a g r i p p a heeft later Cesarea Panias of Cesarea Philippi ver-
groot en verfraaid, en ter eere van n e r o Neronias genoemd. De
Kruisvaarders gaven het den naam van Belenas. Het tegen-
woordige vlek Panias is op zichzelve een onaanzienlijk dorp,
door Moslems, Druzen en eenige weinige Christenen bewoond,
en bestuurd door eenen Sjech, die aan den Emir van Hasbeiya
is onderworpen. Is het dorp op zichzelf onbeduidend, van te
meer belang zijn de bouwvallen, die zieh hier in alle rigtingen
sehijnen uit te strekken. Men kan den loop der muren van de
voormalige vesting Cesarea Philippi nog op verscheidene plaat-
sen volgen en hunne kolossale constructie geeft ons een goed
denkbeeid van de werken die in gindsche lang verloopen eeuwen
door de Eomeinen werden tot stand gebragt. Droevig is het
gezigt der tegenwoordige verwoesting. De oude waterleidingen,
bruggen en wegen -zijn allen vernield; het water nit de rijke
bron van de rots van p a n loopt thans naar alle rigtingen door
het vlek henen, zoodat men zelfs niet droogvoets door de stra-
ten kan wandelen. Niemand heeft van dit water nut. ’• Het
rivierbed begint zieh aan het W.einde van het dorp te vormen
en voert eene groote hoeveelheid water af naar den tak, die van
Tel-el-kadi komt; maar geen klein deel waters loopt over het
land weg en verliest zieh in den grond. Door dezen rijkdom
van water is het, dat Panias zoo zeer met geboomte is om-
geven. Het vlek ligt tusschen het groen bijna verscholen. Ook
hier.mag wel gevraagd worden: wat heerlijkheid der heerlijkhe-
den zal Palestina vertoonen, als de tijd van Gods ontfermingen
over Zijn volk i s r a ö l zal zijn gekomen?
Gereed met mijne schets van de rots van p a n en hare fontein,
bleef mij nog over het trotsche Panias-kasteel te gaan
beklimmen, dat zoo dreigend op de hooge, steile rots aan de
NO.zijde van het dorp is gelegen. Deze rots is een der uiterste
voorsprongen van het IZemoTi-gebergte, dat met zijne diepe ra-
vijnen en boschrijke hellingen van Panias plotseling omhoog
rijst. Het dorp Panias is reeds 1300 *) voet boven het peil
der Zee gelegen, en de kasteelrots rijst ten minste nog 1500
voet hooger. Gij kunt dus begrijpen, welk een allerheerlijkst
panorama men van deze hoogte om zieh henen ziet. Ik telde
1) Volgens eene meting met de Aneroid barometer, kort te voren door Dr.
de forest genomen.
ongeveer veertig belangrijke punten, toen ik van hier mijne ob-
servatien nam, en daaronder ook de kasteien van Sjukief en
Hounin. Aan de O.zijde is het gezigt door de hooge ruggen
van den Hermon afgesloten; men ziet daar slechts in ijzing-
wekkende diepten neder, of tegen reusachtige bergen op, die
ons niet zonder indruk laten van de koninklijke pracht van den
Djehel-es-Sjech, waarlijk den koning onder Palestina s bergen.
De kasteelrots van Panias te beklimmen is geene kleinigheid.
Een eigenlijk pad bestaat er niet; wel aan den voet des bergs,.
maar hooger op verliest het zieh, en men moet zieh daar zoo
goed als men kan eenen weg door de struiken tegen de steilten
op trachten te banen. Als men onder weg niet stil staat, kan
men het kasteel in een uur tijds bereiken. Tot t h o m s o n ’s be-
schrijving van deze geduchte citadel heb ik weinig toe te voe-
gen. Men; herkent het werk der Eomeinen in een deel der
vesting ; maar men ziet tevens, dat de Eomeinen slechts gebouwd
hebben op de rninen van een vroeger slot. De mnren van dit
kasteel overtreffen in dikte en omvang die van alle andere
soortgelijke gebouwen in het land. Mij vervulden deze reusachtige
steenen, poorten, gewelven, uitgehouwen en gedeeltelijk
met water gevulde vijvers met verbaasdheid. Ontzaggelijke geest
die zulke werken heeft tot stand gebragt! Maar nog veel ont-
zaggelijker hand, die door een wenk het meest geduchte werk
des menschen vernietigt! Eene aardbeving slechts -— en zie,
höe de monstergebouwen door elkander liggen geworpen als waren
de reuzengevaarten kaf geweest, dat geschud wordt door
den wind!
Terwijl ik in deze rninen omdoolde, waren Dr. E. enMr. Th.
naar het Phiala-ra&er gereden, een waterpoel in het gebergte,
ongeveer anderhalf uur ten O. van het kasteel gelegen. Bij de
inlanders is het bekend onder den naam van Pirleet-er-Pam.
Hoe het water in deze kom nimmer rijst of daalt, hetzij de
winterregens nedervallen of zomerdroogte O O elders de wateren doet
uitdroogen; hoe het verhaal van jo z e p h t j s , dat de Jordaan-
bron van p a n uit dezen poel wordt gevoed, geologisch bewezen
is onmogelijk te zijn; en nog andere bijzonderheden daarenbo-
ven, dit alles zult gij uit de boven aangehaalde berigten van
Th o m s o n kunnen vernemen.
Voor ik u nu naar Churbi in gedachte medeneem, moet ik
n zeggen, dat deze koers geheel buiten mijn oorspronkelijk