo dominus Jefus ièdebatad puteum ; erat au-
tem ibi fons Jacob. Sedebat ad puteum,ut quæ-
reres. cFons ibi eft,ubi Chriftus eft. Fons eft, ut
aquæ fupereiHuant requirentibusjquo & univer-
fa carnis vel flagitia diluantur, vel reftinguan-
tur incendia. Hæc ergo eft altitudo fapientiæ &
citur : In tribulationt H i « * . & Moravi to ,& G fa e n o * Det I ut mali earn non invernane bon.
8 s J i <n mnr n/iniiiepmin’ (fnnin iv irif>
exlaudivi te in abfeondito temptfiatis : probavi te in
aqua con tradizioni s. Eft enim qu«dam in tribulationibus
interna b pettorum f«va tempeftas ,
quando funt foris pugna:,intus timores.Eft aqua
contradittionis, quando velutquodam amariffi-
mi falis «ftu fluttuant noftr« cogitationes, nec
ullain profundo mentìum definitionis ftabilita-
te placidantur. Tunc tempeftas in abfeondito ,
tunc aqua. contradittionis,qu« iolo poteft C h r if
quærant, atque in ejus adqnirendæ iludió Se me-
ditatione verfentur. V is fe ir e quam verum fit?
Audi fapientiæ ipfius verba : Petite, dr dabitur vo- 1
bis : quarite, dr invenietis : pulfate, dr aperie tur vo-
bis. Pulfaergo januam ; quia Chriftus eft janua :
-pulfa oftium Verbi; utaperiatur tibi ad elòquen-
dum myfterium Ghrifti,óí abfeonditos in C h r if.
to iàpientiæ poffis invenire thefauros. In ipío nobis
fapientia, in ipfo vita noftra abfeondita eft ;
ti fermònefedari, quo peccata nobis noftra di- D Cent Paulus adferuit, qui ufque ad tertium rap-
— K H B K i - r » • _ _ -/I R | o a l l . .m ln m n e p a min» n A m i n i ¡niiiii'li' m ittit, fecundùm quod ipfedignatus eitdicere:
• lam vos mandi eftis proptcrfermonem, quern locutus
fum vobis. L o qu e re , dominejefu : verbum tuum
medicina eft , verbum tuum lumen eft, verbum
tuum noftra: colluvionis ablutio eft , verbum
tuum fons eft. T u loqueris,& culpa Iavatur.
4 . Et quia de abfeondito tempeftatis, & de
aqua contradittionis duttuS eft fermo , omnia
nobis fattum eft D e i Verbum. Caro faclum eft,
tus eft cælum, ut audiret ea quæ homini non licet
loqui. Quanta occultorum eft difciplina • Licet
fcire h omini, Se non licet loqui. Scire vita
e f t , loqui mors eft.
6. Cognofcentes ergo quia finis occultorum ,
qui græce cxottds dicitur, hie eft, atque eafumma,
ut Se indigni non appréhendant fapicntiæ difci-
plinam .Se qui defiderium hab en t, vita: tarnen
Se fidei meritis fuffragantibus, cognitionem dicoifn
ut carnem fêrvaret : aquafadlum e f t ,ut aquam E vinorum capere facramentorum laborant, &
- n a*ra.r.|MHnmmlC /I pii HI T tl r n r in fp n . contradidlionis fua gratiatemperaret, & amari.
tudinem impietatis aufe rret: Ideoque feriptum
eft : Aqua alta verbum in corde vir 't. Alibi verbum,
alibi iterum conflium¿bienim bonum confilium,
ubi bonum eft De i verbum. E t ideo tibi Lex dicit
: Adtende tibi^te fiat tibi verbum malum in corde
tuo; & dicatJefus „• Quid cogitatismala in cordibus
veßris ? Mifit enim Deus Verbum fuum, ut fana-
ret hominem, non ut perderet. H o c Verbum
inedicina eft,non peena. H o c Verbum in corde F
tuo,6c in ore fit tu o : hoc Verbum fit in occultis,
ubi diabolus infidiatur : intret Verbum, exeat
diabolus. Nam fi irrepierit diabolus, Chriftus
r e c ed it; quomodo receilit a Juda poftquam fe
diabolus in cor ejus immerfit. Et tu ergo die: Ab
. occultis tneis munda me, Domine; ne diabolus infi-
dietur in occultis, ficut Ieo in cubili fuo. Quod fi
Chrifti occulta pie fideliterque fervaveris, infi-
diandidiabolo locus eile nonpoterit. Ideoque in
pfalmo nono Da vid de occultis feribens Domini
iäeramen tis 3 qu od eft converfio peccatorum,vo-
.¿atio gentium, D e i regnum, prieparatio cordis,
a. Mif. aliquot , ‘fua occulta mundabat. Meliusalii, ac edit....
mand.'.bxt; id e i l , öratione commendabat.
b. Ica quinque mlT Alii vero & omnes edit. peccatorum ftva ,
quotidianis exercitationibus defudant, ut inten-
tionis fu£E fruchum mereantur adipiici ; nonum
pfalmum 8c quadragefimum quintum diligen-
tiuslegamus,utabfconditam in m yfterio fapien-
tiam fìdeli poffimus mente comprehendere. Soli
enim ifti de occultis titulum prstulerunt. Sed
jam pfalmum adoriamur, ..
