w^m
Luc. 1.18. angelo . Nam et Mariam angelus Gabriel legitur salutasse: et Io*
Apoc. ip. 10. anni angelum salutanti ab eodem angelo dicitur: Vide, ne feceris,
consensus enim tuns sum , et fratrum tuorum . Per quod agnoscitimae
clamat, in tempore per suam sub-
stantiam illam vocem edidit, quam cir-
cumscriptam tempore per hum ana verba
distinxit. Sed nimirum de caclesti-
bus loquens, verba sua , quae audiri ab
hominibus voluit, rationali creaturaad-
ministrante formauit. Aliquando rebus
per an gel os loquitur Deus, quum nihil
verbo dicirur ; sed ea , quae futura sunt 9
assumpta de elementis imagine nuncian-
tu r . Sicut Ezechiel nil verborum au-
diens (cap. 1 .) electri speciem in medio
ignis vidit : vt videlicet, dum solam
speciem aspiceret, quae essent in nouis-
simis ventura, sentiret . Velut ad Da-
nieleiTi angelus Gabriel loquitur, ipso
dicente : Factum est autem , quum vide-
rem ego Daniel visionem etc. ( Hie mul*
ta referuntur ad verbum ex Danielis
cap. 8. 10. 12 .) . Aliquando per angelos
verbis simul , et rebus loquitur Deus:
quum quibusdam motibus insinuat hoc 9
quod sermonibus narrat . Neque enim
Adam post culpam in diuinitatis substantia
videre Deum potuit,sed increpatio-
nis verba per angelum aud-iuit. Aliquando
imaginibus cordis oculis ostensis per
angelos loquitur Deus : sicut Iacob (Gen.
28.) subnixam caelo scalam dormiens
v id it: et sicut Petrus linteum reptilibus,et
quadrupedibus plenum ( Act. 10.) in exta-
si raptus aspexit: qui nisi incorporcis haec
oculis cerneret , in extasi non fuisset;
sicut Paulo in visione noctis vir Macedo
apparuit (Act.16.) ,qui transire eum Macedonian!
rogauit . Aliquando imagini-
bus , et ante corporeos oculos ad tern-
pus ex aere assumptis , per angelos loquitur
Deus 9 sicut Abraham non solum tres
viros videre potuit (Gen. 18.) 9 sed etiam
terreno habitaculo, suscipere : et non solum
suscipere 9 sed eorum vsibus etiam
cibos adhibere. Nisi enim angeli quae-
dam nobis in terra nunciantes 9 ad tern-
pus ex aere corpora sumerent9 exterio-
xibus profecto nostris obtutibus non apparerent,
nec cibos cum Abraham ca-
perent 9 nisi propter nos solidum ali-
quid ex caelesti elemento gestarent •
Nec mirum 9 quod i-ilic ipsi 9 qui susce-
pti sunt 9 modo angeli 9 modo Dominus
vocantur : quia angelorüm vocabulo ex-
primuntur , qui exterius ministrabant : et
appellatione Domini ostenditur 9 qui eis
interius praérat ; vt per hoc praesiden-
tis imperium, et per illud claresceret
officium ministrantium . Aliquando cae-
lestibus substantiis per angelos loquitur
Deus \ sicut baptizato Domino scriptum
est ( Mauh.13. c.34. et 17.) : Quia de nu-
be vo x sonuit dice ns : Hic est filius meus
dilectus, in quo mihi complacui . Aliquando
terrenis substantiis per angelos loquitur
Deus;sicut quum Balaam corripuit
( Num. 22. ) 9 in ore asinae humana verba
formauit. Aliquando simul terrenis 9
et caelestibus substantiis per angelos loquitur
Deus ; sicut ad Moysen in monte
( Exod. 3. ) quum iussionis suae verba
dedit9 ignem , rubumque sociauit : atque
aliud superius 9 aliud inferius iunxit :
quod tarnen tunc solum agitur9 quum
ex ipsa aliquid coniunctionc Signatur .
