4. Diues muneribus cito corrumpit iudicem. Pauper autem,
dum non habet, quod offerat, non solum audiri contemnitur , sed
etiam contra veritatem opprimitur .
5. Cito violatur auro iustitia, nullamque reus pertimescit cub
pam , quam redimere nummis existimat. Plus enim obtinef1 meutern
censoris amor lu c r i, quam aequitas iudicii.
6. Tres sunt munerum acceptiones , quibus contra iustitiam
humaria vanitas militat, id est, fauor amicitiarum , adulatio laudis ,
et corporalis acceptio muneris. Facilius autem peruertitur animus
rei corporeae munere , quam gratiae , laudisque fauore .
7. Quatuor modis peruertitur humanum iudicium , timore,
cupiditate , odio, et amore . Timore, dum metu potestatis alicuius
veritatem loqui pauescimus . Cupiditate, dum praemio muneris
alicuius corrumpimur . Odio , dum contra quemlibet aduersari mo-
limur. Amore , dum amico, vel propinquis praestare contendimus .
His enim quatuor causis saepe aequitas violatur, saepe innocen-
tia laeditur .
C A P V T L V.
De testibus .
C . . ,
Ï. B i t si mendacium gratis dicitur, quanto magis si venale quae-
ritur ? Neque enim deerit multiplex conuentus falsorum, si tantum
praesentia sit nummorum.
2. Testis falsidicus tribus est personis obnoxius . Primum Deo,
quem periurando contemnit : secundo iudici, quem mentiendo fal-
lit : postremo innocenti, quem falso testimonio laedit.
3. Vnum pene crimen habent, et qui falsitatem promit, et qui
supprimit veritatem : quia ille obesse vu lt, et iste prodesse non
vu lt. Peior est testis, qui laedit, quam qui praestare non v u lt .
Nam ille malignus est, iste inutilis.
4. Grat. 1 1. q. 3. et Bur char. lib. 16 ,
cap. 28. LOAISA .
6. E x Gregor. Hfaftil. 4. in Euang.
LOAISA .
7. Alii aduersa pro aduersari, et
complacere pro praestare ; sed bpne est
praestare pro prodessc > vt alibi etiam in
»Otis ad hoc opus dictum . AREV.
Cap. LV. n. 3. Aduertit Vezzosius,
hanc sententiam integram hoc loco a
Margarino 9 et Loaisa non poni. A Gria-
lio quidem hoc eodem loco ponitur : a
Margarino non multo post, scilicet post
sententiam nuni. $. AREV.
. Testibus falsis coniunctis tarde mendacii falsitas reperitur.
Ouod si separati fuerint, examine iudicantis cito manifestantur .
Nam sicut in vnitate prauorum grandis est fortitudo, «a in separatione
maior infirmitas.
j . Fraudulentiae cito reprehenditur mendacium , falsidicorum
enim testimonium sibi non conuenit. >
6 Iniquus testis, quamuis sua falsitate corpon, rebusque im-
pediat, anime tamen nihil damni conferet. Erit autem ille apud
Deum condemnatus , qui aduersus innocentera falsum testimonium
Vel dicit, vel dicentibus crédit. Nam non solum g g reus est, qui
falsum de alio profert, sed et is, qui cito aurem cnminibus praebet.
7 Oui metu potestatis veritatem occultât, eiusdem ventatis
iracundiam sibi caelitus prouocat : quia plus pertimescit hominem,
quam diuinam trépidât indignationem . Beatus, cuius testimonio
innocens ab scelere obiecto purgatur : impms, cuius prod.tione
etiam iniquus perimitur. Neque enim decet chr.stianum p om ob-
noxiura prodere, et ad effundendum sanguinem infelicium vocem
testificationis praebere . Sermo enim iusti homin.s tantum ad J g
nisterium debet esse salutis : ira enim indignationis, et tribulation
s, et immissiones per angelos malos.
C A P V T L V I .
De causidicis.
x. ^Slegotiorum forensium sectatores propter proximi dilectio-
nem seculare negotium deserere debent, aut certe, manente proximi
charitate , negotium sequantur terrenum . Sed quia perrarum
est, vt inter iurgantes charitas maneat, postponenda est rei cau-
satio, vt perseueret dilectio .
2. Antiqui forensem eloquentiam caninam facundiam nuncu-
6. Alii , rebusque officiât, animo tarnen
nihil ob er it : immo maximum lucrum
eonfert 5 si impetitus aequanimiter tu le r it.
Erit autem etc. AREV.
Cap. LVI. n. 2. Hieronym. in epist.
ud Augustin. Sed incidit ( inquit ) tem-
Ï 1** difficillimum » quàndo mihi tacçre
melius fuit, quam loqui, ita vt studia nostra
cessarent, et iuxta Appium caru-
na exerceretur facundia , w aduersus Lu-
ciferianos , Proxime accidit, vt quidam
Luciferi sectator cum alio ecclesiae a-
lumno odiosa loquacitate contender, ca-
ninam. facundiam exercuerit, et Lactatit