si cuius arserit opus, detrsmentum patietur , ipse autem saluus erst ; sic tarnen
quasi per ignem .
10. Per haec autem duo aedificia, id est,aurum,et argentum, et lapides
pretiosos , et ligna , foenum , stipulam , perfecta, et minus perfecta,
super fidem Christi aedificata opera designantur ; sed ilia, quae per ligna ,
foenum, stipulam designantur , quamuis fragilia , non tarnen polluta fieri
demonstrantur.
11. Vnde intelligitur, non principalia crimina,quae maculant, ( quorum
operarios a regno Dei Paulus exclusit ) , sed ilia, quae non multum
nocent, quamuis minus aedificent, per haec posse designari, hoc est, inu-
tiliter : matrimonio legitimo vti plusquam sufficit, ciborum abundantia ve-
sci immoderate, quacumque re laetari, ira vsque ad verba intemperata mo-
ueri, rebus propriis, plusquam necesse est, delectari, negligentius orationi,
quam horarum expetit conuenientia , insistere , vel tardius , quam compe-
tit, surgere , immoderate risu vocem exaltare : somno , plusquam nécessitas
exigit, corpus indulgere ; verum reticere , otiosa loqui, quod non ita in re
sit,opinari falsum,quod verum putaueris, in rebus, quae ad fidem non
pertinent, approbare , bonum, quod faciendum est, negligenter obliuisci ,
inordinatum habitum habere. Haec, et his similia peccata per ignem pur-
gari posse, non est denegandum, et eorum factorem , si maioribus non
grauetur, sic tarnen quasi per ignem saluari putandum est.
iz. Poenitentes autem in «xtremo vitae praesentis termino , vtrum hie
plene remissionem peccatorum accipiant, an igne purgatorio eorum deli-
cta deleantur, ipse seit , qui renes, et corda conspiciens , poenitentiae dignitatem
considérât, qui latroni in cruce pene iam sine tempore , sine ope-
Luc. 23.43. re poenitenti respondit : Hodie mecum eris in paradiso . Et ad Ezechielem
Ezech. 33.12- inquit : Quacumque die conuersus fuerit impius ab impietate sua , omnium
et seq. iniquitatum , quas operatus est, non recordabor. Sed de illo purgatorio igni
hoc animaduertendum est, quod omni, quern excogitare in praesenti potest
homo, tormentorum modo et longior, et acrior fit .
C A P .
10. Ms. opera designantur . Vnde in-
telligitur etc. Sic in hoc ms. saepe multa
omittuntur, quae reapse necessaria non
sunt .
1 1 . Cod. ms. quae maculant, sed
haec quae non multum nocent, per haec
posse signari - abundantia v e s ci, ita vsque
- delectari , negligentia orationis >
quam horarum expetit conuenientia , vel
tardius - immoderate vocem exaltare -
loqui, quod in re non sit opinari, bonum
, quod faciendum est - Saluari posse
credendum e s t . Ex ms. restitui, verum
reticere, otiosa loqui, quum in impresso
esset, verbum re linere, otiose lo q u i. Obseura
sunt etiam , quae sequuntur in edi-
tione, ac fortasse praestiterit ea ad exemplar
ms. corrigere.
ia . Deleantur': sic ms. pro delebuntur
in editione . Infra ms. impius a via sua
ntala , Omnium iniquitatum suarum, quas
- omni, qui excogitari in praesenti potest
, tormentorum etc. In Isidorianis c.23.
n. 17. et 18. ostendi, doctrinam , ab Isi-
doro hoc capite de igne purgatorio tra-
ditam , cum catholico dogmate maxime
congruere , et cum his, quae alibi Isidoras
docuit. >.dde cap. vltimum Ro-
gulae monachorum de defunctis . Eze-
chielis textus allegatur ex cap. 33. v.12.
C A P V T XV.
De futures vita.
* - D e autem vera beatitudine futurae vitae exponit sancta Scriptu-
ra : Quod ocalus non <vidit,nec auris audiuit, nec in cor hominis ascendit, '• Cor. 2. |g
quae praeparauit Deus diligentibus se. De quibus Dominusait: Erunt, sicut Marc. 12. 1%
angeli in caelo . Et eiusdem Domini excelsiiis aliquid de his sermo denunciator
«/^ iusti’ fulgebum,sicul sol, in regno patris eorum : sol scilicet Matth, 13.43
iustitiae timentibus nomen Domini orietur, in cuius pennis est sanitas
qui in monte faciem Moysi cum Elia coram apostolis euacuauit, cui dum
sancti-compatiuntur, simul congloriabuntur .
2. In eo autem, quod prius dixerat: Erunt, sicut angeli in caelo , in- Marc. 12. 25
tuendum est, quod sicut angeli prius per naturam mutabiles facti, quod
probatum est in his, qui ceciderunt, nunc vero immutabiles, vt peccare
non metuant, nec possint, per Dei contemplationem effecti sunt, sic homines
et ipsi 'per naturam mutabiles, quod in Adam , et eius semine ex-
ploratum est, creati , post resurrectionem Conditoris contemplatione immutabiles
effecti, nec desiderabunt peccare, nec poterunt: omnis enim ratio-
nabilis creatura, quae Dei contemplatione reficitur, peccare non potest .
3- Non quod liberae voluntatis arbitrium vitio carentes angeli, et homines
non habeant| omne enim, quod volunt in ilia vita , hoc faciunt, sed
velle aliquid, quod bonum non sit, nequaquam possunt: vnde quia num-
quam male volunt, delictum aliquod omnino non committunt.
4. Sed haec perfecta bona voluntas per contemplationem superni Conditoris
perficituf, dum quod creatura per se habere non potuit, ipsius Iar-
gitoris munere donaturjvnde perspicue intelligitur, quod angeli, vel ho-
mines , qui siue in caelo , siue in paradiso , peccauerunt, Deum non vide-
runt, quoniam si ilium vidissent, nullo modo postea possent delinquere.
J. Sed haec contra respondens forte aliquis dicet; cur ergo post vi-
sionem gloriae, vnde facies Moysi in solitudine rutilabat, ad aquas con-
tradictionis oflfendit! Et Petrus post Vnigeniti gloriam in monte cum Moy-
se ,e t Elia ostensam , in atrio sacerdotum Dominum negauit i Cui proposi-
tioni facile respondetur, quod Moyses per angelum, vel creaturam aliam,
et 1 9 . , quibus in locis verba aliquate-
nus variant in Vulgata, scilicet v. 12.
impietas impii non nocebit e i , in quacum-
'quo die conuersus fuerit ttb iniqu.itate sua .
Et v. 19. E t quum recesserit impius ab
impietate sua ,feeeritque indicium , et iu~
stitiam , viuet in eis . Sententia eodem
recidit, de qua videri potest Petauius
lib. 7. De poenit. cap. 15. contra Ar-
naldum.
Cap. XV. n. 1. Ms. in caelo n Et ali-
5Vom^VL
b it Tunc iusti . Postea impressus, sol
scilicet iustitiae et qui timentibus } quod
ex ms. correxi.
2. Nec desiderabunt peccare , nec pot*
erunt . Sic liber ms. In impresso deest
jpeccare.
3. Ms. delictum aliquod non admit•
tunt .
4. Conditoris î ms. iudicis \ et pecca•
re pro deiin'quere %
I i i i