I N P S A L M U M X L V . E N A R R A T IO .
j . Eus nofier refugium ó* virtus. Quid e f t ,
nofier ? H o c e f t , eorum qui in te credi-
mus. Sic & alibi : Domine refugium fattus efi nobis.
Nobis,inquit, credentibus,nonincredulis : nobis
quxrentibus, non refugientibus veritatem. Ille
enim hoc poteft dicere, qui in folius D e i prandio
fux conilituitfpem falutis. Nobis ergo refu-
gium faftus e s , & noftrum refugium & virtus,
qui fumus ex populisnationum.Judafi te negave-
runtjudiei non te receperuntj & ideo es conver-
fu|É|<d gentes, vocafti n o s , & refugium faclus es
n ln u m , Se virtus es nobis. Vis fcire quia de notempeftas
. . . . quodam maritimi falis tftu flucluant & c .
c. Quinque mS.fons ibi erat. Tibi Chriftus fons efi, ut aqut &c.
Edit. autem cumaliis itiìT. ut in textu.
bis
Pfal.m
bis qui fumus ex gentibus,diélum fit ? Crux Domi- A nuerunt, & turbata funt aqua ejus : conturbati funt
ni Iudais offendiculum, Gracisfiultitia : nobis autem
virtus Dei atque fapientia efi. Et infra: E x ipfo au -
tem vos efiis in ch r if io Iefu , qui faZus efifapientia
nobis d Deo. Utique Paulus non dejudreis, nec de
gentibus d ix it: fed de iis qüi converfi ad dominum
Tefum prredicarent fua: falutis audorem.
Confugifti ergo ad Chriftum ? N o n deierasfun-
damentum, confirmatorem tuuhi fion derelin-
quas; ut te qüi fufe ep it, ipfe tueatur, Sc mercem
montes in fortitudine ejus. N o n bona: aqua: qua:
fonant, atque turbantur, Se potum prie bere non
pofTunr. Meliores funt qua: pertranfeunt ; ficut
ícriptum eft : Inter medios montes pertranfibunt ¡
aqua, & potabunt omnes, befiia agri : fufeipient onagri
in fitim fuam. Denique ubi legio da:monio- .
rum petiit & a c ce p it poteftatem, ut introiret in
p orcos , magno impetu fe priccipitavit in mare :
Se aqua: illa: gregis fui prsecipitatione turbata:
fìiam pius animarum noilrarum negotiator ag- ß funt. Alibi quoque idem David propheta fieponofeat.
S. Adjutor in tribulationibus qua invenerunt nos
nimis. Benenimis adutrumque refpondit, Se ut
in tribulationibus quæ nos nimis invenerunt, Se
adjutor nimis poffit intelligi. Quanto enim majores
tribulationes fuerint, tanto majora nobis
Se vehementiora adjumenta funt neceílaria. Et
ideo plerumque fit , ut in gravioribus Se aíperio-
ribus certaminibus coronemur 5 quiàlacrymisÔC
iiiit : Viderunt te aqua, Deus, vider unite aqua, & Pfal. ic.
timuerunt ; hoc e f t , bonæ virtutes,quæ Verbi qæ- 17*
leftis cognitione funt placida:, non iònitu Se fragore
terribiles. D e malis autem virtutibus quid
dicit ? Et conturbata funt abyfii , multitudo fonilus
aquarum. Abyffi Deum non vident ,& id e o tur-
bationibus femper obnoxiæ funt. Et expofuit
quid eflent abyffi. Multitudo, ig q u it , fonilus aquarum.
Nani Se beftia illa Antichriilus ex abyfTo
Ibidem.
& 18.
gemitibus Se orationibus frequentioribus s te r - C adfeendit, u t adverfus Eliam atque Enoch , a at-
n s opem nobis divinitatis adfeifeimus. que Johannem qui p ropter teftimonium domini
9. Q u o fit utnon timeamus, cùm terra noftra Jefu terris funt red d iti, prsliaretur ; ut legimus
turbatur, Se transferuntur montes;quiafi tu prò
nobisT,''quis contra nos ?Timere non pofTumus
fragilitates iftius carn is , qua: timore ac metu
frangitur, inflammatur cupiditatibus , luxuria
mollitur, deliciis enervatur, vaporatur febribus,
dolore v e x a tu r , exanimatur anguftiis. V e l cùm
transferuntur illi montes in cor maris,de quibus
in Johannis Apocaiypfi: cui datum eft os loquen- .
di magna, ut adverfus Deum plena furoris con-
vicia Se facrilegii perfonaret.
