11» Landen of Landfchappen van Oostindie, zegt
A fdeel, h y , wel wat grooter. Doorgaans zyn deeze
H oofd- Haauwen wat krom, gelyk de Roomfche B oostuk.
nen, en ook wat knobbelig, gelyk die; maar
T«marin-\n verfcheide Hokjes of Celletjes verdeeld,
welke ieder een platten rondagtigen Zaadkorrel
bevatten, gelykende naar Lupinen, en geelag-
tig bruin ven Kleur. De Haauw o f Peul is
eerst uit den graauwen groen, maar wordt ,
door de aanryping, vuil graauw, hebbende een
zeer dunne Schors, waar binnen de gezegde
Zaaden in hunne Hokjes zitten, omvangen met
éene weeke zelfftandigheid. Dit Merg munt,
gelyk men weet, in zuuragtigheid ui t ; doch
heeft altoos ecnige aangenaamheid , inzonderheid
wanneer het met Suiker wordt ingelegd.
Van binnen , tegen de Scheede aan, is het
met Draaden omvangen, met welken te fa-
men het daar uit gehaald , en tot vierkante
platte Koeken gemaakt wordt, die men dus dn
Oostindie ter Markt brengt. Dit is loutere Ta-
maryn , met Hukken van de gebroken Bast ,
Bladen en Steden, daar onder, welke niet dan
van ’t Gemeen o f in de *Keuken wordt gebruikt.
Tot het inleggen met Suiker, in Potten,
moet men geen witten , maar geelagtigen
Suiker neemen, en, ’ die met den bruinen Lon-
tar- o f Sagueer-Suiker ingelegd wordt, meest
ten gebruike der Indiaanen dienende, hoe
zwart Ook, is daarom niet minder aangenaam
van Smaak. De Tamaryn, tot verzendia*
dinge naar 't Vaderland bereid , zegt men, dat II» ^
meer gezuiverd en ook wat zindelyker behandeld AFj ^ L'
worde. Hier geeft men , op Java , den naam Hoofd-
van Jsfam aan, en de Boom zelf wordt aldaar stuk.
Asfam - Java geheten. Z T "™ '
De Tamaryn is in de heete Landen, zo uit- Gebruik,
als inwendig , Van veel gebruik. Men wafcht
het Lighaam met het Water , waar in zy gekookt
is , zo tot verkoeling als tot zuivering.
Z y wordt in.veelerley Sausfen gedaan, die daar
van een aangenaame zuurheid verkrygen. Ook
wordt het Suikerbier , dat men veel op Java
drinkt , daar mede rinfch gemaakt. Op Zee
dient zy grootelyks om het Scheepsvolk voor
Scheurbuik te bewaaren. Sommige Menfchen
maakt zy loslyvig , en is in 5t algemeen dien-
ftig om de kragt van andere Purgeermiddelen ,
inzonderheid die laxeerende zyn, beter te doen
werken ; doch op zig zelve kan men ze naauw-
lyks een Purgeermiddel noemen, noch een zekere
werking daar van verwagten. De Bladen
.van deeze Boom hebben eene dergelyke eigen-
fchap , zynde zuuragtig en verkoelende, doch
voornaamelyk de Bloemen, wier Aftrekzel of
Conferf van goed gebruik is in heete Koort-
fen en Ziekten daar mede gemengd. De Bast
is . wat famentrekkende en verfterkende. Het
Hout is hard en zwaar , bleek van Kleur, en
tot Timmerwerk dienftig. Het heeft by de
Knoeften zwarte Plekken, en fomtyds ook dergelyke
Aders en Vlakken, en het binnenfte der
ouii,
de&Xu ii* 5ryK»