vt credat posteritas eorum in Domino Iesu Christo, quem illi prophetantes
expectauerunt .
4. Nam si hactenus iudaei recte credunt,- quid est, in quo
perEliam conuerti eos in nouissimo propheta testatur ? Nunc eniin
mente caecati sunt, nec possunt intelligere Saluatorem , qui au-
diunt, nisi in fine mundi , dum fuerit consummatio seculi ; pro-
nunciat enim hoc Dominus per Isaiam prophetam dicens : Audite
audientes, et nolite intelligere : et videte visionem, et nolite cogno-
scere : excaeca cor populi huius, et aures eius aggraua, et oculos
eius claude, ne forte videant oculis suit, et auribus suit audiant,
it corde suo intelligant, et conuertantur , et sanem illos.
5. Et dixit propheta: Vsquequa,Domine‘l z t dixit Dominus?
Donee desolentur ciuitates absque habitatore , et domus sine homine,
terra relinquetur deserta, et lange faciet Dominus homines : tunc con-
uertetur, et erit in ostensione, sicut terebinthus, et si cut quercus, quae
expandit ramos suos, semen sanctum erit, quod steterit in ea . Ecce
-apparet, eos nunc a lumine fidef, et veritatis esse aliehos-, audiiint
enim Christum , et non intelligunt, vident, et non agnoscunt .
6. Sed quamdiu ita erunt ? quousque subuertantur vrbes., et
terra pene redeat in desertum ; tunc enim conuers'i videbunt, cre-
dituri in Christo, atque intelligentes sanabuntur, et cognoscent
omnia . Iuxta quod et Ieremias. eis diett: In nouissimo dierum co-
gnoscetis ea . De hac nouissima credulitate iudaeorum et Sopho-
nias sic dicit: In tempore illo saluabo elaudicahtem : et earn, quae
eiecta fuerat, congregabo 1 et ponam eos in laudem, et in nomen id
omni terra confusionis eorum ,in tempore illo■ , quo -adducam vos,
et in tempore, quo congregabo vos . Dabo enim vos in nomen , et
in laudem in omnibus populis terrae, quum conuertero captiuitatem
vestram xoram oculis vestris, elicit Dominus,
4. A t. Quod per Eliam conuerti eos
in nouiss. MARIANA .
lb . Aures eius aggraua 3 et oculos eius
claude . In tarracon. deest relatiuum
eius, in excusis illud eius claude non
ponitur ^ quae forte vera Isidore lectio
e s t : nam in Iu l ia n o i . contr. iudaeos ea
duo verba etiani desiderantur . Nos hi-
spalensis lectionem praetulimus, quoniam
erat in Vulgata\ porro -locus est Isaiae
6• 10.. MAR.
lb . A l. conuertantur ad .me, et.
MARIANA .
lb. In editione Cjrialii nota est quod
pro in quo. Fortasse Mariana voluitj
quid est quod. AREVALVS .
5. A l. dissoluantur pro desolentur.
MARIANA .
■ 6. A l. taradiu pro quamdiu. Et sal-
uabuntur pro sanabuntur . MARIANA*
lb. In textu Grialii mendose crude-
litate pro credulitate. AREV. .
7. Claudicantem plebem iudaeam dixit, quae nunc a semitis
ffidei claudicat, sicut psalmus testatur dicens : Claudicauerunt a se- Ps.17-v.4d.
mitis suis: et. hanc se saluaturum in nouissimo Deus pronunciat,
idum dicit; Saluabo claudicantem . Et per Ezechielem : Post dies, 0.38.7.8.
i inquit, multos visitaberis, et in nouissimo annorum denies \ et pau-
lo superius quia baptizandi sunt: Dollarn, inquit, vos de gentibus, c. 3Ö.v.24.
I et congregabo vos de vniuersis terris, et adducam vos in terram
wuestram , et ejfundam super vos aquam mundam, et mundabimini ab
^omnibus inquinamentis vestris, et ab vniuersis idolis vestris mun-
Idabo vos , et dabo vobis cor nouum, et spiritum nouum ponam in
wnedio vestri, et auferam cor lapideum de came vestra, et dabo vobis
cor carneum, et spiritum me urn ponam in media vestri, et fa -
I ciam, vt in praeceptis meis ambuletis , et indicia mea custodiatis ,
et operemini , et habitabitis in terra, quam dedi patribus vestris , et
eritis mihi in populum, et ego ero vobis in Deum , et saluabo vos
ex vniuersis inquinamentis vestris .
[■ 8. Hie est enim populus in nouissimis conttertendus , quern
■ acob patriarcha sub figura Beniamin lupum mane comedentem Genes.49.27-
praedam,et vespere spolia diuidentem prophetat. Vtique quiaini-
|tio mundi idem populus quasi in mane legem accepit, in vespere
lautem mündi, dum fuerit crediturus , diuidet inter nouum testa-
mentum, et vetus. Nam de his , quae ad Israel in futurum pro-
Imittuntur;, ad «andern partem dicitur,quae creditura est in Chri-
sto , quando in nouissimis temporibus conuersi fuerint, quale est
illud apud eundem Osee : Et erit in loco 3 vbi dicitur e i, non popu- c- 1. v. 10.
lus mens , dicetur ei^ßlii Dei viuentis, et congrebabuntur filii Iuda ,
el filii Israel pariter , et ponent sibimet caput vnum .
\ 9. Hoc in nouissimis erit temporibus , quando, Elia praedican-
|;te , conuertetur Iuda ad Christum , vt sit vnum cum Israel spiri-
itualiter , hoc est, cum populo gentium , iam Deum ex fide viden-
Itium ,ponentes sibimet caput vnum, quod est Christus, ascenden-
Kesque de terra, hoc est 7 a carnali, terrenaque spe ad promis-
ba caelestia . ‘
[ 7* A l. meum ponam pro nouum po-
nara . Et nouum pro carneum. MAR.
r finem autem pro vespere autern
. Et futiirîs pro futurum . MAR.
9* A l. ponent autem pro ponèntes.
MARIANA. • r