tue. xi.
3 7 o L I B E R P R I M V S
t is s im u s A m b r o s iu s a n t ip h o n a s c o n s t itu it , g r a e c o r u m e x em p lum im it
a tu s . E x h in c in c u n c t i s o c c id u i s r e g io n ib u s e a rum v s u s in c r e b u l t .
C A P V T V I I I .
De precibus.
X. ^ I P r e c i b u s D om in u m d e p r e c a r i C h r is tu s n o b is e t c o m p o s a i t ,
e t c o n s t i t u i t . Q u u m e r g o q u a e r e r e n t s u p p l i c a r e a p o s t o ly D e o , e t
l i e s c i r e n t , q u o m o d o p r e c a r e n t u r , d ix e r u n t C h r i s t a : Domine, doce
nos orare, id e s t , c o m p o n e n o b is p r e c e s . S ta t im D om in u s d e . li-
b r o iu r is c a e le s t is d o c u i t , q u o m o d o o r a r e n t , v e l q u o m o d o D e u m
im p e t r a r e n t . E x h o c p e r d u c t a c o n s u e t u d o e c c le s ia e D e u m p r e c i b
u s e x p o s c e r e c o n t r a a e g r itu d in e s a n im a e , e t v ti p r e c ib u s a d in sta r
e a rum , q u a s c o n s t itu it C h r i s t u s , q u a s q u e p r im i g r a e c i c o e p e r u n t
c om p o n e r e , q u ib u s D o m in o s u p p l i c a r e n t .
C A P V T IX.
De responsoriis. ,R esponsoria ab italis longo ante tempore sunt reperta , et
vocata hoc nomine, quod, vno fanente, chorus consonando re-
Cap.VIII. n. i . De libro iuris caelestis .
Laborauimus, v t verba auctori suo red-
deremus . Nam , quin Isidore antiquiora
s in t , non dubitamus. Tertulliani. aut Cy-
priani visa sunt aliquando. Nunc ma-
gis adducimur, v t Attgustini esse creda-
mus . Is en'tm ep. 118. ad lanuarium
cap. 4. Non enim mihi, inquit. de libro
Dei baec recitaturns e s t. Nam proxi-
mum v ide tu r . v t Christus Dominus de
iuris caelestis libro r e cite t. GRIAL .
. Ib. Deum impetrarent. Ita certe multi
mss., vel Dominum impetrarent . Ni-
hilomintis Hittorpius maluit edere a Domino
impetrarent. Suarius tom. 13. pag.
119. tract. 5. lib. 3. de orations vocal!
cap. 1. n. 6. ex hoclsidori capite osten-
dit , licitum esse, ac conueniens non solum
verbis Dominicae orationisj sed etiam
aliis âd pium animi sensum explicandum
aptis Deum orare . Idem tradit Tertul-
lianus De oratione cap. 9. AREV.
Cap. IX. n. I. Responsoria ab italis.
Idem 6. Etymolog, nisi quod illic Re-
sponsorios d ic it , v t in regal, monach.
c. de offic. GRIAL.
Ib. Chorus consonando . Nempe i-
dem respondendo . Sic enim in Etymo-
logiis, quod vno canente chorus id respondeat
. GRIAL .
Ib. Binghamus tom. 6. Antiq. ec-
cles. p. 6. de psalmis hic agi putat> qui
ita ab vno canerentur, vt chorus consonando
responderet . Vide Ferrarium
Bibliothec. verb. Cantor num. 6 . , qui ri-
tum > cuius meminit Isidorus , Romae se-
culo IX., Mediolani seculo XII. viguissc
ostendit. AREV.
^ p o n d e a t . A n t e a a u tem id s o lu s q u i s q u e a g e b a t : n u n c in t e r d um
v n u s , in t e r d um d u o , v e l tr e s c om m u n it e r c a n u n t , c h o r o in p lu r im is
r e s p o n d e n t e .
C A P V T X .
De lectionibus.
I U ectione.s pronunciare antiquae institutionis esse, iudaeorum
traditio docet. Nam etipsi Iegimnis, praefinitisque diebus ex lege,
et prophetis lectione in synagogis vtuntur , et hoc de veteri patrum
institutione seruantes. Est autem lectio non parua audientium ae-
dificatio . Vnde oportet, vt quando psallitur, psallatur ab omnibus
: quum oratur ,oretur ab omnibus : quum lectio legitur, facto
silentio , aeque audiatur a cunctis.
2. Nam etsi tunc superueniat quisque, quum lectio celebra-
tur , adoret tantum Dominum, et praesignata fronte aurem solicite
accommodet . Patet tempus orandi, quum omnes oramus : patet,
quum volueris orare priuatim : obtentu orationis ne perdideris le-
ctionem . Quia non semper earn quilibet paratam potest habere ,
quum orandi potestas in promptu s it, nec putes, paruam nasci
vtilitatem ex lectionis auditu .
3. Siquidem oratio ipsa fit pinguior , dum mens recenti lectione
saginata, per diuinarum rerum, quas nuper audiuit, imagines
currit . Nam et Maria soror Marthae, quae sedens ad pedes Lucae
lesu , sorore neglecta, verbum intentius audiebat, bonam partem
s-ibi elegisse Domini voce firmatur. Ideo et diaconus clara voce
silentium admonet, v t , siue dum psallitur , siue dum lectio pro-
nunciatur , ab omnibus vnitas conseruetur, vt quod omnibus prae-
dicatur , aequaliter ab omnibus audiatur .
Cap. X. n. 1. Quum lectio legitur,
facto silentio. Ambros. in praef. psalt•
Quantum laboratur in ecciesia., vt fiat
silentium , quum lectioftes leguntur? GR.
lb. Facto silentio . Missale mozarabicum
inter primam , et secundam episto-
lam post versiculum Psallendo inserit
rubrical« , Hie at presbyter , silentium fa -
cite . Post audiatur alii addunt vnus 9
quod necessarium non est . AREV.