superius, sicut diximus, et vnum inferius,et tarnen aeris natura vtraque
in se trahit, id est, aquam vaporaliter de imis , et ignem caumaliter de
supernis , ipsa duo contraria sib: elementa confligunt .
10. Impossibile namque est absque humidis nubibus, et fulgoribus to-
nitrua moueri, sicut intuentium oculis perspicue patet ; in quo conflictu
ignis, et aquae confusi sonitus , horribilesque fragores suscitantur: et si
ignis victor fuerit, terrae, atque arborum fructibus non mediocriter nocet
: si vero aqua vicerit, frugiferam vim tam in arboribus, quam in his,
quae olerum diuersis speciebus nascuntur, ncrn perdit.
11. Illo enim praecipue tempore tonitrua sonant, quo arborum , et
terrarum fruges in ostensione adhuc sunt, priusquam maturescere. inci-
piant. Per creatnras enim aliarum creaturarum incrementa , aut décrémenta
Domini conditoris imperio gubernantur .
C A P V T V I I I .
De diabolo , et natura daemortiorum .
l . I n hac autem turbulenta , ac nebulosa aeris huius mansione de subli-
mi felicitate , vt diximus, angeli repulsi cum suo principe commorantur .
Sed ille princeps sataisas , et diabolus nominatur, reliqui vero spiritus
ipsius principis ministri , qui prius angeli fuerant, nunc daemones vocan-
tur. Quemadmödum etenim merita, sic et nomina mutauerunt , et loca :
sed tarnen et nunc per Scripturas antiquo vocabulo, eo quod isti nequi-
tiae sunt nuncii, sicut boni spiritus sunt nuncii iustitiae , saepe angeli
vocantur.
Matth. 25.41. 2. Sicut in euangelio scriptum legitur : Quem praeparauit pater metis
2. Cor. 12.7. diabolo, et angelis eius. Et Apostolus ait: Datiis est mihi stimulus carats meae
angelus satanae, qui me colaphizet. Sed has etiam sedes vsque in iudicii tempus
sub expectatione terribilis Domini aduentus, non sine timore , ac tre-
more, licet infructuoso , interim possident; sicut apostolica dicta perhi-
Iac. 2. 19. bent, quibus dicitur : Nam et daemones timent, et contremiscunt . Et vt
manifestum sit, quod sub expectatione 'temporis , in quo durius iudica-
buntur, vel potius perdentur, hunc locum aeris habitant spiritus immunise
4. 34. } quj jn praesentia Saluatoris clamabant: J\uid nobis , et tibi , lesu fili
Des! venistkhuc perdere nos ante tempus!
3. In aduentu namque aéterni iudicis ( quando communis sanctorum
Matth. 6. to. omnium oratio complenda 'est, dicentium t Fiat voluntas tua et in terra ,
10. Frugiferam : ms. fructiferam .
1 1 . Sunt : editio fiunt . Pro décrémenta
ms. detrimenta .
Cap. VIII. n. 1. Ms. praediximits pro
diximus, et dicuntur pro vocantur . Et,
per Scripturas siue antiquo vocabulo , siue
•quod.
2. In editione ad marginem diuersa
'appingitur scriptura qui paratus pro quem
praeparauit etc. Et credunt pro timent.
Cod. ms. hunc locum habitant omisso
aeris , et exclamabant pro clamabant -
3. Ex ms. reposai iu a ic it, quod de-
siueratar in editione . Paulo post ms.
sicut in caelo ) ad tenebras exteriores serui inutiles eiicientur, quum Do-
minus aduersarios, sicut repülit humo , sic expellet caelo, quibus aeterni pyjatth. aj 41.
ignis ( sicut Dominus ipse testatur ) a Pâtre irremediabiliter praeparata
est poena.
4. Qui ideo nec remissionem , nec redemptionem recipere merentur ,
quia de sublimissimo ordinis statu ceciderunt , ac propterea nihil aliud,
in quod iterum, dimisso peccato, vocarentur, habuerunt, dum omnem
suam beatitudinem, in qua constituti sunt , transgressione naturalis boni ,
quod erant, et Dominicae legis , in qua conditi sunt, polluerunt : propter
quod nec poenitere desiderant,nec etiam, si poenituissent, veniam recipere
omnino possent.
J. Quoniam humanum genus a suo conditore redemptionem iccirco
promeruit accipere, quia de inferiore sui ordinis gradu corruit : quum
enim esset adhuc in paradiso terreno positus, generandi officio destina-
tus, ciborumque esui aeputatus, immutationem meliorem , sublimiorem-
que, et spiritualem vitam sine morte reciperet, si quamdiu in hac con-
uersatione positus esset, in. mandati custodia homo permaneret .
6. dementia ergo Conditoris ad ilium statum , ad quem peccans adhuc
non peruenerat, per passionem Domini reuocatur , quem, si inde cecidis-
set , sicut angelus , numquam iterum reuocaret : quoniam non ad ilium graduai
, vel ordinem, vnde primus homo ceciderat ,sed ad alium sublimiorem, ^atth. 24.30.
quem sperauit , restitutio fiet, dicente Domino : Erunt, sicut angeli in cae- Marc. 12. 25.
lo . Scilicet quia non sicut homines in paradiso : in illam enim mortalitatém
, quae generandae proli,et ciborum esui deputata pro tempore est,
quamuis redempti homines, redire non poterunt ; sed postmortem résurgentes
spiritualibus corporibus non crescendo , non senescendo , non mo-
riendo angelicae felicitatis consortes erunt .
7. Tempus vero diabolicae transgressions si reqniritur , ante tempus
visibilium rerum diaboli peccatum fuisse originaliter deprehenditur : omnia
enim, quae facta sunt , simul et sine tempore facta fuisse Scriptura docet,
quae dicit : Qui viuit in aeternum , creauit omnia simul. In quibus Eccl. i£. 1.
omnibus etiam internalis ille ignis aeternus , de quo Dominus dicit : lte Matth. 25.41.
in ignem aeternum, quem praeparauit pater meus diabolo , et angelis eius :
tua , sicut in caelo , et in terra, et in tenebras
. Iropressus , sicut repulit e caelo
, sic expellit humo, quibus.
4. Merentur : ms. merentur, nec possent
, et pro diuersa scriptura nec poscunt.
Pro iterum in eodem ms. varia lectio
est tantum . In eodem est reuocarentur ,
pro vocarentur, et propterea pro propter
quod. Ex ms. vero scripsi in quod, iterum
pro in quid iterum , quod editio ex-
hibebat .
5. Quoniam etc. ms. Humanum autem
genus etc. Omisi in , quod editus collocat
inter immutationem, et meliorem .
6. Ms. qd quem peccans peruenerat.
Sencentia aliud exigit : etsi paulo post in
eodem ms. legitur ceciderat, v e l ad a-
lium , quod cum primis verbis cohaeret.
Idem ms. restitutio fiet dicente . . . . in
illam enim immortalitatem . . . non potue-
tu n t , s e d .
7. Codex ms, s i requiratur, ante 0-
mne tempus. Et infra , nihil non simul
factum in omnibus . An senserit Isidorus,
angelorum creationem longe aiiarum
creaturarum creatioui ptaecessisse , vide