ad cor nunquam descendit : foris quidem perstrepit, sed intérims
nil proficit. Tunc autem Dei sermo infusus auribus ad cordis vb
tima peruenit > quando Dei gratia mentem interius 3 vt intelligat3
tangit.
2. Sicut enim quosdam flamma charitatis suae Deus illuminât,
vt vitaliter sapiant, ita quosdara frigidos 3 torpentesque deserit 3 vt
■ sine sensu persistant.
3. Plerique acumine intelligendi viuaces existunt, sed Ioquen-
di inopia angustantur. Quidam vero in vtrisque pollent : quia et
sciendi copiam,et dicendi efficaciam habent.
C A P V T X I .
De superbis lectoribus.
! . P le r iq u e scientia accepta Scripturarum, non ad Dei gloriam,
sed ad suam laudem vtuntur : dum ipsa scientia extolluntur3 et ibi
peccant, vbi peccata mundare debuerant. .
2. Nunquam consequuntur legendo perfectam scientiam arrogantes
. Nam quamuis sapientes in superficie videantur, medul-
litus tarnen veritatis arcana non tangunt : quia superbiae nube prae-
pediuntur. Semper enim superbi legunt, quaerunt 3 et nunquam
inueniunt.
3. Diuinae legis penetralia humilibus, et bene ad Deum in-
trantibus patent : prauis autem, atque superbis clauduntur . Nam
quamuis diuina eloquia in lectione arrogantibus sint aperta3 inmy-
sterio tarnen clausa sunt3 atque occulta.
4. Dum sermo Dei fidelibus lux s i t , reprobis autem 3 ac su-
Scripturarum abstrus a , et recondita sensu
. Docet idem D. Hieronymus epistola
ad Paulinum in fine . Vnde Cypriamis de
vnitate ecclesiae fere in medio tos cor-
ruptores euangelii nominat, dum depin-
git haereticorum mores elegantissime; et
v t D. Hieronymus de ipso ait ad Pauli-
Itum in finest instar fontis purissimi, dulde
incedit, et placidus . LOAISA .
lb . Infundatur . Videtur exponere il-
lud psalm. 118. In corde meo abscondi
eloquia tua> vt non peccena tibi • LOAIS.
lb . Vltima . al. intima . Aduertit Vez-
zosius , Semipelagianum saltern fore 9 qu*
id negaret. AREVALVS .
Cap, XI. n. 1. Totum hoe caput de-
sumptum est a Gregor, lib. Moral. 20.
cap* 1 1 . dum expontt illud lo b : Qui ro"
debant in solitudine > squallentes calami-
tate , et miseria • LOAISA .
2. Semper enim . Sic Gregor, lib.10*
Moral, cap. 9. Quo plus appetunt> plus
amittunt. LOAISA.
4. Luxit tolet. got* pro luxsit. LOAIS*
perbis quodammodo tenebrescit : et vnde illi illuminantur 3 inde
isti excaecantur.
C A P V T X I I .
De carnalibus lectoribus, et haereticis.
i.^ Slequ aqu am legem intelligit, qui carnaliter verba legis per-
currit: sed is 3 qui earn sensu interioris intelligentiae perspicit. Nam
qui literam .legis intendunt, eius occulta penetrare non possunt.
2. Multi enim non intelligendo spirituhliter Scripturas 3 nec eas
recte sentiendo3in haeresim deuoluti sunt, atque- in multis errori-
bus defluxerunt.
3. In solis fidelibus religata est lex 3 testante Domino per Prophetam
: Liga testimonium , signa legem in discipulis meis: ne earn aut isai. 8. :S.
iudaeus intelligat, aut haereticus3quia non est Christi discipulus. Vni-
tatem quippe pads 3 quam Christus docuit, non sequuntur: de qua
lb. Inde etc. Augustin, sermon, de
tempore 30. de iudaeis ita ait \ Apud iu-
daeos solas diuinas litceras remansuras,
quibus gentes instruerentur, illi excae-
carentur , LOAISA .
lb. Lux sit . Ita edidi , et in nota
Loaisae addidi pro lux s i t . Aiioquin vi-
deri possit dubium , an Loaisa voluerit
luxit * In textu Grialii est luxsit ita v-
nitum . Posset legi lux e s t , aut lu c e t ,
vt postea tenebrescit . AREV.
Cap. XII.. n. 1. Diuinae legis intellec
t s exterior verborum carnalis a docto-
ribus dicitur ex eo, quod est apud Paulum
ad Coloss. cap. 2. de seductoribus
scriptum s Nemo vos seducat volens in
humilitate, et religione angelornm , quae
non vidit ambulans, frustra inflatus sensu
carnis suae * et non tenens caput.
Inde est apud Augustin, frequent carnaliter
intelligere , et terrena , carnalisque
iustitia 9 praesertim in expositione epist. '
ad Galatas c. 3. et in expositions psalm.
10. Spiritualiter, inquit 9 legem intelli-
gentibus sacramentum est libertatis: carnaliter
autem sentientibus, si iudaei sunt,
iugum est seruitutis, si pagani, aut hae-
retici, velamen est caecitatis. Similiter
Hieronymus ad Algasiam quaest. 10. Frustra
inflatur iudaeus, et turnet sensu carnis
suae , carnaliter cuncta intelligens,
et tradition urn iudaicarum deliramenta
perquirens, non tenens caput. LOAIS.
lb. Verba legis. V t 't s t illud a Cae-
lestino PP. Galliarum sacerdotibus inhi-
bitum, qui amicti palliis , et lumbis prae-
cinc ti, in ecclesia ministrabant, vt illud
Domini praeceptum , Sint lumbi vestri
praecincti , ad verbum implerent epist. 2.
ad episcopos Galliae . Qui crcdunt, inquity
se sanctae scripturae fidem non perspi-
ritum , sed per literas completuros *etc.
Et hoc non solum de lege diuina 9 sed
etiam de ciuili dictum e s t . LOAISA .
2. Vt de Hebionitis tradit Augustin,
lib. de haereticis ad Quoduultdeum .
LOAISA .
3. Liga . In excusis signa male ; ita
enim Isaias 8. Liga testimonium , signa
legem in discipulis meis . Hunc locum
interpretatur Eusebius Caesariens, lib. 7.
cap. 3. Demonstrat. euang. et Cyprianus
lib. i . aduersus iudaeos cap. 9. de ces-
satione legis Mosaicae 9 quasi d ic a t, inquit
: Claude legem Moysis , et aperi le-»
gem Christi , apostolis , et discipulis tra*»