gaat zelfs zoo verre dat zij het in hun bed ftröoi-'
en, zoo dat in de kamer, waarin zij flaapen, de
aangenaamfte en zuiverde reuk regeert, onver-1
valscht door de uitwaasfemingen, die onfeilbaar
moeten oprijzen daar de flaapende onder twee of
drie dekens en een matras lig t; want men dekt
zig hier op het bed met niet anders dan een en*
keld fluk chits-.
. Alvorens ik mijn verflag van de gewasfen van
dit gedeelte van Indie befluit, moet ik nog iets
van de fpecerijen zeggen. Java bragt oorfprong-
lijk geene andere voort dan peper. Deeze wordt
nu van hier naar Europa gezonden voor eene
groote waarde, maar dat hier vertierd wordt is
zeer weinig,: de inwooners gebruiken bijna alge-
meen in derzelver plaats Capficum of, gelijk het in
Europa genoemd wordt, Spaanfche peper. Kruidnagelen
en mufcaat - nooten, van welke de Hollanders
alleen den eigendom aan zig genoomen
hebben, zijn te duur geworden om door de an-
xtere inwooneren van dit land, die ’er zeer op verlekkerd
zijn , rijklijk gebruikt te worden. De
kruidnagelen, fchoon men zegt dat zij oorfprong-
lijk op Mackian of Bachian , een klein eiland
verre naar het oosten, en Hechts vijftien Engel-
fche mijlen ten noorden van de linie, vielen en
dat zij van daar door de Hollanders, toen zij eerst
in deeze landen kwamen, op alle de Oosterfche
eilanden zijn voortgeplant, zijn nu bepaald tot
Amboina en de kleine eilandjens, die in deszelfs
nabuurfchap liggen, hebbende de Hollanders, in
verfcheidene vredes - traftaaten tusfchen hen en de
overwonnen Vorsten van alle de andere eilanden ,
bepaald dat zij Hechts een zeker getal boomen in
hunne rijken zouden hebben en in voorkoomende
gefchillen verminderden zi j , bij wege van ftraf-
fen voor ongehoorzaamheid en weêrfpannigheid,
geduuriglijk die hoeveelheid, tot zij hun op het
laatst geen recht overlieten om eenen eenigen te
hebben. De mufcaat-nooten zijn , om zoo te
fpreeken , in alle de eilanden uitgeroeid, uitgezonderd
in haaren geboorte grond Banda, dat
alle natieën op den aardbol gemaklijk daarvan
voorziet en dat even gemaklijk de natieën van
eenen anderen aardbol van dezelfde grootte daar
bij#zou voorzien, z o o ’er een ware, naar welken
de nijverige Hollander deeze gerieflijkheid overbrengen
konde; het is evenwel zeeker dat ’er enige
weinige boomen van deeze fpecerij op de kust
van■ .Nieuw Guinea zijn. Daar zullen misfchien
wel kruidnagelen en muscaat-nooten op andere
eilanden ten noorden gevonden worden ; want
noch de Hollanders, noch enige^andere Europe-
aanen fchijnen het der moeite waerdig te achten
die te bezigtigen.
De voornaamfte tamme viervoetige dieren van
dit land zijn paerden, hoornvee, buffels, fchaa-
pen, geiten en varkens. 'De paerden zijn klein
C c 3 en