3 7 2
l i b e r p r i m v s
c A P V T XI .
De libris testamentorum. JPronunciantur autem lectiones in Christi ecclesiis de script«*
ris sanctis. Constat autem eadem sacra scriptura ex veteri lege ,
et noua. Vêtus lex ilia e s t, quae data est primum îudaeis per
Movsen, et prophetas : quae dicitur vêtus testamentum . Testamen-
tum autem dicitur, quia idoneis testibus, vtique a prophetis, scriptum
est, atque signatum. Noua veto lex est euangelium,quod
dicitur nouum testamentum , quod per ipsum filium Dei Christum,
et per suos apostolos dédit.
2. Ilia lex vêtus velut radix est, haec noua velut fructus ex
radice: ex lege enim venitur ad euangelium . Siquidem Christus,
qui hic manifestants e s ta n te in lege praedictus est. Immo ipse
locutus est in prophetis, sicut scriptum est : Qui loquebar , ecce
ad sum. Legem quidem praemittens, velut infantibus paedagogum,
euangelium vero perfectum vitae magisterium iam adultis omnibus
praestans. .
3. Ideo in ilia operantibus bona terrae promittebantur, hie
vero sub gratia ex fide viuentibus regnum caeleste tribuitur.
Euanoelium autem dicitur bonum nuncium, et re vera bonum
nuncium , v t , qui susceperint, filii Dei vocentur . Hi sunt autem
jibri veteris testamenti, quos ob amorem doctrinae,et pietatis le-
gendos, recipiendosque ecclesiarum principes tradideiunt..
4. Primum namque legis, id est, Moysi libri quinque sunt.
Genesis, Exodus, Leuiticus, Numeri, Deuteronomium. Hos se-
quuntur historici libri sedecim , Iesu Naue scilicet, et Iudicum libri
sinpuli, siue Ruth, Regum etiam libri quatuor , Paralipome-
non duo , Esdrae duo,Tobiae quoque , et Esther, et Iudith singu-
Cap. XI. n. 1. Testamentum autem
dicitur, quia idoneis testibus. Verecun-
diot noJatio, quam si testamentum a te-
statoris monumento , aut testes a testa-
tnento deduxisset, quod vtrumque fecit
5. Etymolog. GRIAL .
lb . Bignaeana editio mutila est in
hoc 3 et aliis capitlbus . In aliis editionibus
aliquantiim diuersus est ordo ca-
pitum . Porro haec fere omnia de vete
r i, ac nouo testamento repetita sunt
in Prooemiis, et in Etymologiis lib. 6 .
cap. 1 ., et 2. , nonnulla etiam et in Al-
legoriis: adeoque notae in ea omnia lo-
ca mutnam opem sibi ferunt collatae
cum his, <piae hie dicuntur. AREY.
D E O F F I C I I S . 373
li et duo Machabaeorum . Super hos prophetic! libri sedecim
sunt, Isaias, Ieremias, et Ezechiel, et Daniel, libri singuli : duo-
decim quoque prophetarum libri singuli,et haec quidem prophe-
tica sunt.
5. Post haec versuum octo libri habentur, qui diuerso apud
hebraeos metro scribuntur, id est, lob liber, et Psalmorum , et
Prouerbiorum, et Ecclesiastes , et Cantica Canticorum , liber Sa-
pientiae, et Ecclesiasticus, Lamentationesque Ieremiae ; sicque com*
plentur libri veteris testamenti quadragintaquinque.
6. Noui autem testamenti primum quatuor euangelia sunt
Matthaei, Marei, Lucae, et Ioannis. Hos quatuordecim Pauli apo-
stoli epistolae sequuntur. Quibus etiam subiunctae sunt septem
catholicae epistolae , Iacobi, Petri, Ioannis, et Iudae , Actus quoque
duodecim apostolorum, quorum omnium signaculum est Apo-
calypsis Ioanuis , quod est reuelatio Iesu Christi, qui omnes libros
et tempore concludit, et ordine.
7. Hi sunt libri canonici Septuaginta duo , et ob hoc Moyses
eleoit presbyteros, qui prophetarent • Ob hoc et Iesus Dominus
noster Septuaginta duos discipulos praedicare mandauit . Et quo-
niam Septuaginta duae linguae in hoc mundo étant diffusae,congrue
prouidit Spiritus sanctus, vtto t libri essent,quot nationes,
quibus populi ad percipiendam fidei gratiam aedificarentur.
C A P V T X I I .
De scriptoribus sacrorum librorum.
I . eteris autem testamenti secundum hebraeorum traditionem
5. Post haec versuum octo libri. Quinque
taut um priores recent et Cyrill. Cate
ch. 4 ., et Sapientiam hebraice script am
reperisse se negat Hieronymus . A t Isi-
dorus non sua , sed aliena , nunc su is ,
nunc aliorum verbis se tradere in bis libris
praesefert. Dicet autem paulo post
ex Sapientis cuius dam testimonio , librum
bunc ab hebraeis aliquando receptum>
postea reiectum . GRIAL .
7« Quoniam lxxii. linguae . Clem.
Alex an dr* Stromat *lib»i* (ait) abSpboro^
et scriptoribus aliis lxxv. turn gentes ,
turn linguas p rod i, ex Moysi verbis, E-
rant autem omnes animae ex Iacdb Lxxv.,
quae descenderunt in Aegyptum : sed
linguas , dialectosque videri lxxii. plane
fuisse, v t nostrae tradunt Scripturae. Quod
se etiam colligere tradunt hebraei e fa -
mill arum numero : totidem namque cense-
ri Genes. cap. io . GRIAL •
lb. Septuaginta duae linguae . Adisis
notam Suarii ad AUegorias n. 6 5. AR,
Cap* XII, n. 1. Et Samuelis primaip