
is
hominem abscondere, et in semetipso de peccatis propriis eru-
bescere. '
4. Peccatum perpetrare crimen est, peccatum praedicare cla-
Ephes. 4.31. mor est, de quo etiam dicit Apostolus: Et clamor auferatur a v o -
bis cum omni malitia, id est, cum ipsis peccatis.
5. Ex eo ipso quo quisque peccatum, quod a g it, abscondit,
iudicii iam est indicium: quia non erubescitur, nisi de conscien-
tiae reatu . Ergo ex hoc ipso, quo quisque de facto suo erubescit,
ipse sibi iara iudex fit.
C A P V T X X I .
I in
I. lit
De peccati amore,
.liud est non peccare amore dilectionis De i, aliud timoré
supplicii . Qui enim amore charitatis Dei non peccat , horrescit
omne malum, amplectendo iustitiae bonum : nec eum delectat peccatum
, etiam si sceleris impunitas promittatur. Qui vero poena
sola supplicii in se vitia reprimit, quamuis non expleat opus pec*
cati,viuit tarnen in eo voluntas peccandi : doletque sibi illicitum,
quod lex prohibere dignoscitur. Ille ergo mercedem boni operis
percipit, qui amando iustitiam facit : non is , qui earn solo metu
poenarum inuitus custodit.
2. Quidam et diligunt peccatum , et faciunt : quidam diligunt
tantum , et non faciunt : plerique vero faciunt tantum , et non dilig
u n t . Nonnulli peccatum non faciunt,et tamen iustitiam odiunt.
Grauius autem peccat, qui non solum peccatum diligit, sed e t' facit
, quam qui non facit, et diligit : grauiusque interdum,qui diligit
, et non facit, quam qui facit, et odit. Grauissimum est non solum
facere , sed et diligere peccatum .
3. Nam sunt quidam, qui confestim peracto flagitio confun-
duntur, et sunt, qui non solum non dolent gessisse malum, sed
Pronerb,2.i4. etiam de ipso malo opere gloriantur . Sicque ad comparationenv
mali fit deterius, dum de vitiis gratulantes , extolluntur in peius.
4. De elamore vide Gregorium in ex* rem libertatem peccandi vocat • LOAIS.
positione secundi psalm, poenit. in illu d , Cap. XXI. n. 2. Est non solum . Alii
quoniam tacui, et psalm, 7. et 3. lib. minufs bene » non est solum. AREV.
fastor, w m J admttit. iq . ib i9 clamo- 3« Greg, lib* Ç. M o ra l,ftii.LQ A lSA *
S*E N T E N T I A R V M. m
De talibus ait Salomon : Qui laetantur, quum male fecerint, et
exultant In rebus pessimis .
C A P V T XXII.
De peccandi necessitate. T k m I. JL nterdum mali quod sumus, necessitate potius, non volun-
tate existimus. Vertenda est autem nécessitas mali in voluntatem
boni. Plerique non voluiitate, sed sola necessitate peccant, per-
timesçentes temporalem inopiam. Et dum praesentis seculi necessi-
tatem. refugiunt, a futuris bonis priuantur.
2. Item nonnulli peccatum voluntate, non necessitate com-
mittunt, nullaque coacti inopia existunt iniqui : sed tantum gratis
cupiunt esse mali. Neque enim ipsam rem amant,quam appetunt,
sed ipsa tantum peccati malitia delectantur.
C A P V T X X I I I .
De peccandi consuetudine.
1. ]\^ Ie liu s est peccatum cauere,quam emendare. Facilius enim
resistimus hosti, a quo nondum victi sumus, quam e i,a quo iam
superati, ac deüicti cognoscimur.
2. Omne peccatum , antequam admittatur, amplius pertimesci-
tu r . Quantumuis autem graue s it , dum in vsu venerit, leue exi-
stimatur, et sine vllo metu committitur .
3. Istis fomitibus, quasi quibusdam gradibus, coalescit omne
peccatum . Cogitatio namque praua delectationem parit, delectatio
consensionem, consensio actionem , actio consuetudinem , consue-
tudo necessitatem . Sicque his vinctilis homo implicatus, quadara
catena vitiorum tenetur astrictus, ita vt ab ea euelli nequaquam va-
leat, nisi diuina gratia manum iacentis apprehendat.
Cap. XXII. n. 1. Loquitur Isidorus de
Moral, cap. 2 j. LOAISA .
necessitate, quae non reiicit voluntarium,
3. Alludit ad illud socrus Simonis
quum duplex sit peccatum , absolutum, et
ex conditione . Maeist. lib. 2. dist. 26.
LOAISA .
,Caj>. XXIII, n. 1. E x Ore to r . lib, 4.
febricitaxtis Marc, i t Accedens ( inquit )
eleuauit earn apprehensa manu eius, et
continuo dimisit earn febrii> LOAISA.