Pfai. 3
Rom. 8. }f,
&Mtalia
, de his bene dicitur : Elevaveruntfilmina, A clefiam,qua: magna eft congreg andajuftitiaigi.
Domine, elevaverunt flumina vocem fu am. Eleva- tur fides eft. Denique credidit Abraham Deo, dr re- Gtn. ZJ. <
bnnt fum ica fu ch i s fuos a voce aquarum fpirita- putatumefiei adjufitiam. Ecce labia me a non prohilium,
qua: fupra carios Deum laudant. bebopommeju cognovifi. Sic Se alibi : Tu cognovifi Pfai.1)V
23. Qui elevaverit vocem fuam,hi c poteft dice- fefionem me am, dr refurrectionem me am.
re: Bene nuntiavi juftitiam tuam in Ecclefa magna. 25. A d Patrem dicit : lufiitiam me am non abf- f -n.
Quid eft quod addi dir \magna j nifi quia fuit ante condi in corde meoiveritatem tuam, di'falutare tuum
non m agna ? Qua: eft magna, nifi de totius orbis dixi. Totus ex perfona Chrifti pfalmus ifte eft ;
terrarum partibus congregata ^quando ab orien- ideo jufitiam meam d ic itjic e t non arroganter Se
te Se oc c id ente, feptemtrione & meridie populi homo poffit dicere juftitiam fuam, qui D e o cregentium
funt vocati ? Alibi tamen Iegimus ma- B d it , 8c fidem fuam fibi reputari ad juftitiam congnam
Ecclefiam : Confitebor tibi ornine,in Ecclefa fitetur. Veritatem Se mifericordiam d ilig it , qui
magna: in populo gravi laudabo te. Ibi ergo Ecclefia
magna,ubi populus gravis;hoc eft,non inquietus
Se mobilis,qui ièdit manducare Se bibere,8c furre-
xitludere. Gravis populus eft qui fidem D e o fuo
ièrvat,8c qui non aliqua levitate mutetur: neque
nutet & flu£luet,{èd caritate fitfundatusin C h r if
to j ut poifit dicere: Confido enim, quia neque
mors, neque gladius, neque tribulatio ièparare
me poflìta ed ita te De i, qua: eft in Chriftojeíu. C quarunt animam meam t ut auferant earn.
t A O l i i a n fP m P r r l p i ì i m u r n i 24. Qui autem pradicatin Ecclefia magna ,nnnonn I____ r . i . . . 9
abicondir juftitiam De i in corde fu o ; fed exaltat
viribus vocem fuam,annuntians Chriftum. N o n
timet eurfl coram populo pra:dicare,non erubeC
c it crueem ejusjied gloriatur in illa Domini paf.
fione.Non iequitur litteram Legis j led eruit profunda
fidem pradicat veram, Se peccata dimittit. Ideo
enim Chriftus advenit, ut fidem ftatueret, remif-
fionem tribueretpeccatorum.
16. Et quia ex perfona Salvatoris totum hunc
effe diximus pfalmum 5 ne forte dicant apollina-
rifta:: Ecce corpus, dixit, praparafi mihi, non edam f. 7;
ammani ; auaiant in inferioribuspiàlmi hujus di-
centem : Confundantur dr revereantur fm u l 3 qui ir. i/.
myfteria, quibus reveletdominijeiuglo-
Mil. V ¡¿1- & Colb. atque edit. vet. nee dignainterpretationis.
riam:quem Lex fignificaviteiTe venturumadEcd.
27. H x c funt qua: in hoc pfalmo dilficiliora
arbitrati fumus : reliqua plana Se fac ilia , » nec
indiga efle interpretationis exiftimavimus ; cùm
fiinT ra c ta tum in c id an t, in a lio piàlm o in quo
videntur eife reperita, re&ius profequemur, fa-
vente dominojefu: cui eft Iaus,honor,gloria,per-
petuitas à ficculis,8c nunc Se ièmper, Se in omnia
iieculafieculorum. Amen.
Pfal. w .
I N P S A L M V M XL . E N A R R A T I O.
