200 L I B E R T E R T I V S
C A P V T IX .
De assiduitate legendi.
i . I S J e m o potest sensum scripturae sanctae cognoscere , nisi Ie-
Pron. 4. $. gendi familiaritate , sicut est scriptum : Ama illam, et exaltabit te :
glarificaberis ab ea, quum earn fuerii amplexatus.
2. Quanto quisque magis in sacris eloquiis assiduus flier i t ,
tanto ex eis vberiorem intelligentiam capit: sicut terra , quae quanto
amplius excolitur, tanto vberius fructificat.
3'. Quanto amplius ad quamlibet artem homo conscendit, tan-
to magis ad hominem ars ipsa descendit, sicut in Lege scribitur:
Exod. ip . Mojsei ascendit in montem , et Dominus descendit.
4. Verum est de otio spiritual!, quod ille tantum secreta di-
uinorum scrutabitur mandatorum, qui ab actione terrenae curae
auocauerit animum, et sedula familiaritate scripturis sanctis inhae-
serit . Nam sicut caecus, et videns potest quidem vterque ambu-
lare, sed non consimili libertate, dum caecus pergens, quo non
videt, offendat: videns vero offendicula cauet, et quo sit pergenearn
» et seruabit te . Honora illam , et
amplcxabitur te • E x quo loco videtur de-
sumpta esse haec sententia . LOAISA .
lb . Quum earn etc. In multis codd.
mss, deest hoc. LOAISA .
2. August, lib. 2, de Doctrina christ.
cap. y , solertius 5 et diltgentius in libris
sacris praecepta viuendi, et regulas ere-
dendi esse inuestigandas docet . LOAIS.
3. Exod. 19. et cap. ^\, Et videtur
de sumpta sententia ex, Gregor. lib. 5. Mo~
ral, cap. 25. et 26. LOAISA .
4. 1 . ad Corinth. 2. Nos autem non
spiritum huius mundi accepimus , sed
spiritum * qui ex Deo est » etc.* Et infra >
Animalis homo non percipit ea , quae
sunt spiritus : spiritqalis autem iudicat
omnia . Nos autem sensum Cbristi ha*
bemus . August* in enarratione psalm.
exponent; illud y Beati immaculati
in via , qui ambulant in lege Domini.
Beati) qui scrutantur testimonia eius, in
toto corde exquirunt emu • Gregorius
Cap. IX. n. i . Prouerb. 4. Arripe it-
lam et exaltabit te , giorificaberis ab ea
quum earn fueris amplexatus; prius di-
x e ra t9 Dilige earn , et conseruabit ’te .
De assiduitate > et perseuerantia. legendi
sacras setipturas multa traduntur a pa-
tribus a in primis a Cypriano in. fine de
spectaculis , et Augustin, lib, 2. de. Doctrine*
christiana cap. 5. Erit diuinarum
scripturarum solertissimus indagator .
Quod habetur D. 19. Et in sermone mi-
rabile 3 it, ad fiatres in eremo- . De lau-
dibus Scripturae > et diligenti ipsius. le-
etione Ambrosius libr, super Beatiimm|-
culati in via assidue legendum esse docet
: Beatus 3 in q uit, qui in lege Domini
die » ac nocte meditatur . Sed qui medi-
tatur in lege , eruditur in lege* et quern
lex erudierit, Dominus érudit, qui lo-
cutus est legem. Et epistola 3. ad Sa-
binum de eius studio . Hieronymus etiam
ad Demetriadem in fine : Ama scripturas
sanctas, et amabit te sapientia • Dilige
S E N T E N T I A R V M . -2*1
dum , agnoscatisic et qui nubilo terrenae curae fuscatur,si tentet
Dei perscrutari mysteria, non valet: quia caligine curarum non
videt. Quod ille tantumdem efficere valet, qui sese de exterior!«
bus seculi curis abstrahit, et totum sese in Scripturarum medita-
tione defigit.
5. Quidam habent intelligentiae ingenium , sed negligunt le-
ctionis studium : et quod legendo scire potuerunt, negligendo con-
temnunt. Quidam vero amorem sciendi habent,sed tarditate sen-
sus praepediuntur: qui tamen assidua lectione sapiunt,quod inge-
niosi per desidiam non nouerunt.
6. Ingenium tardius etsi non per naturam , per assiduitatem
tamen lectionis augmentatur. Nam quamuis sensus hebetudo sit,
frequens tamen lectio intelligentiam auget.
7. Sicut qui tardus est ad capiendum , pro intentione tamen
boni studii praemium percipit, ita qui praestitum sibi ex Deo ingenium
intelligentiae negligit, condemnationis reus existit: quia donum,
quod accepit, despicit,et per desidiam delinquit.
8. Quidam f)ei iudicio donum scientiae, quod negligunt, ac-
cipiunt, vt durips de rebus creditis puniantur. Tardiores autem
ideo quod scire cupiunt, difficulter inueniunt, vtpro maximo exer-
citio laboris maxipum praemium habeant retributionis.
C A P V T X.
De doctrina sine gratia.
‘x- octrina sine adiuuantegratia, quamuis infundatur auribus,
etiam idem optime: et ab eo sentontiam
dtdttctam existimo, lib. Moral. 23. c.20.
et 21. LOAISA .
lb. Sicut caecus . Simile ixemphm
est apud August, serm. 112. LOAISA .
lb. Defigit. Goth. tod. a d d it : ilium
plus metuic diabolus, quem assidue legere
viderit . Quam lectionem in millo
alio ms. inuemo e x tredecim antiquissi-
m if, cues ad emendationem huius operis
iussu Philippi II. regis catholici, et piis-
simi ex omnibus bibliothecis Hispaniae
nactus sum. LOAISA .
lb. Auocauerit. al. euacuauerit. AR.
5. August, lib. de' spirisu, et anima
tap. i i . definit, ingenium esse vim ani-
mae, siue intentionem , qua se extendit
anima , ■ et exercct ad incognitorum to-
gnitionem . LOAISA ■
lb . Sapiunt. al. capiunt. AREV.
Cap.X. n .i. D. Hilarius in p sa lm .izq .
in principio docet doctissime, non esse
Sensu nostro scripturas sanctas accipien-
das , v t haeretici fa c iu n t, sed eius do-
no , atque ope intelligcndas, qui d i x i t ,
Accipite Spiritum sanctum , et aperuit
O o a