c A P V T X X V .
De Cogitatione.
c. i.v. 16.
f . R iprt-t-ita est causa peccandi^id est, opens, et cogitationis,
quorum vnum iniquitas dicitur , quod opere geritur: aliud iniu-
stitia, quod cogitatione admittitur.
a. Prius autem actio resecanda est,postea cogitatio,prius pra-
ua opera, postmodum desideria. Vicissi-m autem et a cogitatione
opera procedunt, et ab opere cogitatio nascitur, quamuis etsi ab
opere malo quisque vacet, pro solius tamen prauae cogitationis
malitia non erit innocens. Vnde et Dominus per' Isaiam : Aufer-
t e , inquit, malum cogitationum vestrarum ab oculis meis .
Non enim solum factis,sedet cogitationibus delinquimus,
si eis illicite occurrentibus delectemur.
. 4. Sicut vipera a filiis in vtero positis lacerata perimitur, ita
nos cogitationes nostrae intra nos enutritae occidunt, et conceptae
interius vipereo veneno consumunt, animamque nostram crudeli
vulnere perimunt.
5. Non est arbitrii nostri cogitationis prauae suggestionibus
praeueniri: iaeere autem in animo cogitationem , nostrae attinet
voluntati. Illud ergo ad culpam non redigitur, istud culpae pro- priae
Cap. XXV. n - 1. Sic Gregor, lib. Moral.
10. c a p . i t . Omne peccatum aut
sola cogitatione committitnr ,aut cogitatione
simul, et opere perpetratur .
Iniquitas ergo in manu e s t, culpa in o-
p e re . LOAISA.
4. lob. 20. Occidet eum lingua vi-
perae, vbi Gregor, lib. iw Moral, c. 9.
Viperae autem quum conceperint, filii
earum in ventre saeuiunt . Qui ruptis
lateribus matrum, ex earum ventribus
procedunt ; vnde et vipera eo , quod
vi parlât, nominatur . Vipjra itaque sic
nascitur, vt violenter exeat, et cum ma-
tris suae extinctione producatur . Quod
veto falsum s it, viperarum foetus viscera
parentis ptrforare, docet Aristoteles /.J.
de hist, animal.cap. 39. Vipera, inquit,
parit catulos obuolutos membranis, quae
tertia die rumpuntur , et singulis diebus
singulos parit, plusquam viginti . Ete-
uenit interdum, quod qui in vtero sunt,
abrosis membranis, prorumpant . Hate
Aristoteles, quod et adaotauit Albertus
Magn. lib. 1%.' eo in loco . Plin. Iib.10.
naiur. histor. cap. 62. eadem-. Sed audit..
Itaque ceterae tarditatis impatiences
praerumpunt latera , occisa parente .
LOAISA.
lb. Al. et concepto interius . AR.
5. Vetus editio , cogitationes prattot
suggestionispraeuenire. Quod clarius est.
Mox pro occurrere alii suggerere , quoa
etiam magis placeret. AREVAX.VS .
priae imputatur. Nam cogitationes illicitas occurrere, daemonum
est: cogitationibus oblectari peruersis, nostrum est.
6. Plerumque fieri solet, vt immundae corporalium rerum spc-
tie s , quas didicimus, nostris mentibus opponantur, et nolenteseas
cogitemus : quantumque ab eis aciem mentis auertere nitimur, tan-
to illae se magis animo ingerunt, obscoenisque in nobis motibus
obrepunt. Sed fit hoc pro conditione mortali, quam meruit primus
homo in poenam sui peccati.
7* Dum vnusquisque diüina illuminatione praeuenitur, statim
molestiis turpium cogitationum pulsatur . Sed Dei seruus iudicio
timoris Dei earum delectamenta a semetipso reiicit, bonisque contra
obiectis cogitationibus turpes a se repellic.
8. Magna obseruantia circa cordis est custodiam adhibenda :
quia aut bonae , aut malae rei ibi consistit origo , nam sicut scriptum
e s t: Ex corde exeunt cogitationes malae . Ideoque si prius Maeth. tj.
prauae cogitationi resistimus, in lapsum operis non incurrimus.
. 9. Non est timendum , si bona , malaque in cogitationem ve-
mant: sed magis gloriandum, si mens mala a bonis intellect!! ratio
nis discernat .
10. Item nihil iuuat,quod inter bonum, et malum sensu pru.
dention discernimus , nisi opere aut mala cognita caueamus, aut
bona intellecta faciamus.
C A P V T X X V I .
H, De conscîentia
Lumanà conditio, dum diuersis vitiositatibus mentem con-
turbat, etiam ante poenas gehennae per incognitmn animae appe-
titum ïam poenas conscientiae patitur*. r
2. Omnia fugere poterit homo praeter cor suum . Non enim
potest a se quisque recedere. Vbicumque enim abierit, reatus sui
conscîentia ilium non dcrclincjuic«
3- Quamuis humana mdicia subterfugiat omnis, qui male agit,
7- S. Nicolaus Martyr in sententiis ; Can jrvwr „ , r -
S Ä K cositationibus 1 MT,:JrV6^ silT l " 7‘ ^ Ç p - ^ ^ n t a . A H . » . In L i o n e o i m