I R ®NO ordine I quiin fuperiore pfalmo di- D re. S cireergo debes quid audias, feire quid loqui
I ) xi t'.Ecce venioi in hoc jam venie,& parieur.- J ~r r~ — - - -- ' ’ ' ' •
Sc ideo quadragefimus pfalmus inferibitur, quia
quadragintadiebus jejunavit dominusjefus; ut
eo numero confummaret hominis qui perierat,
perfe&ionem. Sicut enim per appetentiam in-
terdidi frudus amiierat gratiam, ita per jeju-
nium reparari ejus virtutem oportuit- ut qui perierat
in Adam, repararetur in Chrifto. Ideo ergo,/
» finem ; quia ipfe finis eft fpei noftra:, ad ipdebeas,
feire etiam quando loqui debeas.
3. Audi ergo dicentem: Beatus qui intelligitfu-
per egenum & pauperem. Beatus quidem qui com-
patitur pauperi, qui haurit ejusneceffitates, feit
quid mali inopia adferat indigenti : fed quid fibi
vu lt iftud. exordium in Domini paifione? Verum
eft quidem quod propter pauperes paifus eft;
fed tamen ipie corripuitjudam dicentem de ilio ‘
unguento, quod effuderat Maria fuper pedes
fum ftudia noftra dirigimus, ad ipfum vota nof. E Chrifti: Potuit hoc venumdari trecento denarii* , &
tra conferimus 5 quia ipfc eft plenitudo , ipfe eft
confummatio univerforum, ipfe omnium iumma
virtutum. Ideo f p f Davidi quafieiquifolu sex
omnibus in fua carne noftra peccata fufeepit,qui
folus D e i Agnus peccatum totius mundi abftu-
lit,qui iolus chirographum decreti, iànguinis fui
efFufione delevit, & tulit de m edio,atque fuffixic
cruci:quafi fàpientia feiens quomodo vetus^ec-
catum mundi folveret: quafi redemeio,quomodo
daripauperibus.ldcm & ceteri apoftoli fenièrant
fed alio affeâu : ille per avaritiam,ifti per mifericordiam
; judas enim furto profpiciebat difçi-
puli pauperum alimoniæ confulebant. Quibus in
commune refpondit : Sinite illam, ut in die fepul- ukw.
tura me afervet illud. Pauperes enim femper h abêtis 7- à-
vobifeum : me autem non femper.
4. Ergo aliusintelligendus eft hîc beatus, qui
intelligit fuper pauperem. H ic de fide dicit, alihominem
renovaret à culpa : quafi fanólificatio, F bi de mifericordia. Prior ergo fides, fecunda’ mil
quomodo eum fanctificarét ad gratiam. H ic ergo
titulus, hoc principium.
2. Beatus qui intelligit fuper egenum & pauperem.
Aperi aures tuas, quiincipis facramenta Domin
i c i cognofcere paflìonis. Ideo tibi dicitur : £>ui
habet aures audiendi,audiat.Ideo furdo illi Se muto
aures & labia tetigit Dominus in Evangelio}
utfc iretq u id audiretinmyfterio,quid etiam lo-
queretur, & quando loqueretur. Neque enim
otiofe fcriptum eft : Dominus mihi dedit linguai»
eruditionis-yutfeirem quando oporteatfermonemdiceièricordia.
Cum fide , prctioià mifericordia : fine
fide, nuda; fine fide, inftabilis. Fides enim virtu-
tum omnium ftabile fundamentum eft. Beatus
ergo qui intelligit fuper Chrifti inopiam & pau-
pertarem,qui propter nos pauper faftus eft,cùm
dives eífet : dives in regno,pauper in carnej quia
fufcepichancpauperum carnem. Pauperes enim
facti fumusnimis,qui virtuium exuvias pretiofas
fraude ferpentis amifímus ,e x c lu fid e paràdifo
ejefti de patria, in exfilium relegati, ipio quoque
nudati corporis integumento: quod antea virtutum
ièpta muniebant, poftea delifta nudarunt. A
Si ergo egenus & pauper in carne,utique egenus
& pauper in carnisiftius paifione. N o n ergo in
divitiis fuis, ied in noftra paiìus eft paupertate.
