S i l l
m i l
»ill
Éfîilï 1 1
-
I
IIII
I iiiit
p fjri 1$»™$
' l ü ü
I I ï |i|i M -'3 R p - I I f M i » i
[ ü nmSKm.
Exod. 20. 8. turn, quare dictum sit in mandatis Dei : Memento, vt diem sab-
bati sanctifices , et sex dies operaberis, et facies omnia opera tua ,
septimo autem die sabbatum Domini Dei tui est, non facies in eo
omne opus ? In opere enim sex dierum sex milium annorum opera
demonstrantur. Miile enim anni apud Deum vni diei comparan-
Psalm. 85.4. tur 5 sicut testatur propheta: Quoniam mille anni ante oculos tuos,
tamquam dies vna . Horum dierum sabbatum septimi millesimi an«
ni tempus, ac requies futuri regni, ac seculi e s t: vbi iam nulla
erit operatio rerum sed requies sola sanctorum .
7. Nam ista temporalia sabbata odit Deus., dum dicit: Neo-
menias, et sabbata vestra odiuit anima mea . Et bene dixit vestra,
Ezech.22.S- quia non sunt ilia, quae Deus praecepit, sed quae sibipopulus car«
nalis elegit . Nam de illis dixit: Sabbata mea profanastis. Vnde
dignoscitur 3 sabbatum temporale humanum esse , sabbatum autem
c. 66. v. 33. diuinum illud aeternum esse,de quo per Isaiam dicitur : Et erit,
inquit, mensis ex mense,et dies ex die, et sabbatum ex sabbato ,
et veniet omnis caro adorare in lerusalem , dicit Dominus.
c. 17.V. 21. 8. Secundo etiam quaeritur , quare dixerit Ieremias : Custodite
an'imas vestras, et nolite port are pondera in die sabbati ,nec infe-
ratis per portas lerusalem , et nolite eiicere onera de domibus ve-
stris in die sabbati ? Ergo audi eius prophetiae mysterium : pondera
portat in sabbato, quem dies iudicii inuenerit cum suo. delicto
: pondera portat in sabbato ,qu i credens in Christo, non de-
. sinit
phanius baeresi 77. impngnat . Papias
loannis apostoli discipulus in errorem in-
duxit 9 it a se ex Apostoloruni ore dcce-
pisse confirmans 9 auctore Eusebio lib.3.
historiae cap. 39. Quis enim tantae ctu-
ctoritati resisteret ? Hanc sententiam 1st-
dorus tangere % ac vero sequi "4hoc loco
videri possit. Sed longe aliter e s t . Tan•
turn contendit iudaeorum argumento re-
spondere9 sabbati obseruationem inducen•
tium 9 quod in decalogo esset praecepta s
ad mysticas cam significationes tradu-
ceps 9 ac requiem futuri seculi signified-
re conlendens, Augustini exemplo lib.22.
de ciuit. Dei cap. vltimo . IuliaPus sane
primum librum contra iudaeos ea opi-
nion'e conudlenda consumit. MAR.
naillesimi anni tempus, ac requies. futuri
regni 9 ac seculi est • Tarraconensis :
Septimi millesimi anni tempus 9 requies
futuri 9 regnum seculi e s t . Fuit opinio
iudaeorum UK Sanhedrin cap. H e lith ,
et lib. Hauoda sacra, c. Libne 9 mun-
dum sex milia annorum fore duraturum 9
in septimo requiem fore . His argumen-
tis : quoniam sex diebus conditus est mun-
dus , mille anni apud Deum tamquam
dies vna su n t . Psalm. 89. v . 4. Aleph ,
liter a 9 quae millenarii numeri nota e s t ,
in primo Genes. versu sexies ponitur .
Enoch septima ab Adamo proles viuus
translatas est . Hanc opinionem Patres
aPtiqui sequuti sunt . Irenaeus lib. 5.
extremo . Lactantius lib, 7. cap. 14. Ter-
tull. Victorious, Apollinarius . Earn Episinit
a peccato . Ipse est enim requies animarum, sicut et idem
ait : Discite a me , quia mitis sum, et humilis corde, et inuenietis re- Matth. xi. i 9.
quiem animabus vestris.
9. Adhuc tertio quaeritur, quare homo ille , qui ligna colli-
gebat in die sabbati, tam atrociter iussu Dei fuerit a populo truci«
datus? Quod facile ab infidelibus praeponitur. Intelligant ergo ,
quia haec omnia in typo acciderunt illis j scripta sunt enim ad cor-
reptionem nostram . Ille enim pristinus, carnalisque , qui diem sabbati
violate ausus e s t, dum ligna colligeret ( propter quod est et
punitus) formant insinuabat eius, qui in die iudicii cum carnali
opere fuerit inuentus, id est, contraxisse ligna , foenum, vel sti«.
pulas ad escam ignis aeterni conuenientes . Haec enim colligens
in suam perniciem, dum fuerit in die vltimo iudicatus, pellendus
est ab omnibus angelis, et statim morte nouissima puniendus. Sic
ergo omnia, quaecumque illis iudaeis per legem acciderunt, formi-
dabiliter intelligenda sunt.
C A P V T X V I.
De circumcisionis consummation .
i .X am tibi post populi perpetuam captiuitatem, post vrbis aeter-
nam ruinam carnales iudaeorum obseruantias, et celebrationeseua-
cuatas enunciabo. Accipe ergo primum causam circumcisionis.
Quia enim ex semine Abrahae secundum carnem futurus erat Christus
, in quo cunctarum gentium fuerat benedictio repromissa, et
ab Abraham vsque ad Christum multà erant secula post futura,
praeuidens Deus, ne genus Abraham reliquis gentibus misceretur,
et paulatim propago eius fieret incerta , populum iudaicum circumcisionis
signo notauit, vt viuentes inter aegyptios, atque assyrios,
inter babylonios, siue chaldaeos, hoc signaculo ab iis, vel a ceteris
gentibus, nationibusque distinguerentur .
2. Denique per quadraginta annos in eremo nullus est cir«
cumcisus, soli quippe sine gentis alterius commixtione viuebant.
At vbi Iordanis alueum populus israeliticus transmeauit, atque in
9. Torte proponitur^ro praeponitur» Cap. XVI. n. i . AI. enunciauî, vel
MARIANA . annunciaui pro enunciabo, MAR.
fvm.VI. N