11. Sonuerunt ergo a q u s , id eft,immundi fpi-
ritus, cum turbarentur v identes opera De i , in
Domini falutaris adventu appropinquare fibi ju-
dicium pertimefeentes. Sonuerunt Se turbata:
dixit Salvator : Si habueritis fidemficutgranumf i- D funt aquæ in Domini paffione. Unde Se diitum
napis, non foium de ficulneafacietis ; fèd edam f i
monti hüic dixeritis : Tollere , ö* jaZare in mare\
nihil impoßibile erit vobis. Mifit fe * hic mons in
cor Juda:, Se mentem ejus gravi tempeftate tur-
bavit,diverfarum exagitans fluclibus paffionum.
Sicut enim terrarum fertilitati fcecunda bonis
operibus Se devotionis äc fidei fru&ibus anima
comparatur, ut odor J a co b , ficut odor agri pieni
; ita etiam procellofi maris inquietudine figu.
e f t : Quare fremuerunt gentes , dr populi meditati
funt inania? Et alibi Scriptura d ic i t : Periitmemo-
ria eorum cum firepitu. Diabolus ibnum q u s r i t ,
Chriftus filentium. Deniqueficutagnus coram ton-
dente fe ,fiction aperuit os fuum. Et alib i: Non cla-
rn abit, neque contendet, nectjuifquam audiet in pla-
tea vocem ejus . . . . donee ejiciat in viZoria judicium.
Qua: eft ifta nifi de ferpente vicloria ? In hac
fortitudine Filii D e i conturbati funt montes :
P fa l.!
Pfal. o
ratur anima ejus ,qui quietus eile non noVit, Se E cùm diabolus Se miniftri ejus vidèrent mortuos
amäris cogitationibus excitat graves fludus. D e nique
nec ofciilo fuo dominus Jefus Juda: prodi,
toris amaritudinem temperavit. Sufcepit ofeu-
lum proditor, infudit venenum, mortem irroga-
vit : cujus aculeum quiderii Chriftus,obtudit, ied
folus proditor non Cvafit. Et ut evidenter mon-
temhujufmodinobismanifeftaret, alibi quoque
cùm dsmonium ab homine juffiflet e x ire , apoi-
tolis interrogantibus qua cauiaillud ipfi ejicere
refurgentes. Ifti funt montes qui turbantur: illi
montes qui transferuntur in paradifum, quibus
dicitur : Hodie mecum eris in paradifo. Et alius cui
dicitur : Sic eum volo manere donee veniam,quid ad
te ? Tu me fequere. Et Enoch qui raptus eft j ne
malitiä fieculi mutaretur.
l i . P o ll Domini paffionem quid aliud iéqui de.
buit ; nifi quia de corpore Domini flumen exi-
v it : quando de latere ejus aqua flu xit& ianguis.
Efai. 4 1 . , .
& IMatth.
l i .
19.&ZO.
Lúe. i j .4 3 .
nequiviiTent,ait : Non ejiciturhoc genus3 nifi in ora-F quo hetificavit animas univeriorum j quia ilio
_ - flumine lavit peccatum totius mundi ? Eft Se fluvius
qui de Eden e x iit , Se circumiit univeriàm
terram, Verbum Dei quo paradifusintelligibilis
irrigatur , Se omnis anima vocat-ur ad gratiam
Chrifti, dicente ipfo D e i Verbo : Si quisfitit, ve-
niat ad me ,d r bib.it. Cui ego dedero aquam,/lumina
de ventre ejus fiuent aqua viva. Ex ilio enim
unico De i Verbo quatuor fluviorum prudenti«
Se fortitudinis, temperanti« quoque Se juftiti«
fluenta manarunt. Alii enim per Spiritum da.tur
ifuMc adumbrari ? Nam quod ad litccralem fcnfuni adtitione
dr jejunio. E t addidit : Si habueritis fidem ficut
granum finapis, dicetis huic monti : Tranfi hinc
ilio, manu fignificans quis ille mons e ife t, quem
poflet perfetta transferre fides. Perfetta enim fi-
des grano finapis comparata eft,dicente Apertolo
: Si habeam omnem fidem, ita ut montes transfe-
ram ; caritatem autem non habeam, nihil mihi pro-
defi.
10. Sunt etiam qui ita diftinguunt : Et transfe-
rentur montes ; ut fequatur : In cordibus maris fo-
*• Per montem in hoc Evangelii loco perducll'em angelum ii-
gnificari jam. in pfal. col. Six. num. 7 7 . Virfanò lus docue-
rac his verbis : Dicetis huic monti ; tollero, ér fallare in mare. Huic.
C u i! Demonio, inquit, & c . In qua quidem expolitione gravita-
rem Ambrofii ac modclliam nonnulli defidcranc. Veruin i f t i , ne
quid graviusdicamus ,xq u o morolìores flint. Ecquis enim eat'in-
ncias, per monris alticudinem fuperbum illum ipiricum haudqua-
9 -& fe q .
net , ìiumquàm animi fuit fanilo Prarfuli negare fidei vim ¡nelle
èauftt<snif}ix.L» : fed myfticum profequi maluie, quod èum ducerct
auditoribus fuis utiliorcm.
a. Quxdam edit. Parif. atque lohanni : emendamus è cod. Re:
/ ohannem. Sed il
Enoch memorantur.
’s omnibus & mlf. & edit, fo li Eli;