,p.i.9. Ideoque non plenitudo divinitatis, q u x in ilio
corporaliter habitat, ut Scripturateftaturi fed
caro palla eft. H o c intellige, hoc perièquere, id
tene, ne dicatur tibi : Noluitintelligere-fuper
mendicum & pauperem. Nam fihìc dubitas,certe
in ilio pfalmo quiadverfusproditionemjuda:
ex perlona diciturSaIvatoris,de ilio verficuÌo du- B
.io*, bitare non poteris , in (\uo ait:Etperfecutusef hominem
inopem dr mendicum. Intellige ergo in pau-
pertatem Chrifti,ut dives fis : intellige in infirmi-
tatem ejus,utaccipias fanitatem.-intellige in cru-
cem ejus , ut non erubefeas : intellige in vulnus
ejus, ut vulnera tua cures : intellige in mortem
ejùs, ut adquiras vitam ^ternani : intellige in fe-
pulturam ejus-, ut invenias refurreftionem.
5. Sed forte dicas*. Q uomodo dives in paupertate
Chriftus?Etfi mihi ingenium deficiat, tamen C
non deficiunt divinarum fubfidia Iectionum j
or- $ 9 ■ cùm dixerit Apoftolus : J> )u o n iam d om in u s I e fu s
p a u p e r f a S i u s eflycum d i v e s e j f e t iu t v o s e ju s in o p ia d i -
t a r e m i n i .Q u x ergo ifta paupertas,qua: divites fa-
cit ? C o n fideremus eam, intendamus in ipfum venerabile
Sacramentum. Quid purius poteft eo
elle atque fimplicius ? N o n taurino quifquam
* perfunditur ianguine,*ut fie ra dicuntur habere
gentilium : non h ircorum atque arietum cruore
peccator lavatur ( neque enim quiiquam ita pu- J
rificaturj caro enim lavatur,non culpa diluitur )
ix j- fed exiet, inquit, aqua cum delechatione de fon-
'd. ii- f. tibus Salvatoris : 8c paratur in confpectu tuo
menla carieftis, & poculum inebrians quam pra:-
clarum eft ! H x fu n t divida: fimplicitaris, in quibus
eft Chrifti pretiofa paupertas. Eft Se in mori
bus paupertas bona; unde Se Dominus dixit:
atth.j.j. B e a t i p a u p e r e s f p i r i t u . Et in piàlmis invenimus,
r*/.33.15. qUja Dominus humiles ipirituialvabit. Eft Se in
* *collatione tenui paupertas abundans,fi abundet ;
■ Cor.8.1. £ j es> Unde Apoftolus ait : E t p r o f u n d a p a u p e r ta s
e o r um a b u n d a v i t i n d i v i t i i s f im p l i c i t a t i s eo rum .
6. Ut autem Se ex aliis vocibus ejus intelliga-
mus,quiaipie fe pauperem d ix it , habemus alibi
ìs.30. ieriptum : Pauper dr dolens egofum j hoc e f t , quia
Wj- 4- prò nobis doler,ut Iegimus -, neque enim in fe ha-
buit quòd doleret. S icut ergo prò nobis doler, ut
Efaias interpretatus e f t , qui eum vidit in fpiritu:
prò nobis utique triftis erat-juxta quod animam
fuam triftem appellavit ufque ad mortem,tamen
non propter mortem: Se carnem dixit infirinam,
qua: mortis fubjacuit infirmitati ; ut aculeum
mortis infringeret, quo nos in die judicii libera-
ret ,quam non perfundorie malam dixit.
7. Sic enim liibtexuit : In die mala liberabit
eum Dominus j quoniam amara videtur, qua: plu-
*• Innuere vidccur ferdum illud facrificiuni, quo apud Romar
nos poncifcx maximus, mi ex Prudcntio Perifl. bymno io - d if-
cerc eft , confecrabauir. Ejus autem erant hujufmodi ccrcmoniae.
Cùm terra in altam fcrobem egcfta e lle t, eòlucurus pontifex de.
mittcbacur vitcis atque infulis exornatus : inox tabulato innume-
ris foraminibus terebrato fcrobs tegebatur : deinde taurus ibi ju -
gulabatur, euj us iànguis ubcrtim per tabularum meatus defluebàt;
Defojfus ini in qùcm fuccrdos excipit,
Guttas ad omnes turpe fubjcctans caput,
Er vefté (¡r omncpnlrefattns torpore.
Quin os fupìnat, obvias offert venas,
Supponit aures, latra, nares objtcit,
res adjudicat poenæ. Via enim virtutisattgufta
eft,lata delidi;ideo rarioresin virtute ambulant,
pliires in flagitio verfantur. Quo fit ut inferior
eorum fit numerus, qui præmia remunerationis
accipient, quam qui ob pretium gravium pec*
catorum fortem adverfam judicii reportabmit.