Nam per succensum rubum Moysen al-
loquens 9 quid aliud ostendit , nisi quod
eius populi ductor fieret9 qui et legis
flammam perciperet , et tarnen peccati
poenam nequaquam vitaret ? Vel* quod
ex illo populo exiret, qui igne deitatis 9
carnis nostrae peccata 9 quasi rubi spinas
absumeret : et inconsumptam huma-
nitatis nostrae substantiam 9 etiam in ipsa
diuinitatis flamma seruaret? Nonnunquam
vero humanis cordibus etiam per angelos
Deus secreta eorum praesentia vir-
tutem suae aspirationis infundit. Vnde
Zacharias ait (Zach. 1 .) : Dix it ad me
angelus 9 qui loquebatur in me, Dum ad
se quidem 9 sed tarnen in se loqui angelum
dicit, liquido ostendit 9 quod is 9
qui ad ipsum verba fecerat per corpo-
ream speciem > extra non esset • Vnde
tur, per incarnationem Dominicain pacem hominibus fuisse , et an*
gelis redditam .
C A P V T X I .
De Homine.
I .v Jm in ia sub caelo propter hominem facta sunt, homo autem
propter se ipsum : inde et omnia per iîguram ad eius similitudinem
referuntur . Communia homini omnia naturalia esse cum omnibus,
quae constant, et in homine omnia contineri, atque in eo
omnium rerum naturam consistere ( patet ) . Vniuersitatis creatu-
rae homo magna quaedam portio estrtantoque gradu est ceteris
excellentior, quanto imagini diuinae vicinior . Quantum ceteris
creaturis praestat homo dignitate virtutis,ex ipsa reuerentia disci-
tur creationis, dum per omnia dixit Deus : fiat , et facta sunt ; Genes, r.
create vero hominem cum quadam aeterni consilii deliberatione
voluerit, dicens : Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem
nostrum.
2. Quia enim boni sumus naturaliter conditi, culpae quodam
modo merito contra naturam mali sumus effect! .
3. Sicut praesciuit Deus hominem peccaturum, ita et praeet
paulo post subdidit: Et ecce angelus,
qui loquebatur in me 9 egrediebatur . Sae-
pe enim non exterius apparent 9 sed
sicut angelici spiritus voluntatem Dei
prophetarum sensibus innotescunt : atque
ita eos ad sublimia subleuant, et
quaeqiie in rebus futura sunt, in causis
originalibus praesentia demonstrant. Hu-
nianum namque cor ipse carnis corru-
ptibilis pondere grauatum 9 hanc ipsam
corpulentiam suam quasi obicem susti-
nens , interna non penetrat : et graue
exterius iacet , quia leuantem manum
interius non habet. Vnde f i t , sicut dictum
est, vt prophetarum sensibus ipsa ,
vt est 9 subtilitas angelicae virtutis appa-
reat: eorumque mens quo subtili spiritu
tangitur, leuetur 9 et non iam pigra 9
torpensque in ima iaceat: sed repleta in*
timis afflatibus 9 ad superna conscendat,
atque inde quasi de quodam rerum vertice
9 quae infra se ventura sunt, videat *
Per Dominum nostrum Iesum Christum 9
qui cum Patre 9 et Spiritu sancto viuit,
et regnat in secula seculorum . Amen •
Explicit ,, . AREV.
Cap. XI. n. 1. Ita sancti interpretan-
tur illud Sapientiae 1. Hoc 9 quod con-
tinet omnia 9 scientiam habet vocis. Et
illud Matth, vltimo } Praedicate euange-
lium omni creaturae : v t nomine omnis
creaturae homo intelligatur; praesertim
Gregorius homil. 29. in ascensione Domini
: et lib, 6. Moral, cap. 7. De hac
re supra cap. 10. LOAISA .
Ib. Ceteris . Gregor, lib. Moral. 9.
cap. 36. et August, super Gere, in lib.
Im p e r fe c t. LOAISA .
Ib. Vezzosius celebrem esse animad-
uertit sententiam S. Gregorii , hominem
commune aliquid habere cum omnibus
creaturis. AREV.