Quafi dolens igitur dixit malam judicii diem.
Nam fi Angeli in unius peccatoris abiblutione
Jætantur ; quanto magis homines in tantorum
condemnatione hominum macerabuntur?Et bene
doler pro ea ove, quam humeris fiiis ipie re-
portavit , Se ad ovile fuum revocavit errantèm.
A ffe d u noftro loquitur D e i Filius ; quia nobis
dies judicii acerba eft, quam timemus. Omnibus
mala videtur, quia piena terróris eft : qua Deus
noniblum forenfia hominis, fed etiam occulta
dijudicat:qua cogiturunufquifque aperire quod
fecit,aut quod fenfit.Ideoque multi damnantur,
pauci coronantur. Sed etiam ipfi qui coronanti
»*, dolebunt ; jufti enim coronabuntur : juftus
; autem quafi fuam putat fratrìs ærumnam. Et
quis ego fum qui defila judicem ,qua homo An-
gelorum conciliis inièretur ? Ipfius Domini au-
diamus fententiam: Veniet,inquit,horajn qua om- n
nes qui in monumentisfunt, audìentvocem F ilii ho- 1
minis j dr procèdent qui bonafecerunt, in refurretfio«
nem vita : qui vero mala egeruntì in refurrectionem
Judicabuntur ergo qui malaegerunt : Se
ideo mala dies Se afpera abipiò judice nuncupa-
turj utfeias quia ipie nobis compatitur in Evan-
) gelio, qui compailus eft in prophetis.
8. Sed etiam fic poflumus äccipereri» die ma-
la,h oc eft,in tempore malo; mundus enim in malo
pofitus eft. E t ideo mali dies iftius' mundi, Se
abundat diei malitia fua. N o n mediocre e f t , ut
hìc liberemur ab infidiis peccatoris. Qui fuerit
h îc liber à crimine,ibi erit liber à poena, Sefeve-
ritatem judicii fubire non poterit.
9. E t ideo voris opus eft Se precibus quotidiá-
. nis jSe a advocatione Principis facerdotum , de
E quo dicit Johannes Evangelifta: Advocatumha- 1
bemus apud Patrem dominum Iefum, dr ipfe e f deprecano
propeccatis nofris. H ic ergo advocatus
n o f te r ,& aeprecatio pro peccatis totius fæculi
orat pro eo qui intelligit Se credit in Chriftum',
Sc dicit : Dominus confervet eum, dr v iv i fe e t eum,
dr beatumfaciateum. Coniervet à periculis, vivi-
ficet tamquam in mortis tenebris conftitutum ,
beatum facere bonorum operum acceifione di-
gnetur.
F 10. * Et emundet,inquit,/» ferra vitam ejus. Bene
addidit,/» terr^;quia nifi hìc mundatus fuerit,ibi
mundus elle non poterit. V e l certe hoc modo :
Emundet in terra. Quo modo enim quis mundus ih
luto;cùm terra eum obliniat ? E rgo Domini ma-
nus eft neceiTaria, qua: fecit de terra corpus j ut
ipfa mundare dignetur.
I Nec jam palato parcit, & lìnguam rigat,
Don re cruorcm totus atrum combìbat.
I Poliremo edmftus inde belliis pontifex eminusatiorabatur à populo
. Qua: omnia fufe ac eleganter delcribit loco citato Prudentius.
I * . Coliano: h ìc id e in e ft , a c pecuniæcollc¿la:erogatio
a. Rom. edit, fola , Pontificis magni & ipÌe eftpropitiatiopro
peccatis. Hauddubic quiaallufum putaruncad illud Hcbr. 4. 14.
1 J oiui ap^ftgia lUyxt ; & ad iftud 1. joh sn. x. z . K q
J 1 ÌAaV(Us'j ’ft» *>èÀ a./j.uf'rtui »¡pigi. Vcrumcamcn nihileft,cur pro-
I pterca verfionein Anibrofii exiftimemus immutandam-
■*. Haben tur ea verba in Piale, ir.fl'. Gemi. & Carn. nec non
Rom. edito an. i ; S3. in omnibus autem àliis defiderancur.
■ lohan. a.